(2002) 1 ΑΑΔ 1796
[*1796]20 Νοεμβρίου, 2002
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
PAN-AMAN HOTELS LIMITED,
Εφεσείοντες-Καθ’ ων η αίτηση,
ν.
ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ,
Εφεσιβλήτου-Αιτητή.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11330)
Εταιρείες ― Έκδοση διατάγματος εκκαθάρισης εταιρείας με μόνο δεδομένο την αποτυχία πληρωμής συγκεκριμένου χρέους ― Εκδοθέν διάταγμα εκκαθάρισης ακυρώθηκε κατ’ έφεση ― Λόγοι για τους οποίους εκδίδεται διάταγμα εκκαθάρισης ― Άρθρα 211 και 212 του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113 ― Εφαρμοστέες αρχές.
Η εφεσείουσα, εναντίον της οποίας είχε εκδοθεί διάταγμα εκκαθάρισης μετά από αίτηση του εφεσίβλητου, καταχώρησε την παρούσα έφεση υποστηρίζοντας ότι η αίτηση για έκδοση του σχετικού διατάγματος δεν προσδιόριζε σε ποια από τις επί μέρους πρόνοιες του Άρθρου 211 του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113 εβασίζετο. Ο ίδιος ισχυρισμός είχε προβληθεί και στην ένσταση της εφεσείουσας ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου και είχε επίσης απορριφθεί.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το Άρθρο 212 δεν είναι αυτοτελές αλλά εξειδικεύει το Άρθρο 211(3) και δεν παρέχει “άλλους τρεις” λόγους για έκδοση διατάγματος εκκαθάρισης, όπως φαίνεται να εξέλαβε το πρωτόδικο Δικαστήριο. Το Άρθρο 212(α) εντάσσεται στα πλαίσια του γενικότερου Άρθρου 211(ε) ως προς την ανικανότητα της εταιρείας να πληρώσει τα χρέη της και ορίζει μια συγκεκριμένη περίπτωση που, σύμφωνα με το νόμο, η εταιρεία λογίζεται ότι αδυνατεί να πληρώσει τα χρέη της.
2. Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 212(α) καθ’ όσον η απαίτηση πληρωμής δεν [*1797]επεδόθη νομότυπα αλλά συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του Άρθρου 211(ε) (η εταιρεία είναι ανίκανη να πληρώσει τα χρέη της) καθ’ όσον το χρέος της εφεσείουσας προς τον εφεσίβλητο δεν είχε πληρωθεί.
3. Η μόνη αναφορά που υπήρχε στην αίτηση για έκδοση του διατάγματος εκκαθάρισης ήταν ότι “Η Εταιρεία αδυνατεί να πληρώσει το χρέος της.” Τούτο ασφαλώς δεν ήταν επαρκές, εφ’ όσον θα έπρεπε να προσδιορίζετο για ποία από τις τρεις περιπτώσεις που προνοούνται στο Άρθρο 212 επρόκειτο. Ήταν λοιπόν λανθασμένο να θεωρηθεί ότι η αίτηση μπορούσε να εξετασθεί στα πλαίσια του Άρθρου 211(ε) γενικά, ουσιαστικά δηλαδή στη βάση του Άρθρου 212(γ), εφ’ όσον ούτε επαρκής αναφορά εγίνετο στην αίτηση ούτε σχετική μαρτυρία εδόθη, όπως ήταν επίσης και ακόλουθα λανθασμένο να αποφασισθεί η επιτυχία της αίτησης στη βάση αυτή με μόνο δεδομένο την αποτυχία πληρωμής του συγκεκριμένου χρέους.
Η έφεση επιτράπηκε και το εκδοθέν διάταγμα εκκαθάρισης της εφεσείουσας ακυρώθηκε. Εκδόθηκε διαταγή για πληρωμή των εξόδων από τον εφεσίβλητο προς την εφεσείουσα, πρωτοδίκως και κατ’ έφεση.
Έφεση.
Έφεση από την καθ’ ης η αίτηση - εταιρεία κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 7/3/02 (Αρ. Αγωγής 215/00) με την οποία επιδιώκει την ανατροπή απόφασης με την οποία εξεδόθη διάταγμα εκκαθάρισής της το οποίο είχε ζητηθεί με αίτηση από τον εφεσίβλητο - Έφορο Φόρου Προστιθέμενης Αξίας σε σχέση με οφειλή φόρου προστιθέμενης αξίας εκ μέρους της ανερχόμενη σε £52.413,15 και βασίσθηκε στα Άρθρα 211, 212, 213 και 214 του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ. 113.
Κ. Μελάς, για τους Εφεσείοντες.
Ε. Αντωνίου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Δ. Χατζηχαμπής.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠHΣ, Δ.: Η έφεση επιδιώκει την ανατροπή απόφα[*1798]σης με την οποία εξεδόθη διάταγμα εκκαθάρισης της Εφεσείουσας εταιρείας. Το διάταγμα είχε ζητηθεί με αίτηση από τον Εφεσίβλητο Έφορο Φόρου Προστιθέμενης Αξίας σε σχέση με οφειλή φόρου προστιθέμενης αξίας ανερχόμενη σε £52,413.15. Η αίτηση βασίσθηκε στα άρθρα 211, 212, 213 και 214 του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφάλαιο 113. Σχετικά με τους λόγους για τους οποίους εκδίδεται διάταγμα εκκαθάρισης είναι βέβαια τα άρθρα 211 και 212. Το άρθρο 211 προνοεί:
“211. Εταιρεία δύναται να εκκαθαριστεί από το Δικαστήριο αν-
(α) η εταιρεία έχει αποφασίσει με ειδικό ψήφισμα όπως η εταιρεία εκκαθαριστεί από το Δικαστήριο·
(β) γίνεται παράλειψη της παράδοσης στον έφορο εταιρειών της θέσμιας έκθεσης ή της σύγκλησης θέσμιας συνέλευσης·
(γ) η εταιρεία δεν αρχίζει τις εργασίες της μέσα σε ένα έτος από τη σύσταση της ή αναστέλλει τις εργασίες της για ένα ολόκληρο έτος·
(δ) ο αριθμός των μελών μειώνεται κάτω από δύο στην περίπτωση ιδιωτικής εταιρείας, ή κάτω από επτά στην περίπτωση οποιασδήποτε άλλης εταιρείας·
(ε) η εταιρεία είναι ανίκανη να πληρώσει τα χρέη της·
(στ) το Δικαστήριο έχει τη γνώμη ότι είναι δίκαιο και σύμφωνο με το δίκαιο της επιείκειας να διαλυθεί η εταιρεία.”
Υπάρχουν δηλαδή έξι χωριστές βάσεις σε κάθε μια από τις οποίες μπορεί να εκδοθεί διάταγμα εκκαθάρισης. Το άρθρο 212 εξειδικεύει το άρθρο 211(ε):
“212.Εταιρεία λογίζεται ότι είναι ανίκανη να πληρώσει τα χρέη της-
(α) αν πιστωτής, με εκχώρηση ή διαφορετικά, που του χρωστεί η εταιρεία ποσό που υπερβαίνει τις πεντακόσιες λίρες, επέδωσε στην εταιρεία παραδίνοντας στο εγγεγραμμένο γραφείο της εταιρείας, απαίτηση υπογραμμένη από αυτόν η οποία απαιτεί από την εταιρεία να καταβάλει το ποσό που οφείλεται με τον τρόπο αυτό, και η εταιρεία για τις επόμενες τρεις εβδομάδες αμέλησε να καταβάλει το ποσό ή να εξασφαλίσει ή να το διευθετή[*1799]σει προς εύλογη ικανοποίηση του πιστωτή· ή
(β) αν εκτέλεση ή άλλη διαδικασία που λήφθηκε με δικαστική απόφαση, εντολή ή διάταγμα οποιουδήποτε Δικαστηρίου προς όφελος πιστωτή της εταιρείας, επιστρέφεται ολικά ή μερικά ανικανοποίητη· ή
(γ) αν αποδειχθεί, προς ικανοποίηση του Δικαστηρίου ότι η εταιρεία είναι ανίκανη να πληρώσει τα χρέη της και, για απόφαση κατά πόσο εταιρεία είναι ανίκανη να πληρώσει τα χρέη της, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τις ενδεχόμενες και μελλοντικές υποχρεώσεις της εταιρείας.”
Να τονίσουμε στο πλαίσιο αυτό ότι το άρθρο 212 δεν είναι αυτοτελές αλλά, όπως ελέχθη, εξειδικεύει το άρθρο 211(3) και δεν παρέχει “άλλους τρεις” λόγους για έκδοση διατάγματος εκκαθάρισης όπως φαίνεται να εξέλαβε η ευπαίδευτη Πρόεδρος.
Η αίτηση του Εφεσίβλητου δεν προσδιόριζε σε ποια από τις επί μέρους πρόνοιες του άρθρου 211 βασίζετο. Τούτο ήταν και ένα από τα παράπονα της Εφεσείουσας στην ένσταση της όπως είναι και στην έφεση. Η ευπαίδευτη Πρόεδρος όμως, αν και αναγνωρίζουσα ότι η νομολογία επιβάλλει εξειδίκευση της βάσης στην οποία στηρίζεται η αίτηση, θεώρησε ότι η παράλειψη του Εφεσίβλητου να πράξει τούτο δεν ήταν καταστροφική καθ΄όσον στην αίτηση εγίνετο προσδιοριστική αναφορά στους λόγους για τους οποίους εζητείτο το διάταγμα εκκαθάρισης, βασισθείσα προς τούτο και σε σχετική νομολογία. Η άποψή της ήταν ότι (σ. 8):
“Από την ίδια όμως την αίτηση προκύπτει ότι η διάλυση ζητείται και στη βάση του άρθρου 212(α) και στη βάση του 211(ε), αφού από τη μια γίνεται ισχυρισμός ότι επιδόθηκε απαίτηση πληρωμής, Τεκ. 1, και η εταιρεία δεν συμμορφώθηκε εντός της προθεσμίας που τάχθηκε και από την άλλη ότι είναι ανίκανη να πληρώσει τα χρέη της είναι ορθό και δίκαιο να διαλυθεί.”
Προχώρησε δε να αποφασίσει ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 212(α) καθ΄όσον η απαίτηση πληρωμής δεν επεδόθη νομότυπα αλλά συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 211(ε) καθ΄όσον το χρέος της Εφεσείουσας προς τον Εφεσίβλητο δεν είχε πληρωθεί.
Η προσέγγιση αυτή ήταν πεπλανημένη, δεν ήταν άσχετη δε με τη βασική πεπλανημένη αντίληψη της ευπαίδευτης Προέδρου ότι το άρ[*1800]θρο 212 προσδιορίζει λόγους επιπρόσθετους των αναφερομένων στο άρθρο 211. Με δεδομένη την παράλειψη του Εφεσίβλητου να προσδιορίσει τη βάση της αίτησης του, η προκειμένη δεν ήταν καν περίπτωση που το κενό θα μπορούσε να πληρωθεί από τα περιεχόμενα στην ίδια την ανεπαρκέστατη αίτηση, οι μόνες σχετικές αναφορές στην οποία ήσαν:
“7. Ο αιτητής, με επιστολή του ημερομηνίας 2.4.2000, κάλεσε την εταιρεία να πληρώσει το οφειλόμενο ποσό, αλλά η Εταιρεία δεν ανταποκρίθηκε.
8. Η Εταιρεία αδυνατεί να πληρώσει το χρέος της.
9. Υπό τις περιστάσεις και με βάση τα πιο πάνω, είναι δίκαιο και πρέπον να διαλυθεί η Εταιρεία.”
Η αναφορά στην παράγραφο 7 ότι ο Εφεσίβλητος με επιστολή του κάλεσε την Εφεσείουσα να πληρώσει το οφειλόμενο ποσό και αυτή δεν ανταποκρίθηκε απέχει από του να τοποθετεί επαρκώς την περίπτωση στα πλαίσια του άρθρου 212(α). Να μην επεκταθούμε όμως, εφ΄όσον η αίτηση, στην έκταση που θεωρήθηκε ότι βασίσθηκε στο άρθρο 212(α), απερρίφθη, παρά μόνο να τονίσουμε ότι αυτό τούτο το άρθρο 212(α) εντάσσεται στα πλαίσια του γενικότερου άρθρου 211(ε) ως προς την ανικανότητα της εταιρείας να πληρώσει τα χρέη της και ορίζει μια συγκεκριμένη περίπτωση που, σύμφωνα με το νόμο, η εταιρεία λογίζεται ότι αδυνατεί να πληρώσει τα χρέη της.
Κυρίως όμως, η πλάνη έγκειται στην προσφυγή στο άρθρο 211(ε). Εδώ η μόνη αναφορά που υπήρχε στην αίτηση ήταν ότι “Η Εταιρεία αδυνατεί να πληρώσει το χρέος της”. Τούτο ασφαλώς δεν ήταν επαρκές, εφ΄όσον θα έπρεπε να προσδιορίζετο για ποία από τις τρεις περιπτώσεις που προνοούνται στο άρθρο 212 επρόκειτο. Η ευπαίδευτη Πρόεδρος προφανώς θεώρησε ότι η αίτηση μπορεί να βασισθεί γενικά στο άρθρο 211(ε) και ότι ήταν προς τούτο επαρκές να καταδειχθεί ότι η Εφεσείουσα δεν επλήρωσε το εν λόγω χρέος της. Αν όμως επιδιώκεται να βασιθεί η αίτηση γενικά στην ανικανότητα της εταιρείας να πληρώσει τα χρέη της, τούτο μόνο σε συνάρτηση με το άρθρο 212(γ) μπορεί να γίνει, οπότε βέβαια δεν αρκεί αναφορά σε αποτυχία της εταιρείας να πληρώσει χρέος της αλλά επιβάλλεται αναφορά στη συνολική κατάσταση της εταιρείας, λαμβανομένων υπ΄όψη όλων των υποχρεώσεων της εταιρείας, περιλαμβανομένων ενδεχομένων και μελλοντικών, στα πλαίσια στάθμισης της συνολικής φερεγγυότητας της. Ήταν λοιπόν λανθασμένο να [*1801]θεωρηθεί ότι η αίτηση μπορούσε να εξετασθεί στα πλαίσια του άρθρου 211(ε) γενικά, ουσιαστικά δηλαδή στη βάση του άρθρου 212(γ), εφ’ όσον ούτε επαρκής αναφορά εγίνετο στην αίτηση ούτε σχετική μαρτυρία εδόθη, όπως ήταν βέβαια και ακόλουθα λανθασμένο να αποφασισθεί η επιτυχία της αίτησης στη βάση αυτή με μόνο δεδομένο την αποτυχία πληρωμής του συγκεκριμένου χρέους.
Δεν υπάρχει λόγος να μας απασχολήσουν άλλες πτυχές της έφεσης. Η έφεση επιτυγχάνει και το εκδοθέν διάταγμα εκκαθάρισης της Εφεσείουσας ακυρώνεται, παραμερίζεται δε και το ακόλουθο εκδοθέν διάταγμα για πληρωμή των εξόδων από την περιουσία της Εφεσείουσας. Ο Εφεσίβλητος θα καταβάλει προς την Εφεσείουσα τα έξοδά της τόσο πρωτοδίκως όσο και στην έφεση.
Η έφεση επιτρέπεται και το εκδοθέν διάταγμα εκκαθάρισης της εφεσείουσας ακυρώνεται. Εκδίδεται διαταγή για πληρωμή των εξόδων από τον εφεσίβλητο προς την εφεσείουσα, πρωτοδίκως και κατ’ έφεση.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο