(2001) 1 ΑΑΔ 1026
[*1026]6 Ιουλίου, 2001
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΗΛΙΑΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
PHILIPPA ESTATES LTD ΚΑΙ ΑΛΛΟΙ,
Eφεσείοντες-Εναγόμενοι,
v.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΩΝ ΛΕΜΕΣΟΥ-ΑΜΑΘΟΥΝΤΑΣ,
Εφεσιβλήτων-Εναγόντων.
(Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 10471-10482)
Διοικητικό Δίκαιο ― Διοικητική πράξη ή απόφαση ― Μπορεί να προσβληθεί μόνο με προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο ― Αν δεν ακυρωθεί, διατηρεί καθόλα την ισχύ της ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή.
Διοικητικό Δίκαιο ― Διοικητική απόφαση ― Απόφαση επιβολής αποχετευτικών τελών και γνωστοποίησή της ― Συνιστά διοικητική απόφαση.
Οι εφεσίβλητοι, το Συμβούλιο αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας, γνωστό ως «ΣΑΛΑ», ήγειραν σειρά αγωγών ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, εναντίον αριθμού ιδιοκτητών ή κατόχων υποστατικών στα όρια της περιοχής τους, για την ανάκτηση επιβληθέντων τελών αποχετεύσεων για τα έτη 1991, 1992 και 1993. Οι αγωγές συνεκδικάστηκαν ενόψει των κοινών νομικών σημείων που αναφύονταν σ’ αυτές τα οποία αφορούσαν κατά κύριο λόγο το δικαϊκό χαρακτήρα των τελών και την εγκυρότητα της πράξης επιβολής τους. Στην πορεία της δίκης παρέμεινε προς εξέταση η αξίωση των εφεσίβλητων για το έτος 1993. Κύριο αντικείμενο συζήτησης, αποτέλεσε η δυνατότητα αμφισβήτησης, σε πολιτική διαδικασία, των επιβληθέντων τελών και συναφώς της νομιμότητας και κανονικότητας της διαδικασίας η οποία οδήγησε στην επιβολή τους.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ακολουθώντας τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου διαπίστωσε ότι:
α) Τα τέλη αποχετεύσεως δεν έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα. Συ[*1027]νιστούν μορφή φορολογίας και επομένως διοικητική πράξη υποκείμενη σε αναθεώρηση βάσει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος.
β) Ειδοποίηση γενόμενη βάσει των σχετικών διατάξεων των Κανονισμών που διέπουν τη λειτουργία του «ΣΑΛΑ», συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη.
γ) Οι παράμετροι του νόμου βάσει των οποίων ασκείται η διακριτική ευχέρεια του «ΣΑΛΑ», ανάλογα με τη φύση των υποστατικών δεν προσκρούουν στο Σύνταγμα.
Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς των εφεσειόντων που προβλήθηκαν με τους δύο λόγους έφεσης για τους ίδιους λόγους που το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αντίστοιχη επιχειρηματολογία πρωτοδίκως και αποφάνθηκε ότι:
Η γνωστοποίηση των τελών αποχετεύσεων σε συνάρτηση με τον καθορισμό του τόπου και χρόνου καταβολής τους συνιστούσε αφ’ εαυτής εκτελεστή διοικητική πράξη η οποία δεν είχε ακυρωθεί από το αρμόδιο όργανο αναθεωρητικό Δικαστήριο. Οπόταν οι εφεσίβλητοι είχαν δικαίωμα να διεκδικήσουν τα τέλη με αγωγή, όπως βάσιμα επέλεξαν, με επακόλουθο τη δικαίωση τους από το Επαρχιακό Δικαστήριο.
Οι εφέσεις απορρίφθηκαν με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Philippa Estates Ltd v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας Υποθ. Αρ. 85/93 κ.ά., ημερ. 22.1.96,
Ε.Ο.Ε. Tourist Enterprises Ltd v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (2000) 1 Α.Α.Δ. 441,
Κanika Hotels κ.ά. ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (1996) 3 Α.Α.Δ. 169 (Ολομ.)
L’ Union Nationale (Tourism & Sea Resorts) Ltd κ.ά. ν. ΣΑΛΑ (1998) 3 Α.Α.Δ. 513,
Takis P. Markides Ltd v. Γεν. Εισαγγελέα (1997) 1 Α.Α.Δ. 1424,
Συμβ. Εγγρ. Αρχ. & Πολ. Μηχανικών ν. Κωνσταντίνου κ.ά. (1994) 3 [*1028]Α.Α.Δ. 453.
Εφέσεις.
Εφέσεις από τους εναγόμενους κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 29/1/99 (Αρ. Αγωγής 1585/95 κ.ά.) με την οποία κρίθηκε ότι στην προκείμενη περίπτωση η γνωστοποίηση των τελών αποχετεύσεων σε συνάρτηση με τον καθορισμό του τόπου και χρόνου καταβολής τους συνιστούσε αφ’ εαυτής εκτελεστή διοικητική πράξη οπόταν και παρεχόταν στους εφεσίβλητους δικαίωμα να διεκδικήσουν τα τέλη με αγωγή, όπως βάσιμα έπραξαν, με επακόλουθο τη δικαίωσή τους από το Επαρχιακό Δικαστήριο.
Π. Παύλου, για τους Εφεσείοντες.
Γ. Χριστοδούλου, για τους Εφεσίβλητους στις Π.Ε. 10471, 10472, 10473, 10478, 10481.
Φ. Αποστολίδης, για τους Εφεσίβλητους στις Π.Ε. 10474, 10475, 10476, 10477, 10479, 10480, 10482.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ. Μ. Πικής, Π..
ΠΙΚΗΣ, Π.: Οι εφεσίβλητοι, το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας, γνωστό με το ακρωνύμιο «ΣΑΛΑ», ήγειραν σειρά αγωγών ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, εναντίον αριθμού ιδιοκτητών ή κατόχων υποστατικών στα όρια της περιοχής του, για την ανάκτηση επιβληθέντων τελών αποχετεύσεως για τα έτη 1991, 1992 και 1993. Οι αγωγές συνεκδικάστηκαν ενόψει των κοινών νομικών σημείων που αναφύονταν σ’ αυτές τα οποία αφορούσαν κατά κύριο λόγο το δικαιϊκό χαρακτήρα των τελών και την εγκυρότητα της πράξης επιβολής τους. Όμοια είναι και τα νομικά σημεία τα οποία εγείρονται στις εφέσεις.
Στην πορεία της δίκης, οι εναγόμενοι, μεταξύ των οποίων και οι εφεσείοντες, παραδέκτηκαν την υποχρέωση να καταβάλουν τα επιβληθέντα τέλη για τα έτη 1991-1992 και συναίνεσαν ανάλογα στην έκδοση απόφασης εναντίον τους. Παρέμεινε προς εξέταση η αξίωση των εφεσιβλήτων για την ανάκτηση των αποχετευτικών τελών για το έτος 1993. Ο μόνος μάρτυρας που κλήθηκε στη δίκη ήταν ο κ. Ιάκωβος Παπαϊακώβου ο οικονομικός διευθυντής του «ΣΑΛΑ». Κατέθεσε ότι η επιβολή των τελών γνωστοποιήθηκε με δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και ο τόπος και ο χρόνος καταβολής τους με δημοσίευση στον ημερήσιο τύπο· ως προβλέπεται στο νόμο και τους σχετικούς κανονισμούς.* Η μαρτυρία του, η οποία έγινε δεκτή, αποδεικνύει ότι τα τέλη επιβλήθηκαν σύννομα.
Κύριο αντικείμενο συζήτησης πρωτοδίκως, αποτέλεσε η δυνατότητα αμφισβήτησης, σε πολιτική διαδικασία, των επιβληθέντων τελών και συναφώς της νομιμότητας και κανονικότητας της διαδικασίας η οποία οδήγησε στην επιβολή τους. Στη Philippa Estates Ltd v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας Υποθ. Αρ. 85/93 κ.ά. – 22.1.1996· και στη Ε.Ο.Ε. Tourist Enterprises Ltd. v. Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας (2000) 1 Α.Α.Δ. 441, διευκρινίστηκε ότι το «ΣΑΛΑ» δεν έχει υποχρέωση αναθεώρησης των τελών κατ’ έτος, οπόταν το ζητούμενο για κάθε έτος είναι η γνωστοποίηση της επιβολής τους βάσει του υφιστάμενου κώδικα, και ο καθορισμός του τόπου και του χρόνου για την καταβολή τους.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ακολουθώντας τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου ειδικά τις αποφάσεις στην Κanika Hotels κ.ά. ν. Συμβ. Αποχ. Λ/σού-Αμα/ντας (1996) 3 Α.Α.Δ. 169 (Ολομ.), και στην L’ Union Nationale (Tourism & Sea Resorts) Ltd και άλλων ν. ΣΑΛΑ (1998) 3 Α.Α.Δ. 513, που ακολούθησε το λόγο της πρώτης, διαπίστωσε ότι:
(α) Τα τέλη αποχετεύσεως δεν έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα. Συνιστούν μορφή φορολογίας και επομένως διοικητική πράξη υποκείμενη σε αναθεώρηση βάσει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος.
(β) Ειδοποίηση γενόμενη βάσει των σχετικών διατάξεων των Κανονισμών που διέπουν τη λειτουργία του «ΣΑΛΑ», συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη.
(γ) Οι παράμετροι του νόμου βάσει των οποίων ασκείται η διακριτική ευχέρεια του «ΣΑΛΑ», ανάλογα με τη φύση των υπο[*1030]στατικών, δεν προσκρούουν στο Σύνταγμα.
Στη Takis P. Markides Ltd v. Γεν. Εισαγγελέα (1997) 1 Α.Α.Δ. 1424 και στη Συμβ. Εγγρ. Αρχ. & Πολ. Μηχανικών ν. Κωνσταντίνου κ.α. (1994) 3 Α.Α.Δ. 453, υπογραμμίζεται ως υπέδειξε το πρωτόδικο Δικαστήριο, ότι δεν χωρεί συγχρωτισμός της αναθεωρητικής και πολιτικής δικαιοδοσίας σε κανένα σημείο. Η εγκυρότητα διοικητικής πράξης ή απόφασης μπορεί να προσβληθεί μόνο με προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο. Αν δεν ακυρωθεί από αρμόδιο αναθεωρητικό δικαστήριο η διοικητική πράξη, η απόφαση διατηρεί καθόλα την ισχύ της ως προς τα δικαιώματα και υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή. Έτσι στην προκείμενη περίπτωση η γνωστοποίηση των τελών αποχετεύσεων σε συνάρτηση με τον καθορισμό του τόπου και χρόνου καταβολής τους συνιστούσε αφ’ εαυτής εκτελεστή διοικητική πράξη. Οπόταν παρεχόταν στους εφεσίβλητους δικαίωμα να διεκδικήσουν τα τέλη με αγωγή, όπως βάσιμα έπραξαν, με επακόλουθο τη δικαίωσή τους από το Επαρχιακό Δικαστήριο. Οι δύο λόγοι έφεσης οι οποίοι προβάλλονται είναι οι ακόλουθοι:
«1. Το έντιμο Πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε λανθασμένα ότι δεν μπορούσε καν να εξετάσει το κατα πόσο η ισχυριζόμενη από τους Εφεσίβλητους Ενάγοντες επιβολή τελών είχε πραγματοποιηθεί με την έκδοση σχετικής διοικητικής πράξης θεωρώντας ότι δεν είχε δικαιοδοσία να εξετάσει το θέμα αυτό και/ή εσφαλμένα έκρινε ότι η επίδικη διοικητική πράξη καλυπτόταν από το τεκμήριο της νομιμότητας παρα το ότι οι Εφεσείοντες ισχυρίζονταν ότι τα επίδικα τέλη δεν είχαν επιβληθει ποτε και/ή ότι η αναγκαία για την επιβολή τους διοικητική πράξη δεν είχε εκδοθεί και/ή ήταν ανύπαρκτη και/ή άκυρη εξ’ υπαρχής.
2. Το έντιμο Πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα έκρινε ότι επεβλήθηκαν τα επίδικα τέλη για τα έτη 1992 και/ή 1993 και/ή παρερμήνευσε και/ή εφάρμοσε εσφαλμένα τον νόμο και/ή δέχθηκε ότι οι Εφεσίβλητοι καθόρισαν νομότυπα και/ή καθόλου τα επίδικα τέλη για το έτος 1993 σύμφωνα με το άρθρο 30 του Νόμου 1/71 και τον κ. 32 των Κανονισμών 99/91 μέσω του παραρτήματος των κανονισμών αυτών και/ή λανθασμένα απέρριψε και/ή αγνόησε και/ή δεν έλαβε υπόψη του τον ισχυρισμό των εφεσειόντων και/ή το παραδεκτό γεγονός ότι δεν είχε ποτέ ληφθεί απόφαση και/ή εκδοθεί διοικητική πράξη σε σχέση με την επιβολή των τελών του 1993 από μέρους των εφεσιβλήτων.»
[*1031]Ο πρώτος λόγος έφεσης απαντάται ευθέως από την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Κanika (ανωτέρω) Για τους ίδιους λόγους που το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αντίστοιχη επιχειρηματολογία πρωτοδίκως απορρίπτουμε και εμείς τον υποβληθέντα λόγο έφεσης.
Ο δεύτερος λόγος έφεσης απαντάται εξίσου άμεσα από τις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην Philippa Estates και Ε.Ο.Ε. Tourist Enterprises (ανωτέρω). Κρίνουμε και αυτό το λόγο έφεσης ανεδαφικό.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο