(2005) 1 ΑΑΔ 339
28 Φεβρουαρίου, 2005
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
1. ΜΑΡΙΟΣ ΚΑΚΟΥΛΛΗΣ,
2. ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ,
Εφεσείοντες,
v.
M.M.T. WASH & GO CAR LIMITED,
Εφεσιβλήτων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 11531)
Συμβάσεις ― Γραπτή σύμβαση πώλησης επιχείρησης ― Τροποποίηση της σύμβασης με μεταγενέστερο έγγραφο με το οποίο το οφειλόμενο από τους αγοραστές υπόλοιπο μειώθηκε λόγω προβλημάτων και εκκρεμοτήτων που αφορούσαν την σύμβαση και τις οποίες οι πωλητές ανέλαβαν να διευθετήσουν ― Οι διαπιστώσεις του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι το έγγραφο δεν αποτελούσε συμφωνία και ότι το Άρθρο 63 του περί Συμβάσεων Νόμου, δεν ετύγχανε εφαρμογής, κρίθηκαν εσφαλμένες κατ’ έφεση.
Η υπόθεση αυτή αφορά συμφωνία πώλησης η οποία υπογράφηκε στις 7.11.1996, με την οποία οι εφεσίβλητοι πώλησαν στους εφεσείοντες επιχείρηση πλυντηρίου αυτοκινήτων, αντί του ποσού των £47.000,00.
Οι εφεσείοντες κατέβαλαν ποσό £9.000,00 με την υπογραφή της συμφωνίας, το δε υπόλοιπο θα καταβαλλόταν εντός 30 ημερών. Μεταγενέστερα του προβλεπόμενου από τη συμφωνία χρόνου κατέβαλαν ακόμα £21.000,00. Οι εφεσίβλητοι απαίτησαν με αγωγή τους το υπόλοιπο ποσό των £17.000,00 και εξασφάλισαν απόφαση για το εν λόγω ποσό εναντίον των εφεσειόντων. Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς των εφεσειόντων ότι η αρχική συμφωνία πώλησης τροποποιήθηκε με νέα συμφωνία (Τεκμ. 7) με την οποία το οφειλόμενο υπόλοιπο μειώθηκε από £17.000,00 σε £7.500,00 λόγω των προβλημάτων στα μηχανήματα του πλυντηρίου και των εκκρεμοτήτων που υπήρχαν με το Δήμο Έγκωμης για τα υποστατικά και τις οποίες οι εφεσίβλητοι – για να εξοφληθεί το υπόλοιπο – ανέλαβαν να διευθετήσουν. Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε ανταπαίτηση των εφεσειόντων με την οποία ζητούσαν ποσό £11.000,00, που απώλεσαν αφού αναγκάστηκαν λόγω των προβλημάτων της επιχείρησης να την πωλήσουν σε τρίτο πρόσωπο.
Με την έφεση, η οποία στρέφεται κατά της απόφασης επί της απαίτησης, αμφισβητείται η ορθότητα της αξιολόγησης της μαρτυρίας και η κατάληξη σε εύρημα ότι το Τεκμ. 7 δεν αποτελεί συμφωνία. Αμφισβητείται επίσης η κρίση ότι δεν τυγχάνει εφαρμογής στην υπόθεση το Άρθρο 63 του περί Συμβάσεων Νόμου, Κεφ. 149.
Το Ανώτατο Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν διατύπωσε ευκρινώς ευρήματα αξιοπιστίας. Αποφάνθηκε όμως ότι υπήρχαν ενώπιόν του αδιαμφισβήτητα γεγονότα τα οποία του επέτρεπαν να αποφασίσει την επίδικη διαφορά.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η συμφωνία Τεκμ. 7, αποτελεί περίπτωση τροποποιητικής συμφωνίας και εφαρμογής των Άρθρων 62 και 63 του Κεφ. 149, και δεσμεύει και τα δύο μέρη.
2. Το οφειλόμενο υπόλοιπο είναι £7.500,00 και οι εφεσείοντες δεν υποχρεούνται να το καταβάλουν εκτός εάν οι εφεσίβλητοι διευθετήσουν τις εκκρεμότητες με το Δήμο Έγκωμης. Επειδή όμως οι εν λόγω εκκρεμότητες δεν έχουν ακόμη διευθετηθεί, το οφειλόμενο υπόλοιπο δεν έχει καταστεί πληρωτέο, ώστε οι εφεσίβλητοι να δικαιούνται απόφαση για πληρωμή του.
Η έφεση επιτράπηκε με έξοδα υπέρ των εφεσειόντων.
Έφεση.
Έφεση από τους εναγόμενους κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας που δόθηκε στις 30/10/02 (Αρ.�Αγωγής 15536/98) με την οποία επιδίκασε υπέρ των εναγόντων και εναντίον τους το αξιούμενο από τους ενάγοντες ποσό των £17.000,00, ως το υπόλοιπο τιμήματος πώλησης επιχείρησης πλυντηρίου αυτοκινήτων από τους εφεσίβλητους δυνάμει γραπτής μεταξύ τους συμφωνίας ημερομηνίας 7/11/1996.
Ν. Κλεάνθους για Χρ. Τριανταφυλλίδη, για τους Εφεσείοντες.
Ρ. Χρίστη για Α. Παπαντωνίου, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Παπαδοπούλου.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Εναντίον των εφεσειόντων (εναγομένων) εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας απόφαση για το ποσό των £17.000,00, υπόλοιπο τιμήματος πώλησης επιχείρησης πλυντηρίου αυτοκινήτων από τους εφεσίβλητους (ενάγοντες), δυνάμει γραπτής συμφωνίας ημερομηνίας 7/11/1996.
Ανταπαίτηση των εφεσειόντων για το ποσό των £11.000,00, υπό μορφή ζημιών, που υπέστησαν ως αποτέλεσμα παραλείψεων των εφεσιβλήτων με βάση τη συμφωνία, απορρίφθηκε.
Εφεσείοντες και εφεσίβλητοι υπέγραψαν στις 7/11/1996 συμφωνία, με την οποία οι εφεσίβλητοι πώλησαν στους εφεσείοντες επιχείρηση πλυντηρίου αυτοκινήτων, αντί του ποσού των £47.000,00. Η πώληση αφορούσε επιχείρηση σε λειτουργία και περιλάμβανε μηχανήματα και εμπορική εύνοια.
Με την υπογραφή της συμφωνίας, κατεβλήθη ποσό £9.000,00, το δε υπόλοιπο θα καταβαλλόταν εντός 30 ημερών. Οι εφεσείοντες, με την υπογραφή της συμφωνίας, ανέλαβαν αμέσως την επιχείρηση. Μεταγενέστερα του προβλεπόμενου στη συμφωνία χρόνου κατέβαλαν ακόμη £21.000,00.
Οι εφεσείοντες, καίτοι αποδέχονταν τη συμφωνία και ότι έναντι κατέβαλαν συνολικά ποσό £30.000,00, ισχυρίστηκαν ότι μεταγενέστερα συνήψαν νέα συμφωνία, με την οποία το οφειλόμενο υπόλοιπο μειώθηκε από £17.000,00 σε £7.500,00, για το λόγο ότι τα μηχανήματα παρουσίαζαν συνεχώς προβλήματα. Επίσης, εκκρεμότητες που υπήρχαν με το Δήμο Έγκωμης για τα υποστατικά ήταν αδύνατο να διευθετηθούν. Το υπόλοιπο συμφωνήθηκε ότι θα εξοφλείτο, εφόσον οι εφεσίβλητοι διευθετούσαν τις εκκρεμότητες που υπήρχαν για τα υποστατικά με το Δήμο Έγκωμης. Ανταπαιτούσαν, επίσης, ποσό £11.000,00, που απώλεσαν, αφού αναγκάστηκαν, λόγω των προβλημάτων στη λειτουργία των μηχανημάτων και, γενικά, της επιχείρησης, να την παραχωρήσουν σε τρίτο πρόσωπο στις 15/10/1998.
Προς υποστήριξη των ισχυρισμών τους, οι εφεσείοντες παρουσίασαν τόσο προφορική όσο και γραπτή μαρτυρία. Η γραπτή μαρτυρία, σ’ ό,τι αφορά την τροποποίηση της αρχικής συμφωνίας, περιλάμβανε επιστολή της συνηγόρου των ημερομηνίας 12/8/1997 και έγγραφο, υπογεγραμμένο από τους εφεσίβλητους, υπό τον τίτλο «Απόδειξη - Δήλωση», ημερομηνίας 30/9/1997 - Τεκμ. 7.
Οι εφεσίβλητοι, στη μαρτυρία τους, δέχθηκαν ότι, μετά την υπογραφή της αρχικής συμφωνίας και τη λειτουργία της επιχείρησης από τους εφεσείοντες, ακολούθησαν συζητήσεις. Αφορμή ήταν η άρνηση των εφεσειόντων να εξοφλήσουν το υπόλοιπο, για το λόγο ότι, καθώς πρόβαλαν, τα μηχανήματα παρουσίαζαν συχνά βλάβες. Προτίμησαν, αντί να καταγγείλουν τη συμφωνία, με συζητήσεις να επιδιώξουν να εισπράξουν το υπόλοιπο. Όφειλαν οι ίδιοι αρκετά χρήματα και δέχονταν πιέσεις για να εξοφλήσουν. Οι συζητήσεις οδήγησαν στην υπογραφή του Τεκμ. 7. Με αυτό δήλωσαν ότι εισέπραξαν τις £21.000,00, δεν είχαν όμως πρόθεση να μειώσουν το υπόλοιπο. Ποτέ δεν ήταν αυτός ο σκοπός των συζητήσεων.
Με την έφεση, η οποία στρέφεται κατά της απόφασης επί της απαίτησης, όχι και της απόρριψης της ανταπαίτησης, αμφισβητείται η ορθότητα της αξιολόγησης της μαρτυρίας που ακούστηκε και της σημασίας των διαπραγματεύσεων που ακολούθησαν τη γραπτή συμφωνία, ως και η κατάληξη ότι το έγγραφο - «Απόδειξη - Δήλωση» δεν αποτελεί συμφωνία. επίσης, η ερμηνεία που δόθηκε στο Άρθρο 63 του περί Συμβάσεων Νόμου, ΚΕΦ. 149. Εσφαλμένα, διατείνονται οι εφεσείοντες, κρίθηκε ότι αυτό δεν τυγχάνει εφαρμογής στην υπόθεση.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο, μετά από εκτενή αναφορά στη μαρτυρία, ασχολήθηκε με τη σημασία του εγγράφου - Τεκμ. 7, χωρίς όμως να διατυπώσει ευκρινώς ευρήματα αξιοπιστίας. Με αυτή τη διαπίστωση, πλήττεται η ορθότητα της απόφασης, δεδομένου ότι η αξιολόγηση της μαρτυρίας είναι έργο κατ’ εξοχήν του πρωτόδικου δικαστηρίου - (βλ. Papadopoulos v. Stavrou (1982) 1 C.L.R. 321).
Διαπιστώνουμε, όμως, παρά την έλλειψη ευρημάτων αξιοπιστίας, ότι υπάρχουν ενώπιόν μας αδιαμφισβήτητα γεγονότα, όπως και το Επαρχιακό Δικαστήριο διαπίστωσε, τα οποία μας επιτρέπουν να μη διατάξουμε επανεκδίκαση αλλά να αποφασίσουμε τη διαφορά.
Ήταν αδιαμφισβήτητο ότι, αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας και τη λειτουργία της επιχείρησης από τους εφεσείοντες, υπήρξαν από μέρους τους διάφορες παραστάσεις και διαμαρτυρίες για ελαττωματικότητα στα μηχανήματα και εκκρεμότητες με το Δήμο Έγκωμης και την Πολεοδομία, οι οποίες, με την αρχική συμφωνία, ήταν δική τους ευθύνη. Με αφορμή αυτά, αρνούνταν να καταβάλουν το υπόλοιπο του τιμήματος μετά την προκαταβολή των £9.000,00, δηλαδή τις £38.000,00. Οι εφεσίβλητοι, από την πλευρά τους, σε μια προσπάθεια να μην τερματίσουν τη συμφωνία, συζητούσαν με τους εφεσείοντες, με σκοπό την εξεύρεση λύσης. Αποτέλεσμα των συζητήσεων ήταν η υπογραφή, από πλευράς εφεσιβλήτων, του εγγράφου - Τεκμ. 7, το οποίο πρωτόδικα κρίθηκε ότι δεν αποτελεί τροποποιητική συμφωνία ελλείψει ανταλλάγματος από πλευράς εφεσειόντων, αλλά και για το λόγο ότι δεν έφερε την υπογραφή τους.
Δε συμφωνούμε με τον τρόπο που πρωτόδικα προσεγγίστηκε το Τεκμ. 7 και την ερμηνεία που του δόθηκε. Προτού δώσουμε τα δικά μας ευρήματα για τη σημασία του, θεωρούμε χρήσιμο να το παραθέσουμε:-
«ΑΠΟΔΕΙΞΗ - ΔΗΛΩΣΗ
Έλαβα παρά κ. Μάριου Χαραλάμπους εκ Λευκωσίας, το ποσόν των Λιρών Κύπρου είκοσι μία χιλιάδες (ΛΚ21.000.-) μόνο έναντι, παραμένοντος υπολοίπου εκ ΛΚ7.500.- για εξόφληση κάθε υποχρέωσης των κ.κ. Μάριου Κακουλή και Μάριου Χαραλάμπους από τη Λευκωσία, που πηγάζει από τη συμφωνία ημ. 7/11/96. Το ποσό των ΛΚ7.500.- αποδεχόμεθα να εξοφληθεί αφού διευθετήσουμε όλες τις εκκρεμότητες που υπάρχουν στο Δημαρχείο και Πολεοδομία σε σχέσει με την ανωτέρω συμφωνία, εκτός από τα πεζοδρόμια και περίφραξη της πίσω πλευράς του πλυντηρίου.»
Από το λεκτικό του, σαφώς συνάγεται ότι, με αυτό, τα μέρη συμφώνησαν σε τροποποίηση της αρχικής συμφωνίας, με αναφορά στις παραστάσεις των εφεσειόντων για τα προβλήματα στα μηχανήματα και, γενικά, για το πώς οι εφεσίβλητοι παρουσίασαν την όλη εικόνα της επιχείρησης πριν τη συμφωνία. Οι εφεσείοντες κατέβαλαν ποσό £21.000,00, ακριβώς γιατί οι εφεσίβλητοι μείωσαν το υπόλοιπο σε £7.500,00, προς εξόφληση κάθε υποχρέωσης από την αρχική συμφωνία. Ταυτόχρονα, οι εφεσίβλητοι αναλάμβαναν την υποχρέωση να διευθετήσουν εκκρεμότητες, που υπήρχαν με το Δημαρχείο και την Πολεοδομία, και που, με την αρχική συμφωνία, βάρυναν τους εφεσείοντες.
Το έγγραφο - Τεκμ. 7 - αποτελεί περίπτωση τροποποιητικής συμφωνίας και εφαρμογής των Άρθρων 62 και 63 του ΚΕΦ. 149. Η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ότι δεν υπήρξε, από πλευράς εφεσειόντων, αντάλλαγμα, δεν υποστηρίζεται από τη μαρτυρία που δεν αμφισβητείται. Το έγγραφο είναι, καθ’ όλα, δεσμευτικό για τα μέρη.
Καταλήγουμε ότι το οφειλόμενο υπόλοιπο προς τους εφεσίβλητους είναι το ποσό των £7.500,00 και όχι το ποσό των £17.000,00, όπως πρωτόδικα κρίθηκε. Η εξόφληση, όμως, του ποσού των £7.500,00, σύμφωνα με το Τεκμ. 7, συμφωνήθηκε να γίνει, αφού προηγουμένως οι εφεσίβλητοι διευθετήσουν τις εκκρεμότητες με το Δήμο Έγκωμης, οι οποίες, βέβαια, με βάση τις εκ συμφώνου κατατεθείσες επιστολές του Δήμου Έγκωμης, ημερομηνίας 19/4/2000 και 5/3/2002 - Τεκμ. 10 και 11 - παραμένουν εκκρεμείς. Συνεπώς, το οφειλόμενο υπόλοιπο δεν έχει καταστεί πληρωτέο, ώστε να δικαιούνται οι εφεσίβλητοι απόφαση για την πληρωμή του.
Η έφεση επιτυγχάνει.
Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται.
Το ίδιο παραμερίζεται και η πρωτόδικη διαταγή για τα έξοδα. Καμιά διαταγή για έξοδα πρωτόδικα.
Έξοδα έφεσης υπέρ των εφεσειόντων.
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα υπέρ των εφεσειόντων.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο