(2004) 1 ΑΑΔ 670
[*670]18 Μαρτίου, 2004
[ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ BILAL AHMED,
Αιτητή,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ,
2. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ’ ων η αίτηση.
(Αίτηση Αρ. 22/2004)
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Διατάγματα κράτησης και απέλασης ― Αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus προς απελευθέρωση του αιτητή του οποίου το διάταγμα απέλασης αναστάληκε ενόψει αίτησής του για πολιτικό άσυλο, παρέμεινε, όμως, σε ισχύ το διάταγμα κράτησής του ― Κρίθηκε ότι η κράτηση προσώπου ελέγχεται εν πάση περιπτώσει με προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus και εφόσον στην πορεία ελέγχου της νομιμότητας διαφανεί ξεκάθαρα ότι η κράτηση στερείται παντελώς νόμιμου ερείσματος τότε εκδίδεται το ένταλμα Habeas Corpus και διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του αιτητή έστω και αν η κράτηση έλκει φαινομενικά ισχύ από πράξη της διοίκησης ― Η αίτηση για έκδοση Habeas Corpus έγινε δεκτή.
Στις 8.3.2003, ο αιτητής αφίχθηκε στην Κύπρο με άδεια εισόδου για να φοιτήσει σε κολλέγιο και είχε πακιστανικό διαβατήριο. Όταν διαπιστώθηκε ότι το διαβατήριο του ήταν πλαστό ασκήθηκε εναντίον του ποινική δίωξη για διάπραξη πλαστοπροσωπίας και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης εννέα μηνών. Ενώ εξέτιε την ποινή του, υπέβαλε στις 25.9.2003 αίτηση προς την Αρχή Προσφύγων για να αναγνωριστεί ως πολιτικός πρόσφυγας και να του παραχωρηθεί άσυλο. Ο αιτητής αποφυλακίσθηκε στις 12.2.2004 και την ίδια ημέρα εκδόθηκαν διατάγματα απέλασης και κράτησης του επειδή ήταν απαγορευμένος μετανάστης. Την ίδια ημέρα αναστάληκε το διάταγμα απέλασής του προφανώς ενόψει της εκκρεμούσας αίτησής του για πολιτικό άσυλο ενώ πα[*671]ρέμεινε σε ισχύ το διάταγμα κράτησής του.
Ο αιτητής υπέβαλε την παρούσα αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus με στόχο την απελευθέρωσή του υποστηρίζοντας ότι το διάταγμα κράτησής του εκδόθηκε παράνομα.
Οι καθ’ ων η αίτηση ήγειραν προδικαστική ένσταση ότι το δικαστήριο στερείται δικαιοδοσίας να εκδικάσει την αίτηση.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, διαστέλλοντας την προσέγγιση του Χατζηχαμπή, Δ. στην Essa Murad Khlaief και στην υπόθεση Muhammed Hassan, ότι:
1) Η απεριόριστη κράτηση με σκοπό την απέλαση ελέγχεται με ένταλμα Habeas Corpus και
2) Η κράτηση δεν μπορεί να υφίσταται ανεξάρτητα από την απέλαση, αποδέχθηκε την αίτηση και αποφάνθηκε ότι:
Η κράτηση προσώπου ελέγχεται εν πάση περιπτώσει με προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus και εφόσον στην πορεία ελέγχου της νομιμότητας διαφανεί ξεκάθαρα ότι η κράτηση στερείται παντελώς νόμιμου ερείσματος τότε εκδίδεται το ένταλμα Habeas Corpus και διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του αιτητή έστω και αν η κράτηση έλκει φαινομενικά ισχύ από πράξη της διοίκησης.
Η αίτηση έγινε δεκτή με έξοδα υπέρ του αιτητή.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Khlaief (Αρ. 1) (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402,
Hassan (2004) 1 Α.Α.Δ. 648.
Αίτηση.
Αίτηση από τον αιτητή, Πακιστανό υπήκοο, εναντίον του οποίου είχαν εκδοθεί διατάγματα κράτησης και απέλασης ως απαγορευμένου μετανάστη και του οποίου το διάταγμα απέλασης ανεστάλη εκκρεμούσης αίτησής του για πολιτικό άσυλο όχι όμως και το διάταγμα κράτησης, για έκδοση διατάγματος Habeas Corpus ώστε να αφεθεί ελεύθερος από τις Κεντρικές Φυλακές, όπου κρατείται.
Γ. Ερωτοκρίτου, για τον Αιτητή.
[*672]Λ. Χριστοδουλίδου, για τους Καθ’ ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Ο αιτητής ζητά την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus ώστε να αφεθεί ελεύθερος από αστυνομική κράτηση.
Τα γεγονότα της υπόθεσης είναι ότι ο αιτητής αφίχθηκε στην Κύπρο στις 9.7.2002 με άδεια εισόδου για να φοιτήσει στο Intercollege στη Λάρνακα με τα στοιχεία Shahid Mehmood και πακιστανικό διαβατήριο με αριθμό 326926. Στις 30.7.2002 ο αιτητής αποτάθηκε για ανανέωση της άδειας παραμονής του ως φοιτητής και στις 29.11.2002 αναχώρησε από την Κύπρο. Στις 8.3.2003 επέστρεψε με άδεια εισόδου για να φοιτήσει στο Intercollege με το όνομα Shahid Mehmood.
Κατόπιν πληροφοριών, διαπιστώθηκε ότι ο αιτητής αφίχθηκε στην Κύπρο με πλαστό διαβατήριο και ενόψει τούτου, ασκήθηκε εναντίον του ποινική δίωξη. Κατηγορήθηκε ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας για διάπραξη του αδικήματος της πλαστοπροσωπίας και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης εννέα μηνών. Ενώ εξέτιε την ποινή του στις Κεντρικές Φυλακές, υπέβαλε στις 25.9.2003 αίτηση προς την Αρχή Προσφύγων για να αναγνωριστεί ως πολιτικός πρόσφυγας και να του παραχωρηθεί άσυλο. Η εξέταση της εν λόγω αίτησης δεν έχει ακόμα συμπληρωθεί.
Στις 12.2.2004 ο αιτητής αποφυλακίστηκε και την ίδια ημέρα, επειδή ήταν απαγορευμένος μετανάστης δυνάμει των προνοιών του άρθρου 6(1)(κ) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου Κεφ. 105, εκδόθηκαν δυνάμει του άρθρου 14 του πιο πάνω νόμου διατάγματα απέλασης και κράτησης του μέχρι την απέλαση. Ωστόσο, την ίδια ημέρα (12.2.2004), η Αν. Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ανέστειλε το διάταγμα απέλασης του αιτητή προφανώς ενόψει της εκκρεμούσας αίτησης του για πολιτικό άσυλο ενώ δεν ανέστειλε το διάταγμα κράτησης το οποίο παρέχει, καθώς λέγουν οι καθ΄ ων η αίτηση, νομιμοποιητικό έρεισμα για την κράτηση του αιτητή.
Οι καθ’ ων η αίτηση εγείρουν προδικαστική ένσταση ότι το δικαστήριο στερείται δικαιοδοσίας για την εκδίκαση της παρούσας αίτησης καθότι το διάταγμα κράτησης του αιτητή δεν μπορεί να ελεγχθεί με προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus εφόσον το θέμα ανάγεται στη σφαίρα του δημόσιου δικαίου. Δεύτερη προδικαστική ένσταση η οποία αναφέρεται σε κατ’ ισχυρισμό παρατυπία της [*673]ένορκης δήλωσης του αιτητή έχει εγκαταλειφθεί και δεν αποτελεί πλέον αντικείμενο εξέτασης.
Στην Essa Murad Khlaief (Αρ. 1) (2003) 1 Α.Α.Δ. 1402, ο Χατζηχαμπής Δ. έκρινε ότι η κράτηση προσώπου με σκοπό την απέλαση δεν μπορεί να είναι απεριόριστη αλλά περιορίζεται σε εύλογο χρόνο λαμβανομένων προς τούτο υπόψη των περιστάσεων που περιβάλλουν την κάθε υπόθεση και σε περίπτωση που διαπιστώνεται υπέρβαση του εύλογου χρόνου τότε η κράτηση ελέγχεται με ένταλμα Habeas Corpus.
Στην προκείμενη περίπτωση θεωρώ ότι η αναστολή του διατάγματος απέλασης στις 12.2.2004 αυτοδικαίως κατέστησε άνευ αντικειμένου το διάταγμα κράτησης για σκοπούς απέλασης εφόσον ο σκοπός έκδοσης του εν λόγω διατάγματος έπαυσε να υφίσταται. Διαστέλλοντας επομένως την ορθή προσέγγιση του Χατζηχαμπή, Δ. στην Essa (ανωτέρω), αποφαίνομαι ότι η κράτηση προσώπου ελέγχεται εν πάση περιπτώσει με προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus και εφόσον στην πορεία ελέγχου της νομιμότητας διαφανεί ξεκάθαρα ότι η κράτηση στερείται παντελώς νόμιμου ερείσματος τότε εκδίδεται το ένταλμα Habeas Corpus και διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του αιτητή έστω και αν η κράτηση έλκει φαινομενικά ισχύ από πράξη της διοίκησης. Παρενθετικά θα μπορούσε εδώ να ειπωθεί πως αν κατά την κρίση της αρμόδιας αρχής επιβαλλόταν η κράτηση του αιτητή για σκοπούς εξέτασης της εκκρεμούσας αίτησής του για πολιτικό άσυλο τότε έπρεπε να είχαν τύχει εφαρμογής οι σχετικές επί του θέματος της κράτησης αιτητών για πολιτικό άσυλο κλπ πρόνοιες των άρθρων 4, 7(4) και 7(6) των περί Προσφύγων Νόμων του 2000-2004 (Νόμοι 6(1)/2000, 6(1)/2002, 53(1)/2003, 67(1)/2003 και 9(1)/2004).
Μόλις τώρα έχει περιέλθει στη γνώση μου μια άλλη απόφαση του Χατζηχαμπή, Δ., στην υπόθεση Muhammed Hassan (2004) 1 Α.Α.Δ. 648 τα γεγονότα της οποίας είναι παρόμοια με αυτά της παρούσας αίτησης στην οποία ο Δικαστής αναφέρει τα εξής:
«Είναι φανερό στο μυαλό μου ότι η κράτηση δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να υφίσταται ανεξάρτητα από την απέλαση. Η κράτηση διενεργείται μόνο για σκοπούς απέλασης. Και αν το διάταγμα απέλασης έχει, όπως στην προκείμενη περίπτωση, ανασταλεί δεν νοείται κράτηση προσώπου για σκοπούς απέλασης. Η αναστολή του διατάγματος απέλασης εξυπακούει και αναστολή του διατάγματος κράτησης. Η κράτηση υπό αυτές τις συνθήκες απολήγει να είναι παράνομη, χωρίς να υπεισέρχεται κανείς στη [*674]νομιμότητα του διατάγματος απέλασης και κράτησης παρά μόνο στο γεγονός ότι αυτό δεν είναι σε ισχύ. Για το λόγο αυτό, καταλήγω ότι η κράτηση του Αιτητή όπως το έχει θέσει και ο κ. Μαππουρίδης για σκοπούς απέλασής του είναι όντως παράνομη.»
Ο αιτητής να αφεθεί ελεύθερος. Έξοδα υπέρ του αιτητή.
Η�αίτηση γίνεται δεκτή με έξοδα υπέρ του αιτητή.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο