(1999) 1 ΑΑΔ 360
[*360]22 Mαρτίου, 1999
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΝΙΚΗΤΑΣ, ΚΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΑΓΗ 35 ΘΕΣΜΟΣ 20 ΤΩΝ ΘΕΣΜΩΝ
ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 3
ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
(ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964.
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ
ΜΑΡΙΟΥ ΡΟΥΣΟΥ ΚΑΙ ΤΑΣΟΥΛΛΑΣ ΧΡΙΣΤΟΦΗ,
ΓΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΓΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΈΦΕΣΗΣ
ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 4769/95 ΛΟΓΩ
ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΞΟΔΑ.
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 30.10.98 ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΑΠΕΡΡΙΨΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ
ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 4769/95 ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΠΙΔΙΚΑΣΕΙ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΣ ΟΦΕΛΟΣ
ΤΩΝ ΚΑΘ’ ΩΝ Η ΑΙΤΗΣΗ.
(Αίτηση Αρ. 111/98)
Πολιτική Δικονομία — Έξοδα — Bασικός παράγων που διέπει την άσκηση της διακριτικής εξουσίας του Δικαστηρίου για την επιδίκαση των εξόδων είναι το αποτέλεσμα της δίκης — Δεν είναι παραδεκτή η αποστέρηση των εξόδων του επιτυχόντα διαδίκου χωρίς αποχρόντα λόγο.
Πολιτική Δικονομία — Έξοδα — Έφεση στρεφόμενη αποκλειστικά κατά διαταγής εξόδων — Προϋποθέσεις παροχής άδειας — Οι Περί Πολιτικής Δικονομίας Θεσμοί, Δ.35, θ. 20.
Πολιτική Δικονομία — Έξοδα — Ευρεία δικαστική εξουσία – Ασκείται δικαστικά — Επέμβαση Εφετείου — Εφαρμοστέες αρχές.
Παρά την απόρριψη της αίτησης του εξ αποφάσεως δανειστή για έκδοση διατάγματος κατάσχεσης του αυτοκινήτου του εξ αποφάσεως χρεώστη προς ικανοποίηση του εξ αποφάσεως χρέους του, το Δικαστήριο δεν επεδίκασε έξοδα υπέρ των καθ’ ων η αίτηση με το σκεπτικό “Λαμβάνοντας υπόψη τους λόγους απορρίψεως της και ότι οι διάδικοι δεν ασχολήθηκαν ουσιαστικά με αυτούς, είναι δικαιότερο να μη [*361]γίνει καμιά διαταγή για έξοδα”. Η αίτηση είχε απορριφθεί, διότι το Δικαστήριο είχε αποφασίσει ότι το τεθέν προς επίλυση θέμα, δεν μπορούσε να εξεταστεί στο πλαίσιο της αίτησης που υποβλήθηκε. Οι καθ’ ων η αίτηση εξαιτούνται την άδεια του Εφετείου να υποβάλουν έφεση εναντίον της απόφασης για τα έξοδα.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη χορήγηση άδειας υποβολής έφεσης μεμονωμένα, εναντίον της διαταγής ως προς τα έξοδα, προσδιορίζεται στη Δ.35, θ. 20 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
2. Η εξουσία του Δικαστηρίου να επιτρέψει έφεση αποκλειστικά σε σχέση με τα έξοδα είναι περιορισμένη. Δικαιολογείται η παροχή άδειας, όπως προκύπτει από το κείμενο της Δ.35, θ. 20 μόνο εφόσο καθίσταται εμφανές ότι η απόφαση για τα έξοδα (α) αντίκειται προς το νόμο ή το διαδικαστικό κανονισμό ή (β) βασίζεται σε παρανόηση των γεγονότων, ή (γ) όπου διατάσσεται διάδικος να καταβάλει τα έξοδα του άλλου χωρίς αποχρόντα λόγο.
3. Η παρούσα αίτηση θεμελιώνεται στον ισχυρισμό ο οποίος περιέχεται στην ένορκη δήλωση που την υποστηρίζει σύμφωνα με τον οποίο, σε αντίθεση με τις διαπιστώσεις του Επαρχιακού Δικαστηρίου, οι αιτητές αμφισβήτησαν το παραδεκτό της αίτησης και την ύπαρξη δικαιοδοσίας για την επίλυση, στο πλαίσιο της αίτησης, της διαφοράς, ως προς την ιδιοκτησία του αυτοκινήτου.
4. Τα έξοδα επαφίενται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου. Η ευχέρεια αυτή ασκείται δικαστικά, με αναφορά στους εσωγενείς παράγοντες της δίκης, που περιλαμβάνουν το αποτέλεσμα της υπόθεσης και κάθε γεγονός που άπτεται του χειρισμού της από τους διαδίκους.
5. Είναι φανερό, ενόψη των γεγονότων που τέθηκαν ενώπιον του Εφετείου, ότι παρανοήθηκε η θέση των αιτητών ως προς τη δυνατότητα επίλυσης του θέματος ιδιοκτησίας του αυτοκινήτου στο πλαίσιο της αίτησης. Τούτου δοθέντος παρέχεται άδεια στους αιτητές να υποβάλουν έφεση κατά του μέρους της πρωτόδικης απόφασης που αφορά τα έξοδα.
Η αίτηση επιτράπηκε. Τα έξοδα της παρούσας διαδικασίας θα ακολουθήσουν το αποτέλεσμα της έφεσης, δε θα βαρύνουν όμως κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες τους αιτητές.
[*362]Αναφερόμενες υποθέσεις:
Φιλίππου v. Φιλίππου (1990) 1 Α.Α.Δ. 890,
Θρασυβούλου v. Arto Estates Ltd (1993) 1 A.Α.Δ. 12.
Aίτηση.
Aίτηση με την οποία οι αιτητές ζητούν την άδεια του Aνωτάτου Δικαστηρίου για καταχώρηση έφεσης εναντίον της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Aγωγή Aρ. 4769/95) να μην επιδικάσει έξοδα υπέρ τους.
Χρ. Νικολάου, εκ μέρους Π. Παύλου, για τους Aιτητές.
Ε. Πουργουρίδης, για τους Kαθ’ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ. Μ. Πικής, Π.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Δικαστική απόφαση υπέρ του Γεώργιου Ευαγόρου για χρηματικό ποσό εναντίον του Π. Παναγή παρέμεινε ανεξόφλητη. Ένταλμα κινητών εναντίον του τελευταίου απέβη άκαρπο. Αυτοκίνητο το οποίο ο εξ αποφάσεως δανειστής θεωρούσε περιουσία του εξ αποφάσεως χρεώστη, εντοπίστηκε στην κατοχή του Μάριου Ρούσου με εγγραφή στο όνομα της Τασούλλας Χριστοφή.
Με αίτησή του στο Επαρχιακό Δικαστήριο στρεφόμενη, τόσο εναντίον του Παναγή όσο και του Ρούσου και της Χριστοφή, ο Γεώργιος Ευαγόρου αξίωσε την έκδοση (σελ. 15):
«διατάγματος και/ή οδηγιών προς τον αρμόδιο δικαστικό επιδότη όπως κατάσχει το αυτοκίνητο με αριθμό εγγραφής CAW 692 και προβεί στα ενδεδειγμένα διαβήματα για την πώληση του προς ικανοποίηση του εξ αποφάσεως χρέους προς τον αιτητή.»
Η αίτηση απορρίφθηκε. Παρά την απόρριψή της το Δικαστήριο δεν επεδίκασε έξοδα υπέρ των καθ’ ων η αίτηση. Οι λόγοι για τους οποίους το Δικαστήριο δεν ακολούθησε το συνήθη κανόνα - τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα - περιέχονται στο ακόλουθο καταληκτικό απόσπασμα της απόφασής του: (σελ. 18)
“Όσον αφορά τα έξοδα, αφού λαμβάνω υπόψη τους λόγους [*363]απορρίψεως της και ότι οι διάδικοι δεν ασχολήθηκαν ουσιαστικά με αυτούς, κρίνω ότι είναι δικαιότερο να μή γίνει καμιά διαταγή για έξοδα.»
Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι το τεθέν προς επίλυση θέμα, δεν μπορούσε να εξεταστεί στο πλαίσιο της αίτησης που υποβλήθηκε. Το γιατί, διευκρινίζεται στην απόφαση του Δικαστηρίου. Η ιδιοκτησία του αυτοκινήτου, το κύριο θέμα της αντιδικίας, δεν μπορούσε να αποφασιστεί στο πλαίσιο της αίτησης. Σε άλλο πλαίσιο έπρεπε να αναζητηθεί η επίλυση της διαφοράς. Η αίτηση απορρίφθηκε ως ατελέσφορη. Το ανέφικτο της κρίσης του επιδίκου θέματος δεν ηγέρθη από τους καθ’ ων η αίτηση. Αφήνεται να νοηθεί, ειδικά σ’ ότι αφορά τη θέση του Ρούσου και της Χριστοφή, ότι όχι μόνο δεν αντέστησαν στην αίτηση αλλά και συμφώνησαν στην επίλυση του ζητήματος της ιδιοκτησίας του αυτοκινήτου στο πλαίσιο της αίτησης του Γεώργιου Ευαγόρου. Το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου χαρακτηρίζει την αντίληψη του Δικαστηρίου ως προς τη στάση των δύο καθ’ ων η αίτηση έναντι του αιτήματος: (σελ.17)
«Ο ευπαίδευτος δικηγόρος για τους Καθ’ ων η Αίτηση κ. Παύλου, εις την αγόρευση του ανέφερε ότι συμφωνήθηκε με την άλλη πλευρά, αντί να καταχωρηθεί interpleader να καθορισθούν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας σε σχέση με το όχημα εις την παρούσα διαδικασία.»
Είχε προσαχθεί μαρτυρία και από τις δύο πλευρές ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου, σχετικά με την ιδιοκτησία του αυτοκινήτου, από την οποία διαφαίνονται οι διϊστάμενες θέσεις των διαδίκων.
Ο Μάριος Ρούσου και η Τασούλλα Χριστοφή εξαιτούνται την άδεια του Εφετείου να υποβάλουν έφεση εναντίον της απόφασης για τα έξοδα.
Το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη χορήγηση άδειας υποβολής έφεσης μεμονωμένα, εναντίον της διαταγής ως προς τα έξοδα, προσδιορίζεται στη Δ.35 θ.20, των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, η οποία προβλέπει:
«An appeal from a decision solely on the ground of a wrong direction in regard to costs, or from an order made on taxation or review of taxation, shall not be entertained except with the leave of the Court of Appeal or a Judge thereof, which shall not be given [*364]unless it is made to appear that the direction or order is contrary to the provisions of any law or rule, or is based on a misconception of fact, or directs any party to pay costs incurred or occasioned, without sufficient reason, by another party.»
Η εξουσία του Δικαστηρίου να επιτρέψει έφεση αποκλειστικά σε σχέση με τα έξοδα είναι περιορισμένη. Δικαιολογείται η παροχή άδειας, όπως προκύπτει από το κείμενο της Δ.35 θ.20, μόνο εφόσον καθίσταται εμφανές (it is made to appear), ότι η απόφαση για τα έξοδα, (α) αντίκειται προς το νόμο ή διαδικαστικό κανονισμό, ή, (β) βασίζεται σε παρανόηση των γεγονότων, ή (γ) όπου διατάσσεται ο ένας διάδικος να καταβάλει τα έξοδα του άλλου χωρίς επαρκή λόγο.
Η παροχή άδειας δεν αφίεται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου· συναρτάται με τη στοιχειοθέτηση μιας ή περισσότερων των προϋποθέσεων που καθορίζει η Δ.35 θ.20, από τον αιτητή. Η αίτηση θεμελιώνεται στον ισχυρισμό ο οποίος περιέχεται στην ένορκη δήλωση που την υποστηρίζει σύμφωνα με τον οποίο, σε αντίθεση προς τις διαπιστώσεις του Επαρχιακού Δικαστηρίου, οι αιτητές αμφισβήτησαν το παραδεχτό της αίτησης και την ύπαρξη δικαιοδοσίας για την επίλυση, στο πλαίσιο της διαφοράς ως προς την ιδιοκτησία του αυτοκινήτου· τις αντιρρήσεις τους στην νομική ευχέρεια του Δικαστηρίου να επιληφθεί του θέματος, πρόβαλαν στην ένστασή τους ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου και έκαμαν αναφορά σ’ αυτή στην ένορκη δήλωσή τους. Σημειωτέον ότι η ένσταση στο πρωτόδικο Δικαστήριο δεν επισυνάφθηκε στην αίτηση παρόλον που αναφέρεται ως τεκμήριο. Γίνεται όμως σ’ αυτή (αίτηση), σαφής αναφορά στην ένστασή τους στο πρωτόδικο Δικαστήριο και ιδιαίτερα στις παραγράφους 3 και 4, όπου προβάλλεται η θέση τους. Στην ένσταση του καθ’ ου η αίτηση (Γεώργιου Ευαγόρου), στην ενώπιόν μας διαδικασία, δεν αμφισβητείται ο ισχυρισμός αυτός. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε καθίσταται εμφανές ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρανόησε τη θέση των αιτητών, Μάριου Ρούσου και Τασούλλας Χριστοφή, ως προς το παραδεχτό της αίτησης, οπόταν τεκμηριώνεται μια από τις προϋποθέσεις για την παροχή άδειας προς υποβολή έφεσης μεμονωμένα εναντίον της διαταγής που αφορά τα έξοδα.
Οι προϋποθέσεις που τίθενται από τη Δ.35 θ.20, για την υποβολή έφεσης κατά της διαταγής για έξοδα, εξετάστηκαν στη Φιλίππου ν. Φιλίππου (1990) 1 Α.Α.Δ. 890. Στην απόφαση του Εφετείου που έδωσε ο Σαββίδης, Δ., γίνεται λεπτομερής αναφορά στην Κυπριακή και Αγγλική νομολογία που φωτίζει το επίμαχο ζήτημα. Σημείο εκ[*365]κίνησης αποτελεί η Δ.59 θ.1, που αφήνει τα έξοδα στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου. Η ευχέρεια αυτή ασκείται δικαστικά με αναφορά τους εσωγενείς παράγοντες της δίκης που περιλαμβάνουν το αποτέλεσμα της υπόθεσης και κάθε γεγονός που άπτεται του χειρισμού της από τους διαδίκους, όπως εξηγείται στη Θρασυβούλου v. Arto Estates Ltd (1993) 1 A.A.Δ. 12.
Εφόσον το σφάλμα, το οποίο επικαλείται ο αιτητής, υπέρ του αιτήματός του, ανάγεται σε εσωγενή παράγοντα, το Δικαστήριο δεν επιτρέπει την έφεση. Στο στάδιο αυτό το Εφετείο δεν υπεισέρχεται στην άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου. Αυτό θα είναι το αντικείμενο της έφεσης εφόσον επιτραπεί η υποβολή της. Αποκλειστικό κριτήριο για την παροχή άδειας είναι η θεμελίωση μιας ή περισσοτέρων των προϋποθέσεων που θέτει η Δ.35 θ.20.
Έχει καταστεί εμφανές από τα τεθέντα ενώπιόν μας γεγονότα ότι παρανοήθηκε η θέση των αιτητών ως προς τη δυνατότητα επίλυσης του θέματος ιδιοκτησίας του αυτοκινήτου στο πλαίσιο της αίτησης. Τούτου δοθέντος παρέχεται άδεια στους αιτητές να υποβάλουν έφεση κατά του μέρους της πρωτόδικης απόφασης που αφορά τα έξοδα. Τα έξοδα της παρούσας διαδικασίας θα ακολουθήσουν το αποτέλεσμα της έφεσης, δεν θα βαρύνουν όμως κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες τους αιτητές.
H αίτηση επιτρέπεται. Tα έξοδα της παρούσας διαδικασίας θα ακολουθήσουν το αποτέλεσμα της έφεσης, δε θα βαρύνουν όμως κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες τους αιτητές.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο