(2001) 1 ΑΑΔ 1602
[*1602]23 Οκτωβρίου, 2001
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΗΛΙΑΣ ΝΙΚΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ,
Εφεσείων-Εναγόμενος,
v.
ΜΑΡΙΟΥ ΣΤΕΛΙΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ,
Εφεσιβλήτου-Ενάγοντα.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 10901)
Αμέλεια — Τροχαίο ατύχημα — Επιμερισμός ευθύνης — Μοτοποδήλατο εισήλθε σε δρόμο από αριστερή πάροδο σε σχέση με την πορεία του με σκοπό να διασταυρώσει το δρόμο διαγωνίως, με αποτέλεσμα να συγκρουσθεί με μοτοσυκλέττα μεγάλου κυβισμού η οποία εκείνη τη στιγμή το προσπερνούσε — Επιμερισμός ευθύνης στο 1/3 για τον οδηγό του μοτοποδηλάτου και στα 2/3 για τον οδηγό της μοτοσυκλέτας — Επικυρώθηκε κατ’ έφεση.
Αμέλεια — Τροχαίο ατύχημα — Επιμερισμός ευθύνης — Είναι πρωταρχικό καθήκον του πρωτόδικου Δικαστηρίου — Επέμβαση του Εφετείου χωρεί μόνο εάν στην απόφαση εμφιλοχώρησε πλάνη περί το νόμο ή τα πραγματικά γεγονότα.
Έφεση — Λόγοι έφεσης — Πρέπει να είναι δεόντως αιτιολογημένοι.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο επιμέρισε την ευθύνη σε ποσοστό 1/3 στον εφεσείοντα, οδηγό μοτοποδηλάτου, που εισήλθε στην οδό Τριών Ιεραρχών από πάροδο και ακολούθως τη διασταύρωσε διαγωνίως για να σταθμεύσει έξω από το σπίτι του με αποτέλεσμα, να συγκρουστεί με μοτοσυκλέττα μεγάλου κυβισμού η οποία τον ακολουθούσε και η οποία αποφάσισε να προσπεράσει το μοτοποδήλατο από δεξιά. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η ανατροπή της μοτοσυκλέττας και ο τραυματισμός του εφεσίβλητου.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο επεδίκασε ποσό £4.000 για γενικές αποζημιώσεις, επί πλήρους ευθύνης, υπέρ του εφεσίβλητου.
[*1603]Ο εφεσείων εφεσίβαλε την απόφαση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου αναφορικά με τον επιμερισμό ευθύνης είναι πλήρως αιτιολογημένη και δεν δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου προς ανατροπή της.
2. Ο λόγος έφεσης με τον οποίο προσβάλλεται το επιδικασθέν ποσό των γενικών αποζημιώσεων, ως έκδηλα υπερβολικό, δεν είναι αιτιολογημένος και ως εκ τούτου δεν μπορεί να τύχει εξέτασης.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Χαλούμιας ν. Police (1970) 1 C.L.R. 154,
Πελεκάνος ν. The Police (1976) 2 C.L.R. 4,
Adamis a.o. v. Ηρακλέους (1981) 1 C.L.R. 740,
Γενικός�Εισαγγελέας της�Δημοκρατίας κ.ά. v. Πότση κ.ά. (2000) 2 Α.Α.Δ. 252,
Polycarpou v. Adamou (1988) 1 C.L.R. 727,
Covotsos Textiles Ltd v. Serghiou (1981) 1 C.L.R. 475,
Christoforou v. Solomou (1981) 1 C.L.R. 612,
Βρυωνίδης ν. Σωφρονίου (1997) 1 Α.Α.Δ. 1181,
Γεωργίου κ.ά. ν. Τσάππα (1996) 1 (Α) Α.Α.Δ. 609,
Christodoulou v. Angeli (1968) 1 C.L.R. 338,
Brown v. Thompson [1968] 1 W.L.R. 1003.
Έφεση.
Έφεση από τον εναγόμενο κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 22/6/00 (Αρ. Αγωγής 5488/95) με την οποία επιμέρισε σ’ αυτόν το 1/3 της ευθύνης για [*1604]τροχαίο ατύχημα μεταξύ του μοτοποδηλάτου του και της μοτοσυκλέττας του εφεσίβλητου-ενάγοντα με αποτέλεσμα τη σύγκρουσή τους και τον τραυματισμό του εφεσίβλητου-ενάγοντα και επεδίκασε σ’αυτόν ποσό £4.000,- για γενικές αποζημιώσεις, επί πλήρους ευθύνης, υπέρ του εφεσίβλητου.
Χρ. Αδάμου, για τον Εφεσείοντα.
Δ. Αριστείδου, για τον Εφεσίβλητο.
Εx Tempore.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Μ. Κρονίδης, Δ..
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ.: Η επίδικη διαφορά δημιουργήθηκε από τροχαίο ατύχημα, που συνέβηκε στις 26.10.94 στην οδό Τριών Ιεραρχών στον Ύψωνα μεταξύ του μοτοποδηλάτου του εφεσείοντα (εναγομένου) και της μοτοσυκλέττας μεγάλου κυβισμού του εφεσίβλητου (ενάγοντα). Τα δύο οχήματα, τα οποία εκινούντο προς την ίδια κατεύθυνση συγκρούστηκαν στη δεξιά πλευρά του δρόμου σε σχέση με την πορεία τους.
Συνοπτικά τα γεγονότα τα οποία αποδέχθηκε το πρωτόδικο Δικαστήριο έχουν ως ακολούθως:-
Την 9:00 βραδυνή ώρα της 26.10.94 ο εφεσείων οδηγώντας το μοτοποδήλατό του εισήλθε στην οδό Τριών Ιεραρχών από αριστερή πάροδο σε σχέση με την πορεία του. Σκοπός του ήταν, αφού διανύσει περίπου 60 μέτρα απόσταση στην πιο πάνω οδό, να στρίψει δεξιά, διασταυρώνοντας το δρόμο, για να σταθμεύσει έξω από την οικία του. Την ίδια στιγμή ο εφεσίβλητος οδηγούσε τη μεγάλου κυβισμού μοτοσυκλέττα του στην ίδια οδό ακολουθώντας τον εφεσείοντα. Αποφάσισε να προσπεράσει το μοτοποδήλατο του εφεσείοντα από δεξιά και προς τούτο πήρε τη δεξιά πλευρά του δρόμου. Στην προσπάθεια του αυτή κτυπήθηκε στην αριστερά πλευρά από το μοτοποδήλατο του εφεσείοντα το οποίο έστριψε δεξιά με σκοπό να εισέλθει στην οικία του. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η ανατροπή της μοτοσυκλέττας του εφεσίβλητου και ο τραυματισμός του.
Ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου υπήρχε η ένορκη μαρτυρία ενός εκάστου των διαδίκων και η μαρτυρία του αστυνομικού εξεταστού του τροχαίου ατυχήματος που κατέθεσε και το σχετικό σχεδιάγραμμα της σκηνής, το οποίο και επεξήγησε και από το οποίο [*1605]αναδύεται η πραγματική μαρτυρία. Ο πρωτόδικος Δικαστής, αφού ανέλυσε και σχολίασε τη μαρτυρία, δέχθηκε ως αξιόπιστη τη μαρτυρία του εφεσίβλητου δίδοντας προς τούτο επαρκείς λόγους. Τόνισε ιδιαίτερα την αρχή της νομολογίας ότι η πραγματική μαρτυρία αποτελεί ασφαλή οδηγό για την κρίση της αξιοπιστίας των μαρτύρων και είναι αποκαλυπτική των συνθηκών και της εξέλιξης των πραγμάτων μιας σύγκρουσης δύο οχημάτων. Παρέθεσε δε προς τούτο τη σχετική νομολογία επί του θέματος. (Βλέπε: Χαλούμιας ν. Police (1970) 1 C.L.R. 154, Πελεκάνος ν. The Police (1976) 2 C.L.R. 4, Adamis & Another v. Ηρακλέους (1981) 1 C.L.R. 740 και Γεωργίου Ανδρέα Πότση ν. Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας (2000) 2 Α.Α.Δ. 252).
Από τη μελέτη των πρακτικών και της εφεσιβαλλόμενης απόφασης, καταλήξαμε ότι ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε τη μαρτυρία. Ορθά επίσης αποδέχθηκε ως αξιόπιστη τη μαρτυρία του εφεσίβλητου αφού αυτή συνάδει με τα αντικειμενικά ευρήματα της πραγματικής μαρτυρίας.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο βρήκε ότι και οι δύο οδηγοί-διάδικοι είχαν ευθύνη για την πρόκληση του ατυχήματος. Καταμέρισε δε την ευθύνη στα 2/3 για τον εφεσίβλητο και στο 1/3 για τον εφεσείοντα με το πιο κάτω αιτιολογικό:-
“Κάτω από αυτά τα δεδομένα θεωρώ ότι η οδική συμπεριφορά των οδηγών ομοιάζει κατά πολύ με την συμπεριφορά των οδηγών των ενεχομένων οχημάτων, στις υποθέσεις στις οποίες έχω αναφερθεί δηλαδή στην υπόθεση Polycarpou v. Adamou (1988) 1 C.L.R. 727 για να αποδοθεί ευθύνη 1/3 στον Εναγόμενο και 2/3 στον Ενάγοντα. Από το γεγονός ότι δεν δέχομαι ότι ο Εναγόμενος έκαμε γνωστή την πρόθεση του να στρίψει δεξιά με τον σηματοδότη η συμπεριφορά του αυτή όπως και το ότι δεν είχε σαφή αντίληψη της τροχαίας κίνησης (proper look out, μια ευθύνη που βαρύνει τον οδηγό που στρίβει στα δεξιά) τόσο μπροστά όσο και πίσω του είναι τέτοια που του αποδίδει το μεγαλύτερο ποσοστό ευθύνης για το δυστύχημα. Στην υπόθεση Κωνσταντίνου (ανωτέρω) αποφασίσθηκε ότι “the duty to keep a proper lookout is one that is cast on all drivers at all times and in all circumstances”.
.............................................................................................................
.............................................................................................................
Aυτή η διαγώνια τροχιά του Εναγομένου έγινε αντιληπτή από τον ακολουθούντα μοτοσυκλεττιστή Ενάγοντα ο οποίος βεβαίως είχε υποχρέωση να ελαττώσει ταχύτητα για να αντιληφθεί [*1606]τις προθέσεις του προπορευόμενου οχήματος κάτι το οποίο δεν έπραξε με αποτέλεσμα η διαδικασία του προσπεράσματος να συνεχισθεί ανεξάρτητα από την κίνηση του Εναγομένου.”.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ακολούθως επεδίκασε το ποσό των £4.000 επί πλήρους ευθύνης ως γενικές αποζημιώσεις.
Με δύο λόγους έφεσης προσβάλλεται η επίδικη απόφαση. Ο πρώτος αφορά τον καταμερισμό της ευθύνης και ο δεύτερος τις γενικές αποζημιώσεις ως έκδηλα υπερβολικές.
Η αιτιολογία του πρώτου λόγου έφεσης περιορίζεται στην, κατ’ ισχυρισμό, λανθασμένη κατάληξη του δικαστηρίου ως προς το σημείο σύγκρουσης που αποδέχθηκε. Το σημείο αυτό είναι στη δεξιά πλευρά, πλησίον της διαχωριστικής γραμμής του δρόμου. Κατέληξε δε το δικαστήριο ότι αυτό είναι το πραγματικό σημείο σύγκρουσης, πρώτο γιατί αποδέχθηκε τη μαρτυρία του εφεσίβλητου ως αξιόπιστη και δεύτερο γιατί αυτό συνάδει απόλυτα με την πραγματική μαρτυρία. Το σημείο αυτό είναι πολύ κοντά στα ίχνη που άφησε η μοτοσυκλέττα του εφεσίβλητου μετά την πτώση της επί της ασφάλτου. Συμφωνούμε με το πρωτόδικο Δικαστήριο. Η κατάληξη του ήταν και ορθή και αναπόφευκτη. Η επίδικη απόφαση είναι εμπεριστατωμένη και πολύ καλά συγκροτημένη παρέχουσα πλήρη αιτιολογία για την κατάληξή της. Δεν βλέπουμε κανένα λόγο, ούτε έχουμε πεισθεί ότι υπάρχει πεδίο επέμβασής μας.
Είναι καθιερωμένο από τη νομολογία ότι το ζήτημα του καταμερισμού της ευθύνης είναι πρωταρχικό καθήκον του πρωτόδικου Δικαστηρίου και εκτός εάν στην απόφαση ενεφιλοχώρησε πλάνη περί το νόμο ή τα πραγματικά γεγονότα, τα ευρήματα του Δικαστηρίου δεν πρέπει να ανατραπούν. (Βλέπε: Covotsos Textiles Ltd. v. Serghiou (1981) 1 C.L.R. 475, Christoforou v. Solomou (1981) 1 C.L.R. 612, Xριστάκης Βρυωνίδης ν. Γεωργίου Σωφρονίου (1997) 1 Α.Α.Δ. 1181, Χρυστάλλα Κ. Γεωργίου κ.ά. ν. Ανδρέα Στ. Τσάππα (1996) 1(Α) Α.Α.Δ. 609).
Στην απόφαση δε Christodoulou v. Angeli (1968) 1 C.L.R. 338, o Βασιλειάδης, Π. μετά από αναφορά στις αρχές που διατυπώθηκαν στην αγγλική αυθεντία Brown v. Thompson [1968] 1 WLR 1003 στη σελίδα 346, ανάφερε τα εξής:-
“Where no error of principle has been shown and no misapprehension of the facts on the part of the trial court has been made to appear on appeal, this Court will be reluctant to interfere [*1607]with the apportionment made by the trial court even if somewhat differently inclined.”.
Μεγάλο μέρος της αγόρευσης του δικηγόρου του εφεσείοντα περιεστράφηκε γύρω από μια λέξη στην επίδικη απόφαση από την οποία άντλησε επιχειρήματα με σκοπό να την ανατρέψει. Στη σελίδα 7 της επίδικης απόφασης αναφέρεται ότι το μοτοποδήλατο του εφεσείοντα κτύπησε στο δεξιό μέρος της μοτοσυκλέττας του εφεσίβλητου. Είναι όμως φανερό από το περιεχόμενο της παραγράφου ότι επρόκειτο περί αβλεψίας ή λάθους περί τη διατύπωση της απόφασης. Το Δικαστήριο εννοούσε στο αριστερό μέρος της μοτοσυκλέττας. Αυτό εξάλλου είναι διάχυτο σε όλη την επίδικη απόφαση.
Έχοντας κατά νου την πιο πάνω νομολογία, δεν έχουμε πεισθεί ότι υπάρχουν επαρκείς λόγοι για επέμβαση μας στο θέμα του καταμερισμού της ευθύνης.
Με τον δεύτερο λόγο της έφεσης προσβάλλεται η επιδίκαση ποσού £4.000 για γενικές αποζημιώσεις, επί πλήρους ευθύνης, υπέρ του εφεσίβλητου ως έκδηλα υπερβολικού.
Παρατηρούμε ότι ο λόγος αυτός της έφεσης δεν είναι αιτιολογημένος σύμφωνα με τους Θεσμούς. Δεν παρέχεται καμιά αιτιολογία γιατί τα ευρήματα του Δικαστηρίου είναι λανθασμένα, ως ο ισχυρισμός του εφεσείοντα. Γι’ αυτό το λόγο δεν μπορεί να τύχει εξέτασης και αυτός κρίνεται ως απαράδεκτος και απορρίπτεται.
Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα υπέρ του εφεσίβλητου.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο