(2002) 1 ΑΑΔ 424
[*424]26 Μαρτίου, 2002
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
GARETH DAVID PRICE,
Εφεσείων,
ν.
ΑΝDREW GRAY,
Εφεσιβλήτου.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11054)
Έφεση ― Δύναται να ασκηθεί μόνο εναντίον ενδιάμεσης ή τελικής απόφασης του Δικαστηρίου καθοριστικής για τα δικαιώματα των διαδίκων ή εναντίον απόφασης η οποία διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στη διαδικασία ― Ενδιάμεση απόφαση Επαρχιακου Δικαστηρίου με την οποία απερρίφθη αίτηση για ασφάλεια εξόδων ― Υπόκειται σε έφεση ως εκ της φύσεώς της.
Η παρούσα έφεση στρέφεται εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού με την οποία απερρίφθη η αίτηση του εφεσείοντος-εναγόμενου (ο εφεσείων) για παροχή ασφάλειας εξόδων βάσει της Δ.60, θ.1 και 5 των περί Πολιτικής Δικονομίας Διαδικαστικών Κανονισμών.
Ο εφεσίβλητος-ενάγων (ο εφεσίβλητος) υποστήριξε ότι η απόφαση δεν υπόκειται σε έφεση, αφού δεν είναι καθοριστική για τα δικαιώματα των διαδίκων, τα οποία αφήνει άθικτα, δεν δημιουργεί δεδικασμένο για οποιοδήποτε επίδικο θέμα και δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα.
Ο εφεσείων υποστήριξε ότι η απόφαση είναι εφέσιμη γιατί το αποτέλεσμα της μη παροχής εξασφάλισης είναι η απόρριψη της αγωγής. Γι’ αυτό η αίτηση είναι καθοριστική των δικαιωμάτων των διαδίκων και συνεπώς εφέσιμη.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το επιχείρημα του εφεσείοντος που αναφέρεται ανωτέρω δεν ευσταθεί.
[*425]2. Η δυνατότητα έφεσης υπάρχει, εκτός των περιπτώσεων που ρητά αναφέρονται στη σχετική νομολογία και σε μια σειρά διαταγμάτων σε αυτοτελή θέματα, τα οποία μπορεί να μην καθορίζουν τα δικαιώματα των διαδίκων ή επηρεάζουν το αποτέλεσμα, αλλά δεν παύουν να παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη διαδικασία. Ένα τέτοιο είναι και το υπό εξέταση διάταγμα.
3. Η απόφαση εναντίον της οποίας ασκήθηκε η παρούσα έφεση δεν επιλύει οποιοδήποτε από τα επίδικα θέματα, ούτε και επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα. Παρά ταύτα, ως εκ της φύσης του, υπόκειται σε έφεση.
Εκδόθηκαν οδηγίες για καταχώρηση περιγραμμάτων αγορεύσεων. Τα έξοδα της παρούσας διαδικασίας επιφυλάχθηκαν αλλά δεν θα βαρύνουν εν πάση περιπτώσει τον εφεσείοντα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Alahmari v. Alia the Royal Jordanian Airline (1990) 1 A.A.Δ. 434,
The Continental Insurance Company of Hampshire v. Sac Eugene O’Regan (1998) 1 A.A.Δ. 1087,
Korallis v. Christoforou 22 C.L.R. 159,
Christofidou v. Nemitsas a.o. (1963) 2 C.L.R. 269,
Χάσικος κ.ά. ν. Χαραλαμπίδη (1990) 1 Α.Α.Δ. 389,
Apak Agro Industries Ltd κ.ά. ν. Union des Cooperatives Agricoles de Cereales de Semences (Αρ. 1) (1992) 1 Α.Α.Δ. 1166,
Evand Promotions Ltd κ.ά. ν. Rutman (1997) 1 A.A.Δ. 1787,
Πάφος Στόοουν Σ. Εστέιτς Λτδ κ.ά. ν. Βαλαωρίτη κ.ά (1997) 1 Α.Α.Δ. 220.
Έφεση.
Έφεση από τον εναγόμενο κατά της ενδιάμεσης απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 8/3/01 (Αρ. Αγωγής 8643/98) με την οποία απέρριψε αίτησή του για παροχή [*426]ασφάλειας εξόδων την οποία καταχώρισε βάσει της Διαταγής 60, θ.θ.1 και 5 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
Γ. Λουκαΐδης, για τον Εφεσείοντα.
Γ. Αγαπίου, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα απαγγελθεί από το Δικαστή Νικολαΐδη.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Στις 8.3.2001 το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού με ενδιάμεση απόφασή του απέρριψε αίτηση για παροχή ασφάλειας για τα έξοδα, την οποία ο εφεσείων-εναγόμενος καταχώρησε βάσει της Δ.60, θ.θ.1 και 5. Εναντίον της πιο πάνω απόφασης ασκήθηκε έφεση.
Στο στάδιο της προδικασίας παρασχέθηκε στον εφεσίβλητο-ενάγοντα άδεια να αγορεύσει και να επιχειρηματολογήσει υπέρ της απόρριψης της έφεσης βάσει του Κ.10 του περί Εφέσεων (Προδικασία, Περιγράμματα Αγορεύσεων, Περιορισμός του Χρόνου των Προφορικών Αγορεύσεων και Συνοπτική Διαδικασία για την Απόρριψη Προδήλως Αβάσιμων Εφέσεων) Διαδικαστικού Κανονισμού του 1996.
Υποβλήθηκε η θέση ότι η απόφαση για απόρριψη αίτησης για εξασφάλιση εξόδων δεν υπόκειται σε έφεση, αφού δεν είναι καθοριστική για τα δικαιώματα των διαδίκων, τα οποία αφήνει άθικτα, δεν δημιουργεί δεδικασμένο για οποιοδήποτε επίδικο θέμα και δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα.
Ο δικηγόρος του εφεσείοντα αντέτεινε ότι το γεγονός ότι υπάρχει σωρεία αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου επί του ιδίου θέματος δείχνει ότι είναι εφέσιμο (βλέπε για παράδειγμα Alahmari v. Alia the Royal Jordanian Airline (1990) 1 A.A.Δ. 434 και The Continental Insurance Company of Hampshire v. Sac Eugene O’ Regan (1998) 1 Α.Α.Δ. 1087). Υποστήριξε επίσης ότι η απόφαση για απόρριψη παροχής ασφάλειας εξόδων είναι εφέσιμη γιατί το αποτέλεσμα της μη παροχής εξασφάλισης είναι η απόρριψη της αγωγής. Έτσι, καταλήγει, η αίτηση είναι καθοριστική των δικαιωμάτων των διαδίκων και συνεπώς εφέσιμη.
Η κατ’ έφεση δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου βασίζε[*427]ται σε νομοθετικές πρόνοιες. Στο Σύνταγμα και στο άρθρο 25 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1990, Ν. 14/60, το οποίο παραπέμπει σε διαδικαστικούς κανονισμούς. Στη Δ.35, θ.2 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας προβλέπεται, μεταξύ άλλων και η δυνατότητα για καταχώρηση έφεσης εναντίον οιουδήποτε ενδιάμεσου διατάγματος, καθώς και εναντίον διατάγματος είτε τελικού, είτε ενδιάμεσου, για οιονδήποτε θέμα που δεν είναι αγωγή. Το δικαίωμα έφεσης εναντίον ολόκληρης ή μέρους απόφασης ή διατάγματος επιβεβαιώνεται και με τη Δ.35, θ.4.
Στην υπόθεση Korallis v. Christoforou 22 C.L.R. 159, έφεση εναντίον απόφασης (ruling) ως το ποιός αποτελούσε το πρώτο μέρος (first party) στη δίκη απορρίφθηκε γιατί κρίθηκε ότι το θέμα δεν ήταν εφέσιμο, αφού η συγκεκριμένη διαταγή δεν μπορούσε να διατυπωθεί σε επίσημο διάταγμα (drawn up order). Ως αιτιολογία δίδεται η ανάγκη για μείωση του χρόνου εκδίκασης και η αποθάρρυνση του κατατεμαχισμού της υπόθεσης. Η ανάγκη για αποφυγή διακοπής της πρωτόδικης διαδικασίας κάθε φορά που διάδικος δεν αισθάνεται ικανοποιημένος από απόφαση επί ένστασης που ήγειρε, επισημάνθηκε και στην υπόθεση Christofidou v. Nemitsas and Others (1963) 2 C.L.R. 269, 272.
Στην υπόθεση Χάσικος κ.ά. ν. Χαραλαμπίδη (1990) 1 Α.Α.Δ. 389, η οποία αναφέρθηκε επανειλημμένα σε μεταγενέστερες αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δηλώθηκε ότι ούτε ο περί Δικαστηρίων Νόμος, ούτε και οι Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας παρέχουν ή αναγνωρίζουν δικαίωμα έφεσης, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα ή το μέρος της απόφασης που είναι δηλωτικό ως προς τα δικαιώματα των διαδίκων. Στην Χάσικος το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρχε δικαίωμα έφεσης εναντίον απόφασης του πρωτόδικου δικαστηρίου που απέρριπτε αίτηση για συνοπτική απόφαση, επειδή τα γεγονότα που περιέχονταν στην ένορκη δήλωση που την υποστήριζε δεν πήγαζαν από ιδία γνώση του ομνύοντος και συνεπώς δεν θεμελιωνόταν το υπόβαθρο για εξέταση της αίτησης.
Όπως σημειώνεται και στην υπόθεση Apak Agro Industries Ltd κ.ά. ν. Union des Cooperatives Agricoles de Cereales de Semences (Aρ.1) (1992) 1 Α.Α.Δ. 1166, 1167:
“Αντικείμενο έφεσης μπορεί να αποτελέσει μόνο ενδιάμεση ή τελική απόφαση (judgment) ή διαταγή (order) του δικαστηρίου. Απόφαση συνιστά η εξωτερίκευση της κρίσης του δικαστηρίου για την επίλυση, ενδιάμεσα ή τελικά, ανάλογα με την περίπτωση, ενός ή περισσοτέρων των επίδικων θεμάτων, ή πα[*428]ρεπιμπτόντων από αυτά, θεμάτων, ενώ διαταγή εκφράζει τη βούληση του δικαστηρίου για το δέον γενέσθαι.”
Τέλος, στην υπόθεση Evand Promotions Ltd κ.ά. ν. Rutman (1997) 1 A.A.Δ. 1787, 1789, 1790, επιβεβαιώθηκε ότι ενδιάμεσες αποφάσεις που δεν είναι καθοριστικές αφ΄εαυτών των δικαιωμάτων των διαδίκων, εφ’ όσον επηρεάζουν το αποτέλεσμα, μπορούν να αναθεωρηθούν στο πλαίσιο της έφεσης κατά της τελικής απόφασης (Πάφος Στόουν Σ. Εστέιτς Λτδ και Άλλοι ν. Βαλαωρίτη κ.ά. (1997) 1 Α.Α.Δ. 220).
H υπόθεση Evand Promotions Ltd κ.ά. ν. Rutman, αφορούσε έφεση εναντίον της απόρριψης κάποιας αίτησης επειδή δεν είχε υποβληθεί από εξουσιοδοτημένους να εκπροσωπήσουν τους εφεσείοντες δικηγόρους. Το πρωτόδικο δικαστήριο είχε κρίνει ότι η αίτηση ήταν, υπό το φως των σχετικών δικονομικών διατάξεων, εκ προοιμίου ανυπόστατη. Η απόφαση αναφέρεται στη δυνατότητα αναθεώρησης ενδιάμεσων αποφάσεων στο πλαίσιο της έφεσης κατά της τελικής απόφασης. Για τους λόγους που θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε στη συνέχεια, πιστεύουμε ότι δεν υπήρχε πρόθεση καθιέρωσης γενικού κανόνα ότι ενδιάμεσα διατάγματα εφεσιβάλλονται μόνο αν επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα.
Δικαίωμα έφεσης έχει στο παρελθόν αναγνωριστεί σε σωρεία ενδιάμεσων διαταγμάτων. Εφέσεις έχουν καταχωρηθεί εναντίον διαταγμάτων για περισσότερες και καλύτερες λεπτομέρειες, για εξασφάλιση εξόδων ή ακόμα και εναντίον συντηρητικών διαταγμάτων διαφόρων μορφών, μεταξύ των οποίων και το λεγόμενο διάταγμα Mareva. Κάποια από τα διατάγματα αυτά συνιστούν ενδιάμεσες αποφάσεις που δεν είναι καθοριστικές αφ’ εαυτών των δικαιωμάτων των διαδίκων, ούτε και επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα της διαδικασίας.
Είμαστε της γνώμης ότι δυνατότητα έφεσης υπάρχει, εκτός των περιπτώσεων που ρητά αναφέρονται στη νομολογία που εκθέσαμε πιο πάνω και σε μια σειρά διαταγμάτων σε αυτοτελή θέματα, τα οποία μπορεί να μην καθορίζουν τα δικαιώματα των διαδίκων ή επηρεάζουν το αποτέλεσμα, αλλά δεν παύουν να παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη διαδικασία. Ένα τέτοιο είναι και το υπό εξέταση διάταγμα.
Η απόφαση εναντίον της οποίας ασκήθηκε η παρούσα έφεση δεν επιλύει οποιοδήποτε από τα επίδικα θέματα, ούτε και επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα. Παρά ταύτα, ως εκ της φύσης του, υπόκειται σε [*429]έφεση.
Δεν συμφωνούμε με το επιχείρημα ότι, αφού αποτέλεσμα της μη παροχής εξασφάλισης θα είναι η απόρριψη της αγωγής, η αίτηση είναι καθοριστική των δικαιωμάτων των διαδίκων. Εν πάση περιπτώσει, σημειώνουμε ότι η αίτηση είχε απορριφθεί και συνεπώς δεν τίθεται θέμα διακινδύνευσης των δικαιωμάτων του ενάγοντα.
Εν όψει των ανωτέρω, θεωρούμε ότι υπάρχει δικαίωμα έφεσης εναντίον απόφασης για εξασφάλιση εξόδων και συνεπώς θα προχωρήσουμε στην έκδοση οδηγιών για καταχώρηση περιγραμμάτων. Τα έξοδα της παρούσας διαδικασίας επιφυλάσσονται αλλά δεν θα βαρύνουν εν πάση περιπτώσει τον εφεσείοντα.
Εκδίδονται οδηγίες για καταχώρηση περιγραμμάτων αγορεύσεων. Τα έξοδα της παρούσας διαδικασίας επιφυλάσσονται αλλά δεν θα βαρύνουν εν πάση περιπτώσει τον εφεσείοντα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο