(2000) 1 ΑΑΔ 110
[*110]17 Φεβρουαρίου, 2000
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΑΛΛΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ με την ΕΧ PARTE Αιτηση του ΓΕΝΙΚΟΥ
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (ΑΡ. 1) για ΑΔΕΙΑ καταχωρησησ Αιτησησ για την εκδοση Προνομιακου Διαταγματοσ CERTIORARI,
και
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ με τα αρθρα 113.2 και 155.4 του Συνταγματοσ το αρθρο 3, 9, 11 και 15 του Περι Απονομησ τησ Δικαιοσυνησ (Ποικιλαι Διαταξεισ) Νομου του 1966 (Ν. 33/64 και το αρθρο 9 του Περι Δικαστηριων Νομου του 1960 (Ν. 14/60),
και
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ με την Αγωγη με Αρ. 4961/95 του Επαρχιακου Δικαστηριου Λευκωσιασ
UNITICA ENTERPRISES LIMITED,
Eνάγουσα,
v.
THE SLOVAK REPUBLIC,
Εναγομένης.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 10470)
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Αίτηση από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για άδεια καταχώρησης αίτησης certiorari προς ακύρωση του κλητηρίου εντάλματος, της επίδοσης του, του ενδιάμεσου διατάγματος και όλης της διαδικασίας που ακολούθησε, συμπεριλαμβανομένου και του διατάγματος πώλησης ακινήτου σε αγωγή κατά της Δημοκρατίας της Σλοβακίας ― Παραβίαση της Δ.2, θ.2 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας για επίδοση κλητηρίου εντάλματος στην αλλοδαπή και κατάληξη σε εσφαλμένο εύρημα ως προς την εμφάνιση δικηγόρου εκ μέρους της Σλοβακίας κατά την έκδοση της από[*111]φασης ― Αποφασίστηκε κατ’ έφεση η αποδοχή της αίτησης αναφορικά με όλα τα αντικείμενά της.
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Αρχές της νομολογίας που διέπουν το θέμα άδειας προς έκδοση ενταλμάτων Certiorari.
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Δικαίωμα του Γενικού Εισαγγελέα να επέμβει με το εν λόγω προνομιακό ένταλμα σε ιδιωτική υπόθεση ― Πότε υφίσταται.
Την 1.6.95 η ενάγουσα καταχώρησε γενικά οπισθογραφημένο κλητήριο ένταλμα αγωγής κατά της Δημοκρατίας της Σλοβακίας για παράβαση συμφωνίας με βάση την οποία η Σλοβακία συμφώνησε να πωλήσει και η ενάγουσα δέχθηκε να αγοράσει κτήμα αντί £630.000. Η αγωγή και το προσωρινό διάταγμα που απαγόρευε στην εναγομένη να αποξενώσει το κτήμα της επιδόθηκαν στην πρεσβεία της Σλοβακίας με το να αφεθούν στην παρουσία ανώτερου επιδότη και του Πρέσβη της Σλοβακίας. Στις 12.11.96 το Πλήρες Επαρχιακό Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση και στις 24.4.97 διατάχθηκε η πώληση της ακίνητης ιδιοκτησίας της Σλοβακίας προς ικανοποίηση του εξ αποφάσεως χρέους. Στις 8.7.97 εκδόθηκε ερήμην της εναγομένης διάταγμα πώλησης.
Ο Γενικός Εισαγγελέας με μονομερή αίτηση του ζήτησε άδεια για έκδοση εντάλματος Certiorari ζητώντας την ακύρωση του κλητηρίου εντάλματος, της επίδοσης του καθώς και του ενδιάμεσου διατάγματος και όλης της διαδικασίας που ακολούθησε, συμπεριλαμβανομένου και του διατάγματος για πώληση του ακινήτου. Το πρωτόδικο Δικαστήριο, βασιζόμενο στο α.23 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης περί Κρατικού Προνομίου Ετεροδικίας και Πρόσθετου Πρωτόκολλου που κυρώθηκε με το Ν. 6/76, έδωσε άδεια για έκδοση αίτησης με κλήση αναφορικά με την αίτηση και το διάταγμα για την πώληση, αλλά απέρριψε την αίτηση αναφορικά με τα υπόλοιπα αντικείμενά της.
Ο Γενικός Εισαγγελέας εφεσίβαλε το μέρος της πρωτόδικης απόφασης που αφορούσε την απόρριψη των αιτημάτων.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το ερώτημα του κατά πόσο ήταν απαραίτητη η εξασφάλιση άδειας για σφράγιση και καταχώρηση κλητηρίου εντάλματος με βάση τη Δ.2, θ.2 δείχνει την ύπαρξη εκ πρώτης όψεως υπόθεσης με την έννοια της συζητήσιμης υπόθεσης. Επιπρόσθετα το ίδιο καταδεικνύεται και για το ερώτημα του κατά πόσο η επίδοση θα μπορούσε να γινει στην Πρεσβεία της Σλοβακίας στην Κύπρο.
[*112]
2. Επιπρόσθετα, το προφανές λανθασμένο εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου περί εμφάνισης δικηγόρου εκ μέρους των εναγομένων, συνιστά ένα επιπλέον λόγο που ανατρέπει τη βάση της εκκαλούμενης απόφασης.
Η έφεση επιτράπηκε. Η αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης Certiorari και για τα θέματα που εγέρθηκαν με την αίτηση πρωτόδικα και απορρίφθηκαν, έγινε δεκτή.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
R. v. Amendt [1915] 2 K.B. 276,
Adams v. Adams (Attorney-General Intervening) [1970] 3 All E.R. 572,
Αίτηση 6/2000 ημερομηνίας 28.1.2000.
Έφεση.
Έφεση από το Γενικό Εισαγγελέα εναντίον μέρους της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου (πρωτόδικη δικαιοδοσία) (Νικήτας, Δ.), (Αίτηση Αρ. 15/99) με την οποία απορρίφθηκε εν μέρει η αίτησή του για άδεια έκδοσης εντάλματος Certiorari αναφορικά με την αγωγή της ενάγουσας εταιρείας Unitica Enterprises Ltd εναντίον της εναγομένης Δημοκρατίας της Σλοβακίας στην Αγωγή Αρ. 4961/95 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας.
Κ. Βελάρης με Μ.Α. Μάρκου, Δικηγόρο της Δημοκρατίας, για το Γενικό Εισαγγελέα.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Π. Αρτέμης, Δ.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Η εταιρεία Unitica Enterprises Limited την 1.6.95 καταχώρησε γενικά οπισθογραφημένο κλητήριο ένταλμα αγωγής εναντίον της Δημοκρατίας της Σλοβακίας, με το οποίο ζητούσε γενικές και ειδικές αποζημιώσεις για παράβαση γραπτής συμφωνίας, με βάση την οποία η Σλοβακία συμφώνησε να πωλήσει και η ενάγουσα δέχθηκε να αγοράσει κτήμα αντί £630.000. Η συμφω[*113]νία ναυάγησε και η Σλοβακία αρνήθηκε να μεταβιβάσει το κτήμα. Η αγωγή επιδόθηκε στην Πρεσβεία της Σλοβακίας στις 12.12.95 με το να αφεθεί στην παρουσία ανώτερου επιδότη και του Πρέσβη της Σλοβακίας, ο οποίος όμως αρνήθηκε να παραλάβει τα έγγραφα, στο γραφείο της Πρεσβείας της Σλοβακίας. Με τον ίδιο τρόπο επιδόθηκε την ίδια στιγμή και προσωρινό διάταγμα που απαγόρευε στην εναγομένη να αποξενώσει το αντικείμενο της αγωγής.
Το απαγορευτικό διάταγμα δόθηκε στις 8.6.95 μετά από μονομερή αίτηση της ενάγουσας που καταχωρήθηκε την ίδια μέρα με την αγωγή. Στις 22.5.96 επιδόθηκε αίτηση ημερομηνίας 14.5.96 για λήψη απόφασης συνοδευόμενη από την έκθεση απαίτησης και στις 12.11.96, το Πλήρες Επαρχιακό Δικαστήριο, αφού άκουσε μαρτυρία, εξέδωσε απόφαση. Ακολούθως, επιδόθηκε σε υπάλληλο της Σλοβακικής Πρεσβείας αίτηση ημερομηνίας 24.4.97 για πώληση της ακίνητης ιδιοκτησίας της Σλοβακίας προς ικανοποίηση του εξ αποφάσεως χρέους.
Ερήμην της εναγομένης στις 8.7.97 εκδόθηκε διάταγμα πώλησης. Η Δημοκρατία της Σλοβακίας ζήτησε από το Γενικό Εισαγγελέα να παρέμβη για ματαίωση της πώλησης.
Με μονομερή αίτησή του ενώπιον Δικαστή του Δικαστηρίου αυτού ο Γενικός Εισαγγελέας ζήτησε άδεια για έκδοση εντάλματος Certiorari ζητώντας την ακύρωση του κλητηρίου εντάλματος, της επίδοσής του καθώς και του ενδιάμεσου διατάγματος και όλης της διαδικασίας που ακολούθησε, συμπεριλαμβανομένου και του διατάγματος για πώληση του ακινήτου. Το πρωτόδικο Δικαστήριο, βασιζόμενο στο α.23 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης περί Κρατικού Προνομίου Ετεροδικίας και Πρόσθετου Πρωτόκολλου που κυρώθηκε με το Ν. 6/76, έδωσε άδεια για έκδοση αίτησης με κλήση αναφορικά με την αίτηση και το διάταγμα για την πώληση, αλλά απέρριψε την αίτηση αναφορικά με τα υπόλοιπα αντικείμενά της.
Ο Γενικός Εισαγγελέας εφεσίβαλε το μέρος της πρωτόδικης απόφασης που αφορούσε την απόρριψη των αιτημάτων.
Πρωτόδικα το Δικαστήριο, αφού εξέτασε το θέμα, έκρινε ότι υπήρχε δικαίωμα του Γενικού Εισαγγελέα να παρέμβει και να υποβάλει την υπό κρίση αίτηση. Κατ’ έφεση, ζητήσαμε από τον κ. Βελάρη, που εμφανίστηκε εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, να αναφερθεί στο δικαίωμα αυτό και από όσα έχουν τεθεί και λεχθεί ενώπιον μας κρίνουμε ότι τέτοιο δικαίωμα ορθά απεφασίσθη ότι είχε ο Γενικός Εισαγγελέας. Είναι προφανές ότι ο Γενικός Εισαγγελέας [*114]ενήργησε κατ’ εντολή της Κυπριακής Κυβέρνησης, το δε δικαίωμα του να επέμβει δικαιολογείται με βάση τις αυθεντίες στις οποίες αναφέρθηκε και το πρωτόδικο Δικαστήριο, (δέστε R. v. Amendt [1915] 2 K.B. 276, κ.α.). Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην Adams v. Adams (Attorney-General Intervening) [1970] 3 All E.R. 572, όπου στη σελ. 576 αναφέρθηκαν τα ακόλουθα:
“Ιn my view the Attorney-General has a right of intervention in a private suit whenever it may affect the prerogatives of the Crown, including its relations with foreign States (see Duff Development Co. Ltd. v. Kelantan Government); and he certainly has in such circumstances a locus standi at the invitation of the court (The Parlement Belge, in which the Attorney-General appealed the instant decision) or with the leave of the court ( Engelke v. Musmann).”
Ένα από τα κύρια παράπονα του εφεσείοντα πρωτόδικα ήταν ότι οι ενάγοντες δεν αποτάθηκαν ούτε εξασφάλισαν άδεια για την καταχώρηση και σφράγιση του κλητηρίου εντάλματος, κάτι που ήταν απαραίτητο με βάση τη Δ.2 θ.2, που ορίζει ότι κανένα κλητήριο ένταλμα που προορίζεται για επίδοση στην αλλοδαπή δεν θα σφραγίζεται χωρίς την άδεια του Δικαστηρίου. Ενώ ο πρωτόδικος Δικαστής επισημαίνει τη θέση αυτή, εντούτοις τελικά δεν ασχολείται με το θέμα.
Η δεύτερη κύρια βάση της έφεσης είναι το κατ’ ισχυρισμό εσφαλμένο εύρημα του Δικαστηρίου ότι κατά την ημέρα που εκδόθηκε η απόφαση εμφανίστηκε δικηγόρος εκ μέρους της Σλοβακίας και κατ’ ακολουθία το συμπέρασμα ότι οι εναγόμενοι παραιτήθηκαν από κάθε ένσταση που σχετιζόταν με τον τρόπο της επίδοσης, που αποτελεί επίσης και σιωπηρή παραίτηση από οποιοδήποτε προνόμιο είχαν οι εναγόμενοι.
Αναφορικά με το δεύτερο πιο πάνω θέμα, θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι το επιχείρημα του εφεσείοντα φαίνεται να ευσταθεί. Όπως προκύπτει από το διατακτικό της απόφασης η απόφαση εξεδόθη “κατόπιν ακρόασης της αγωγής αυτής στην παρουσία του κ. Παπαευσταθίου δια Τ. Παπαδόπουλο δικηγόρου ενάγοντος και του κ. Ντ. Μιχαηλίδη, δικηγόρου εναγομένου και μετά την ακρόαση των ισχυρισμών των διαδίκων αντιστοίχως.” Τούτο όμως ελέγχεται ως ανακριβές, αν κάποιος εξετάσει το πρακτικό της διαδικασίας της ημέρας εκείνης. Από το πρακτικό αυτό προκύπτει ότι δεν εμφανιζόταν δικηγόρος εκ μέρους της Δημοκρατίας της Σλοβακίας και είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, όπως φαίνεται στο πρακτικό [*115]αμέσως πιό κάτω, ο πρώτος μάρτυρας που κλήθηκε εκ μέρους των εναγόντων, ονομαζόταν Ντίνος Μιχαήλ. Αυτό τείνει να δείξει την παρεξήγηση που προκάλεσε το λανθασμένο τρόπο με τον οποίο συντάχθηκε το διατακτικό της απόφασης. Περαιτέρω, είναι προφανές από το γεγονός ότι από τα πρακτικά προκύπτει ότι η υπόθεση απεδείχθη μετά από κλήση μαρτύρων μόνο εκ μέρους των εναγόντων, ότι δεν υπήρξε εμφάνιση εκ μέρους της Δημοκρατίας της Σλοβακίας.
Οι αρχές που διέπουν το θέμα άδειας για έκδοση ενταλμάτων της φύσεως Certiorari έχουν νομολογηθεί επανειλημμένα. Στην απόφαση Κώστας Σμυρνιός (2000) 1 Α.Α.Δ. 43, ο Γ. Νικολάου, Δ., αναλύει τις αρχές αυτές με αναφορά στη νομολογία. Στη σελ.48 της απόφασης του αναφέρονται και τα ακόλουθα:
“Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση άδειας είναι η αποκάλυψη εκ πρώτης όψεως υπόθεσης με την έννοια της συζητήσιμης υπόθεσης, χωρίς αναφορά προς ο,τιδήποτε θα μπορούσε να αντιταχθεί: βλ. In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250. Η ύπαρξη ωστόσο αυτής της προϋπόθεσης δεν προεξοφλεί την έκβαση. Διότι όπου προβλέπεται άλλο ένδικο μέσο, άδεια δεν χορηγείται εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις ενόψει των οποίων το άλλο ένδικο μέσο να εμφανίζεται μη ευχερές και μη αποτελεσματικό.”
Στην παρούσα περίπτωση το θέμα καταχώρησης και σφράγισης του κλητηρίου χωρίς άδεια, που παράλειψε το πρωτόδικο Δικαστήριο να εξετάσει παρόλον ότι το επεσήμανε, καθώς και το προφανές λανθασμένο εύρημα του περί εμφάνισης δικηγόρου εκ μέρους των εναγομένων, αποτελούν κατά τη γνώμη μας επαρκή λόγο που ανατρέπει τη βάση της εκκαλούμενης απόφασης. Κρίνουμε ότι το ερώτημα του κατά πόσο ήταν απαραίτητη η εξασφάλιση άδειας για σφράγιση και καταχώρηση του κλητηρίου εντάλματος με βάση τη Δ.2 θ.2 δείχνει την ύπαρξη εκ πρώτης όψεως υπόθεσης με την έννοια της συζητήσιμης υπόθεσης. Επιπρόσθετα, το ίδιο καταδεικνύεται και για το ερώτημα του κατά πόσο, όπως έχει εγερθεί εκ μέρους του κ. Βελάρη, θα μπορούσε η επίδοση να γίνει στην Πρεσβεία της Σλοβακίας στην Κύπρο. Κατά συνέπεια θεωρούμε ότι δικαιολογείται η παροχή άδειας για καταχώρηση αίτησης με κλήση για έκδοση διατάγματος Certiorari ως η αίτηση.
Ως εκ των ανωτέρω, η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται και δίδεται άδεια για καταχώρηση αίτησης Certiorari και για τα θέματα που εγέρθηκαν με την αίτηση πρωτόδικα και απορρίφθηκαν. Η αίτηση να καταχωρηθεί σε 3 εβδομάδες από σήμερα και να επιδοθεί [*116]στην ενάγουσα εταιρεία. Η αίτηση θα αχθεί βέβαια ενώπιον του δικαστή στον οποίο υποβλήθηκε αρχικά η αίτηση για άδεια.
Η έφεση επιτρέπεται. Η αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης Certiorari και για τα θέματα που εγέρθηκαν με την αίτηση πρωτόδικα και απορρίφθηκαν, γίνεται δεκτή.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο