(2002) 1 ΑΑΔ 986
[*986]9 Ιουλίου, 2002
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΟΜΗΡΟΥ,
Εφεσείων,
ν.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΔΟΥ,
Εφεσίβλητης.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11014)
Αποζημιώσεις ― Γενικές αποζημιώσεις ― Σωματικές βλάβες ― Μαθήτρια τρίτης Λυκείου είχε υποστεί συντρηπτικό κάταγμα της κνήμης και μώλωπες στο κεφάλι και στο σώμα ― Είχε υποβληθεί σε τέσσερις χειρουργικές επεμβάσεις και δυνατόν να υποβληθεί σε πέμπτη ― Χρήση αναπηρικού καροτσιού και βακτηρίων ― Μόνιμα κατάλοιπα: Μόνιμη δυσμορφία της κνήμης και δύσμορφες ουλές, περιορισμός κινητικότητας της ποδοκνημικής άρθρωσης στα 2/3 της φυσιολογικής κίνησης, κούραση στην ορθοστασία και μη δυνατότητα γρήγορης βάδισης ή για μεγάλες αποστάσεις χωρίς να χωλαίνει ― Επιδικασθείσες γενικές αποζημιώσεις £17.000 ― Αυξήθηκαν κατ’ έφεση σε £22.000.
Αμέλεια ― Τροχαίο ατύχημα ― Σύγκρουση μοτοποδηλάτου με αυτοκίνητο που διασταύρωνε λεωφόρο, κατά την έξοδό του από πάροδο ελεγχόμενη με σήμα Αλτ, ανακόπτοντας την πορεία του μοτοποδηλάτου το οποίο προσπερνούσε από δεξιά σειρά σταματημένων αυτοκινήτων επί της λεωφόρου ― Απόδοση αποκλειστικής ευθύνης για την πρόκληση του ατυχήματος στον οδηγό του αυτοκινήτου ― Κατ’ έφεση η ευθύνη επιμερίστηκε σε ποσοστό 25% στην οδηγό του μοτοποδηλάτου και σε 75% στον οδηγό του αυτοκινήτου.
Αμέλεια ― Επιμερισμός ευθύνης ― Αποτελεί έργο του πρωτόδικου Δικαστηρίου ― Προϋποθέσεις επέμβασης Εφετείου.
Αποζημιώσεις ― Ειδικές αποζημιώσεις ― Πρέπει να εξειδικεύονται λεπτομερώς στα δικόγραφα και να αποδεικνύονται με μαρτυρία.
Στις 14.10.92, η εφεσίβλητη, μαθήτρια τρίτης Λυκείου, τραυματί[*987]στηκε σε τροχαίο ατύχημα επί της λεωφόρου Ακροπόλεως στη Λευκωσία, όταν το μοτοποδήλατο το οποίο οδηγούσε επί της λεωφόρου, με κατεύθυνση προς το κέντρο της πόλης, προσπερνώντας από δεξιά σειρά σταθμευμένων αυτοκινήτων, συγκρούστηκε με το εμπορικό αυτοκίνητο του εφεσείοντος. Το τελευταίο ερχόταν από την οδό Καραϊσκάκη, πάροδο της Ακροπόλεως, με κατεύθυνση προς την απέναντι οδό Ομονοίας η οποία είναι και αυτή πάροδος της Ακροπόλεως. Τα δύο οχήματα συγκρούστηκαν μεταξύ τους στη διασταύρωση των οδών Καραϊσκάκη και Ομονοίας με τη λεωφόρο Ακροπόλεως.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο διαπίστωσε πως ο τρόπος με τον οποίο ο εφεσείων επιχείρησε να διασταυρώσει τη λεωφόρο Ακροπόλεως αποτελούσε παράβαση του καθήκοντος επιμέλειας και προσοχής που όφειλε γενικά προς τους άλλους χρήστες του δρόμου και ειδικότερα την εφεσίβλητη. Στον καταλογισμό της ευθύνης, λήφθηκε επίσης υπόψη η γνώση που είχε ο εφεσείων για τη συνήθεια των μαθητών που οδηγούν μοτοποδήλατα στη λεωφόρο Ακροπόλεως να προσπερνούν σειρές αυτοκινήτων κινούμενων στην ίδια με αυτούς λωρίδα κυκλοφορίας. Στην εφεσίβλητη δεν καταλογίστηκε συντρέχουσα αμέλεια γιατί, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του πρωτόδικου δικαστή, αυτή οδηγούσε με μικρή ταχύτητα εντός της εσωτερικής λωρίδας κυκλοφορίας και γιατί δεν είδε πιο νωρίς το αυτοκίνητο του εφεσείοντα παρά μόνο αμέσως πριν από τη σύγκρουση. Το Δικαστήριο έλαβε επίσης υπόψη οτι η εφεσίβλητη μόλις βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπη με τον κίνδυνο προσπάθησε με ελιγμό να αποφύγει τη σύγκρουση.
Με την έφεση αμφισβητείται η ορθότητα των συμπερασμάτων του πρωτόδικου Δικαστηρίου αναφορικά με την αξιολόγηση της μαρτυρίας. Η αντέφεση αναφέρεται στο ύψος και το είδος των αποζημιώσεων που το δικαστήριο επιδίκασε υπέρ της εφεσίβλητης.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν καταδείχθηκε οτιδήποτε που να δικαιολογεί την επέμβασή του προς ανατροπή των ευρημάτων του πρωτόδικου Δικαστηρίου που αφορούν την αξιολόγηση της μαρτυρίας και ειδικά την αξιοπιστία της εφεσίβλητης ή τα ευρήματα επί των γεγονότων.
Το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε την πρωτόδικη απόφαση αναφορικά με το θέμα της ευθύνης και καταλόγισε ποσοστό ευθύνης 25% στην εφεσίβλητη επειδή παρέλειψε, κάτω από τις περιστάσεις, να περιμένει πίσω από τα σταματημένα αυτοκίνητα. Η ακινητοποίηση των οχημάτων στο ύψος της διασταύρωσης θα έπρεπε να της δημιουργήσει την υποψία ότι οφειλόταν ενδεχομένως στην πρόθεση των οδηγών να δώσουν προτεραιότητα σε οχήματα της παρόδου Ομονοίας να εισέλ[*988]θουν στη διασταύρωση που και αυτά κάποτε έπρεπε να προχωρήσουν.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αποδέχθηκε την αντέφεση και αύξησε τις επιδικασθείσες αποζημιώσεις σε £22.000, θεωρώντας ότι το ποσό αυτό αποτελεί υπό τις περιστάσεις δίκαιη αποζημίωση.
Η έφεση και η αντέφεση επιτράπηκαν. Διατάχθηκε όπως ο κάθε διάδικος επωμισθεί τα δικά του έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
H.L. Motoworks (Willesdey) Ltd v. Alwahbi [1977] R.T.R. 276,
Μίσιης ν. Αστυνομίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 421,
Γεωργίου κ.ά. ν. Πιερίδη (1997) 1 Α.Α.Δ. 1194.
Έφεση και Αντέφεση.
Έφεση από τον εναγόμενο κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας που δόθηκε στις 17/10/00 (Αρ. Αγωγής 1622/94) με την οποία καταλόγισε στον ίδιο την αποκλειστική ευθύνη για το τροχαίο ατύχημα το οποίο συνέβη στις 14/10/92 στη Λευκωσία με θύμα την ενάγουσα και αντέφεση από την ενάγουσα όσον αφορά το ποσό των Λ.Κ.17.000 το οποίο της επιδικάστηκε ως γενικές αποζημιώσεις, ως έκδηλα ανεπαρκούς καθώς και την μη επιδίκαση υπέρ αυτής ποσού Λ.Κ.3.000 για τη δαπάνη του σπουδαστικού έτους το οποίο αυτή έχασε.
Μ. Ιακώβου, για τον Εφεσείοντα.
Ν. Οικονομίδης για Στ. Ερωτοκρίτου, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Διικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Α. Κραμβής.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: To Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, καταλόγισε στον εφεσείοντα αποκλειστική ευθύνη για το τροχαίο δυστύχημα που συνέβηκε στις 14.10.92 στη λεωφόρο Ακροπόλεως στη Λευκωσία με θύμα την εφεσίβλητη.
Η έφεση, αφορά στην κρίση του πρωτόδικου δικαστηρίου ως [*989]προς την ευθύνη των διαδίκων για το δυστύχημα, στην αξιολόγηση της μαρτυρίας της εφεσίβλητης και στις διαπιστώσεις επί των γεγονότων. Η αντέφεση αναφέρεται στο ύψος και το είδος των αποζημιώσεων που το δικαστήριο επιδίκασε υπέρ της εφεσίβλητης.
Η εφεσίβλητη, μαθήτρια τότε της τρίτης λυκείου, οδηγούσε μοτοποδήλατο κατά μήκος της λεωφόρου Ακροπόλεως με κατεύθυνση προς το κέντρο της πόλης. Ο εφεσείων, οδηγούσε εμπορικό αυτοκίνητο στην οδό Καραϊσκάκη, πάροδο της Ακροπόλεως, με κατεύθυνση προς την απέναντι οδό Ομονοίας η οποία, είναι και αυτή πάροδος της Ακροπόλεως. Τα δύο οχήματα συγκρούστηκαν μεταξύ τους σε σημείο της διασταύρωσης των οδών Καραϊσκάκη και Ομονοίας με τη λεωφόρο Ακροπόλεως.
Η λεωφόρος Ακροπόλεως έχει πλάτος 9.40 μ. και είναι χωρισμένη σε τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας, δύο σε κάθε κατεύθυνση. Η οδός Καραϊσκάκη είναι στα αριστερά της Ακροπόλεως με κατεύθυνση προς Λευκωσία και η συμβολή της με την Ακροπόλεως ελέγχεται με σήμα αλτ. Επομένως, οι οδηγοί που κινούνται κατά μήκος της Καραϊσκάκη, οφείλουν να δίνουν προτεραιότητα στην τροχαία κίνηση επί της Ακροπόλεως. Στα δεξιά της Ακροπόλεως με κατεύθυνση προς Λευκωσία, στο ύψος σχεδόν της Καραϊσκάκη, είναι η οδός Ομόνοιας της οποίας η συμβολή με την Ακροπόλεως ελέγχεται με σήμα Αλτ.
Το αυτοκίνητο του εφεσείοντα αφού κάλυψε σχεδόν όλο το πλάτος της λεωφόρου Ακροπόλεως, ακινητοποιήθηκε με το μπροστινό του μέρος να εφάπτεται στη νοητή γραμμή της συμβολής της οδού Ομονοίας με τη λεωφόρο Ακροπόλεως. Το μοτοποδήλατο, βρέθηκε μπροστά από το εμπρόσθιο μέρος του αυτοκινήτου. Στην άσφαλτο υπήρχαν ίχνη γδαρσίματος που προκλήθηκαν από το μοτοποδήλατο. Τα εν λόγω ίχνη, μήκους 3.45 μ. εκτείνονται από το σημείο όπου βρέθηκε ακινητοποιημένο το μοτοποδήλατο και προς την οδό Καραϊσκάκη. Οι τελικές θέσεις των οχημάτων, τα ίχνη γδαρσίματος και άλλα στοιχεία της σκηνής του δυστυχήματος σημειώνονται στο σχέδιο (τεκμ. 3). Στο σχέδιο, σημειώνεται επίσης το σημείο σύγκρουσης των δύο οχημάτων με το γράμμα Χ που προσδιόρισε ο αστυνομικός εξεταστής της υπόθεσης αφού έλαβε προς τούτο υπόψη τα ίχνη γδαρσίματος από το μοτοποδήλατο. Ο μάρτυρας με βάση τα επί τόπου στοιχεία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αμέσως μετά τη σύγκρουση το αυτοκίνητο συνέχισε την πορεία του προς την οδό Ομονοίας παρασύροντας μαζί του το μοτοποδήλατο.
Η εφεσίβλητη, κατέθεσε ότι οδηγούσε το μοτοποδήλατο στη λε[*990]ωφόρο Ακροπόλεως με κατεύθυνση προς Λευκωσία. Υπήρχε πυκνή τροχαία κίνηση προς Λευκωσία και τα αυτοκίνητα στις δύο λωρίδες προχωρούσαν με χαμηλή ταχύτητα, σταματώντας και ξεκινώντας συνεχώς. Οδηγούσε στην εσωτερική λωρίδα προς το κέντρο του δρόμου με ταχύτητα 20-25 χ.α.ω. και προσπερνούσε από δεξιά τη σειρά των σταματημένων αυτοκινήτων της λωρίδας στην οποία οδηγούσε. Όταν έφθασε στο ύψος της οδού Καραϊσκάκη, είδε στα αριστερά της και σε απόσταση ενός μέτρου από κοντά της αυτοκίνητο που ερχόταν με ταχύτητα προς το μέρος της. Αμέσως, έστριψε δεξιότερα για να αποφύγει τη σύγκρουση χωρίς ωστόσο να τα καταφέρει. Το μπροστινό μέρος του αυτοκινήτου συγκρούστηκε με την αριστερή πλευρά του μοτοποδηλάτου το οποίο, παρασύρθηκε με αυτή στην άλλη πλευρά του δρόμου.
Ο εφεσείων, κατέθεσε ότι σταμάτησε στο αλτ της συμβολής της Καραϊσκάκη με τη λεωφόρο Ακροπόλεως. Πρόθεσή του ήταν να διασταυρώσει την Ακροπόλεως και να εισέλθει στην οδό Ομονοίας. Τα αυτοκίνητα επί της λεωφόρου, με κατεύθυνση προς Λευκωσία, δηλαδή, δεξιά σε σχέση με την πορεία του, σταμάτησαν και του έδωσαν προτεραιότητα. Προχώρησε τότε αργά και ενώ προχωρούσε, άκουσε ξαφνικά θόρυβο στη δεξιά πλευρά του οχήματος του. Κατάλαβε ότι έγινε σύγκρουση και αμέσως ακινητοποίησε το αυτοκίνητό του. Σε άλλο σημείο της μαρτυρίας του ο εφεσείων κατέθεσε ότι είδε το μοτοποδήλατο από απόσταση ενός μέτρου περίπου και ότι τούτο βρισκόταν πιο έξω από την εσωτερική λωρίδα κυκλοφορίας με κατεύθυνση προς Λευκωσία. Κατέθεσε επίσης ότι γνώριζε πως κοντά στο σημείο του δυστυχήματος υπάρχει σχολείο και ότι διακινούνται μαθητές με μοτοποδήλατα που συνήθως προσπερνούν τα αυτοκίνητα από δεξιά. Θεώρησε πως μπορούσε να προχωρήσει από το σημείο του αλτ που ήταν σταματημένος και να περάσει εφόσον οι οδηγοί των αυτοκινήτων στη λεωφόρο του έδωσαν προτεραιότητα. Θεώρησε επίσης πως κάτω από αυτές τις περιστάσεις δεν χρειαζόταν να ελέγξει την κίνηση προς τα δεξιά γι’ αυτό, έστρεψε την προσοχή του αριστερά για να ελέγξει την τροχαία κίνηση από εκείνη την κατεύθυνση.
Τα ουσιώδη σημεία της μαρτυρίας των συνεπιβατών του εφεσείοντα (ΜΥ2 και ΜΥ3) συνάδουν προς τη γενική εικόνα που έδωσε ο εφεσείων αναφορικά με τις συνθήκες του δυστυχήματος.
Το δικαστήριο, αξιολόγησε ως αξιόπιστη τη μαρτυρία της εφεσίβλητης και αποδέχθηκε πλήρως την εκδοχή της. Διαπίστωσε ότι ο τρόπος με τον οποίο ο εφεσείων επιχείρησε να διασταυρώσει τη λεωφόρο Ακροπόλεως αποτελούσε παράβαση του καθήκοντος επιμέ[*991]λειας και προσοχής που όφειλε γενικά προς τους άλλους χρήστες του δρόμου και ειδικότερα την εφεσίβλητη. Στον καταλογισμό της ευθύνης, λήφθηκε επίσης υπόψη η γνώση που είχε ο εφεσείων για τη συνήθεια των μαθητών που οδηγούν μοτοποδήλατα στη λεωφόρο Ακροπόλεως να προσπερνούν σειρές αυτοκινήτων κινούμενων στην ίδια με αυτούς λωρίδα κυκλοφορίας. Στην εφεσίβλητη δεν καταλογίστηκε συντρέχουσα αμέλεια γιατί, σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του πρωτόδικου δικαστή, αυτή οδηγούσε με μικρή ταχύτητα εντός της εσωτερικής λωρίδας κυκλοφορίας και γιατί δεν είδε πιο νωρίς το αυτοκίνητο του εφεσείοντα παρά μόνο αμέσως πριν από τη σύγκρουση. Αναφορικά με αυτό το ζήτημα, η διαπίστωση του δικάσαντος δικαστηρίου ήταν πως δεν υπήρχε μαρτυρία που να καταδεικνύει ότι η εφεσίβλητη θα μπορούσε να είχε αντιληφθεί το αυτοκίνητο του εφεσείοντα πιο νωρίς και συνεπώς δεν υπήρχε περιθώριο καταλογισμού σε βάρος της συντρέχουσας αμέλειας. Το γεγονός ότι τα αυτοκίνητα που προσπερνούσε η εφεσίβλητη ήταν σταματημένα κρίθηκε πως δεν ήταν παράγων που θα μπορούσε λογικά να θέσει σε εγρήγορση την εφεσίβλητη γιατί επρόκειτο για μεγάλη σειρά αυτοκινήτων που σταματούσαν και ξεκινούσαν συνεχώς λόγω της πυκνής τροχαίας κίνησης. Λήφθηκε ακόμα υπόψη ότι η εφεσίβλητη μόλις βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπη με τον κίνδυνο προσπάθησε με ελιγμό να αποφύγει τη σύγκρουση.
Με την έφεση αμφισβητείται η ορθότητα των συμπερασμάτων του πρωτόδικου δικαστηρίου αναφορικά με την αξιολόγηση της μαρτυρίας. Εξετάσαμε ό,τι έχει τεθεί ενώπιόν μας σχετικά με αυτό το θέμα πλην όμως δεν εντοπίσαμε οτι,δήποτε μεμπτό στην πρωτόδικη προσέγγιση και η διαπίστωσή μας είναι πως δεν έχει καταδειχθεί οτιδήποτε που να δικαιολογεί παρέμβαση του Εφετείου προς ανατροπή των ευρημάτων του δικαστηρίου που αφορούν είτε την αξιολόγηση της μαρτυρίας και ειδικά την αξιοπιστία της εφεσίβλητης ή τα ευρήματα επί των γεγονότων. Η διαπίστωση μας είναι ότι τα ευρήματα επί των γεγονότων συνάδουν προς τη μαρτυρία που κρίθηκε αξιόπιστη.
Έχουμε όμως την άποψη πως δεν ήταν μόνο ο εφεσείων που έφερε ευθύνη για την πρόκληση του δυστυχήματος αλλά και η εφεσίβλητη. Ακριβώς, λόγω της πυκνής τροχαίας κίνησης, η εφεσίβλητη έπρεπε να ήταν συνεχώς προσεκτική και σε κατάσταση εγρήγορσης. Ενώ είχε καθήκον, κάτω από τις δοσμένες περιστάσεις, να περιμένει πίσω από τα σταματημένα οχήματα αυτή τα προσπερνούσε. Το γεγονός ότι η διασταύρωση των οδών Καραϊσκάκη και Ομονοίας με τη λεωφόρο Ακροπόλεως δεν ελεγχόταν με φώτα τροχαίας, σε συνάρτηση προς το γεγονός ότι τα αυτοκίνητα και στις δύο λωρίδες [*992]κυκλοφορίας με κατεύθυνση προς Λευκωσία ήταν ακινητοποιημένα στο ύψος της διασταύρωσης, νομίζουμε πως ήταν στοιχεία αρκετά που θα έπρεπε να δημιουργήσουν στην εφεσίβλητη την υποψία ότι η ακινητοποίηση των αυτοκινήτων στη διασταύρωση, οφειλόταν ενδεχομένως στην πρόθεση των οδηγών να δώσουν προτεραιότητα σε οχήματα της παρόδου της οδού Ομονοίας για να εισέλθουν στη διασταύρωση που και αυτά κάποτε θα έπρεπε να προχωρήσουν.
Στην H.L. Motoworks (Willesdey) Ltd v. Alwahbi [1977] R.T.R. 276 αποδόθηκε αποκλειστική ευθύνη στο μοτοσικλετιστή που προσπέρασε δύο σταματημένα οχήματα που βρίσκονταν το ένα δίπλα στο άλλο και κρατούσε ο ίδιος τη δεξιά πλευρά που χωριζόταν με άσπρη γραμμή ενώ ο οδηγός του αυτοκινήτου που ξεπρόβαλε προχώρησε με προσοχή. Βέβαια, η κάθε περίπτωση πρέπει να κρίνεται ανάλογα με τα δικά της δεδομένα και ιδιαιτερότητες. Βλ. Μίσιης ν. Αστυνομίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 421.
Στην προκείμενη περίπτωση, ο εφεσείων ήταν αμελής γιατί μολονότι ήταν προβλεπτό το προσπέρασμα από τη μοτοσικλέτα, εφόσον ο ίδιος γνώριζε την κακή συνήθεια των μαθητών να προσπερνούν τα αυτοκίνητα από δεξιά στη συγκεκριμένη λεωφόρο εντούτοις, κατά την κρίσιμη στιγμή, στην προσπάθειά του να διασταυρώσει, ξεπρόβαλε ξαφνικά μπροστά από την επερχόμενη με το μοτοποδήλατο εφεσίβλητη αποκόπτοντας την πορεία της καθιστώντας αναπόφευκτη τη σύγκρουση. Ο εφεσείων είχε καθήκον υπό τις περιστάσεις να εισέλθει στη διασταύρωση με κάθε δυνατή προφύλαξη προχωρώντας πολύ αργά ή ακόμα και να σταματούσε όταν θα πλησίαζε προς το κέντρο του δρόμου για να έδιδε έτσι την ευκαιρία σε οδηγό που θα προσπερνούσε τα σταματημένα αυτοκίνητα να αντιληφθεί την παρουσία του δικού του αυτοκινήτου ώστε να λάβει μέτρα αποφυγής της σύγκρουσης.
Το πρωτόδικο δικαστήριο έχει τον πρώτο λόγο για τον καταμερισμό της ευθύνης. Η επέμβαση του Εφετείου δικαιολογείται μόνο όπου διαπιστώνεται φανερό σφάλμα είτε λόγω εφαρμογής εσφαλμένης αρχής δικαίου είτε λόγω παραγνώρισης ουσιώδους γεγονότος ή παράγοντα. Βλ. Γεωργίου και Άλλος ν. Πιερίδη (1997) 1 Α.Α.Δ. 1194. Έχουμε ήδη αναφερθεί στα κρίσιμα στοιχεία που θα έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη. Αφού συνεκτιμήσαμε όσο ήταν καλύτερα δυνατό τα περιστατικά της υπόθεσης που εξετάζουμε καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι ο εφεσείων έφερε ευθύνη για την πρόκληση του δυστυχήματος κατά 75% και η εφεσίβλητη συντρέχουσα αμέλεια κατά 25%.
[*993]Ερχόμαστε τώρα στο αντικείμενο της αντέφεσης. Οι διαπιστώσεις του πρωτόδικου δικαστηρίου καθόσον αφορά την κατάσταση της υγείας της εφεσίβλητης δεν έχουν αμφισβητηθεί. Το δικαστήριο, εκτιμώντας την κατάσταση της υγείας της εφεσίβλητης, τον πόνο και την ταλαιπωρία που έχει υποστεί επιδίκασε υπέρ της ΛΚ17.000 ως γενικές αποζημιώσεις, ποσό το οποίο η εφεσίβλητη θεωρεί ως έκδηλα ανεπαρκές. Προέχει η παράθεση των διαπιστώσεων του δικαστηρίου αναφορικά με τις σωματικές βλάβες και την κατάσταση γενικά της υγείας της εφεσίβλητης, που καθώς έχουμε προαναφέρει είναι αδιαμφισβήτητες, για να δούμε στη συνέχεια κατά πόσο ευσταθεί ο συγκεκριμένος λόγος της αντέφεσης.
«Η Ενάγουσα υπέστη συντριπτικό κάταγμα της κνήμης και μώλωπες στο κεφάλι και στο σώμα. Υποβλήθηκε σε τέσσερις χειρουργικές επεμβάσεις ενώ προκειμένου να διορθωθούν κατά τον δυνατόν οι ουλές που έχει, θα υποβληθεί και σε πέμπτη.
Παρέμεινε κλινήρης στο Νοσοκομείο για 1 μήνα. Ακολούθως ήταν περιορισμένη σε αναπηρικό καροτσάκι για 3 μήνες. Στη συνέχεια για 21 μήνες χρησιμοποιούσε βακτηρίες. Για όλο το πιο πάνω χρονικό διάστημα είχε πόνους ενώ παράλληλα υπέφερε ψυχολογικά. Σε μεγάλο βαθμό για το διάστημα που προαναφέρθηκε είχε χάσει τις απολαύσεις που θα χαιρόταν αν δεν είχε τραυματισθεί.
Υπάρχει μόνιμη δυσμορφία της κνήμης και δύσμορφες ουλές που την κάνουν να αισθάνεται άσχημα.
Υπάρχει περιορισμός της κινητικότητας της ποδοκνημικής άρθρωσης στα 2/3 της φυσιολογικής κίνησης και αλλοιωμένη αίσθηση της αφής στην περιοχή του τραυματισμού.
Η παρατεταμένη ορθοστασία κουράζει την Ενάγουσα πιο εύκολα κάτι που αποτελεί μειονέκτημα στην εργασία της ως αισθητικού. Δεν μπορεί να βαδίσει γρήγορα ή για μεγάλες αποστάσεις χωρίς να χωλαίνει.
Τα συμπτώματα θεωρούνται μόνιμα, με την επιφύλαξη του ενδεχομένου μερικής βελτίωσης των ουλών.
Έχοντας υπ’ όψιν τον πόνο και ταλαιπωρία που έχει υποστεί και θα συνεχίσει στο μέλλον να υφίσταται η Ενάγουσα, την φύση και έκταση των τραυμάτων της και το γεγονός ότι κάποια από αυτά μπορούν πλέον να θεωρηθούν ως μόνιμα βρίσκω ότι το πο[*994]σό που δικαιούται η Ενάγουσα υπό μορφή γενικών αποζημιώσεων είναι £17.000.»
Ο καθορισμός των γενικών αποζημιώσεων δεν μπορεί να γίνει με απόλυτη ακρίβεια. Ωστόσο, έχουμε την άποψη ότι στην προκείμενη περίπτωση η εκτίμηση του πρωτόδικου δικαστηρίου εμπεριέχει σφάλμα. Θεωρούμε ότι το ποσό των ΛΚ17.000 που έχει επιδικαστεί υπέρ της εφεσίβλητης είναι όντως ανεπαρκές. Ο πόνος και η ταλαιπωρία που έχει υποστεί η εφεσίβλητη δεν αποζημιώνεται επαρκώς με το ποσό που έχει επιδικασθεί. Το δικαστήριο μολονότι ορθά εξειδικεύει τη σοβαρότητα της κατάστασης της υγείας της εφεσίβλητης, τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της ταλαιπωρίας που έχει υποστεί και τη μόνιμη δυσμορφία που έχει δημιουργηθεί εντούτοις, απέτυχε κατά τη γνώμη μας να επιδικάσει τις ανάλογες αποζημιώσεις. Θεωρούμε ότι το ποσό των £22.000 αποτελεί υπό τις περιστάσεις δίκαιη αποζημίωση.
Το παράπονο της εφεσίβλητης ότι λανθασμένα το πρωτόδικο δικαστήριο δεν επιδίκασε το ποσό των ΛΚ3.000 για τη δαπάνη του σπουδαστικού έτους που η εφεσίβλητη έχασε και λανθασμένα θεώρησε ότι δεν υπήρχε αξίωση για το σπουδαστικό έτος 1993-94 δεν ευσταθεί. Συμφωνούμε με το πρωτόδικο δικαστήριο ότι το σύνολο της μαρτυρίας της εφεσίβλητης και της ΜΕ4 για τα έξοδα σπουδών αφορούσε το έτος 1993-94 για το οποίο δεν υπήρχε αξίωση ενώ για τα έξοδα της περιόδου 1994-95 δεν δόθηκε μαρτυρία και συνεπώς η εφεσίβλητη απέτυχε να αποδείξει αυτή τη πτυχή της αξίωσής της.
Κατόπιν των ανωτέρω, η έφεση και η αντέφεση επιτυγχάνουν. Και εφόσον το ποσό των γενικών αποζημιώσεων αυξάνεται από τις ΛΚ17.000 που έχει επιδικασθεί πρωτόδικα, στις ΛΚ22.000 και συνάμα, έχει αποδοθεί στην εφεσίβλητη ποσοστό ευθύνης 25% για την πρόκληση του δυστυχήματος, η πρωτόδικη απόφαση τροποποιείται ανάλογα.
Ενόψει του αποτελέσματος o κάθε διάδικος να επωμισθεί τα δικά του έξοδα της διαδικασίας στο Εφετείο.
Η�έφεση και η αντέφεση επιτρέπονται. Διατάσσεται όπως ο κάθε διάδικος επωμισθεί τα δικά του έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο