(2004) 1 ΑΑΔ 576
[*576]27 Φεβρουαρίου, 2004
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΩΣΤΑΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Εφεσείων,
ν.
ΟΛΓΑΣ ΠΑΛΑΖΗ,
Εφεσίβλητης.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11396)
Αμέλεια ― Τροχαίο ατύχημα ― Πεζός κτυπήθηκε από αυτοκίνητο ενώ διασταύρωνε υπεραστικό δρόμο διά μέσου διερχομένων οχημάτων ― Κρίθηκε ότι ο πεζός έφερε αποκλειστική ευθύνη για την πρόκληση του ατυχήματος.
Μαρτυρία ― Αξιολόγηση μαρτυρίας ― Έφεση κατά των διαπιστώσεων του πρωτόδικου Δικαστηρίου στις οποίες κατέληξε κατόπιν ανάλυσης και αξιολόγησης της μαρτυρίας ― Απορρίφθηκε, δεν στοιχειοθετήθηκε λόγος επέμβασης στην κρίση του Δικαστηρίου.
Γύρω στις 7.10 μ.μ. της 3.10.1998, η εφεσίβλητη οδηγούσε το όχημά της από Πάφο προς Λεμεσό και μέσα στο χωρίο Πισσούρι, αντιλήφθηκε από απόσταση 30 περίπου μέτρων τον εφεσείοντα, ηλικίας 80 ετών, να ξεπροβάλλει πίσω από ένα διερχόμενο ψηλό όχημα το οποίο κατευθυνόταν προς Πάφο. Εφάρμοσε τα φρένα της και έστριψε το όχημά της αριστερά χωρίς όμως να κατορθώσει να αποφύγει τη σύγκρουση με τον πεζό. Ο δρόμος ήταν ευθύς με 6 μέτρα πλάτος και ο ορατότητα καλή. Το όχημα της εφεσίβλητης άφησε 16.70 μέτρα ίχνη φρένων στο δρόμο προτού κτυπήσει τον εφεσείοντα, που είχε καλύψει ήδη 5 μέτρα στην προσπάθειά του να διασταυρώσει το δρόμο. Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε την εκδοχή της εφεσίβλητης ως προς τις συνθήκες του ατυχήματος και απέδωσε αποκλειστική ευθύνη για το ατύχημα στον εφεσείοντα, ο οποίος είχε παραλείψει να λάβει εκείνα τα μέτρα που θα του επέτρεπαν να διασταυρώσει το δρόμο με ασφάλεια.
Ο εφεσείων προσβάλλει την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης [*577]ισχυριζόμενος ότι υπήρξε λανθασμένη αξιολόγηση της μαρτυρίας και ότι λανθασμένα κρίθηκε ότι η εφεσίβλητη δεν έφερε ευθύνη για το ατύχημα.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αφού αναφέρθηκε στην υποχρέωση των πρωτόδικων Δικαστηρίων να αξιολογούν τη μαρτυρία και να προβαίνουν σε διαπιστώσεις πάνω στα αμφισβητούμενα γεγονότα καθώς και στις προϋποθέσεις επέμβασης του Εφετείου προς ανατροπή των διαπιστώσεων του πρωτόδικου Δικαστηρίου, αποφάνθηκε ότι ο εφεσείων δεν έπεισε ότι εδικαιολογείτο η επέμβαση του Εφετείου, στην παρούσα υπόθεση.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα εις βάρος του εφεσείοντος.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Χριστοδούλου ν. Αριστοδήμου κ.ά. (1996) 1 Α.Α.Δ. 552,
Χαραλάμπους ν. Βασιλείου (1996) 1 Α.Α.Δ. 1355,
Αθανασίου ν. Loizias and Sons Contracting and Building (Overseas) Ltd (1993) 2 A.A.Δ. 529,
Katsiamalis v. Republic (1980) 1 C.L.R. 107.
Έφεση.
Έφεση από τον ενάγοντα κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 19/4/02 (Αρ.�Αγωγής 2554/99) με την οποία απέρριψε την αγωγή του κατά της εναγόμενης, αφού έκρινε ότι αυτός έφερε την αποκλειστική ευθύνη για το ατύχημα, επειδή δεν έλαβε όλα τα αναγκαία μέτρα για να διασταυρώσει υπεραστικό δρόμο με ασφάλεια, ως αποτέλεσμα του οποίου ήταν να κτυπηθεί από το όχημα της εναγόμενης.
Μ. Λιασή για Μιχ. Κυπριανού, για τον Εφεσείοντα.
Μ. Παπαδήμα για Γ. Σαββίδη, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Τ. Ηλιάδης.
[*578]ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.:
(α) Τα γεγονότα και η πρωτόδικη απόφαση.
Γύρω στις 7.10 μ.μ. της 3/10/98 ενώ η εφεσίβλητη οδηγούσε το όχημα της κατά μήκος της παλιάς οδού Πάφου – Λεμεσού σε ένα σημείο του δρόμου μέσα στο χωριό Πισσούρι (κοντά στο γνωστό εστιατόριο Χάνι) κτύπησε και τραυμάτισε τον εφεσείοντα που προσπαθούσε να διασταυρώσει το δρόμο από τη δεξιά πλευρά του δρόμου προς την αριστερή σε σχέση με την πορεία της.
Ο δρόμος ήταν ευθύς, με 6 μέτρα πλάτος και η ορατότητα καλή. Το όχημα της εφεσίβλητης άφησε 16.70 μέτρα ίχνη φρένων στο δρόμο προτού κτυπήσει τον εφεσείοντα, που είχε καλύψει ήδη 5 μέτρα στην προσπάθεια του να διασταυρώσει το δρόμο.
Ο εφεσείων, που ήταν ηλικίας 83 χρόνων, δεν θυμόταν καθόλου πώς έγινε το ατύχημα. Το μόνο που μπορούσε να θυμηθεί είναι ότι είχε σταματήσει στην αριστερή άκρη του δρόμου Λεμεσού – Πάφου, περιμένοντας ότι κάποιο αυτοκίνητο θα σταματούσε για να τον μεταφέρει στα Κούκλια, γιατί το δικό του όχημα είχε υποστεί κάποια μηχανική βλάβη.
Προς υποστήριξη της θέσης του ότι η εφεσίβλητη ήταν αμελής, ο εφεσείων κάλεσε ως μάρτυρα του τον Χαράλαμπο Μιλτιάδους, οδηγό ταξί, ο οποίος ακολουθούσε την εφεσίβλητη στο δρόμο Πάφου-Λεμεσού. Ο μάρτυς ανέφερε ότι έτρεχε με 80 χλμ και όταν έφθασε στο χωριό Πισσούρι, μείωσε την ταχύτητα του σε 50 χλμ, ενώ το όχημα της εφεσίβλητης βρισκόταν γύρω στα 15-20 μέτρα μπροστά του. Από απόσταση 80 μέτρων είδε ένα πεζό που προσπαθούσε να διασταυρώσει το δρόμο. Σε κλάσματα δευτερολέπτου είδε τα οπίσθια φώτα των φρένων του προπορευόμενου οχήματος να ανάβουν και το όχημα να παίρνει κλίση προς τα αριστερά. Τη στιγμή που ο πεζός προσπάθησε να διασταυρώσει δεν υπήρχαν οχήματα που κατευθύνονταν προς Πάφο.
Η εφεσίβλητη κατέθεσε ότι οδηγώντας το όχημα της από Πάφο προς Λεμεσό έφθασε στο χωριό Πισσούρι έχοντας αναμμένα τα φώτα του οχήματος της. Ο δρόμος φωτιζόταν από ηλεκτρικούς πασσάλους που βρίσκονταν στην αριστερή πλευρά του δρόμου σε σχέση με την πορεία της και μπροστά της υπήρχαν 4-5 αυτοκίνητα. Από κάποια απόσταση γύρω στα 30 μέτρα, αντιλήφθηκε ξαφνικά ένα πεζό να διασταυρώνει το δρόμο από τη δεξιά προς την αριστερή πλευρά του δρόμου σε σχέση με την πορεία της. Ο πεζός εμφανίστηκε πίσω από διερχόμενο αυτοκίνητο και βρισκόταν στο κέντρο [*579]του δρόμου. Η εφεσίβλητη εφάρμοσε αμέσως τα φρένα της και οδήγησε το όχημα της προς τα αριστερά, αλλά δεν κατόρθωσε να αποφύγει τη σύγκρουση με τον εφεσείοντα ο οποίος έπεσε με τα χέρια του πάνω στο εμπρόσθιο μέρος του οχήματος της. Περιγράφοντας τη σύγκρουση η εφεσίβλητη ανέφερε χαρακτηριστικά ότι,
“Για μένα ήταν πολύ ξαφνικό, ουρανοκατέβατο, όταν φεύγοντας το αυτοκίνητο που ήταν απέναντι μου είδα κάποιον μέσα στο κέντρο του δρόμου. Ήταν κάτι απρόσμενο.”
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αφού απέρριψε την εκδοχή του εφεσείοντος και ιδιαίτερα του οδηγού του ταξί που ακολουθούσε την εφεσίβλητη για διάφορους συγκεκριμένους λόγους και αφού αποδέχθηκε την εκδοχή της εφεσίβλητης, διαμόρφωσε τα ευρήματα του που συνοψίζονται στα πιο κάτω: Η εφεσίβλητη οδηγούσε το όχημα της από Πάφο προς Λεμεσό και μέσα στο χωριό Πισσούρι, ενώ από την αντίθετη πλευρά ερχόντουσαν άλλα οχήματα, αντιλήφθηκε από απόσταση 30 περίπου μέτρων τον εφεσείοντα να ξεπροβάλλει πίσω από ένα διερχόμενο ψηλό όχημα το οποίο κατευθυνόταν προς Πάφο. Η εφεσίβλητη εφάρμοσε τα φρένα της και έστριψε το όχημα της αριστερά χωρίς να κατορθώσει να αποφύγει τη σύγκρουση με τον πεζό. Σύμφωνα με το πρωτόδικο Δικαστήριο, “μόλις η εναγομένη αντελήφθη τον ενάγοντα, έκαμε ότι ήταν δυνατό για να αποτρέψει το ατύχημα χωρίς επιτυχία. Περιθώρια αποφυγής του ατυχήματος υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης δεν υπήρχαν”.
Αναφορικά με το θέμα της ευθύνης το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι την αποκλειστική ευθύνη για το ατύχημα την έφερε ο εφεσείων, ο οποίος θα έπρεπε να πάρει εκείνα τα μέτρα που θα του επέτρεπαν να διασταυρώσει το δρόμο με ασφάλεια. Όπως σημειώνεται στην πρωτόδικη απόφαση, “Αντ’ αυτού επεχείρησε να διασταυρώσει υπεραστικό δρόμο παρά την παρουσία επερχόμενων οχημάτων και από τις δύο κατευθύνσεις του δρόμου, παραλείποντας να εκτιμήσει τον κίνδυνο. Η ενέργεια του αυτή δεικνύει ότι δεν μερίμνησε για την ασφάλεια του πριν επιχειρήσει να διασταυρώσει το δρόμο. Αν ο Ενάγοντας εκπλήρωνε αυτό το καθήκον δεν θα διεσταύρωνε το δρόμο την ώρα που επέλεξε, εκθέτοντας τον εαυτό του σε άμεσο κίνδυνο. Η παράλειψη του Ενάγοντα, να επιχειρήσει να διασταυρώσει όταν τούτο ήταν ασφαλές, κι ακόμα η παράλειψη του, να καταστήσει την παρουσία του γνωστή και να λάβει εκείνα τα μέτρα, ώστε, να διασταυρώσει με ασφάλεια και όχι διά μέσου διερχομένων οχημάτων, αποτελούν τη μοναδική και γενεσιουργό αιτία της σύγκρουσης και κατά συνέπεια θεωρώ τον Ενάγοντα σαν το μόνο υπαίτιο για την πρόκληση του επίδικου ατυχήμα[*580]τος”.
(β) Η έφεση.
Ο εφεσείων προσβάλλει την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης ισχυριζόμενος ότι υπήρξε λανθασμένη αξιολόγηση της μαρτυρίας των μαρτύρων που είχε καλέσει για να αποδείξει τους ισχυρισμούς του και ότι λανθασμένα κρίθηκε ότι η εφεσίβλητη δεν έφερε ευθύνη για το ατύχημα.
Αναφορικά με τη λανθασμένη αξιολόγηση των μαρτύρων του εφεσείοντος υποβλήθηκε ότι η μαρτυρία των ΜΕ 4, ΜΕ 5 και ΜΕ 7 θα έπρεπε να γίνει αποδεκτή, ενώ αντίθετα η μαρτυρία της εφεσίβλητης λόγω των διάφορων αντιφάσεων της και ιδιαίτερα λόγω των αντιφάσεων της αναφορικά με τον τρόπο και χρόνο που είδε τον εφεσείοντα, θα έπρεπε να είχε απορριφθεί.
Τα πρωτόδικα δικαστήρια έχουν την υποχρέωση (τόσο σε ποινικές όσο και σε πολιτικές υποθέσεις) να αξιολογούν το σύνολο της μαρτυρίας που παρουσιάζεται και να προβαίνουν σε διαπιστώσεις πάνω σε όλα τα αμφισβητούμενα γεγονότα έτσι ώστε η απόφαση τους να περιέχει την απαραίτητη δικαστική κρίση πάνω στα επίδικα θέματα. (Χριστοδούλου ν. Αριστοδήμου κ.ά. (1996) 1 Α.Α.Δ. 552). Η αξιολόγηση της μαρτυρίας αποτελεί καθήκον του πρωτόδικου Δικαστηρίου που έχει την ευχέρεια να ακούσει τους μάρτυρες να καταθέτουν προφορικά και να συνεκτιμήσει τις αντίστοιχες εκδοχές μέσα στο πλαίσιο των πραγματικών γεγονότων. (Χαραλάμπους ν. Βασιλείου (1996) 1 Α.Α.Δ. 1355). Το Εφετείο όμως έχει τη διακριτική ευχέρεια να επέμβει όταν το πρωτόδικο Δικαστήριο παραλείπει να προβεί σε συγκεκριμένο εύρημα σχετικά με ένα ουσιώδες θέμα της διαδικασίας (Αθανασίου ν. Loizias and Sons Contracting and Building (Overseas) Ltd (1993) 2 Α.Α.Δ. 529), όπως επίσης και όταν ένα εύρημα ως προς την αξιοπιστία ενός μάρτυρος δεν ήταν εύλογα επιτρεπτό (Katsiamalis v. Republic (1980) 2 C.L.R. 107).
Έχουμε εξετάσει τις εισηγήσεις του εφεσείοντος αλλά δεν έχουμε πεισθεί για την ορθότητα τους. Το πρωτόδικο Δικαστήριο προέβηκε σε μια ενδελεχή αξιολόγηση της μαρτυρίας των μαρτύρων του εφεσείοντος και έχει δώσει ικανοποιητικούς λόγους που συνηγορούν υπέρ της μη αποδοχής τους. Ιδιαίτερα για τον οδηγό του ταξί που ακολουθούσε το όχημα της εφεσίβλητης (ΜΕ5) που ήταν και ο βασικός μάρτυρας του εφεσείοντος αναφορικά με το πώς επήλθε η σύγκρουση, η πρωτόδικη Δικαστής σημείωσε ότι ο μάρτυς της προκάλεσε θλιβερή εντύπωση και προχώρησε να παραθέσει συγκε[*581]κριμένες σοβαρές αντιφάσεις στην κατάθεση του, που κατέστησαν τη μαρτυρία του αναξιόπιστη. Μέσα στα ίδια πλαίσια κρίνεται ως ορθή και η αποδοχή της εκδοχής της εφεσίβλητης.
Αναφορικά με την εισήγηση ότι η εφεσίβλητη θα έπρεπε να είχε κριθεί ότι έφερε ευθύνη για το ατύχημα αναφερόμαστε στα γεγονότα και τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, όπως αυτά έχουν ήδη εκτεθεί, και κρίνουμε ότι ο εφεσείων δεν μας έπεισε ότι δικαιολογείται οποιαδήποτε επέμβαση μας για τη διαφοροποίηση της πρωτόδικης απόφασης. Ο εφεσείων βρέθηκε ότι έφερε αποκλειστικά την ευθύνη για το ατύχημα που σημειώθηκε, και μέσα στα πλαίσια των ευρημάτων, όπως αυτά ορθά έχουν καθορισθεί από το πρωτόδικο Δικαστήριο, κρίνουμε ότι δεν υπάρχει λόγος που θα δικαιολογούσε τη διαφοροποίηση της πρωτόδικης απόφασης.
Η έφεση απορρίπτεται, με έξοδα σε βάρος του εφεσείοντος.
Η�έφεση απορρίπτεται με έξοδα εις βάρος του εφεσείοντος.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο