(2000) 1 ΑΑΔ 2010
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 10403
ΕΝΩΠΙΟΝ: Π. ΑΡΤΕΜΗ, Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Ρ. ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ, ΔΔ.
Poustobaev Vladimir
Εφεσείων-ε ναγόμενος,
και
Λευτέρης Σταύρου,
Eνάγων,
και
Lion Insurance Agency Ltd,
Εφεσίβλητος-τρ ιτοδιάδικος.
- - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
15.12.00Για τον εφεσείοντα-εναγόμενο: κ. Θ. Θωμά
Για τον ενάγοντα στην Αγωγή: Ουδεμία εμφάνιση
Για τον εφεσίβλητο-τριτοδιάδικο: κ. Γ. Λουκαϊδης
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Π. ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.:
Ο εφεσείων-εναγόμενος είναι Ρώσσος και το Μαϊο του 1995 (3.5.95) αγόρασε από την εταιρεία Phivos Motors Ltd αυτοκίνητο Saloon μετά από έγγραφη παραγγελία (τεκμ.2). Λίγες μέρες αργότερα, δηλαδή στις 17.5.95, ενεπλάκη σε δυστύχημα και στις 11.12.96, στην αγωγή που καταχωρήθηκε εναντίον του, εκδόθηκε εκ συμφώνου απόφαση προς όφελος του ενάγοντα για ποσό £1.800 με 8% τόκο από 29.11.96 πλέον £300 δικηγορικά έξοδα για πλήρη ικανοποίηση όλων των απαιτήσεων που απέρρεαν από το ατύχημα. Η εκτέλεση της απόφαση αναστάληκε μέχρι την έκδοση απόφασης στη διαδικασία τριτοδιάδικου εναντίον της Lion Insurance Agency Ltd εκ μέρους της οποίας είχε εκδοθεί καλυπτική σημείωση (cover note) (τεκμ.1α) από τη Phivos Motors Ltd.Με τη διαδικασία τριτοδιάδικου ο εφεσείων-εναγόμενος ζητούσε δήλωση του Δικαστηρίου ότι η καλυπτική σημείωση βρισκόταν σε ισχύ κατά το χρόνο του ατυχήματος και διάταγμα που να διατάσσει τον τριτοδιάδικο να καλύψει τον εφεσείοντα-εναγόμενο για το ποσό που έπρεπε να καταβάλει στον ενάγοντα.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού αξιολόγησε τη μαρτυρία και κατέληξε στα ευρήματά του, απορρίπτοντας την εκδοχή του εφεσείοντα-εναγόμενου, απέρριψε την απαίτηση του εναντίον του τριτοδιάδικου.
Με την παρούσα έφεση του ο εφεσείων-εναγόμενος αμφισβητεί την ορθότητα της απόφασης προβάλλοντας ως λόγους έφεσης λανθασμένη κατάληξη του Δικαστηρίου όσον αφορά τα εγερθέντα νομικά σημεία και προσβάλλοντας και την αξιολόγηση της μαρτυρίας και ιδιαίτερα εκείνης του εφεσείοντα-εναγόμενου, καθώς και την συνεπακόλουθη απόρριψη της εκδοχής του.
Θεωρούμε χρήσιμο να παραθέσουμε τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου μετά την αξιολόγηση της μαρτυρίας που είναι τα ακόλουθα:
"Ο εναγόμενος συμφώνησε με τον MΤρ. να αγοράσει αυτοκίνητο μάρκας MAZDA 323 με αριθμό εγγραφής VE 635, σύμφωνα με την παραγγελία - Τεκμήριο 2, στις 2.5.1995, καταβάλλοντας £2,255 σύμφωνα με το Τεκμήριο 3. Παρά το ότι ο MΤρ. πληροφόρησε τον εναγόμενο, με την βοήθεια διερμηνέα, ότι έπρεπε να ασφαλίσει το αυτοκίνητο που αγόρασε ο εναγόμενος δεν επιθυμούσε να προβεί σε συμφωνία ασφάλισης του εν λόγω οχήματος μέσω του ΜΤρ. Ο ΜΤρ. έχοντας εξουσία κατόπιν οδηγιών της Lion Insurance Agency Ltd ως αντιπρόσωπος της να εκδίδει καλυπτικές σημειώσεις εξέδωσε με δική του πρωτοβουλία στις 3.5.95, την καλυπτική σημείωση Τεκμήριο 1α για σκοπούς μεταβίβασης του εν λόγω οχήματος επ΄ονόματι του εναγομένου με ισχύ από 3.5.95 μέχρι 2.6.95. Ο εναγόμενος δεν υπέγραψε οποιαδήποτε πρόταση ασφάλισης για την έκδοση του Τεκμηρίου 1α. Δεν πλήρωσε επίσης οποιοδήποτε ποσό ως ασφάλιστρο ούτε και χρεώθηκε τέτοιο ποσό από τον ΜΤρ. Ακολούθησε η διαδικασία επιθεώρησης και μεταβίβασης του οχήματος στο όνομα του εναγόμενου σε άγνωστη ημερομηνία. Μετά την μεταβίβαση του οχήματος στο όνομα του εναγόμενου με οδηγίες του ΜΤρ. ακυρώθηκε το Τεκμήριο 1α, όπως φαίνεται πάνω σ΄αυτό, σε άγνωστο χρόνο που περιλαμβάνεται σε ημερομηνίες μεταξύ μιας εβδομάδας και δέκα ημερών μετά τις 3.5.95. Η τριτοδιάδικος εταιρία δεν εξέδωσε οποιοδήποτε ασφαλιστήριο έγγραφο επ΄ονόματι του εναγομένου πλην του Τεκμηρίου 1α που εκδόθηκε υπό τις προαναφερθείσες περιστάσεις, ούτε έλαβε πρόταση ασφάλισης και δεν πληρώθηκε για ασφάλιση του εναγομένου."
Ακολούθως το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού έκαμε αναφορά σε αυθεντίες σχετικές με τη νομική πτυχή της υπόθεσης, κατέληξε πως η καλυπτική σημείωση ήταν άκυρη γιατί δεν υπήρχε πρόταση για ασφάλιση και γιατί δεν υπήρξε αντιπαροχή, αφού δεν πληρώθηκε ασφάλιστρο. Όπως το Δικαστήριο αναφέρει "Ελλείπει στην παρούσα υπόθεση η πρόταση, η πρόθεση νομικής δέσμευσης καθώς και η αντιπαροχή στη συνομολόγηση της συμφωνίας . . . ", καταλήγει δε πως, εν όψει της μη ύπαρξης δεσμευτικής και έγκυρης σύμβασης δεν ήταν αναγκαίο αυτή να τερματιστεί με γραπτή ειδοποίηση προς τον εφεσείοντα-εναγόμενο, όπως προνοούσε η σημείωση.
Εφόσον προσβάλλεται η αξιολόγηση της μαρτυρίας του εφεσείοντα-εναγόμενου και η απόρριψη της εκδοχής του θα προχωρήσουμε τώρα να εξετάσουμε αυτό το λόγο έφεσης.
Σχολιάζοντας τη μαρτυρία του εφεσείοντα-εναγόμενου το πρωτόδικο Δικαστήριο αναφέρει τα πιο κάτω στις σελ. 10-11 της απόφασής του:
"Ο εναγόμενος μου έδωσε την εντύπωση ότι δεν αποκάλυψε τα πράγματα όπως πραγματικά συνέβησαν. Περιέπεσε σε αντιφάσεις και δεν ήταν θετικός και πειστικός σε όσα ανέφερε. Δεν ήταν σε θέση να δηλώσει με βεβαιότητα στο Δικαστήριο αν συμπλήρωσε και υπέγραψε την απαραίτητη πρόταση ασφάλισης ώστε να εξασφαλίσει ασφάλεια του οχήματος που θα αγόραζε. Ωστόσο ανέφερε ότι πριν να λήξει η επίδικη καλυπτική σημείωση, ενήργησε ώστε να ασφαλίσει το όχημα του σε άλλη ασφαλιστική εταιρεία. Δεν με έχει πείσει ότι επιθυμούσε και είχε ζητήσει να ασφαλίσει το όχημα κατά τον χρόνο της αγοράς του. Δεν υπάρχει λογική εξήγηση γιατί να μην του δοθεί η καλυπτική σημείωση με την παραλαβή του αυτοκινήτου, αν όντως είχε ζητήσει να ασφαλίσει το αυτοκίνητο από τον ΜΤρ και είχε πληρώσει γι΄αυτήν. Δεν δέχομαι την εκδοχή του αναφορικά με τα αμφισβητούμενα γεγονότα την οποία και απορρίπτω."
Επέμβαση του Εφετείου στα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου δεν επιτρέπεται εκτός αν το Εφετείο ικανοποιηθεί ότι αυτά δεν δικαιολογούνται από τη μαρτυρία στο σύνολο της, ή ότι η αιτιολογία είναι ανεπαρκής. Πρωταρχική ευθύνη για διαπίστωση των γεγονότων έχει το πρωτόδικο Δικαστήριο που έχει την ευκαιρία να δει και να ακούσει τους μάρτυρες και να εκτιμήσει την
αξιοπιστία τους. Όπου όμως τα ευρήματα του Δικαστηρίου αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή είναι αντίθετα με αδιαμφισβήτητα μέρη της μαρτυρίας, τέτοια επέμβαση δικαιολογείται (βλ. μεταξύ άλλων Erimoudis Estates Ltd v. Ρίτσα Χριστοδουλίδου και άλλοι (1995) 1 Α.Α.Δ. 926, Μαυρίδης ν Dharaghji και άλλων (1990) 1 Α.Α.Δ. 1013, Θεοδώρου ν Θεοδώρου (1992) 1(Α) Α.Α.Δ. 253).Περαιτέρω, στην Ιοαnnου ν. Μavridou (1972) 1 C.L.R. 107, λέχθηκαν τα ακόλουθα στη σελ.111:
"Τhe approach of this Court in such matters is
well settled both as regards the question of findings of fact and the credibility of witnesess which are within the province of the trial judge. Needless to say that, from the trend of the authorities that does not mean that, if the reasoning behind the trial Judge's findings is wrong, this Court will not interfere with such findings."Επίσης στην
Kyriacou v. A. Kortas & Sons Ltd (1981) 1 C.L.R. 551 λέχθηκε ότι για να επέμβει το Εφετείο σε θέματα ευρημάτων αξιοπιστίας "it must be shown that the trial Judge was wrong in evaluating the evidence and the onus is on the appellant to pursuade the Court that that is so." (σελ.553).Mε βάση αυτές τις αρχές θα προχωρήσουμε να εξετάσουμε το εγειρόμενο ζήτημα. Το πρώτο πράγμα που έχουμε να παρατηρήσουμε είναι πως, παρόλον ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο ανέφερε πως ο εφεσείων-εναγόμενος περιέπεσε σε αντιφάσεις, πουθενά δεν επισημαίνει ποιές είναι οι αντιφάσεις αυτές και, στη μαρτυρία του, την οποία έχουμε προσεκτικά διεξέλθει, δεν έχουμε εντοπίσει οποιεσδήποτε αντιφάσεις ή τουλάχιστον τέτοιες που να δικαιολογούν απόρριψή της.
Θεωρεί επίσης το Δικαστήριο ως λόγο που να δείχνει αναξιοπιστία του εφεσείοντα ως μάρτυρα, το γεγονός ότι δεν ήταν σε θέση να δηλώσει με σαφήνεια κατά πόσο υπέγραψε πρόταση ασφάλισης. Διερωτόμαστε πώς αυτό μπορεί να αιτιολογήσει απόρριψη της μαρτυρίας του, έχοντας υπόψη ότι ο εφεσείων ούτε Ελληνικά μιλούσε, ούτε Αγγλικά και για πρώτη φορά έμπαινε σε τέτοιες διαδικασίες αγοράς αυτοκινήτου στην Κύπρο. Ο ίδιος δήλωσε ότι υπέγραψε διάφορα έγγραφα και αφού εκδόθηκε καλυπτική ασφάλιση αυτό θα σήμαινε πως είχε υπογράψει και πρόταση ασφάλισης, αν αυτό ήταν απαραίτητο για την έκδοση της καλυπτικής σημείωσης. Η εξήγηση αυτή, κατά την άποψη μας, όχι μόνο δεν δείχνει αναξιοπιστία αλλά αντίθετα είναι φυσική και λογική κάτω από τις συνθήκες.
Παρατηρούμε περαιτέρω επί του προκειμένου πως στην ίδια την καλυπτική σημείωση (τεκμ.1α) αναφέρονται τα ακόλουθα:
"Mr. VLADIMIR POUSTOBAEV having proposed for insurance. . .". Τούτο υποστηρίζει τη μαρτυρία του εφεσείοντα, αλλά κανένα σχόλιο επί του προκειμένου δεν υπάρχει στην πρωτόδικη απόφαση.Το Δικαστήριο επίσης δεν σχολίασε τη μαρτυρία για την κατάσταση της καλυπτικής σημείωσης που βρέθηκε τσαλακωμένη σε συνδυασμό με τη μαρτυρία του εφεσείοντα-εναγόμενου, κατά την οποία ανέφερε ότι όταν ζήτησε από την υπάλληλο του Phivos Motors Ltd όλα τα έγγραφα για το αυτοκίνητο, αυτή τσαλάκωσε ένα απ΄αυτά και το πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων. Το γεγονός τούτο μάλλον υποστηρίζει την αξιοπιστία του εφεσείοντα.
Επισημαίνουμε επίσης πως το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τη μαρτυρία του εφεσείοντα-εναγόμενου, αποδεχόμενο εκείνη του μάρτυρα του τριτοδιάδικου Συμεωνίδη ως ορθή και αξιόπιστη. Έτσι καταλήγοντας όμως, απέτυχε να σχολιάσει και να διερωτηθεί γιατί η καλυπτική σημείωση εκδόθηκε για ένα ολόκληρο μήνα όπως συνηθίζεται και όχι για 7-10 μέρες, διάρκεια που απαιτούσε η μεταβίβαση, αν πράγματι είχε δοθεί η κάλυψη μόνο για τη μεταβίβαση. Ούτε σχολίασε τον ισχυρισμό του Συμεωνίδη, ότι έκαμε την καλυπτική σημείωση χωρίς να το ζητήσει ο εφεσείων-εναγόμενος, απλά και μόνο για μεταβίβαση, που σε συνάρτηση με τον ισχυρισμό των τριτοδιαδίκων ότι η καλυπτική σημείωση δεν αποτελούσε έγκυρη σύμβαση και ως εκ τούτου δεν είχε καμμιά ισχύ, θα σήμαινε ότι παράνομα επιτεύχθηκε η μεταβίβαση σε χρονική διάρκεια κατά την οποία δεν υπήρχε έγκυρη ασφαλιστική κάλυψη, όπως απαιτεί ο Νόμος.
Με βάση όλα τα πιο πάνω, καταλήγουμε αβίαστα στο συμπέρασμα πως η απορριπτική της μαρτυρίας του εφεσείοντα-εναγόμενου κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου και η αποδοχή της εκδοχής του τριτοδιάδικου είναι αναιτιολόγητη και αδικαιολόγητη και συνιστά περίπτωση όπου το Εφετείο πρέπει να επέμβει.
Θεωρούμε αναγκαίο να διερωτηθούμε, στο στάδιο αυτό, κατά πόσο θα μπορούσε να δοθεί μαρτυρία που να αντικρούει τη δήλωση στην καλυπτική σημείωση πως ο εφεσείων-εναγόμενος είχε υποβάλει πρόταση για ασφάλιση, εφόσον η δήλωση αυτή δυνατό να αποτελούσε κώλυμα (estoppel) λόγω δήλωσης σε έγγραφο. Επειδή όμως τέτοιο θέμα δεν εγέρθηκε, ούτε πρωτόδικα ούτε ενώπιον μας, δεν θα το εξετάσουμε.
Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, η πρωτόδικη απόφαση ακυρώνεται και η υπόθεση παραπέμπεται στο Επαρχιακό Δικαστήριο για επανεκδίκαση από άλλο Δικαστή.
Τα έξοδα της έφεσης επιδικάζονται υπέρ του εφεσείοντα-εναγόμενου.
Δ. Δ. Δ.
/Χ.Π.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο