(1998) 1 ΑΑΔ 2375
[*2375]22 Δεκεμβρίου, 1998
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
SWIPE LTD,
Εφεσείοντες-Eναγόμενοι,
v.
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΝΟΥ (ΣΤΥΛΛΗ),
Εφεσίβλητης-Eνάγουσας.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9985)
Αμέλεια — Εργατικό ατύχημα — Συντρέχουσα αμέλεια — Χειρίστρια μηχανής ήταν αναγκασμένη να επεμβαίνει χειρωνακτικά για να αραιώνει συσκευαζόμενο υλικό με αποτέλεσμα να παγιδευθεί το χέρι της σε περιστρεφόμενους κοπτήρες και να τραυματιστεί σοβαρά — Κρίθηκε ότι ήταν και η ίδια ένοχος συντρέχουσας αμέλειας σε ποσοστό 20%, παρά το ότι η κύρια ευθύνη βάραινε τους εργοδότες της διότι παρέλειψαν να εκπληρώσουν το καθήκον τους για εγκατάσταση ασφαλούς συστήματος εργασίας και να παράσχουν στην εργοδοτούμενή τους ασφαλή μέσα εργασίας.
Εργατικό ατύχημα — Παράβαση νόμιμου καθήκοντος — Οι εργοδότες κρίθηκαν υπεύθυνοι για παράβαση του καθήκοντος το οποίο επιβάλλει ο περί Εργοστασίων Νόμος, Κεφ. 134, να περιφράξουν το επικίνδυνο μέρος μηχανής το οποίο χειριζόταν εργοδοτούμενή τους, με αποτέλεσμα το σοβαρό τραυματισμό της στο χέρι — Το ότι ο κίνδυνος ήταν εμφανής στη χειρίστρια της μηχανής δεν περιόριζε την πιο πάνω υποχρέωση του εργοστασιάρχη.
Αποζημιώσεις — Ύψος αποζημιώσεων — Γυναίκα ηλικίας 32 χρόνων, υπέστη σοβαρά εγκαύματα στο δεξιό χέρι τα οποία προκάλεσαν τη νέκρωση του δέρματος της ραχιαίας και παλαμιαίας χώρας και τραύματα στους υποκείμενους τένοντες και οστά — Περιορισμός κινητικότητας των δακτύλων, ουλές, απώλεια της αισθητικότητας στην περιοχή των εγκαυμάτων και παραμόρφωση των δακτύλων — Περιορισμός δυνατότητας για χειρωνακτική εργασία — Δυσκαμψία των αρθρώσεων και δακτύλων — Γενικές αποζημιώσεις £8.000 επικυρώθηκαν κατ’ έφεση επί πλήρους ευθύνης — Επικυρώθηκαν.
[*2376]Αμέλεια — Εργατικό ατύχημα — Eπιμερισμός ευθύνης — Στην απόδοση συντρέχουσας αμέλειας στον εργαζόμενο δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι λόγω της επιθυμίας του να ανταποκριθεί στις οδηγίες του εργοδότη του, μπορεί να προβεί σε παρακινδυνευμένη πράξη κατά την εκτέλεση της εργασίας του.
Η εφεσίβλητη τραυματίστηκε κατά τη διάρκεια της εργασίας της στο εργοστάσιο κατασκευής σφουγγαριών για οικιακή χρήση γνωστών ως “φλόκκων”, ιδιοκτησίας της εφεσείουσας εταιρείας (η εφεσείουσα). Το εργατικό ατύχημα, το οποίο προκάλεσε το σοβαρό τραυματισμό της εφεσίβλητης, επεσυνέβη όταν αυτή παρενέβη προς αποσυμφόρηση των φλόκκων και με το χέρι της προσπάθησε να τους αραιώσει, ενώ αυτοί ευρίσκοντο πάνω σε κυλιόμενο ιμάντα. Ο κυλιόμενος ιμάντας παρέσυρε το χέρι της προς δύο θερμαινόμενους κοπτήρες, οι οποίοι περιστρέφοντο ο μεν ένας δεξιόστροφα, ο δε άλλος αριστερόστροφα και οι οποίοι μαζί με τον ιμάντα αποτελούσαν μέρος της μηχανής η οποία εχρησιμοποιείτο για τη συσκευασία των φλόκκων. Η εφεσίβλητη ήταν επιφορτισμένη με το χειρισμό της εν λόγω μηχανής. Το αραίωμα των φλόκκων μπορούσε να επιτευχθεί είτε με τη διακοπή της λειτουργίας της μηχανής, με το πάτημα κουμπιού από τη χειρίστρια είτε με την παρέμβαση της χειρίστριας ενώ λειτουργούσε η μηχανή. Στη δεύτερη περίπτωση, σύμφωνα με τα ευρήματα του Δικαστηρίου, το εγχείρημα εγκυμονούσε κινδύνους εμφανείς στη χειρίστρια λόγω του ενδεχομένου παγίδευσης του χεριού της κάτω από τους κοπτήρες.
Οι οδηγίες του εργοδότη ήταν να προχωρεί η συσκευασία χωρίς να ανακόπτεται η λειτουργία της μηχανής, προς αποφυγή καθυστέρησης που αναπόφευκτα θα προκαλούσε η διακοπή της λειτουργίας της.
Οι κίνδυνοι από τη λειτουργία της μηχανής θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την εγκατάσταση προφυλακτήρα που θα απομόνωνε το επικίνδυνο μέρος της μηχανής, τους κοπτήρες, και θα καθιστούσε αδύνατη την επαφή του ανθρώπινου χεριού με αυτούς.
Ως αποτέλεσμα του ατυχήματος, η εφεσίβλητη υπέστη εγκαύματα στο δεξιό χέρι τα οποία προκάλεσαν νέκρωση του δέρματος της ραχιαίας και παλαμιαίας χώρας και τραύματα στους υποκείμενους τένοντες και οστά. Συνεπεία του τραυματισμού της εφεσίβλητης περιορίστηκε η κινητικότητα των δακτύλων της με συνακόλουθο την αδυναμία εκτέλεσης λεπτών κινήσεων, απωλέσθηκε η αισθητικότητα στην περιοχή των εγκαυμάτων και παραμορφώθηκαν τα δάκτυλα. Περιορίστηκε, επίσης, η δυνατότητα για εκτέλεση χειρωνακτικής εργασίας και διαπιστώθηκε αδυναμία πλήρους σύγκλισης των δακτύλων στην [*2377]παλάμη.
Η εφεσίβλητη υποβλήθηκε αρχικά σε χειρουργικό καθαρισμό και αργότερα σε χειρουργική επέμβαση. Έμεινε ως εσωτερικός ασθενής στο νοσοκομείο για τρεις περίπου εβδομάδες. Με την πάροδο του χρόνου ο πόνος έγινε πιο έντονος. Χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος του κρημνού προς αποκατάσταση της αισθητικότητας των δακτύλων και για τον περιορισμό της δυσμορφίας. Η αισθητικότητα και η κινητικότητα των δακτύλων αποκαταστάθηκε· η μεν πρώτη σε βαθμό 50% ή δε δεύτερη πέραν του 50%. Ενυπάρχει ο κίνδυνος υποτροπιασμού των τραυμάτων στο μέλλον.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε τους εφεσείοντες υπεύθυνους για (α) παράβαση καθήκοντος το οποίο επιβάλλει ο περί Εργοστασίων Νόμος να περιφράξουν το επικίνδυνο μέρος της μηχανής το οποίο χειριζόταν η εφεσίβλητη και (β) παράβαση του καθήκοντος επιμέλειας το οποίο όφειλαν προς την εργοδοτούμενή τους να της παράσχουν ασφαλή μέσα (εξοπλισμό) για την εκτέλεση της εργασίας της και να εγκαταστήσουν ασφαλές σύστημα εργασίας. Η εφεσίβλητη κρίθηκε ένοχη συντρέχουσας αμέλειας για τον τραυματισμό και την ζημιά που υπέστη, σε ποσοστό 20%. Οι γενικές αποζημιώσεις καθορίστηκαν σε £10.000 επιδικάζοντας υπέρ της εφεσίβλητης το 80% του ποσού αυτού ως αποζημιώσεις πλέον £432, το 80% της συμφωνηθείσας ειδικής ζημίας.
Με την έφεση προσβάλλεται (α) η απόδοση ευθύνης στην εφεσείουσα για το ατύχημα και τον τραυματισμό της εφεσίβλητης και εν πάση περιπτώσει ο επιμερισμός ευθύνης μεταξύ αυτής και της εφεσίβλητης και (β) το ύψος των αποζημιώσεων.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η παράλειψη της εφεσείουσας να περιφράξει με προφυλακτήρα τους κοπτήρες της μηχανής συνιστούσε παράλειψη νόμιμου καθήκοντος για την οποία φέρει ευθύνη προς την εφεσίβλητη. Παρέλειψε επίσης η εφεσείουσα να εκπληρώσει το καθήκον της για την εγκατάσταση ασφαλούς συστήματος εργασίας και το καθήκον της να παράσχει στην εφεσίβλητη ασφαλή μέσα εργασίας. Οι παραλείψεις αυτές συνιστούν παραβιάσεις του καθήκοντος επιμέλειας του εργοδότη (εφεσείουσας) προς τον εργοδοτούμενο (εφεσίβλητη). Οι οδηγίες του εργοδότη για την άνευ διακοπής λειτουργία της μηχανής, παρά την επαναληπτική απόφραξή της, σε συνδυασμό με το προβλεπτό του κινδύνου από την παρέμβαση της χειρίστριας να αραιώνει τους φλόκκους συνδέουν άμεσα τον τραυματισμό της [*2378]εφεσίβλητης με τις παραβάσεις της εφεσείουσας. Υπό το φως αυτών των διαπιστώσεων, το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η εφεσείουσα παρέλειψε να εκπληρώσει το νομικό καθήκον που επιβάλλει ο περί Εργοστασίων Νόμος, Κεφ. 134 και το καθήκον του εργοδότη προς τον εργοδοτούμενο να του παράσχει ασφαλή μέσα και να του εξασφαλίσει ασφαλές σύστημα εργασίας κρίνεται δικαιολογημένο.
2. Το εύρημα για τον καταμερισμό της ευθύνης είναι ορθό και δεν διαπιστώνεται βάσιμος λόγος που να δικαιολογεί ανατροπή του. Ο ατελής εξοπλισμός και το ανασφαλές σύστημα εργασίας αποτέλεσαν γενεσιουργό αιτία του ατυχήματος. Οι κίνδυνοι αυτοί εύκολα μπορούσαν να εξουδετερωθούν. Η επιθυμία του εργοδοτουμένου εξάλλου να ανταποκριθεί στις οδηγίες του εργοδότη του είναι φυσιολογική και αναμενόμενη.
3. Το ποσό των γενικών αποζημιώσεων που αποδόθηκε στην εφεσίβλητη συνιστά δίκαιη αποζημίωση ενόψει των δεινών που υπέστη, των δυσχερειών που αντιμετώπισε και θα αντιμετωπίσει σ’ όλη της τη ζωή και της ηλικίας της, τριάντα-δύο ετών κατά το χρόνο του δυστυχήματος.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Ioannou & Paraskevaides (Overseas) Ltd. v. Christofis (1982) 1 C.L.R. 789,
Χριστοφόρου v. Χαραλάμπους κ.ά. (1993) 1 Α.Α.Δ. 560,
ΚΕΑΝ ΛΤΔ. v. Ανδρέου (1994) 1 Α.Α.Δ. 553,
Μαυροπετρής v. Λουκά (1995) 1 Α.Α.Δ. 66,
Tziellas v. Ship “Nadalena H” (1982) 1 C.L.R. 807,
Cyprus Palestine Plantations Co. Ltd v. Leandrou (1982) 1 C.L.R. 880,
United Brick Works Ltd. v. Ευαγγέλου (1992) 1 Α.Α.Δ. 123.
Έφεση.
Έφεση από τους εναγομένους κατά της απόφασης του Eπαρ[*2379]χιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας που δόθηκε στις 24 Aπριλίου, 1997 (Aρ. Aγωγής 10244/92), με την οποία καταδικάσθηκε να πληρώσει στην ενάγουσα το ποσό των £8.000,- ως γενικές αποζημιώσεις, £432-, ως ειδικές αποζημιώσεις, πλέον τόκος και έξοδα για εργατικό ατύχημα το οποίο προκάλεσε το σοβαρό τραυματισμό της ενάγουσας.
Α. Δικηγορόπουλος, για τους Eφεσείοντες.
Π. Αγγελίδης και Π. Μιχαήλ, για την Eφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ.Μ. Πικής, Π..
ΠΙΚΗΣ, Π.: Η εφεσείουσα εταιρεία (η εφεσείουσα) κατασκευάζει σφουγγάρια για οικιακή χρήση γνωστά ως “φλόκκοι”. Διατηρεί για το σκοπό αυτό εργοστάσιο στο οποίο εργοδοτεί αριθμό υπαλλήλων. Μια από τις υπαλλήλους ήταν η εφεσίβλητη, επιφορτισμένη με το χειρισμό μηχανής γνωστής ως “τάχυπακ” η οποία εχρησιμοποιείτο για τη συσκευασία των φλόκκων. Η λειτουργία της μηχανής περιγράφεται στο ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου.
“Το μηχάνημα είναι επίσης γνωστό ως “τάχυπακ”. Είναι Ελληνικής κατασκευής και λειτουργεί ως ακολούθως: Τα προϊόντα τοποθετούνται πάνω σε μεταφορική ταινία ή ιμάντα. Υπάρχει πάνω στο μηχάνημα σέλλοφαν το οποίο χρησιμοποιείται για το περιτύλιγμα του προϊόντος. Επί του μηχανήματος υπάρχουν επίσης θερμαινόμενοι κοπτήρες. Η θερμότητα που παράγεται είναι απαραίτητη για το κόψιμο του σελλοφάν. Οι κοπτήρες αποκόβουν το σελλοφάν ως εξής: Ενας εκ των δύο που αναφέρεται στο σημείο Α του τεκμ. 1 κινείται και περιστρέφεται δεξιόστροφα ο δε εμφαινόμενος στο σημείο Β αριστερόστροφα. Κατά την περιστροφή οι δύο κοπτήρες σχεδόν εφάπτονται, συμπιέζουν το σέλλοφαν και με τη θερμότητα που παράγουν το συγκολλούν. Προ της αποκοπής του σελλοφάν η απόσταση που διατηρείται μεταξύ των κοπτήρων είναι περίπου 2cm. Το εμπόρευμα τοποθετείται στο μηχάνημα στο σημείο Τ, που ονομάζεται άνοιγμα τροφοδοσίας και το ύψος του σημείου εκείνου ανέρχεται στα 8cm και το πλάτος του σε 23cm. Όταν προχωρήσει στους κοπτήρες και το σελλοφάν συγκολληθεί το προϊόν εξέρχεται από το σημείο που στο σχέδιο φαίνεται σαν Ε.”
[*2380]Σύμφωνα με τα ευρήματα του Δικαστηρίου, που στο σημείο αυτό δεν αμφισβητούνται, σε τακτά χρονικά διαστήματα η χειρίστρια της μηχανής ήταν αναγκασμένη να επεμβαίνει χειρωνακτικά για να αραιώνει το συσκευαζόμενο υλικό. Χωρίς την παρέμβαση αυτή η συσσώρευση των φλόκκων θα προκαλούσε εμπλοκή στη μηχανή και ανακοπή της λειτουργίας της. Η δυσλειτουργία της μηχανής οφειλόταν όπως διαπιστώνει το δικαστήριο στο γεγονός ότι “.... η ταχύτητα τροφοδοσίας δεν ήταν ανάλογη με την ταχύτητα των κοπτήρων”. Το αραίωμα μπορούσε να επιτευχθεί με ένα από δύο τρόπους. Με τη διακοπή της λειτουργίας της μηχανής, με το πάτημα κουμπιού από τη χειρίστρια ή με την παρέμβαση της χειρίστριας ενώ λειτουργούσε η μηχανή. Στη δεύτερη περίπτωση το εγχείρημα εγκυμονούσε κινδύνους εμφανείς στη χειρίστρια λόγω του ενδεχομένου παγίδευσης του χεριού της κάτω από τους κοπτήρες.
Οι οδηγίες του εργοδότη ήταν να προχωρεί η συσκευασία χωρίς να ανακόπτεται η λειτουργία της μηχανής. Ετσι θα αποφεύγονταν καθυστερήσεις που αναπόφευκτα θα προκαλούσε η διακοπή της λειτουργίας της. Ο Λειτουργός του γραφείου εργασίας κατέθεσε ότι η διακοπή και το επαναξεκίνημα της μηχανής δεν εθεωρείτο μέρος της ρουτίνας της εργασίας της εφεσίβλητης, γεγονός που έγινε δεκτό από το πρωτόδικο δικαστήριο. Φαίνεται ήταν παραδεκτή η διακοπή της λειτουργίας της μηχανής μόνο στην περίπτωση που παρεμβαλλόταν ασύνηθες πρόβλημα στη λειτουργία της τέτοιο που δεν μπορούσε να αντιμετωπισθεί με την παρέμβαση της χειρίστριας. Το εργατικό ατύχημα το οποίο προκάλεσε το σοβαρό τραυματισμό της εφεσίβλητης επεσυνέβη όταν αυτή παρενέβη προς αποσυμφόρηση των φλόκκων και με το χέρι της προσπάθησε να τους αραιώσει. Ο κυλιόμενος ιμάντας παρέσυρε το χέρι της προς τους κοπτήρες με αποτέλεσμα να πληγεί από αυτούς και να τραυματιστεί σοβαρά.
Οι κίνδυνοι από τη λειτουργία της μηχανής στο πλαίσιο των οδηγιών του εργοδότη για την ασφάλεια της χειρίστριας ήταν πρόδηλοι. Θα μπορούσαν να αποφευχθούν με την εγκατάσταση προφυλακτήρα που θα απομόνωνε το επικίνδυνο μέρος της μηχανής, τους κοπτήρες, και θα καθιστούσε αδύνατη την επαφή του ανθρώπινου χεριού με αυτούς. Στην απόφαση του δικαστηρίου γίνεται μακρά αναφορά στην αγγλική και κυπριακή νομολογία ως προς το τί συνιστά επικίνδυνο μέρος μηχανής και την υποχρέωση του εργοδότη να απομακρύνει τον κίνδυνο με την περίφραξη του με προφυλακτήρα. Βέβαιο είναι ότι το μέρος της μηχανής στο οποίο παγιδεύτηκε το χέρι της εφεσίβλητης ήταν επικίνδυνο και αναμφισβή[*2381]τητο ότι έπρεπε να περιφραχθεί με την εγκατάσταση προφυλακτήρα. Οι πρόνοιες του άρθρου 25(1) του περί Εργοστασίων Νόμου, Κεφ. 134, δεν αφήνουν αμφιβολία γι’ αυτό. Το ότι ο κίνδυνος ήταν εμφανής στο χειριστή της μηχανής δεν περιορίζει την υποχρέωση του εργοστασιάρχη για την απομόνωση του με την ένθεση προφυλακτήρα.
Οι εφεσείοντες κρίθηκαν υπεύθυνοι για παράβαση του καθήκοντος το οποίο επιβάλλει ο περί Εργοστασίων Νόμος να περιφράξουν το επικίνδυνο μέρος της μηχανής το οποίο χειριζόταν η εφεσίβλητη. Παρέβησαν επίσης, διαπίστωσε το δικαστήριο, το καθήκον επιμέλειας το οποίο όφειλαν προς την εργοδοτούμενή τους να της παράσχουν ασφαλή μέσα (εξοπλισμό) για την εκτέλεση της εργασίας της και εγκαταστήσουν ασφαλές σύστημα εργασίας. Και για τις δύο επάλληλες παραβάσεις (παράβαση νομικού καθήκοντος και του καθήκοντος επιμέλειας) οι εφεσείοντες κρίθηκαν υπόλογοι να αποζημιώσουν την εφεσίβλητη. Και η ίδια, η εφεσίβλητη, κρίθηκε ένοχη συντρέχουσας αμέλειας για τον τραυματισμό και την ζημιά που υπέστη. Της αποδόθηκε ευθύνη σε ποσοστό 20%. Η δική της ελλειπής μέριμνα για την ασφάλειά της ήταν σε κάποιο βαθμό πρόξενος των κακώσεων της. Στην απόφαση του δικαστηρίου γίνεται επίσης μακρά αναφορά στις αρχές που διέπουν τον καθορισμό και απόδειξη αμέλειας και συντρέχουσας αμέλειας. Το εύλογα προβλεπτό των συνεπειών των πράξεων του υπέχοντα καθήκον επιμέλειας, του εναγόμενου, και του τραυματισθέντα, του ενάγοντα, ως προς την περιφρούρηση της ασφάλειάς του αποτελεί το κοινό μέτρο κρίσης της υπαιτιότητάς τους.
Ως αποτέλεσμα του ατυχήματος η εφεσίβλητη τραυματίστηκε σοβαρά. Υπέστη εγκαύματα στο δεξιό χέρι τα οποία προκάλεσαν τη νέκρωση του δέρματος της ραχιαίας και παλαμιαίας χώρας και τραύματα στους υποκείμενους τένοντες και οστά. Εγκαύματα προκλήθηκαν στο δεύτερο, τρίτο και τέταρτο δάκτυλο του δεξιού χεριού. Συνεπεία του τραυματισμού της εφεσίβλητης περιορίστηκε η κινητικότητα των δακτύλων της με συνακόλουθο την αδυναμία εκτέλεσης λεπτών κινήσεων, απωλέσθηκε η αισθητικότητα στην περιοχή των εγκαυμάτων και παραμορφώθηκαν τα δάκτυλα. Ουλή στην αριστερή λαγόνια χώρα σημάδεψε το χέρι της. Η δυσχέρεια στην εκτέλεση λεπτών κινήσεων περιόρισε σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες της εφεσείουσας, δεξιόχειρος, για την εκτέλεση χειρωνακτικής εργασίας. Ο τραυματισμός της επίσης άφησε, όπως διαπιστώνει το δικαστήριο, “.... γραμμωτές ουλές στη ραχιαία επιφάνεια δείκτου και μέσου δακτύλου καθώς και στην τελική φάλαγγα του τετάρτου δακτύλου, υπερχρωματική η ραχιαία επιφάνεια [*2382]της πρώτης φάλαγγας του δείκτη και μέσου δακτύλου και η παλαμιαία επιφάνεια της μέσης φάλαγγας. Επίσης διαπιστώθηκε ότι κατά τη σύγκλιση των δακτύλων στην παλάμη παραμένει ένα εκατοστό και το μεσαίο δάκτυλο δύο εκατοστά λόγω δυσκαμψίας των αρθρώσεων των δακτύλων.”.
Η εφεσίβλητη υποβλήθηκε κατ’ αρχή σε χειρουργικό καθαρισμό και αργότερα σε χειρουργική επέμβαση για σύγκλιση των τραυμάτων. Προς τούτο λήφθηκε δέρμα από την αριστερά πρόσθια λαγόνια χώρα. Εμεινε ως εσωτερικός ασθενής στο νοσοκομείο για τρεις περίπου εβδομάδες. Μετά την έξοδό της παρακολουθείτο ως εξωτερικός ασθενής. Με την πάροδο του χρόνου ο πόνος από τα τραύματα έγινε έντονος. Χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος του κρημνού, όπως διαπιστώνει το δικαστήριο, προς αποκατάσταση της αισθητικότητας των δακτύλων και για τον περιορισμό της δυσμορφίας. Τόσο η αισθητικότητα όσο και η κινητικότητα των δακτύλων αποκαταστάθηκε μερικώς· η αισθητικότητα σε βαθμό 50% και η κινητικότητα πέραν του 50%. Ενυπάρχει ο κίνδυνος τα τραύματα που υπέστη η εφεσείουσα να υποτροπιάσουν στο μέλλον. Το βέβαιο είναι ότι η εφεσίβλητη πρέπει να αποφεύγει βαριά χειρωνακτική εργασία γεγονός που υποδηλώνει τον περιορισμό των δυνατοτήτων της για εργασία. Το δικαστήριο καθόρισε τις γενικές αποζημιώσεις σε £10000 επιδικάζοντας υπέρ της εφεσίβλητης το 80% του ποσού αυτού ως αποζημιώσεις πλέον £432, το 80% της συμφωνηθείσας ειδικής ζημιάς. Στην απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου γίνεται αναφορά στην ανοδική τάση στις αποζημιώσεις για προσωπικές βλάβες και υπογραμμίζεται η ευαισθησία που επιδεικνύεται για τον ανθρώπινο πόνο που αντανακλάται στα ποσά των αποζημιώσεων που επιδικάζονται. (Βλ. Paraskevaides (Overseas) Ltd v. Christofis (1982) 1 C.L.R. 789, Χριστοφόρου ν. Χαραλάμπους κ.ά. (1993) 1 Α.Α.Δ. 560, ΚΕΑΝ ΛΤΔ. ν. Ανδρέου (1994) 1 Α.Α.Δ. 553, Μαυροπετρή ν. Λουκά (1995) 1 Α.Α.Δ. 66.)
Η εφεσείουσα προσβάλλει (α) την απόδοση ευθύνης σ’ αυτήν για το ατύχημα και τον τραυματισμό της εφεσίβλητης και εν πάση περιπτώσει αμφισβητεί τον επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ της και της εφεσίβλητης. Η οποιαδήποτε συνεισφορά της έπρεπε να είναι κατά την εισήγησή της μικρή. (β) Το ύψος των αποζημιώσεων.
Η εφεσείουσα υποστήριξε ότι εφόσον ο κίνδυνος ήταν εμφανής και η εφεσίβλητη ήταν εκπαιδευμένη στη χρήση της μηχανής η απερίσκεπτη πράξη της ήταν ο πρόξενος του τραυματισμού της. Δεν αμφισβητείται ότι η λειτουργία της μηχανής είχε ατέλειες όπως πρέπει να χαρακτηριστεί η περιοδική συμφόρηση του συσκευαζό[*2383]μενου υλικού και η αποτελμάτωση της λειτουργίας της. Οι κοπτήρες της μηχανής αποτελούσαν όπως σωστά διαπιστώθηκε επικίνδυνο μέρος μηχανήματος εργοστασίου το οποίο έπρεπε να είχε περιφραχθεί με προφυλακτήρα. Η παράλειψη της εφεσείουσας συνιστούσε παράλειψη καθήκοντος το οποίο επιβάλλει ο νόμος για την οποία φέρει ευθύνη προς την εφεσίβλητη. Οι κίνδυνοι για την ασφάλεια της χειρίστριας της μηχανής από τους κοπτήρες ήταν ενόψει και του συστήματος εργασίας εμφανείς και ανάλογο το καθήκον του εργοδότη να τους εξουδετερώσει με την εγκατάσταση προφυλακτήρα. Παράλειψε ο εργοδότης να εκπληρώσει το καθήκον του για την εγκατάσταση ασφαλούς συστήματος εργασίας και το καθήκον του να παράσχει στον εργοδοτούμενο ασφαλή μέσα εργασίας. Οι παραλείψεις αυτές συνιστούν παραβιάσεις του καθήκοντος επιμέλειας του εργοδότη (εφεσείουσας) προς τον εργοδοτούμενο (εφεσίβλητη). Ορθά κρίθηκε η εφεσείουσα υπόλογη να αποζημιώσει την εφεσίβλητη για παράβαση νομικού καθήκοντος και αμέλεια. Το σύστημα εργασίας ειδικά σε ότι αφορά τον χειρισμό της μηχανής αφίστατο του καθήκοντος του εργοδότη να εξασφαλίσει ασφαλές σύστημα εργασίας- τέτοιο που θα μπορούσε να παράσχει στον εργοδοτούμενο ασφάλεια έναντι προβλεπτών κινδύνων που θα μπορούσε να προκύψουν κατά τη διάρκεια της εργασίας του. Οι οδηγίες του εργοδότη για την άνευ διακοπής λειτουργία της μηχανής παρά την επαναληπτική απόφραξή της σε συνδυασμό με το προβλεπτό του κινδύνου από την παρέμβαση της χειρίστριας να αραιώνει τους φλόκκους συνδέουν άμεσα τον τραυματισμό της εφεσίβλητης με τις παραβάσεις της εφεσείουσας. Υπό το φως αυτών των διαπιστώσεων το εύρημα του δικαστηρίου ότι η εφεσείουσα παρέλειψε να εκπληρώσει το νομικό καθήκον που επιβάλλει ο περί Εργοστασίων Νόμος, Κεφ. 134 και το καθήκον του εργοδότη προς τον εργοδοτούμενο να του παράσχει ασφαλή μέσα και να του εξασφαλίσει ασφαλές σύστημα εργασίας κρίνεται δικαιολογημένο. (Βλ. μεταξύ άλλων Tziellas v. The Ship “Nadalena H” (1982) 1 C.L.R. 807, Cyprus Palestine Plantations v. Leandrou (1982) 1 C.L.R. 880, United Brick Works Ltd. v. Ευαγγέλου (1992) 1 Α.Α.Δ. 123.)
Δεν διαπιστώνουμε βάσιμο λόγο που να δικαιολογεί ανατροπή του ευρήματος για τον καταμερισμό της ευθύνης. Δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι γενεσιουργό αιτία του ατυχήματος αποτέλεσε ο ατελής εξοπλισμός και το ανασφαλές σύστημα εργασίας. Οι κίνδυνοι αυτοί εύκολα μπορούσε να εξουδετερωθούν. Η επιθυμία του εργοδοτουμένου εξάλλου να ανταποκριθεί στις οδηγίες του εργοδότη του είναι φυσιολογική και αναμενόμενη. Η παρακινδυνευμένη πράξη σε αυτή την υπόθεση είχε αυτό ως ελατήριο. Δεν διαπι[*2384]στώνεται βάσιμος λόγος που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την επέμβασή μας με τον επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των δύο.
Το προεξάρχον στοιχείο στον καθορισμό των αποζημιώσεων είναι ο περιορισμός των δυνατοτήτων της εφεσίβλητης για εργασία θέμα μεγάλης σημασίας λαμβανομένης υπόψη της ηλικίας της. Η αδυναμία της θα είναι αισθητή στην εκτέλεση κάθε χειρωνακτικής εργασίας ενώ βαριά χειρωνακτική εργασία αποκλείεται. Λαμβανομένης υπόψη της ηλικίας της εφεσίβλητης, τριάντα-δύο ετών κατά το χρόνο του δυστυχήματος, και των δεινών που υπέστη ως αποτέλεσμα του τραυματισμού της, των δυσχερειών που αντιμετώπισε και θα αντιμετωπίσει σ’ όλη της τη ζωή είμαστε της γνώμης ότι το ποσό των £8.000, γενικές αποζημιώσεις το οποίο της αποδόθηκε συνιστά δίκαιη αποζημίωση. Εν πάση περιπτώσει δεν έχουμε πεισθεί ότι ο καθορισμός των αποζημιώσεων που συνιστά κατά πρώτο λόγο ευθύνη του πρωτόδικου δικαστηρίου αφίσταται του μέτρου σε βαθμό που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την επέμβασή μας.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο