(2004) 1 ΑΑΔ 648
[*648]12 Μαρτίου, 2004
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ MUHAMMED HASSAN,
Αιτητής,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ,
2. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΝ,
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ’ ων η αίτηση.
(Aίτηση Αρ. 24/2004)
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Διατάγματα κράτησης και απέλασης ― Αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus προς απελευθέρωση του αιτητή του οποίου το διάταγμα απέλασης αναστάληκε ενόψει αίτησής του για πολιτικό άσυλο παρέμεινε, όμως, σε ισχύ το διάταγμα κράτησής του ― Κρίθηκε ότι η αναστολή του διατάγματος απέλασης εξυπακούει και αναστολή του διατάγματος κράτησης οπόταν η κράτηση απολήγει να είναι παράνομη χωρίς να υπεισέρχεται θέμα εξέτασης της νομιμότητας του διατάγματος απέλασης και κράτησης παρά μόνο στο γεγονός ότι αυτό δεν είναι σε ισχύ ― Η αίτηση για έκδοση Habeas Corpus έγινε δεκτή.
Αλλοδαποί ― Κράτηση και απέλαση ― Κράτηση αλλοδαπού μετά από αναστολή του διατάγματος απέλασης του ενόψει εξέτασης αίτησης του για πολιτικό άσυλο ― Συσχετισμός του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου με τον περί Προσφύγων Νόμο ― Οδηγεί στην ορθή θέση ότι η αναστολή του διατάγματος απέλασης αναστέλλει και το διάταγμα κράτησης.
Ο αιτητής ο οποίος είναι από το Πακιστάν ήλθε στην Κύπρο με βάρκα για να ζητήσει πολιτικό άσυλο, αν και προορισμός του αρχικά φαίνεται να ήταν η Ελλάδα. Αμέσως μετά την άφιξή του παρουσιάστηκε στην Αστυνομία και την επομένη καταδικάστηκε σε τετράμηνη φυλάκιση για παράνομη είσοδο στη Δημοκρατία. Αποφυλακίστηκε πριν να εκτίσει την ποινή του με σύντμηση της ποινής του λόγω χάρης και την ίδια μέρα εκδόθηκε εναντίον του διάταγμα απέλασης όπως και διά[*649]ταγμα κράτησης για σκοπούς απέλασης. Στο διάταγμα αυτό αναφέρετο ότι η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης αναστέλλετο μέχρι να αποφασιστεί το αίτημά του για πολιτικό άσυλο. Δεν ανεστάλη και το διάταγμα κράτησής του και έτσι συνέχισε να κρατείται μέχρι σήμερα.
Ο αιτητής υπέβαλε την παρούσα αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus με στόχο την απελευθέρωσή του υποστηρίζοντας ότι η κράτησή του είναι παράνομη.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η κράτηση δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να υφίσταται ανεξάρτητα από την απέλαση. Η κράτηση διενεργείται μόνο για σκοπούς απέλασης. Και αν το διάταγμα απέλασης έχει, όπως στην προκειμένη περίπτωση, ανασταλεί δεν νοείται κράτηση προσώπου για σκοπούς απέλασης. Η αναστολή του διατάγματος απέλασης εξυπακούει και αναστολή του διατάγματος κράτησης. Η κράτηση υπό αυτές τις συνθήκες απολήγει να είναι παράνομη, χωρίς να υπεισέρχεται θέμα εξέτασης της νομιμότητας του διατάγματος απέλασης και κράτησης παρά μόνο στο γεγονός ότι αυτό δεν είναι σε ισχύ.
2. Μετά από συσχετισμό του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου και του περί Προσφύγων Νόμου, προκύπτει ότι αλλοδαπός ο οποίος έχει υποβάλει αίτημα για παροχή ασύλου δεν μπορεί να κρατείται πλην όπως ορίζεται στο Άρθρο 4 του περί Προσφύγων Νόμου. Η κράτηση αυτή επιτρέπεται μόνο με διάταγμα δικαστηρίου στις περιπτώσεις που αναφέρονται και διάταγμα δικαστηρίου δεν υπάρχει στην προκειμένη περίπτωση. Και για το λόγο αυτό θεωρείται ότι η κράτηση του αιτητή είναι παράνομη.
3. Αναστέλλοντας το διάταγμα απέλασης η διοίκηση έχει αναστείλει και το διάταγμα κράτησης.
4. Η άποψη αυτή είναι διαφορετική από την άποψη στην υπόθεση Ali Sharif (2004) 1 Α.Α.Δ. 644, στην οποία είχε εξεταστεί το θέμα μόνο σε συνάρτηση με τη νομιμότητα του διατάγματος κράτησης στα πλαίσια της αναφοράς στη διοικητική πτυχή του θέματος.
Η αίτηση έγινε δεκτή.
Αναφερόμενη υπόθεση:
[*650]Sharif (2004) 1 Α.Α.Δ. 644.
Αίτηση.
Αίτηση από τον αιτητή, Πακιστανό υπήκοο, εναντίον του οποίου εκδόθηκε διάταγμα απέλασης η ισχύς του οποίου αναστάληκε μέχρι την εκδίκαση του αιτήματός του για πολιτικό άσυλο για έκδοση διατάγματος Habeas Corpus για άμεση απελευθέρωσή του από τις Κεντρικές Φυλακές, όπου κρατείται.
Γ. Ερωτοκρίτου, για τον Αιτητή.
Α. Μαππουρίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Καθ’ ων η αίτηση.
Ο Αιτητής είναι παρών.
Ex-tempore
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Ο Αιτητής είναι από το Πακιστάν και, σύμφωνα με τα όσα ο ίδιος αναφέρει, ήρθε στην Κύπρο για να ζητήσει πολιτικό άσυλο, αν και προορισμός του αρχικά φαίνεται να ήταν η Ελλάδα. Στην Κύπρο, όπως λέγει, ήρθε με βάρκα στην οποία επιβιβάστηκε από πλοίο καθ΄ οδόν προς την Ελλάδα και μόλις έφθασε πληροφορήθηκε από άλλο Πακιστανό ότι έπρεπε να πάει στην Αστυνομία για να ζητήσει άσυλο. Παρουσιάστηκε στην Αστυνομία στις 8.11.03, που φαίνεται να ήταν αμέσως μετά, και την επομένη οδηγήθηκε στο Δικαστήριο και καταδικάστηκε σε τετράμηνη φυλάκιση για παράνομη είσοδο στη Δημοκρατία. Αποφυλακίστηκε, με σύντμηση όπως φαίνεται της ποινής φυλάκισης του λόγω χάρης που εδικαιούτο, στις 12.2.2004. Την ίδια ημέρα όμως εξεδόθη διάταγμα απέλασης του δυνάμει του άρθρου 6(1) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, όπως και διάταγμα κράτησης του για το σκοπό εκείνο. Στο διάταγμα αυτό αναφέρεται όμως ότι, εν όψει του ότι είχε εν τω μεταξύ, όπως προέκυψε, καταχωρήσει αίτηση για πολιτικό άσυλο, η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης αναστέλλετο μέχρι να αποφασιστεί το αίτημα του για πολιτικό άσυλο. Φαίνεται ότι το αίτημα αυτό είχε υποβληθεί την 1.12.2003 και προφανώς δεν είχε ακόμα διεκπεραιωθεί. Δεν ανεστάλη και το διάταγμα κράτησης του και έτσι συνέχισε να κρατείται όπως και κρατείται μέχρι σήμερα. Είναι το παράνομο της κράτησης αυτής που προσβάλλει ο Αιτητής ζητώντας την έκδοση εντάλματος habeas corpus προς έλεγχο της νομιμότητας της κράτησης του.
Η κράτηση του Αιτητή για σκοπούς απέλασής του, και όχι για [*651]σκοπούς εξέτασης του αιτήματος του για παροχή ασύλου, είναι η βάση στην οποία, όπως υποστηρίζει ο ευπαίδευτος συνήγορος για τη Δημοκρατία, θεμελιώνεται ο λόγος της κράτησής του. Έτσι, εισηγείται ο κ. Μαππουρίδης, δεν είναι σχετικός ο Νόμος 6(I)/2000 και από την άλλη δεν είναι δυνατό να ελεγχθεί η νομιμότητα της κράτησης του Αιτητή με διαδικασία habeas corpus εφόσον αυτή συνδέεται προς τη νομιμότητα του διατάγματος απέλασης και ακόλουθης κράτησης το οποίο μόνο με διοικητικό έλεγχο μπορεί να εξετάζεται αλλά και εφόσον υπάρχει ως εκ τούτου άλλο μέτρο θεραπείας που να μην αφήνει περιθώρια για προσφυγή σε προνομιακό ένταλμα.
Η άποψή μου είναι ότι εδώ δεν εξετάζεται η νομιμότητα της κράτησης του διατάγματος απέλασης. Το διάταγμα απέλασης έχει εκδοθεί και υφίσταται, έχει όμως ανασταλεί χωρίς να έχει ανασταλεί ρητά το διάταγμα κράτησης. Το Δικαστήριο επομένως ενεργεί στη βάση ότι το διάταγμα απέλασης έχει ανασταλεί από τον ίδιο τον εκδότη του. Εξετάζοντας την πρόνοια η οποία επιτρέπει την κράτηση προσώπου για σκοπούς απέλασης, απευθύνομαι στο άρθρο 14(1) το οποίο προνοεί ότι:
“Τηρουμένων των διατάξεων του νόμου αλλά και με την επιφύλαξη των διατάξεων του περί Προσφυγών Νόμου, δύναται να διαταχθεί η απέλαση προσώπου ο οποίος είναι απαγορευμένος μετανάστης και εν τω μεταξύ να τεθεί υπό κράτηση.”
Είναι φανερό στο μυαλό μου ότι η κράτηση δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να υφίσταται ανεξάρτητα από την απέλαση. Η κράτηση διενεργείται μόνο για σκοπούς απέλασης. Και αν το διάταγμα απέλασης έχει, όπως στην προκειμένη περίπτωση, ανασταλεί δεν νοείται κράτηση προσώπου για σκοπούς απέλασης. Η αναστολή του διατάγματος απέλασης εξυπακούει και αναστολή του διατάγματος κράτησης. Η κράτηση υπό αυτές τις συνθήκες απολήγει να είναι παράνομη, χωρίς να υπεισέρχεται κανείς στην νομιμότητα του διατάγματος απέλασης και κράτησης παρά μόνο στο γεγονός ότι αυτό δεν είναι σε ισχύ. Για το λόγο αυτό, καταλήγω ότι η κράτηση του Αιτητή, όπως το έχει θέσει και ο κ. Μαππουρίδης για σκοπούς απέλασης του, είναι όντως παράνομη.
Θα ήθελα όμως περαιτέρω να αναφερθώ στον περί Προσφύγων Νόμο διότι θεωρώ ότι υπάρχει και άλλη πτυχή του πράγματος η οποία είναι πολύ σημαντική. Ο Νόμος αυτός συμπλέκει ουσιαστικά τον περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο με τον περί Προσφύγων Νόμο και επηρεάζει τις πρόνοιες του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου ο οποίος ρητά στο άρθρο 14, στο οποίο [*652]αναφέρθηκα, παραπέμπει στην επιφύλαξη των προνοιών του περί Προσφύγων Νόμου. Η ουσία του πράγματος είναι ότι αλλοδαπός ο οποίος έχει υποβάλει αίτημα για παροχή ασύλου δεν μπορεί να κρατείται πλην όπως ορίζεται στο άρθρο 4 του περί Προσφύγων Νόμου. Η κράτηση αυτή επιτρέπεται μόνο με διάταγμα Δικαστηρίου στις περιπτώσεις που αναφέρονται και διάταγμα Δικαστηρίου δεν υπάρχει στην προκειμένη περίπτωση. Και για το λόγο αυτό λοιπόν θεωρώ ότι η κράτηση του αιτητή είναι παράνομη.
Με όλο το σέβας, καταλήγω σε διαφορετική άποψη από αυτή του αδελφού μου δικαστή Γαβριηλίδη στην υπόθεση Ali Sharif (2004) 1 Α.Α.Δ. 644, ο οποίος όμως έχει εξετάσει το θέμα μόνο σε συνάρτηση με τη νομιμότητα του διατάγματος κράτησης στα πλαίσια της αναφοράς στη διοικητική πτυχή του θέματος. Εκείνο, όπως εξήγησα, δεν εγείρεται καθ’ όσον το διάταγμα απέλασης έχει ανασταλεί το δε διάταγμα κράτησης είναι ακόλουθο του διατάγματος απέλασης και δεν μπορεί να υφίσταται χωρίς εκείνο. Αναστέλλοντας το διάταγμα απέλασης ουσιαστικά η διοίκηση έχει αναστείλει και το διάταγμα κράτησης. Αυτή η κατάληξη είναι η ορθή εικόνα των πραγμάτων με το συσχετισμό του άρθρου 14 και του άρθρου 6(4) του περί Προσφύγων Νόμου.
Ο Αιτητής να αφεθεί ελεύθερος.
Η αίτηση γίνεται δεκτή.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο