(1999) 1 ΑΑΔ 956
[*956]24 Ιουνίου, 1999
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΥΠΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ,
Εφεσείων-Aιτητής,
ν.
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΣ
ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ (ΑΡ. 1),
Εφεσιβλήτων-Kαθ’ ων η αίτηση.
(Πολιτική Έφεση Aρ. 10096)
Μαρτυρία — Ενώπιον του Εφετείου — Προϋποθέσεις παραχώρησης άδειας προσαγωγής μαρτυρίας ενώπιον του Εφετείου.
Οι εφεσίβλητοι καταχώρησαν εναντίον του εφεσείοντα και άλλων τις αγωγές 7723/94 και 7724/94 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας οι οποίες αφορούσαν αξιώσεις απορρέουσες από δύο συμβόλαια ενοικιαγοράς. Ο εφεσείων ενάχθηκε για τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει ως εγγυητής δυνάμει συμφωνιών εγγυήσεως οι οποίες ήταν ενσωματωμένες στα συμβόλαια ενοικιαγοράς. Η αγωγή 7723/94 επιδόθηκε στον εφεσείοντα στις 7/10/1994. Παρέλειψε να καταχωρήσει εμφάνιση και στις 2/12/94 εκδόθηκε απόφαση εναντίον του. Στις 25/6/97 και μετά την καταχώρηση αίτησης για εξέταση του προς διαπίστωση της ικανότητας του για πληρωμή του εξ αποφάσεως χρέους με μηνιαίες δόσεις, ο εφεσείων καταχώρησε αίτηση για παραμερισμό της απόφασης. Η αίτηση απορρίφθηκε από το Δικαστήριο λόγω υπερβολικής καθυστέρησης στην καταχώρηση της. Εναντίον της απόφασης αυτής εκκρεμεί η έφεση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Ο εφεσείων ισχυρίζεται ότι οι φερόμενες ως υπογραφές του επί των δύο συμβολαίων ενοικιαγοράς είναι πλαστές. Το Δικαστήριο που επιλαμβανόταν πρωτοδίκως της αγωγής 7724/94, ενεργώντας αυτεπάγγελτα, έδωσε οδηγίες όπως ο φάκελλος της υπόθεσης παραπεμφθεί στη Γενική Εισαγγελία για να διερευνηθεί ο ισχυρισμός περί πλαστογραφίας. Ύστερα από γραφολογική εξέταση διαπιστώθηκε ότι οι υπογραφές του εφεσείοντα στο συμβόλαιο που αφορά η πιο πάνω αγωγή ήταν πλαστές.
[*957]Ο εφεσείων με την αίτηση του που υποβλήθηκε πριν από την ακρόαση της έφεσης ζητά άδεια προσαγωγής περαιτέρω προφορικής και γραπτής μαρτυρίας, κατά την ακρόαση της έφεσης, από γραφολόγο/ εμπειρογνώμονα αναφορικά με τη γραφή και υπογραφές του εφεσείοντα και ενός άλλου προσώπου στα δύο συμβόλαια ενοικιαγοράς.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η προσαγωγή περαιτέρω μαρτυρίας ενώπιον του Εφετείου διέπεται από το Άρθρο 25(3) του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 το οποίο ισχύει τόσο σε πολιτικές όσο και σε ποινικές υποθέσεις. Στις πολιτικές υποθέσεις το θέμα ρυθμίζεται από τη Διαταγή 35 Kαν. 8 των περί Πολιτικής Δικονομίας Κανονισμών.
2. Η άδεια για προσαγωγή περαιτέρω μαρτυρίας χορηγείται μόνο στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται ότι σωρευτικά πληρούνται οι πιο κάτω τρεις βασικές προϋποθέσεις, ήτοι:
(α) Η μαρτυρία δεν μπορούσε να εξασφαλιστεί προς χρήση κατά την πρωτόδικη διαδικασία με την επίδειξη εύλογης επιμέλειας,
(β) Η μαρτυρία πρέπει να είναι τέτοια ώστε αν προσαγόταν θα ήταν πιθανό να είχε κάποια σημαντική επίδραση στο αποτέλεσμα της υπόθεσης αν και δεν είναι ανάγκη να είναι αποφασιστικής σημασίας,
(γ) Η μαρτυρία πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εμφανίζεται αξιόπιστη αν και δεν είναι ανάγκη να είναι αναντίλεκτη.
Στην προκείμενη περίπτωση η μαρτυρία για την οποία ζητείται άδεια προσαγωγής στο προχωρημένο στάδιο της έφεσης, θα μπορούσε να είχε εξασφαλιστεί προς χρήση κατά την πρωτόδικη διαδικασία αν ο εφεσείων επεδείκνυε εύλογη επιμέλεια.
Από την ημερομηνία που έγινε η επίδοση της αγωγής μέχρι το χρόνο που ο ίδιος διαπίστωσε την ανάγκη ανατροπής της πορείας της διαδικασίας στην αγωγή και παραμερισμού της απόφασης που εκδόθηκε εναντίον του παρήλθε μεγάλο χρονικό διάστημα και η διαδικασία πέρασε από διάφορα στάδια μέσα στα οποία ο εφεσείων θα μπορούσε να προβεί στα δέοντα νομικά διαβήματα για προώθηση της κατάλληλης υπεράσπισης οπότε έγκαιρα θα ανέκυπτε και το θέμα εξασφάλισης προς χρήση κατά την πρωτόδικη διαδικασία της μαρτυρίας που τώρα ζητείται άδεια για προσαγωγή, εφόσον η πραγματική υπόσταση του συγκεκριμένου συμβολαίου ενοικιαγοράς καθόσον αφορά την εμπλοκή του εφεσείοντα ήταν στον ίδιο γνωστή από την αρχή.
Η αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα.
[*958]Αναφερόμενες υποθέσεις:
Oleg Blachin άλλως Blochine v. Αριστείδου (1997) 1(Α) Α.Α.Δ. 195,
Ladd v. Marshal [1954] 3 All E.R. 745,
Trifonides v. Alpan (Taki Bros) (1987) 1 C.L.R. 479,
Martin v. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1994) 2 Α.Α.Δ. 29,
Ανδρέου v. Psaras Shipping Agencies (1996) 1(Β) Α.Α.Δ. 1379,
Mobil Oil v. Ellinas a.o. (1987) 1 C.L.R. 1.
Aίτηση.
Aίτηση με την οποία ο αιτητής ζητά άδεια προσαγωγής περαιτέρω προφορικής και γραπτής μαρτυρίας κατά την ακρόαση της έφεσης.
Ε. Βραχίμη και κ. Λ. Βραχίμης, για τον Eφεσείοντα-Aιτητή.
Στ. Πολυβίου-Ανδρέου, για τον Eφεσίβλητο-Kαθ’ ου η αίτηση Oργανισμό.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Α. Κραμβής.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων ζητά άδεια προσαγωγής περαιτέρω προφορικής και γραπτής μαρτυρίας κατά την ακρόαση της έφεσης με αριθμό 10096 που εκκρεμεί ενώπιόν μας.
Η αίτηση υποβλήθηκε πριν από την ακρόαση της έφεσης και στηρίζεται στους Κανονισμούς Πολιτικής Δικονομίας Δ.35, κ. 8, Διαταγή 48 κ.κ.1, 2, 3, 8 και επί των γενικών εξουσιών του Δικαστηρίου.
Η μαρτυρία που ο εφεσείων επιδιώκει να προσκομίσει εξειδικεύεται στην αίτηση ως εξής:
α. “Κατάθεση του πορίσματος γραφολόγου/εμπειρογνώμονα Λοχία 3626 Κύπρου Ι. Κυπριανού, ημερομηνίας 23 Οκτω[*959]βρίου, 1998 που αφορά την γραφή και υπογραφές του εφεσείοντα καθώς και της Σούλας Ποταμίτου στο συμβόλαιο ενοικιαγοράς των εφεσιβλήτων με αριθμό 810-0-3893278.
β. Προφορική μαρτυρία του πιο πάνω εμπειρογνώμονα ως προς την πιο πάνω γραφολογική εξέταση καθώς και ως προς την αυθεντικότητα της υπογραφής και της γραφής του εφεσείοντα καθώς και της Σούλας Ποταμίτου στο συμβόλαιο ενοικιαγοράς των εφεσιβλήτων με αριθμό 810-0-3893251.”
Τα γεγονότα που αφορούν την υπό κρίση αίτηση σε συντομία είναι ότι, οι εφεσίβλητοι καταχώρησαν εναντίον του εφεσείοντα και άλλων τις αγωγές 7723/94 και 7724/94 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας. Οι αγωγές αφορούσαν αξιώσεις, αντιστοίχως απορρέουσες, από τα συμβόλαια ενοικιαγοράς με αριθμούς 810-0-3893251 και 810-0-3893278. Και στις δύο περιπτώσεις, ο εφεσείων ενάχθηκε για υποχρεώσεις που ανέλαβε ως εγγυητής δυνάμει συμφωνίας εγγυήσεως αντιστοίχως ενσωματωμένης στα πιο πάνω συμβόλαια ενοικιαγοράς.
Ο εφεσείων, παρέλειψε να καταχωρήσει εμφάνιση στις εναντίον του αγωγές και το Δικαστήριο στην απουσία του, εξέδωσε στις 2.12.1994, κατόπιν αίτησης των εφεσιβλήτων, αποφάσεις εναντίον του για τις οφειλές που εγγυήθηκε.
Ενώπιόν μας, εκκρεμεί η ακρόαση της έφεσης με αριθμό 10096, με την οποία ο εφεσείων προσβάλλει απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για παραμερισμό της απόφασης που εκδόθηκε εναντίον του στην αγωγή 7723/94. Και είναι στα πλαίσια αυτής της έφεσης που έχει υποβληθεί η υπό κρίση αίτηση για χορήγηση άδειας προσαγωγής περαιτέρω μαρτυρίας.
Η αγωγή με αριθμό 7723/94 καταχωρήθηκε στις 9.8.1994 και επιδόθηκε στον εφεσείοντα στις 7.10.1994. Οπως έχει ειπωθεί, ο εφεσείων παρέλειψε να καταχωρήσει εμφάνιση μέσα στην προβλεπόμενη προθεσμία και οι ενάγοντες εφεσίβλητοι στις 31.10.94 υπέβαλαν αίτηση για απόφαση η οποία ορίστηκε στις 3.11.94. Η αίτηση εξετάστηκε στις 2.12.94 και εκδόθηκε απόφαση εναντίον του εφεσείοντα.
Στις 9.10.96 οι εφεσίβλητοι καταχώρησαν αίτηση για εξέταση του εφεσείοντα προς διαπίστωση της ικανότητάς του για πληρωμή [*960]του εξ αποφάσεως χρέους του με μηνιαίες δόσεις. Η αίτηση επιδόθηκε στον εφεσείοντα στις 24.10.96. Κατά την εμφάνισή του στο Δικαστήριο στις 21.11.96 ζήτησε χρόνο για να καταχωρήσει ένσταση. Η υπόθεση ορίστηκε για μνεία στις 14.1.97 και μετά στις 3.2.97 και 20.2.97. Στις 20.2.97 εκδόθηκε εναντίον του ένταλμα σύλληψης επειδή παρέλειψε να εμφανιστεί στο Δικαστήριο. Στις 15.4.97 ο εφεσείων μέσω του δικηγόρου του καταχώρησε ένσταση στην αίτηση για πληρωμή του χρέους με μηνιαίες δόσεις και στις 25.6.97 καταχώρησε αίτηση για παραμερισμό της απόφασης που εκδόθηκε στις 2.12.94. Η αίτηση εξετάστηκε και στις 30.10.97 απορρίφθηκε από το Δικαστήριο λόγω υπερβολικής καθυστέρησης στην καταχώρησή της. Η απόφαση με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση του εφεσείοντα για παραμερισμό της εκδοθείσας εναντίον του απόφασης είναι, όπως έχουμε προαναφέρει, το αντικείμενο της έφεσης που εκκρεμεί ενώπιόν μας.
Ο εφεσείων διατείνεται ότι οι φερόμενες ως οι υπογραφές του επί των δύο προμνησθέντων συμβολαίων ενοικιαγοράς είναι πλαστές. Πρόκειται καθώς ισχυρίζεται για δύο πανομοιότυπα συμβόλαια που καταρτίσθηκαν από το ίδιο άτομο που πλαστογράφησε την υπογραφή.
Το Δικαστήριο που επιλαμβανόταν πρωτοδίκως της αγωγής 7324/94, ενεργώντας αυτεπάγγελτα, κατά ή περί τις 20 Φεβρουαρίου 1998 έδωσε οδηγίες όπως ο φάκελος της υπόθεσης παραπεμφθεί στη Γενική Εισαγγελία για να διερευνηθεί ο ισχυρισμός περί πλαστογραφίας. Υστερα από γραφολογική εξέταση διαπιστώθηκε ότι οι υπογραφές του εφεσείοντα στο συμβόλαιο ενοικιαγοράς 810-0-3893278 που αφορά η αγωγή 7324/94 ήταν πλαστές. Σύμφωνα με πληροφορίες, που ο εφεσείων ισχυρίζεται ότι έδωσε ο ανακριτής της υπόθεσης στη δικηγόρο του, το πόρισμα του γραφολόγου είναι ότι η υπογραφή της Σούλας Ποταμίτου είναι επίσης πλαστή και ότι υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ως προς την ταυτότητα του προσώπου που διέπραξε τις πλαστογραφίες.
Ο εφεσείων διατείνεται επίσης ότι το πόρισμα του ειδικού γραφολόγου της αστυνομίας δεν ήταν δυνατό να εξασφαλιστεί πριν από την εκδίκαση της αίτησης για παραμερισμό της απόφασης για την οποία εκδόθηκε η προσβαλλόμενη με την παρούσα έφεση απόφαση.
Ο εφεσείων ισχυρίζεται πως το αποτέλεσμα της γραφολογικής εξέτασης παρόλο ότι αφορά άλλο συμβόλαιο από αυτό που αποτελεί το επίδικο συμβόλαιο στην έφεση που εκκρεμεί ενώπιόν μας [*961]εντούτοις, είναι φανερό πως από μια σύγκριση των δυο συμβολαίων μπορεί να διαπιστωθεί ότι αυτά είναι πανομοιότυπα, έγιναν τον ίδιο περίπου χρόνο από το ίδιο άτομο, και ως εκ τούτου, αν η υπογραφή του στο ένα συμβόλαιο είναι πλαστή, τότε και η άλλη θα πρέπει επίσης να είναι πλαστή.
Η προσαγωγή περαιτέρω μαρτυρίας ενώπιον του Εφετείου διέπεται από το άρθρο 25(3) του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 το οποίο ισχύει τόσο σε πολιτικές όσο και σε ποινικές υποθέσεις. Στις πολιτικές υποθέσεις το θέμα ρυθμίζεται από τη Διαταγή 35 καν. 8 των περί Πολιτικής Δικονομίας Κανονισμών.
Στην Oleg Blachin άλλως Blochine ν. Χριστάκη Αριστείδου, (1997) 1 A.A.Δ. 195 λέχθηκε ότι: “Η δυνατότητα προσαγωγής περαιτέρω μαρτυρίας αποτελεί εξαιρετικό μέτρο”. Προφανώς, αυτός είναι και ο λόγος που η εξουσία του Δικαστηρίου ασκείται αυστηρά και με φειδώ. Η άδεια για προσαγωγή περαιτέρω μαρτυρίας χορηγείται μόνο στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται ότι σωρευτικά πληρούνται οι πιο κάτω τρεις βασικές προϋποθέσεις ήτοι:
(α) Η μαρτυρία δεν μπορούσε να εξασφαλιστεί προς χρήση κατά την πρωτόδικη διαδικασία με την επίδειξη εύλογης επιμέλειας.
(β) Η μαρτυρία πρέπει να είναι τέτοια ώστε αν προσαγόταν θα ήταν πιθανό να είχε κάποια σημαντική επίδραση στο αποτέλεσμα της υπόθεσης αν και δεν είναι ανάγκη να είναι αποφασιστικής σημασίας.
(γ) Η μαρτυρία πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εμφανίζεται αξιόπιστη αν και δεν είναι ανάγκη να είναι αναντίλεκτη.
Οι πιο πάνω προϋποθέσεις αποκρυσταλλώννουν την αγγλική νομολογία επί του θέματος. Βλ. Ladd v. Marshal [1954] 3 All E.R. 745. Το Εφετείο της Κύπρου τις έχει υιοθετήσει και αποτελούν πλέον το βασικό σημείο αναφοράς κατά την εξέταση αιτήσεων για προσαγωγή περαιτέρω μαρτυρίας. Βλ. Trifonides v. Alpan (Taki Bros) (1987) 1 C.L.R. 479, Martin v. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1994) 2 Α.Α.Δ. 29, Φύτος Ανδρέου ν. Psaras Shipping Agencies (1996) 1 A.A.Δ. 1379 και Mobil Oil v. Ellinas and Others (1987) 1 C.L.R. 1.
Στην προκείμενη περίπτωση διαπιστώνουμε ότι η μαρτυρία για την οποία ζητείται η άδεια προσαγωγής στο προχωρημένο στάδιο της έφεσης, θα μπορούσε να είχε εξασφαλιστεί προς χρήση κατά την πρωτόδικη διαδικασία αν ο εφεσείων επιδείκνυε εύλογη επιμέλεια. Όπως έχει ειπωθεί, η αγωγή επιδόθηκε στον εφεσείοντα στις [*962]7.10.94. Αυτό υποδηλώνει πως ο εφεσείων έλαβε γνώση ότι ενάγεται ως εγγυητής δυνάμει της γραπτής συμφωνίας εγγυήσεως που εξειδικεύεται στην αγωγή. Αδιαφορώντας όμως για τις συνέπειες, παρέλειψε να προβεί στα δέοντα για την έγκαιρη προώθηση της υπεράσπισης της πλαστογραφίας που τότε μόνο θυμήθηκε να προβάλει, όταν άρχισαν να γίνονται αισθητές οι συνέπειες της αδιαφορίας του.
Δεν έχουν τεθεί ενώπιόν μας λόγοι που να δικαιολογούν την αδράνεια του εφεσείοντα. Από την ημερομηνία που έγινε η επίδοση της αγωγής μέχρι τον χρόνο που ο ίδιος διαπίστωσε την ανάγκη ανατροπής της πορείας της διαδικασίας στην αγωγή και παραμερισμού της απόφασης που εκδόθηκε εναντίον του παρήλθε μεγάλο χρονικό διάστημα και η διαδικασία πέρασε από διάφορα στάδια μέσα από τα οποία ο εφεσείων έγκαιρα θα μπορούσε να είχε προβεί στα δέοντα νομικά διαβήματα για προώθηση της κατάλληλης υπεράσπισης οπότε έγκαιρα θα ανέκυπτε και το θέμα εξασφάλισης προς χρήση κατά την πρωτόδικη διαδικασία της μαρτυρίας που τώρα ζητείται άδεια για προσαγωγή εφόσον η πραγματική υπόσταση του συγκεκριμένου συμβολαίου ενοικιαγοράς καθόσον αφορά την εμπλοκή του εφεσείοντα ήταν στον ίδιο γνωστή από την αρχή.
Κατόπιν των ανωτέρω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως αυτό που τώρα ο εφεσείων επιδιώκει με την υπό κρίση αίτηση, ήταν πραγματοποιήσιμο κατά τα πρώτα στάδια της πρωτόδικης διαδικασίας. Η αμέλεια που επέδειξε ο εφεσείων για χρήση πρωτοδίκως της μαρτυρίας που τώρα ζητά την προσαγωγή της, οδηγεί στην αποτυχία της αίτησης. Ενόψει αυτής της κατάληξης κρίνουμε πως είναι περιττή η εξέταση των άλλων δύο προϋποθέσεων που η νομολογία υπαγορεύει.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.
H αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο