(2004) 1 ΑΑΔ 1817
[*1817]5 Νοεμβρίου, 2004
[ΚΑΛΛΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ MALEK VICKEY,
Αιτητή,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ,
2. ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΣΥΛΟΥ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
3. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
4. ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ’ ων η αίτηση.
(Αίτηση Αρ. 154/2004)
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Διατάγματα κράτησης και απέλασης ― Αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus προς απελευθέρωση του αιτητή ο οποίος εκρατείτο για σκοπούς απέλασης ― Κατά πόσο υπήρχε έρεισμα για την κράτηση του αιτητή στον οποίο δεν είχαν γνωστοποιηθεί τα διατάγματα κράτησης και απέλασης πριν την ημερομηνία καταχώρησης της παρούσας αίτησης.
Διοικητικό Δίκαιο ― Διοικητικές πράξεις που δεν εξωτερικεύονται δεν αποκτούν οντότητα.
Στην υπόθεση αυτή, το Ανώτατο Δικαστήριο αποδέχθηκε την αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus επειδή ο αιτητής είχε λάβει γνώση των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης του, στις 14.10.2004, ενώ ο κρίσιμος χρόνος γνωστοποίησης είναι ο χρόνος καταχώρησης της αίτησης, που στην προκείμενη περίπτωση ήταν στις 28.9.2004. Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι ο χρόνος καταχώρησης της αίτησης είναι ο κρίσιμος χρόνος και για ένα άλλο λόγο. Σύμφωνα με τη νομολογία τα εν λόγω διατάγματα αποτελούν διοικητικές πράξεις που υπόκεινται σε προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος. Εφόσον αποτελούν διοικητικές πράξεις οι οποίες για να είναι έγκυρες πρέπει να εξωτερικευθούν ή να τελειοποιηθούν μέσα από την επίδοση τους στον αιτητή, η εξωτερίκευση ή τελειοποίηση τους μετά την καταχώρηση της αίτησης - εδώ με την επίδοση στις 14.10.2004 - θα ισοδυνα[*1818]μούσε με παροχή ευκαιρίας στους καθ’ ων η αίτηση να καταστήσουν έγκυρες τις πράξεις ex post facto πορεία που απαγορεύεται από τις αρχές του διοικητικού δικαίου. Το Ανώτατο Δικαστήριο υιοθέτησε την απόφαση στην πρόσφατη υπόθεση Rana Waheb Ali (Αρ. 2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 1791, όπου εξετάστηκε θέμα παρόμοιο με το θέμα της παρούσας υπόθεσης και όπου επίσης η αίτηση Habeas Corpus έγινε δεκτή επειδή δεν είχε γνωστοποιηθεί στον αιτητή η έκδοση των διαταγμάτων απέλασης και κράτησης και κρίθηκε ότι, γι’ αυτόν τον λόγο, η κράτησή του εστερείτο ερείσματος.
Η αίτηση επιτράπηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Hadjiyiorki v. Republic (1977) 3 C.L.R. 144,
Rana (Αρ. 2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 1791.
Αίτηση.
Αίτηση από τον αιτητή, από το Πακιστάν, εναντίον του οποίου στις 30/7/04 εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης, ως απαγορευμένου μετανάστη, δυνάμει του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105 όπως τροποποιήθηκε, για έκδοση διατάγματος Habeas Corpus για άμεση απελευθέρωση του από τα κρατητήρια της Αστυνομίας Λάρνακας, όπου κρατείται.
Γ. Ερωτοκρίτου, για τον Αιτητή.
Μ. Σπηλιωτοπούλου, για τους Καθ’ ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση ο αιτητής επιδιώκει «την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus ad Subjiciendum» για την απελευθέρωση του από την Αστυνομική κράτηση.
Οι καθ’ ων η αίτηση ισχυρίσθηκαν ότι η κράτηση του αιτητή είναι νόμιμη και είναι αποτέλεσμα διαταγμάτων κράτησης και απέλασης που εκδόθηκαν από τον Λειτουργό Μετανάστευσης στις 30.7.2004. Ισχυρίσθηκαν, επίσης, ότι το ένταλμα Habeas Corpus δεν μπορεί να εκδοθεί γιατί στον αιτητή παρέχεται άλλη εναλλακτική θεραπεία. Τέλος, ισχυρίσθηκαν ότι με την παρούσα αίτηση δεν μπορεί να εξεταστεί η νομιμότητα των διαταγμάτων κράτησης και απέλα[*1819]σης ενόψει του ότι τέτοια εξέταση εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου και υπόκειται σε αναθεώρηση μόνο με βάση το άρθρο 146 του Κυπριακού Συντάγματος.
Τα διατάγματα κράτησης και απέλασης (Τεκ. 10Α και 10Β αντίστοιχα στην ένορκη δήλωση των καθ’ ων η αίτηση) εκδόθηκαν στις 30.7.2004 για το λόγο ότι ο αιτητής είναι «απαγορευμένος μετανάστης δυνάμει της παραγ. (κ) του εδαφίου (1) του άρθρου 6 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου, Κεφ. 105».
Στην ένορκη δήλωση που υποστηρίζει την ένσταση οι καθ’ ων η αίτηση ισχυρίσθηκαν ότι ο αιτητής έλαβε γνώση των πιο πάνω διαταγμάτων με επιστολή τους ημερ. 30.7.2004 (βλ. Τεκ. 10Γ). Ο αιτητής κατέθεσε ενόρκως. Ισχυρίσθηκε ότι δεν είχε ποτέ παραλάβει την επιστολή. Εν όψει αυτής της πτυχής της μαρτυρίας του αιτητή η συνήγορος των καθ’ ων η αίτηση ζήτησε και της δόθηκε χρόνος για να διερευνήσει περαιτέρω το θέμα της επίδοσης της πιο πάνω επιστολής στον αιτητή. Σε μεταγενέστερο στάδιο οι καθ’ ων η αίτηση καταχώρησαν συμπληρωματικές ένορκες δηλώσεις στις οποίες, όμως, δεν διευκρινίστηκε το θέμα της επίδοσης της πιο πάνω επιστολής στον αιτητή. Στη μαρτυρία της η Διευθύντρια Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης ανέφερε ότι η επιστολή – Τεκ. 10Γ – παραδόθηκε στον αιτητή από την Αστυνομία. Έκαμε – ανέφερε – έρευνα και διαπίστωσε ότι η επιστολή παραδόθηκε στον αιτητή. Πλήν όμως, σύμφωνα με την ευπαίδευτη συνήγορο των καθ’ ων η αίτηση, ο Αστυνομικός ο οποίος επέδωσε την επιστολή δεν έχει εντοπιστεί (βλ. πρακτικό ημερ. 6.10.2004). Η εικόνα που σχετίζεται με την επίδοση της επιστολής συμπληρώθηκε με την κατάθεση της, από τους καθ΄ ων η αίτηση, κατά τη δικάσιμο της 15.10.2004. Επί της επιστολής υπάρχει σημείωση του Αστυφύλακα με αρ. 2264 ότι ο αιτητής «ενημερώθηκε για το περιεχόμενο της και υπέγραψε στην παρουσία του» στις 14.10.2004.
Ο κρίσιμος χρόνος εξέτασης της νομιμότητας της κράτησης είναι ο χρόνος καταχώρισης της αίτησης. Αυτό υπαγορεύει η φύση του εντάλματος Habeas Corpus. Το τελευταίο αποτελεί «προσταγή του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την προσαγωγή ενός προσώπου που κρατείται και να γνωστοποιηθεί ο λόγος της κράτησης του» (βλ. Halsbury’s Laws of England, 3η έκδοση, Τόμος 11, παραγ. 72(m): “The writ is a demand by the King’s Supreme Court of Justice to produce a person under confinement, and to signify the reason of his confinement”). Ο χρόνος καταχώρισης της αίτησης είναι ο κρίσιμος χρόνος και για ένα άλλο λόγο. Σύμφωνα με τη νομολογία τα εν λόγω διατάγματα αποτελούν διοικητικές πράξεις που υπόκεινται [*1820]σε προσφυγή δυνάμει του αρ. 146.1 του Συντάγματος. Εφόσον αποτελούν διοικητικές πράξεις οι οποίες για να είναι έγκυρες πρέπει να εξωτερικευθούν ή να τελειοποιηθούν μέσα από την επίδοση τους στον αιτητή, θεωρώ ότι η εξωτερίκευση ή τελειοποίηση τους μετά την καταχώριση της αίτησης – εδώ με την επίδοση στις 14.10.2004 – θα ισοδυναμούσε με παροχή ευκαιρίας στους καθ΄ ων η αίτηση να καταστήσουν έγκυρες τις πράξεις ex post facto πορεία που απαγορεύεται από τις αρχές του διοικητικού δικαίου (Hadjiyiorki v. Republic (1977) 3 C.L.R. 144, 151, 152).
Με βάση το ενώπιον μου υλικό διαπιστώνω ότι ο αιτητής δεν είχε λάβει γνώση της επιστολής – Τεκ. 10Γ – προ της καταχώρισης της παρούσας αίτησης – στις 28.9.2004. Έλαβε γνώση της επιστολής στις 14.10.2004. Επομένως κατά το χρόνο καταχώρισης της αίτησης ο οποίος είναι και ο κρίσιμος χρόνος της εξέτασης της νομιμότητας της κράτησης το διάταγμα κράτησης δεν είχε εξωτερικευθεί. Παρέμεινε internum της διοίκησης.
Είχα την ευκαιρία να εξετάσω παρόμοιο θέμα στην Rana Wahed Ali (Αρ. 2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 1791. Μεταφέρω το σχετικό απόσπασμα:
«Λαμβάνω υπόψη την πιο πάνω διαπίστωση μου, σύμφωνα με την οποία ο αιτητής δεν έλαβε γνώση των διαταγμάτων εκείνων. Σε περίπτωση που θα ελάμβανε γνώση δεν θα είχα δικαιοδοσία να εξετάσω την αίτηση γιατί η αμφισβήτηση της νομιμότητας τέτοιων διαταγμάτων εμπίπτει εντός της δυνάμει του αρ. 146.1 του Συντάγματος δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Ωστόσο στην απουσία γνωστοποίησης των διαταγμάτων στον αιτητή δεν υπάρχει έρεισμα για την κράτηση του. Για την κατάληξη μου αυτή έχω αντλήσει καθοδήγηση από την απόφαση του αδελφού Δικαστή Νικολάου στην Kashir Saleemi, Αίτηση 153/2004/7.10.2004, στην οποία λέχθηκαν τα εξής:
‘Η αίτηση επιτυγχάνει. Διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του αιτητή. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ του.
Ο λόγος είναι προφανής. Καθώς ανέφερα κατά τη συζήτηση, δεν θα είχα δικαιοδοσία να εξετάσω την περίπτωση εφόσον διαπίστωνα ότι εκδόθηκαν εκτελεστές διοικητικές αποφάσεις που εξωτερικεύθηκαν, δηλαδή που δεν παρέμειναν internum και που επομένως απέκτησαν οντότητα. Τη ελλείψει όμως ένδειξης στο φάκελο ότι γνωστοποιήθηκε στον αιτητή η έκδοση των διαταγμάτων απέλασης και κράτησης δεν υπάρχει έρεισμα για την κρά[*1821]τηση του. Δεν χρειάζεται εδώ να επεκταθώ ευρύτερα. Η κοινοποίηση δεν μπορεί να γίνει μέσω των δικογραφημάτων: βλ. Αλίκη Γεωργίου ν. Δήμου Λάρνακας (Αρ. 1) (1998) 3 Α.Α.Δ. 197, στη σελ. 203.’
Για τους λόγους που υποδεικνύονται στις πιο πάνω αποφάσεις, τους οποίους υιοθετώ, θεωρώ ότι δεν υπήρχε έρεισμα για την κράτηση του αιτητή μέχρι τις 28.9.2004 – ημερομηνία καταχώρισης της παρούσας αίτησης.
Για το λόγο αυτό η αίτηση επιτυγχάνει με έξοδα. Διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του αιτητή.
Η�αίτηση επιτρέπεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο