(2003) 1 ΑΑΔ 638
[*638]19 Μαΐου, 2003
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΦΙΛΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΤΔ,
Εφεσείουσα,
v.
ΣΑΒΒΑΚΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ,
Εφεσιβλήτου.
(Πoλιτική Έφεση Αρ. 11198)
Συμβάσεις ― Σύμβαση μεταξύ ασφαλιστικής εταιρείας και υπαλλήλων ή συνεργατών της για προώθηση ασφαλιστικών συμβολαίων ― Δήλωση βεβαίωσης εκ μέρους συνεργάτη ότι έλαβε συγκεκριμένο ποσό, με αντάλλαγμα να προσφέρει τις υπηρεσίες του και να προωθήσει τους σκοπούς της εταιρείας για καθορισμένη χρονική περίοδο ― Κατά πόσο η σύμβαση και η δήλωση βεβαίωσης αποτελούσαν ενιαία σύμβαση ― Κατά πόσο υπήρξε τερματισμός της υπηρεσίας του συνεργάτη, όπως προνοούσαν οι όροι της σύμβασης, με αποτέλεσμα ο συνεργάτης να υποχρεούται να επιστρέψει ολόκληρο το ποσό που του είχε προπληρωθεί.
Στην υπόθεση αυτή, αιτία αγωγής ήταν η κατ’ ισχυρισμό διάρρηξη σύμβασης εργοδότησης εκ μέρους του εφεσίβλητου-εναγόμενου. Στη δίκη προσφέρθηκε μαρτυρία μόνο εκ μέρους της εργοδότριας εταιρείας, της εφεσείουσας-ενάγουσας. Οι λειτουργοί της εφεσείουσας-ενάγουσας κατέθεσαν στο Δικαστήριο ότι υπήρξε μείωση της παραγωγής του εφεσίβλητου σε ασφαλιστικά συμβόλαια γι’ αυτό και τερμάτισαν τη σύμβαση τους με τον εφεσίβλητο και σταμάτησαν την πληρωμή του μισθού του από 1.1.92. Δεν παρουσίασαν όμως στο Δικαστήριο οποιοδήποτε έγγραφο τερματισμού των υπηρεσιών του. Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή επειδή η υπόθεση της εφεσείουσας-ενάγουσας δεν είχε αποδειχθεί. Τα γεγονότα της υπόθεσης ήταν αδιαμφισβήτητα. Το Δικαστήριο κατέληξε σε εύρημα ότι σύμφωνα με το Τεκμήριο 2, (δήλωση του εφεσίβλητου βεβαιώνουσα λήψη συγκεκριμένου ποσού με αντάλλαγμα να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην εφεσείουσα για περίοδο 13 μηνών), θα έπρεπε να υπάρξει εκ μέρους της εφεσείουσας τερματισμός της υπηρεσίας του εφεσίβλητου, όπως προβλέπεται στους όρους της συμφωνίας εργοδότησης, τεκμήριο 1, για τον λόγο ότι τα [*639]δύο πιο πάνω έγγραφα, αποτελούσαν ενιαία σύμβαση.
Η εφεσείουσα υποστήριξε κατ’ έφεση ότι το τεκμήριο 2, λειτουργούσε αυθύπαρκτα και χωρίς αναφορά στο τεκμήριο 1, και εφόσον δεν είχε αποδειχθεί ότι ο εφεσίβλητος δεν πρόσφερε τις υπηρεσίες του για 13 μήνες, θα έπρεπε να επιστρέψει το επίδικο ποσό.
Αποφασίστηκε ότι:
Η πρωτόδικη απόφαση είναι ορθή και για τους λόγους που αναφέρονται σ’ αυτή και για τον εξής πρόσθετο λόγο:
Με βάση τη μαρτυρία του εφεσίβλητου, αυτός είχε προσφέρει τις υπηρεσίες του για 10 μήνες και μάλιστα συνέχισαν να του πληρώνουν τα δικαιώματά του στα συμβόλαια που είχε προωθήσει και μετά τη λήξη της περιόδου των 13 μηνών. Ενόψει των ανωτέρω η εφεσείουσα δεν δικαιούται σε επιστροφή ολόκληρου του ποσού που προπλήρωσε στον εφεσίβλητο. Αν επιτύγχανε στην αγωγή της, θα εδικαιούτο σε εύλογη αποζημίωση από την ημερομηνία που η ίδια τερμάτισε τη σύμβαση, δηλαδή από την 31.12.91.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Vassos Aivaliotis Ltd v. Athanasiou (1985) 1 A.A.Δ. 401.
Έφεση.
Έφεση από την ενάγουσα ασφαλιστική εταιρεία κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 14/9/01 (Αρ. Αγωγής 4966/97) η οποία απέρριψε την αγωγή της κατά του εναγόμενου με την οποία ισχυρίζετο ότι αυτός τερμάτισε την παροχή των υπηρεσιών του προς αυτή χωρίς όμως να επιστρέψει το ποσό των £1.551,80 το οποίο έλαβε, κατά παράβαση της υποχρέωσης του.
Θ. Ιωαννίδης, για την Εφεσείουσα.
Χρ. Κληρίδης, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα, ασφαλιστική εταιρεία, εξαγόρασε την επίσης ασφαλιστική εταιρεία Eagle Star. Η εφεσείουσα συ[*640]νεβλήθη με τους υπαλλήλους ή συνεργάτες της Eagle Star ώστε να συνεχιστούν απρόσκοπτα οι λειτουργίες της. Μας ενδιαφέρει η σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ της εφεσείουσας και του εφεσίβλητου, στην οποία και ανεφύη η επίδικη διαφορά. Η συμφωνία εργοδότησης, τεκμήριο 1, περιέχει τους όρους εργασίας και αμοιβής του εφεσίβλητου καθώς και τον τρόπο τερματισμού της. Η συμφωνία υπεγράφη την 1.3.91. Την ίδια μέρα υπεγράφη από τον εφεσίβλητο και το έγγραφο, τεκμήριο 2, με τον τίτλο «Υπεύθυνος Δήλωση». Στη δήλωση αυτή ο εφεσίβλητος βεβαιώνει πως έλαβε από την εφεσείουσα £1.551,80, με αντάλλαγμα να προσφέρει τις υπηρεσίες του και να καταβάλει κάθε προσπάθεια για την προώθηση των σκοπών της εφεσείουσας για περίοδο 13 μηνών. Με το ίδιο έγγραφο ανέλαβε υποχρέωση να επιστρέψει το ποσό αυτό αν με οποιοδήποτε τρόπο ή για οποιοδήποτε λόγο τερμάτιζε την παροχή των υπηρεσιών του προς την εφεσείουσα.
Στην έκθεση απαιτήσεως η εφεσείουσα ισχυριζόταν πως ο εφεσίβλητος τερμάτισε, με δική του υπαιτιότητα, την παροχή των υπηρεσιών του σ΄αυτή πριν από την εκπνοή των 13 μηνών. Δεν της επέστρεψε όμως το πιο πάνω ποσό, όπως ήταν η υποχρέωση του. Ο εφεσίβλητος, στη σύντομη υπεράσπιση του, ανέφερε πως εργάστηκε και πρόσφερε τις υπηρεσίες του προς την εφεσείουσα για όλο το χρονικό διάστημα των 13 μηνών και ως εκ τούτου δεν ώφειλε τίποτε σ΄αυτή.
Στη δίκη προσφέρθηκε μαρτυρία μόνον εκ μέρους της εφεσείουσας. Ο δικηγόρος του εφεσίβλητου εισηγήθηκε στο τέλος πως η υπόθεση της εφεσείουσας δεν αποδείχθηκε, θέση την οποία υιοθέτησε ο πρωτόδικος δικαστής και απέρριψε την αγωγή.
Να αναφερθούμε πρώτα στα αδιαμφισβήτητα γεγονότα της υπόθεσης, όπως αυτά αναδείχθηκαν από τη μαρτυρία που προσφέρθηκε εκ μέρους της εφεσείουσας. Προβλήθηκε ο ισχυρισμός πως υπήρξε μείωση της παραγωγής του εφεσίβλητου σε ασφαλιστικά συμβόλαια. Όταν δε διερευνήθηκαν τα αίτια διαπιστώθηκε πως αυτός απουσίαζε στο εξωτερικό, μολονότι συμβόλαια συνέχισαν να έρχονται στα γραφεία της εφεσείουσας, για τα οποία ο μάρτυρας της είπε πως σ΄αυτά δεν ήταν, κατά τη γνώμη του βεβαίως, η υπογραφή του εφεσίβλητου. Οι λειτουργοί της εφεσείουσας, που κατέθεσαν στο Δικαστήριο, είπαν πως ενόψει των πιο πάνω γεγονότων τερμάτισαν τη σύμβαση τους με τον εφεσίβλητο και σταμάτησαν την πληρωμή του μισθού του από 1.1.92. Δεν παρουσιάστηκαν στο Δικαστήριο συμβόλαια για τα οποία υπήρξε αμφισβήτηση της υπογραφής του εφεσίβλητου σ΄αυτά μήτε και οποιοδήποτε έγγραφο τερματι[*641]σμού των υπηρεσιών του.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αφού ανέλυσε τη μαρτυρία προέβη στις εξής διαπιστώσεις. Υπήρξε πράγματι μείωση στην παραγωγή συμβολαίων από τον εφεσίβλητο. Η μαρτυρία όμως, ότι κατά τους τελευταίους μήνες της εργοδότησης του απουσίαζε στο εξωτερικό ήταν εξ ακοής, διαπίστωση που κρίνουμε ως νομικά ορθή. Το πιο σοβαρό όμως εύρημα του Δικαστηρίου ήταν πως, σύμφωνα με το τεκμήριο 2 θα έπρεπε να υπάρξει εκ μέρους της εφεσείουσας τερματισμός της υπηρεσίας του εφεσίβλητου, όπως προβλέπεται στους όρους της συμφωνίας τεκμ.1. Και τούτο γιατί το Δικαστήριο έκρινε πως η συμφωνία εργοδότησης, τεκμήριο 1, και «η Υπεύθυνος Δήλωση» τεκμ.2, αποτελούσαν ενιαία σύμβαση. Τέτοιος τερματισμός δεν υπήρξε, καθώς έκρινε το πρωτόδικο δικαστήριο, και κατέληξε στο συμπέρασμα πως, ακόμη και αν ο εφεσίβλητος ήταν στο εξωτερικό, θα μπορούσε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στη βάση της συμφωνίας που υπέγραψε. Η μείωση δε της παραγωγικότητας του αποτελούσε μεν λόγο για τον τερματισμό της συμφωνίας που, μολονότι, καθώς είπαν οι μάρτυρες της εφεσείουσας, τερματίστηκε, εντούτοις το Δικαστήριο έκρινε πως τούτο δεν αποδείκτηκε ενώπιον του με πρωτογενή μαρτυρία, όπως η κατάθεση σχετικού εγγράφου.
Στην έφεση που μας απασχόλησε ο δικηγόρος της εφεσείουσας εγείρει ουσιαστικά ένα ζήτημα. Εισηγείται πως η υπεύθυνη δήλωση, τεκμ.2, λειτουργούσε αυθύπαρκτα και χωρίς αναφορά στη σύμβαση, τεκμήριο 1. Ήταν λάθος, λέει, του πρωτόδικου Δικαστηρίου να αναφερθεί στον τρόπο τερματισμού της σύμβασης, τεκμήριο 1, και να τον εφαρμόσει στους όρους του τεκμ.2. Διατείνεται πως, εφόσον αποδείκτηκε ότι ο εφεσίβλητος δεν πρόσφερε τις υπηρεσίες του για τους 13 μήνες, όπως διαλαμβάνεται στην υπεύθυνη δήλωση, θα έπρεπε να επιστρέψει το επίδικο ποσό.
Η άποψη μας είναι πως η πρωτόδικη απόφαση είναι ορθή και για τους λόγους που αναφέρονται σ΄αυτή, και που συνοψίσαμε πιο πάνω, αλλά και για ένα πρόσθετο στον οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω. Η υπεύθυνη δήλωση, τεκμ.2, αναφέρεται ειδικά σε τερματισμό της από τον εφεσίβλητο. Ο ίδιος δεν τερμάτισε αυτή τη συμφωνία. Αντίθετα, ήταν ο ισχυρισμός του στην έκθεση υπεράσπισης πως πρόσφερε τις υπηρεσίες του για το χρονικό διάστημα των 13 μηνών. Επί του σημείου αυτού απόλυτα σχετική είναι η μαρτυρία, την οποία πρόσφεραν οι μάρτυρες της ίδιας της εφεσείουσας, σύμφωνα με την οποία ο τερματισμός της υπηρεσίας του εφεσίβλητου έγινε στις 31.12.91 έπαυσε δε να του καταβάλλει μισθό από 1.1.92. Τέσσερις δηλαδή μήνες πριν από τη λήξη της 13μηνης περιόδου, ενώ μέχρι και [*642]της 30.6.92 του κατέβαλλε και τις προμήθειες από τα ασφαλιστικά συμβόλαια που πρότεινε. Δεν εξετάστηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο η φύση της συμφωνίας, τεκμ.2, κατά πόσο δηλαδή αποτελούσε τιμωρητική ρήτρα ο καθορισμός του επίδικου ποσού, ή ήταν εύλογος υπολογισμός της ζημιάς που θα είχε η εφεσείουσα στην περίπτωση που ο εφεσίβλητος δεν θα πρόσφερε τις υπηρεσίες του για την περίοδο των 13 μηνών (δες:Vassos Aivaliotis Ltd v. Athanasiou (1985) 1 A.A.Δ. 401 όπου εξετάζονται οι πρόνοιες του άρθρου 74(1) του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ.149). Οι μάρτυρες της εφεσείουσας ανέφεραν στο Δικαστήριο πως το ποσό τούτο δόθηκε στον εφεσίβλητο για να εξασφαλιστούν οι υπηρεσίες τους για 13 μήνες. Με βάση όμως τη δική του μαρτυρία ο εφεσίβλητος είχε προσφέρει τις υπηρεσίες του για 10 μήνες, και μάλιστα συνέχισαν να του πληρώνουν τα δικαιώματα του στα συμβόλαια που είχε προωθήσει μέχρι τον Ιούνιο του 1992, μετά δηλαδή τη λήξη της περιόδου των 13 μηνών. Αυτό, επομένως, που θα δικαιούταν η εφεσείουσα, αν επιτύγχανε στην αγωγή της, θα ήταν εύλογη αποζημίωση από την ημερομηνία που η ίδια τερμάτισε τη σύμβαση, δηλαδή 31.12.91, και όχι επιστροφή ολόκληρου του ποσού που προπλήρωσαν στον εφεσίβλητο.
Η πρωτόδικη όμως απόφαση είναι ορθή για τους λόγους που εξηγήσαμε, και η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο