(2000) 1 ΑΑΔ 441
[*441]24 Μαρτίου, 2000
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
Ε.Ο.Ε. ΤOURIST ENTERPRISES LTD,
Εφεσείοντες-Eναγόμενοι,
v.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΩΝ
ΛΕΜΕΣΟΥ - ΑΜΑΘΟΥΝΤΑΣ,
Εφεσιβλήτων-Eναγόντων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 10246)
Διοικητικό Δίκαιο ― Αναθεωρητική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Γνωστοποίηση που καθόριζε το πληρωτέο τέλος στους περί Αποχετεύσεων Λεμεσού ― Αμαθούντας Κανονισμούς του 1991, είναι εκτελεστή διοικητική πράξη υποκείμενη στην αναθεωρητική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου ― Θα μπορούσε να ελεγχθεί μόνο με προσφυγή ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην αναθεωρητική του δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ― Κανένα πολιτικό Δικαστήριο δεν έχει τέτοια δικαιοδοσία.
Διοικητικό Δίκαιο ― Διοικητική απόφαση ― Απόφαση επιβολής αποχετευτικών τελών ― Συνιστά διοικητική απόφαση.
Η αξίωση των εφεσιβλήτων-εναγόντων εναντίον των εφεσειόντων-εναγομένων ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου αφορούσε αποχετευτικά τέλη για το έτος 1992 που δεν είχαν πληρωθεί, παρά το ότι είχαν επιβληθεί από τους εφεσίβλητους σε βάρος των εφεσειόντων. Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε την αξίωση των εφεσιβλήτων και εξέδωσε απόφαση κατά των εφεσειόντων για τα οφειλόμενα από αυτούς τέλη.
Οι εφεσείοντες είχαν καταχωρήσει και προσφυγή με την οποία ζητούσαν δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη καθορισμού και επιβολής αποχετευτικών τελών για το 1992 καθώς και η ειδοποίηση για την πληρωμή των τελών ήταν αντισυνταγματικές και/ή παράνομες και/ή άκυρες και χωρίς νόμιμο αποτέλεσμα. Η προσφυγή απορρίφθηκε, η [*442]απόφαση εφεσιβλήθηκε και τελικά απορρίφθηκε και η έφεση.
Κατά την ακρόαση της παρούσας έφεσης οι εφεσείοντες υποστήριξαν ότι εφόσον δεν καθορίσθη τέλος για το 1992, δεν υπήρχε διοικητική πράξη με βάση την οποία οι εφεσίβλητοι θα μπορούσαν να επιβάλουν τα τέλη για το 1992, καθόσον δεν ήταν δυνατόν να βασιστούν στην Κανονιστική Διοικητική Πράξη 99/91, που αφορούσε τα τέλη για το 1991.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η γνωστοποίηση που προνοείται από τον Κανονισμό 34 των περί Αποχετεύσεων-Αμαθούντας Κανονισμών του 1991, είναι εκτελεστή διοικητική πράξη, η οποία μπορεί να προσβληθεί με βάση το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
2. Στην παρούσα περίπτωση έγιναν δύο γνωστοποιήσεις για τα τέλη του 1992 καθώς και δημοσιεύσεις σε καθημερινές εφημερίδες. Ως εκ τούτου η θέση των εφεσειόντων περί ανυπαρξίας διοικητικής πράξης είναι εσφαλμένη. Κατ’ ακολουθία η εγκυρότητα της διοικητικής αυτής πράξης θα μπορούσε να ελεγχθεί μόνο με προσφυγή ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην αναθεωρητική του δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 146 και κανένα πολιτικό Δικαστήριο δεν έχει τέτοια εξουσία.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Philippa Estates Ltd κ.ά. ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεως Λεμεσού-Αμαθούντος, Αρ. Υπ. 85/93-131/93, 157/94, ημερ. 22.1.96,
L’ Union Nationale (Tourism & Sea Resorts) Ltd κ.ά. ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (1998) 3 Α.Α.Δ. 513,
Kanika Hotels κ.ά. ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (1996) 3 Α.Α.Δ. 169,
Holy See of Kitium v. Municipal Council of Limassol 1 R.S.C.C. 15,
Ramadan v. Electricity Authority of Cyprus a.o. 1 R.S.C.C. 49,
Director of the Department of Customs and Excise v. Grecian Hotel Enterprises Ltd (1985) 1 C.L.R. 476.
[*443]Έφεση.
Έφεση από τους εναγόμενους κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Παρπαρίνου, Α.Ε.Δ.) που δόθηκε στις 28/4/98 (Αρ. Αγωγής 7877/93) με την οποία έγινε δεκτό ότι οι ενάγοντες καθόρισαν νομότυπα τα οφειλόμενα από τους εναγόμενους αποχετευτικά τέλη για το έτος 1992.
Χ. Νικολάου, για τους Εφεσείοντες.
Γ. Χριστοδούλου, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Οι εφεσίβλητοι-ενάγοντες, το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντος (ΣΑΛΑ), είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, υπεύθυνο για την εγκαθίδρυση, συντήρηση και λειτουργία του αποχετευτικού συτήματος Λεμεσού-Αμαθούντος. Οι εφεσείοντες-ενάγοντες είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με έδρα τη Λεμεσό. Η αξίωση των εφεσιβλήτων ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου αφορούσε, όπως προκύπτει από την Έκθεση Απαίτησης, αποχετευτικά τέλη για το έτος 1992, που δεν είχαν πληρωθεί, παρά το ότι είχαν επιβληθεί από τους εφεσίβλητους σε βάρος των εφεσειόντων με διοικητική πράξη.
Την 1.2.93 οι εφεσείοντες-εναγόμενοι καταχώρησαν στο Ανώτατο Δικαστήριο και την Προσφυγή 95/93, με την οποία ζητούσαν ανάμεσα σε άλλα, δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη ή απόφαση με την οποία οι καθ’ ων η αίτηση καθόρισαν και επέβαλαν στους εναγομένους αποχετευτικά τέλη για το 1992, καθώς και η ειδοποίηση για την πληρωμή των τελών ήταν αντισυνταγματικές και/ή παράνομες και/ή άκυρες και χωρίς νομικό αποτέλεσμα. Η προσφυγή τους απορρίφθηκε, η απόφαση εφεσιβλήθηκε και τελικά απορρίφθηκε και η έφεση.
Κατά την ακρόαση της παρούσας έφεσης οι εφεσείοντες εγκατέλειψαν τον πρώτο λόγο έφεσης και παραμένει τώρα μόνο ο δεύτερος, που έχει ως ακολούθως:
"Το έντιμο Πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα έκρινε και/ή δέχθηκε ότι οι Εφεσίβλητοι καθόρισαν νομότυπα και/ή καθόλου τα επίδικα τέλη για το έτος 1992 σύμφωνα με το άρθρο 30 του Νόμου 1/71 και του άρθρου 32 των Κανονισμών 99/91 και/ή λανθασμένα απέρριψε και/ή αγνόησε και/ή δεν έλαβε [*444]υπόψιν του το επιχείρημα των εφεσειόντων ότι δεν είχε ποτέ ληφθεί απόφαση και/ή εκδοθεί διοικητική πράξη σε σχέση με την επιβολή των τελών του 1992 από μέρους των εφεσιβλήτων."
Το άρθρο 30(1) του περί Αποχετευτικών Συστημάτων Νόμου του 1971 (Ν. 1/71) προνοεί ότι τα αποχετευτικά τέλη που θα μπορούσαν να καθορίσουν οι εφεσίβλητοι θα καθορίζονταν απ’ αυτούς "εκάστοτε". Ήταν η θέση των εφεσειόντων ότι, ερμηνεύοντας τη λέξη "εκάστοτε" σε συνάρτηση με τις πρόνοιες του εδαφίου 2 του πιο πάνω άρθρου, που προνοεί ότι το ποσό θα καθοριζόταν σε σχέση με τις προσόδους του κάθε έτους για να επαρκούν για την πληρωμή όλων των δαπανών και την αντιμετώπιση όλων των υποχρεώσεων του Συμβουλίου, πρέπει να θεωρηθεί ότι σημαίνει ότι οι εφεσίβλητοι είχαν υποχρέωση να καθορίζουν το τέλος κάθε έτους ξεχωριστά. Εφόσον δε δεν καθορίσθη τέλος για το έτος 1992, δεν υπήρχε διοικητική πράξη με βάση την οποία θα μπορούσαν να επιβάλουν τα τέλη για το 1992, καθόσον δεν ήταν δυνατόν να βασιστούν στην Κανονιστική Διοικητική Πράξη 99/91, που αφορούσε τα τέλη για το 1991.
Οι εφεσίβλητοι υποστήριξαν αντίθετη θέση, προβάλλοντας ότι η λέξη "εκάστοτε" σημαίνει κατά καιρούς, σε κάθε περίπτωση, ή κάθε φορά και τούτο εσήμαινε ότι τα τέλη θα ίσχυαν μέχρις ότου επιφερόταν αλλαγή σε αυτά.
Ο πρωτόδικος Δικαστής που εξέτασε την προαναφερθείσα προσφυγή των εφεσειόντων δέχθηκε τη θέση των εφεσιβλήτων, στην οποία αναφερθήκαμε αμέσως πιο πάνω, και απέρριψε την προσφυγή των εφεσειόντων. (Philippa Estates Ltd κ.ά. ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεως Λεμεσού-Αμαθούντος, Αρ. Υπ. 85/93-131/93, 136/93-142/93, 157/94, ημερομηνίας 22.1.96).
Ο πρωτόδικος Επαρχιακός Δικαστής, υιοθετώντας το σκεπτικό της απόφασης στην προσφυγή, απέρριψε την αγωγή.
Όπως αναφέραμε πιο πάνω η απόφαση στην προσφυγή εφεσιβλήθηκε (L' Union Nationale (Tourism & Sea Resorts) Ltd και Άλλων ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (1998) 3 Α.Α.Δ. 513 και η έφεση επίσης απορρίφθηκε, αφού το Δικαστήριο έκρινε ότι η προσφυγή των εφεσειόντων ήταν εκπρόθεσμη.
Η θέση των εφεσειόντων ότι δεν υπήρχε εκτελεστή διοικητική πράξη είναι προφανώς λανθασμένη. Ο Κανονισμός 34 των Περί Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας Κανονισμών του 1991 προ[*445]νοεί τα ακόλουθα:
"Τα τέλη που επιβάλλονται δυνάμει των Κανονισμών 32 και 33 είναι πληρωτέα κάθε χρόνο κατά το χρόνο ή χρόνους και στον τόπο ή τόπους τους οποίους εκάστοτε θα καθορίζει το Συμβούλιο με γνωστοποίηση η οποία θα δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και σε τρεις ημερήσιες εφημερίδες."
Στην απόφαση της Ολομέλειας στη Kanika Hotels κ.ά. v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (1996) 3 Α.Α.Δ. 169 κρίθηκε ότι η γνωστοποίηση που προνοείται από το πιό πάνω άρθρο είναι εκτελεστή διοικητική πράξη, η οποία μπορεί να προσβληθεί με βάση το Άρθρο 146 του Συντάγματος. Στην υπόθεση εκείνη θεωρήθηκε ότι η παράγραφος 3 του Παραρτήματος 1 των πιό πάνω Κανονισμών δεν ήταν κανονιστικής φύσης όσον αφορούσε τέλη για το 1991, αλλά συνιστούσε στην ουσία τη γνωστοποίηση, αναφορικά με το έτος 1991, που απαιτούσε ο Κανονισμός 34. Παραθέτουμε πιό κάτω το σχετικό απόσπασμα που είναι διαφωτιστικό επί του προκειμένου:
"Έχουμε εξετάσει με προσοχή την επιχειρηματολογία που τέθηκε ενώπιόν μας και την επίδικη απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι αυτή ήταν εσφαλμένη. Συμφωνούμε με το συνήγορο των αιτητών ότι η παράγραφος 3 του Παραρτήματος 1 μπορεί και πρέπει να διαχωρισθεί από το υπόλοιπο μέρος των Κανονισμών γιατί στην ουσία αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη, εναντίον της οποίας χωρεί προσφυγή. Αυτή συνιστά ουσιαστικά την γνωστοποίηση στην οποία αναφερθήκαμε πιο πάνω, που απαιτεί ο Κανονισμός 34 και που πρέπει να δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Δημοκρατίας και σε τρεις ημερήσιες εφημερίδες. Αν η απόφαση αυτή λαμβανόταν με ξεχωριστή διοικητική πράξη με γνωστοποίηση όπως προνοεί ο Κανονισμός 34, τότε σίγουρα θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 146. Το γεγονός ότι επελέγη όπως η γνωστοποίηση αυτή αναφορικά με τα τέλη του έτους 1991 ενσωματωθεί στους Κανονισμούς και συγκεκριμένα στο Παράρτημα 1, δεν μπορεί να αλλάξει τη φύση της πράξης."
(Η υπογράμμιση είναι δική μας).
Στην παρούσα περίπτωση έγιναν δύο γνωστοποιήσεις για τα τέλη του 1992, η ΚΔΠ 164/92 και η ΚΔΠ 298/92 καθώς και δημοσιεύ[*446]σεις σε καθημερινές εφημερίδες. Ως εκ τούτου, η θέση των εφεσειόντων, όπως αναφέραμε και πιό πάνω, περί ανυπαρξίας διοικητικής πράξης είναι εσφαλμένη. Κατ’ ακολουθία η εγκυρότητα της διοικητικής αυτής πράξης θα μπορούσε να ελεγχθεί μόνο με προσφυγή ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην αναθεωρητική του δικαιοδοσία δυνάμει του Άρθρου 146 και κανένα πολιτικό Δικαστήριο δεν έχει τέτοια δικαιοδοσία.
Στην υπόθεση Holy See of Kitium v. Municipal Council of Limassol 1 R.S.C.C 15 στη σελ. 21 λέχθηκαν τα ακόλουθα:
"Under the provisions of Article 146 of the Constitution the power to adjudicate finally in matters concerning a decision, act or omission of any organ, authority or person exercising executive or administrative authority, such as that exercised by the Municipal Corporation of Limassol under the provisions of section 3 of the Streets and Buildings, Regulations Law, CAP. 96, is now within the exclusive jurisdiction of this Court."
(Δέστε και Ramadan v. Electricity Authority of Cyprus and Another 1 R.S.S.C. 49).
Στην υπόθεση Director of Customs v. Grecian Hotel (1985) 1 C.L.R. 476 λέχθηκαν τα πιο κάτω στις σελ. 482-483, σε σχέση με το δικαίωμα ανάκλησης παράνομης διοικητικής απόφασης:
"Α right to revoke a decision for illegality inheres, according to settled principles of administrative law, in every administrative authority. Its proper exercise can only be questioned before a Court of revisional jurisdiction. Respondents failed to exercise this right within the time limit set by Article 146.3 and, it is too late in the day to question its propriety. Certainly, it could not be tested before the District Court for exclusive jurisdiction vested in the Supreme Court."
Κατά συνέπεια η έφεση είναι καταδικασμένη σε αποτυχία και ούτε αναγκαίο αλλά ούτε και επιτρεπτό είναι να εξετάσουμε την ουσία των επιχειρημάτων των εφεσειόντων που άπτονται της εγκυρότητας της πράξης.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο