(1999) 1 ΑΑΔ 917
[*917]22 Ιουνίου, 1999
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ,
Εφεσείων-Eναγόμενος,
ν.
ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Εφεσιβλήτου-Eνάγοντα.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9991)
Συμβάσεις — Σύμβαση εκτέλεσης ηλεκτρολογικών εργασιών — Τερματισμός της σύμβασης πριν την αποπεράτωση των εργασιών λόγω καθυστέρησης εξόφλησης του οφειλομένου υπολοίπου — Απόδειξη της σύμβασης και της εκτελεσθείσας εργασίας με προφορική μαρτυρία, χωρίς την προσκόμιση αρχιτεκτονικών σχεδίων.
Απόδειξη — Εξ ακοής μαρτυρία — Προφορική μαρτυρία στηριζόμενη σε αρχιτεκτονικά σχέδια τα οποία δεν παρουσιάσθηκαν κατά την εξέταση του μάρτυρα — Η εν λόγω μαρτυρία δεν ήταν εξ ακοής.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο επεδίκασε υπέρ του ενάγοντα - εφεσίβλητου και εναντίον του εναγόμενου - εφεσείοντα το ποσό των £700,00 πλέον τόκο ως οφειλόμενο υπόλοιπο εργασίας που συμφωνήθηκε και εκτελέστηκε από τον εφεσίβλητο προς όφελος του εφεσείοντα. Ενώπιον του Δικαστηρίου είχε καταθέσει μόνο ο εφεσίβλητος.
Η έφεση επικεντρώθηκε σε δύο λόγους:
(α) Ο εφεσείων ισχυρίστηκε ότι, παρά το γεγονός ότι δεν πρόσφερε μαρτυρία, η αξίωση έπρεπε να απορριφθεί πάνω στη βάση ότι ο εφεσίβλητος δεν κατόρθωσε να αποδείξει ούτε την αρχική σύμβαση, ούτε και το ποσοστό της εργασίας που εκτελέστηκε αφού παρέλειψε να παρουσιάσει στο Δικαστήριο τα αρχιτεκτονικά σχέδια, πράγμα το οποίο καθιστούσε την προφορική μαρτυρία του εξ ακοής.
(β) Εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε στο εύρημα ότι ο [*918]εφεσείων είχε προτείνει στον εφεσίβλητο την αποπεράτωση των υπολοίπων εργασιών έναντι του υπόλοιπου ποσού των £300,00 πλην όμως ο εφεσίβλητος αρνήθηκε.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το γεγονός ότι ο εφεσίβλητος δεν παρουσίασε τα αρχιτεκτονικά σχέδια κατά την κύρια εξέταση δεν σημαίνει ότι η μαρτυρία του, είτε αναφορικά με τη συμφωνηθείσα αμοιβή του είτε αναφορικά με την εργασία που εκτέλεσε, ήταν εξ ακοής επειδή ως βάση για τους σχετικούς υπολογισμούς χρησιμοποιήθηκαν τα εν λόγω σχέδια.
2. Αναφορικά με το δεύτερο λόγο έφεσης ο εφεσείων έχει δίκαιο όμως το σημείο αυτό δεν αλλάζει την έκβαση της έφεσης. Είναι καθαρό από την απόφαση ότι το πρωτόδικο Δικαστηριο αποδέχθηκε ανεπιφύλακτα τη μαρτυρία του εφεσίβλητου ότι είχε εκτελέσει εργασία για το ακριβές ποσό των £1.700,00.
Η έφεση απορρίφθηκε.
Έφεση.
Έφεση από τον εναγόμενο κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Aμμοχώστου (Σάντης, E.Δ.) που δόθηκε στις 30 Mαΐου, 1997 (Aγωγή Aρ. 504/93) υπέρ του ενάγοντα-εφεσίβλητου και εναντίον του εναγομένου-εφεσείοντα για ποσό £700 πλέον τόκο ως οφειλόμενο υπόλοιπο εργασίας που συμφωνήθηκε και εκτελέσθηκε από τον εφεσίβλητο προς όφελος του εφεσείοντα.
Α. Ποιητής, για τον Eφεσείοντα.
Καμία εμφάνιση για τον Eφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γαβριηλίδης.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Η έφεση στρέφεται εναντίον της απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου με την οποία επιδίκασε υπέρ του ενάγοντα-εφεσίβλητου και εναντίον του εναγόμενου-εφεσείοντα το ποσό των £700,00, με νόμιμο τόκο προς 8% ετήσια από 29/11/1996, ως οφειλόμενο υπόλοιπο εργασίας που συμφωνήθηκε [*919]και εκτελέσθηκε από τον εφεσίβλητο προς όφελος του εφεσείοντα.
Ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου κατέθεσε μόνο ο εφεσίβλητος.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του στην κύρια εξέταση, περί το 1990, συμβλήθηκε προφορικά με τον εφεσείοντα να εγκαταστήσει προς όφελος του τις ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις τριών κατοικιών στην περιοχή Παραλιμνίου έναντι αμοιβής £2.000,00. Ήταν ρητός όρος της σύμβασης ότι οι πληρωμές να καταβάλλονταν ανάλογα με την πρόοδο των εργασιών. Προς εκπλήρωση των συμβατικών του υποχρεώσεων εκτέλεσε ικανά προς όφελος του εφεσείοντα ηλεκτρολογικές εργασίες ύψους £1.700,00, πληρώθηκε όμως ποσό £1.000,00 μόνο, έχοντας λαμβάνειν υπόλοιπο ποσό £700,00. Παρά τις συνεχείς προτροπές του, ο εφεσείων καθυστερούσε την εξόφληση του υπόλοιπου αυτού με αποτέλεσμα ο εφεσίβλητος, το Δεκέμβριο του 1990, να τερματίσει τη σύμβαση πριν την αποπεράτωση των εργασιών. Το 1992, ο εφεσείων του ζήτησε να συμπληρώσει τη συμφωνηθείσα εργασία σαν προϋπόθεση αποπληρωμής του συνόλου του συμφωνηθέντος ποσού, αυτός όμως αρνήθηκε γιατί γνώριζε ότι αν δεχόταν δεν θα πληρωνόταν ούτε για την εκτελεσθείσα εργασία αλλά ούτε και για την εργασία που θα εκτελούσε.
Η αντεξέταση του εφεσίβλητου από το δικηγόρο του εφεσείοντα, την οποία και παραθέτουμε επί λέξει λόγω της σημασίας της για τους σκοπούς της έφεσης, ήταν η ακόλουθη:-
“Ε. Έχεις άδεια;
Α. Βέβαια και έχω άδεια είμαι αδειούχος εργολάβος ηλεκτρολόγος, εδώ και 20 χρόνια. Και το 1990 και πριν και μετά και σήμερα, συνέχεια.
Ε. Τι είναι αυτή η συμφωνία που λες ότι έκαμες με τον Εναγόμενο;
Α. Συμφώνησα προφορικά μαζί του να του κάμω τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις τριών κατοικιών του στην περιοχή του Παραλιμνιού.
Ε. Για πόσο ποσό;
Α. Συμφωνήσαμε από την αρχή ότι το ποσό θα ήταν £2.000.
Ε. Αυτός δέκτηκε το ποσό;
Α. Ναι. Δεν θα άρχιζα αν δεν συμφωνούσαμε το ποσό για να ξέρω που στέκομαι όχι μόνο εγώ αλλά και ο πελάτης, ο Ενάγομενος.
Ε. Πώς το υπολόγισες αυτό το ποσό;
Α. Με βάση τα αρχιτεκτονικά σχέδια.
[*920]Ε. Τα έχεις τώρα τα σχέδια να μας τα δείξεις;
Α. Όχι αλλά μπορώ να τα φέρω.
Ε. Θυμάσαι όμως ότι είχατε συμφωνήσει £2.000;
Α. Ασφαλώς.
Ε. Θυμάσαι ποιος αρχιτέκτονας έκαμε τα σχέδια;
Α. Όχι. Ήταν ο αρχιτέκτονας του Εναγομένου.
Ε. Και μας είπες ότι έκαμες ότι συμφώνησες μαζί με τον Εναγόμενο να κάμεις;
Α. Όχι δεν είπα αυτό, είπα ότι έκαμα εργασία αξίας £1,700 και ότι δεν έκαμα την υπόλοιπη εργασία διότι ο Εναγόμενος αρνείτο να με πλερώσει για την εργασία που έκαμα για το υπόλοιπο δηλαδή των £700.”
Η έφεση επικεντρώθηκε σε δύο λόγους.
Ο πρώτος λόγος έφεσης είναι ότι, παρά το γεγονός ότι ο εφεσείων δεν πρόσφερε μαρτυρία, η αξίωση έπρεπε να απορριφθεί πάνω στη βάση ότι ο εφεσίβλητος δεν κατόρθωσε να αποδείξει ούτε την αρχική σύμβαση ούτε και το ποσοστό της εργασίας που εκτελέστηκε αφού παρέλειψε να παρουσιάσει στο Δικαστήριο τα αρχιτεκτονικά σχέδια, πράγμα το οποίο, κατά την άποψη του δικηγόρου του εφεσείοντα, καθιστούσε την προφορική μαρτυρία του εξ ακοής και, επομένως, μη παραδεκτή. Η θέση αυτή του δικηγόρου του εφεσείοντα δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Η προφορική μαρτυρία που έδωσε ο εφεσίβλητος δεν ήταν καθόλου εξ ακοής. Ο εφεσίβλητος είπε απλά ότι, για να συμφωνήσει να εκτελέσει την εργασία για το ποσό των £2.000,00, βασίστηκε στα αρχιτεκτονικά σχέδια που έκαμε ο αρχιτέκτονας του εφεσείοντα. Από την όλη εργασία, και με βάση τα σχέδια, εκτέλεσε εργασία αξίας £1.700,00 από τις οποίες πληρώθηκε μόνο τις £1.000,00. Εάν η υπεράσπιση είχε πρόθεση να αμφισβητήσει την προφορική μαρτυρία του εφεσίβλητου στηριζόμενη στα αρχιτεκτονικά σχέδια είχε κάθε δικαίωμα να επιμείνει στην παρουσίαση τους. Το γεγονός ότι ο εφεσίβλητος δεν παρουσίασε τα αρχιτεκτονικά σχέδια κατά την κύρια εξέταση δεν σημαίνει ότι η μαρτυρία του, είτε αναφορικά με τη συμφωνηθείσα αμοιβή του είτε αναφορικά με την εργασία που εκτέλεσε, ήταν εξ ακοής επειδή ως βάση για τους σχετικούς υπολογισμούς χρησιμοποιήθηκαν τα εν λόγω σχέδια.
Ο δεύτερος λόγος έφεσης που υποστηρίχθηκε είναι ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε στο εύρημα ότι ο εφεσείων είχε προτείνει στον εφεσίβλητο την αποπεράτωση των υπόλοιπων εργασιών έναντι του υπόλοιπου ποσού των £300,00, πλην όμως ο εφεσίβλητος αρνήθηκε. Στο σημείο αυτό ο εφεσείων έχει [*921]δίκαιο. Η μαρτυρία του εφεσίβλητου, όπως αναγράφεται στα πρακτικά της δίκης, δεν ήταν ότι του έγινε πρόταση από τον εφεσείοντα για αποπεράτωση των εργασιών έναντι του υπολοίπου των £300,00, αλλά ότι, το 1992, αρνήθηκε πρόταση του εφεσείοντα να συμπληρώσει την εργασία με τη σκέψη ότι θα έμενε απλήρωτος και για το υπόλοιπο, αν συμπλήρωνε την εργασία, επιπλέον δε τα εργατικά είχαν εν τω μεταξύ αυξηθεί και δεν τον συνέφερε να συνεχίσει, όπως είπε, “για τις £300 που έμειναν”. Όμως το σημείο αυτό δεν αλλάζει την έκβαση της έφεσης. Είναι καθαρό από την απόφαση του πρωτόδικου Δικαστή ότι αποδέχθηκε ανεπιφύλακτα τη μαρτυρία του εφεσίβλητου ότι είχε εκτελέσει εργασία για το ακριβές ποσό των £1.700,00. Το επιχείρημα ότι, από την πρόταση για αποπεράτωση των εργασιών έναντι του υπόλοιπου των £300, επιβεβαιώνεται ότι η εκτελεσθείσα εργασία ήταν πράγματι αξίας £1.700,00 χρησιμοποιείται από το Δικαστή επικουρικά ως στοιχείο που αποδεικνύει την ακρίβεια της μαρτυρίας του εφεσίβλητου, μαρτυρία που ήδη αποδέχθηκε από μόνη της.
Η έφεση απορρίπτεται.
H έφεση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο