(2006) 1 ΑΑΔ 1057
[*1057]24 Οκτωβρίου, 2006
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στές]
PHILIPPOU GENERAL BONDED WAREHOUSE LTD,
Εφεσείοντες-Εναγόμενοι,
v.
ΚΩΣΤΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ,
Εφεσιβλήτου-Ενάγοντα.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 12105)
Πολιτική Δικονομία ― Δικόγραφα ― Λεπτομέρειες οι οποίες δίδονται είτε με επιστολή είτε με διάταγμα του Δικαστηρίου θεωρούνται ως μέρος των δικογράφων.
Απόδειξη ― Αντεξέταση ― Παράλειψη αντεξέτασης μάρτυρος σε ουσιώδες μέρος της μαρτυρίας ― Διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου να θεωρήσει την παράλειψη αυτή ως αποδοχή των ισχυρισμών του στο σημείο που δεν αντεξετάστηκε.
Ευρήματα Δικαστηρίου ― Αξιοπιστία μαρτύρων ― Αξιολόγηση αξιοπιστίας μαρτύρων και κατάληξη σε ευρήματα ― Συνιστά κατ’ εξοχήν έργο του πρωτόδικου Δικαστηρίου ― Ευχέρεια για παραμερισμό των ευρημάτων αξιοπιστίας του πρωτόδικου Δικαστηρίου παρέχεται μόνο όταν αυτά αντιστρατεύονται την κοινή λογική και δεν δικαιολογούνται από τη μαρτυρία ή όταν τα συμπεράσματα είναι εξ αντικειμένου ανυπόστατα, παράλογα ή αυθαίρετα και δεν υποστηρίζονται από τη μαρτυρία που έχει αποδεχθεί το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας, μετά από ακροαματική διαδικασία, εξέδωσε απόφαση υπέρ του εφεσίβλητου για £687.- πλέον έξοδα, για ζημιές που είχε υποστεί το όχημά του στις αποθήκες αποταμίευσης των εφεσειόντων.
Αποτέλεσμα της πιο πάνω απόφασης ήταν η καταχώρηση της παρούσας έφεσης στην οποία προβλήθηκαν οι ακόλουθοι λόγοι έφεσης:
1. Εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο επέτρεψε στον εφεσίβλητο [*1058]να «εξέλθει» από τα δικόγραφα του, δηλαδή του επέτρεψε να αναφερθεί σε ζημιές και βλάβες για τις οποίες δεν φαινόταν στην έκθεση απαίτησης πότε έγιναν.
2. Εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο επέτρεψε στον εφεσίβλητο να δώσει μαρτυρία για ειδικές ζημιές που δεν περιγράφονται ειδικά στα δικόγραφα ή με λεπτομέρειες στα δικόγραφα.
3. Εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο θεώρησε την παράλειψη αντεξέτασης του εφεσίβλητου ως παραδοχή των εφεσειόντων σε σχέση με συγκεκριμένο κονδύλι για ζημιές στο όχημα για το οποίο δεν κατατέθηκε απόδειξη.
4. Η προσαχθείσα μαρτυρία δεν αξιολογήθηκε ορθά.
5. Τα έξοδα αίτησης για τροποποίηση της αγωγής θα έπρεπε να αφαιρεθούν από τα υπολογισθέντα έξοδα της αγωγής στα οποία οι εφεσείοντες καταδικάστηκαν στο τέλος της υπόθεσης.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Οι λεπτομέρειες οι οποίες δόθηκαν με σχετική επιστολή στους εφεσείοντες από τον εφεσίβλητο, θεωρούνται ως μέρος των δικογράφων.
2. Το εκδικάζον Δικαστήριο έχει διακριτική ευχέρεια να θεωρήσει την παράλειψη αντεξέτασης μάρτυρος σε ουσιώδες μέρος της μαρτυρίας ως αποδοχή των ισχυρισμών του στο σημείο που δεν αντεξετάστηκε.
3. Δεν έχει τεκμηριωθεί οποιοσδήποτε λόγος επέμβασης του Εφετείου στα ευρήματα αξιοπιστίας του πρωτόδικου Δικαστηρίου στη βάση των οποίων, αφού εφάρμοσε ορθά και τη νομική πτυχή της υπόθεσης, κατέληξε στην έκδοση της εκκαλούμενης απόφασης.
4. Προφανώς, εκ παραδρομής, τα έξοδα της αίτησης για τροποποίηση δεν αφαιρέθηκαν από τα έξοδα της αγωγής. Όμως με την απόφαση της Πρωτοκολλητού ότι τα έξοδα της τροποποίησης, που ήσαν εναντίον του εφεσίβλητου, μπορούν να ψηφιστούν, τότε οποιοδήποτε ποσό ψηφιστεί θα μπορούν να το εισπράξουν οι εφεσείοντες από τον εφεσίβλητο.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.
[*1059]Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Κουρσουμά ν. Κοσμά (1991) 1 Α.Α.Δ. 973,
A.C.T. Textiles v. Zodhiatis (1986) 1 C.L.R. 89,
Adidas v. Jonitexo Ltd (1987) 1 C.L.R. 383,
Παπακόκκινου ν. Σμιρλή κ.ά. (2001) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1653.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας (Υπ. Αρ. 3772/02), ημερ. 9/7/04.
Μ. Σουρουλλά, για τους Εφεσείοντες.
Αντ. Γεωργιάδης, για τον Εφεσίβλητο.
Εx tempore
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Φωτίου.
ΦΩΤΙΟΥ, Δ.: Ο εφεσίβλητος είναι Κύπριος, μόνιμος κάτοικος Αγγλίας, ο οποίος όμως επισκέπτεται συχνά την Κύπρο με την οικογένειά του. Για το σκοπό της εδώ διακίνησης τους είχαν δύο οχήματα, ένα της συζύγου του και ένα δικής του ιδιοκτησίας, τύπου Mercedes, με αρ. εγγραφής FDP541V. Για όσο χρονικό διάστημα ήταν στο εξωτερικό τα αυτοκίνητα τα παρέδιδε στους εφεσείοντες, οι οποίοι έχουν αποθήκες αποταμίευσης εγκεκριμένες από το Τελωνείο για ασφαλή φύλαξη έναντι σχετικού χρηματικού τιμήματος. Οι αποθήκες είναι στη Λάρνακα. Η συνεργασία των διαδίκων άρχισε από το 1996 και συνέχισε μέχρι το 2001. Όταν ο εφεσίβλητος θα ερχόταν στην Κύπρο το καλοκαίρι του 2001 ειδοποίησε εκ των προτέρων για το σκοπό αυτό τους εφεσείοντες για να του έχουν έτοιμα τα οχήματα. Είχαν αυτό της συζύγου αλλά όχι το δικό του, το οποίο τελικά παρέλαβε στις 20.6.2001, αλλά σύμφωνα με τον ισχυρισμό του, που έγινε τελικά δεκτός από το πρωτόδικο δικαστήριο, το όχημα είχε υποστεί ζημιές ενόσω ήταν υπό τη φύλαξη των εφεσειόντων. Οι τελευταίοι αρνήθηκαν ευθύνη και/ή ότι το αυτοκίνητο υπέστη οποιεσδήποτε ζημιές πέραν της φυσικής φθοράς, οπότε ο εφεσίβλητος ήγειρε την αγωγή με αρ. 3772/02 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας εναντίον τους αξιώνοντας το ποσό [*1060]των £725.- Το πρωτόδικο δικαστήριο, μετά από ακροαματική διαδικασία, εξέδωσε απόφαση υπέρ του εφεσίβλητου για £687.- πλέον έξοδα. Βάση της αγωγής ήταν παράβαση συμφωνίας και/ή αμέλεια των εφεσειόντων ενώ το όχημα βρισκόταν υπό τη φύλαξη τους.
Αποτέλεσμα της πιο πάνω απόφασης ήταν η καταχώριση της παρούσας έφεσης στην οποία ουσιαστικά προβάλλονται έξι συνολικά λόγοι έφεσης, αφού ο έβδομος αφορά θέμα εξόδων αίτησης για τροποποίηση.
Ο πρώτος λόγος έφεσης είναι ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο δικαστήριο επέτρεψε στον ενάγοντα να «εξέλθει» από τα δικόγραφα του, δηλαδή του επέτρεψε να αναφερθεί σε ζημιές και βλάβες για τις οποίες δεν φαινόταν στην έκθεση απαίτησης πότε έγιναν. Εξετάσαμε τα ενώπιον του πρωτοδίκου δικαστηρίου γεγονότα και ιδιαίτερα την παράγραφο 5 της έκθεσης απαίτησης. Φαίνονται εκεί οι ειδικές ζημιές με αρκετή σαφήνεια με παραπομπή για μέρος αυτών σε σχετικό τιμολόγιο. Οι εναγόμενοι προχώρησαν περαιτέρω και ζήτησαν λεπτομέρειες οι οποίες τους δόθηκαν με σχετική επιστολή. Το δικαίωμα τους αυτό πηγάζει από τους Κανόνες της Πολιτικής Δικονομίας αλλά και τη νομολογία (Βλ. Κουρσουμά ν. Κοσμά (1991) 1 Α.Α.Δ. 973). Οι λεπτομέρειες που δίδονται είτε με επιστολή από τον διάδικο είτε με διάταγμα του δικαστηρίου θεωρούνται ως μέρος των δικογράφων. Επομένως ο πρώτος λόγος απορρίπτεται.
Ο δεύτερος λόγος συνίσταται στο ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο δικαστήριο επέτρεψε στον εφεσίβλητο να δώσει μαρτυρία για ειδικές ζημιές που δεν περιγράφονται ειδικά στα δικόγραφα ή με λεπτομέρειες στα δικόγραφα. Τα όσα αναφέραμε για τον πρώτο λόγο οδηγούν σε απόρριψη και του δεύτερου λόγου έφεσης.
Με τον τρίτο λόγο προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο δικαστήριο θεώρησε την παράλειψη αντεξέτασης του εφεσίβλητου ως παραδοχή των εφεσειόντων για το κονδύλι των πογιατισμάτων και ισιωμάτων του οχήματος αξίας £450.- για το οποίο ποσό δεν κατατέθηκε απόδειξη. Εξετάσαμε τη μαρτυρία επί του σημείου αυτού και η επισήμανση του δικαστηρίου ότι δεν αντεξετάστηκε ο εφεσίβλητος είναι ορθή. Σύμφωνα με τη νομολογία (βλ., μεταξύ άλλων, A.C.T. Textiles v. Zodhiatis (1986) 1 C.L.R. 89 και Adidas v. Jonitexo Ltd (1987) 1 C.L.R. 383), εκεί που ένας μάρτυρας δεν αντεξετάζεται σε ουσιώδες μέρος της μαρτυρίας του παρέχει στο δικαστήριο διακριτική ευχέρεια να θεωρήσει την παράλειψη αυτή ως αποδοχή των ισχυρισμών του στο σημείο που δεν [*1061]αντεξετάστηκε. Με τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης η κατάληξη του δικαστηρίου ότι η μη αντεξέταση οδηγούσε σε παραδοχή του ισχυρισμού, ήταν εύλογα επιτρεπτή. Έτσι απορρίπτεται κι΄ αυτός ο λόγος.
Οι τέταρτος, πέμπτος και έκτος λόγοι αφορούν αξιολόγηση της μαρτυρίας. Το θέμα αυτό εξετάζεται κάτω από το φως της νομολογίας ότι η αξιολόγηση της προσαχθείσας μαρτυρίας είναι έργο που κατά κύριο λόγο ανήκει στο πρωτόδικο δικαστήριο. Το Εφετείο επεμβαίνει μόνον αν τα ευρήματα του πρωτόδικου δικαστηρίου είναι παράλογα ή αυθαίρετα ή δεν υποστηρίζονται από τη μαρτυρία που έχει δεχθεί ως αξιόπιστη (Βλ. Παπακόκκινου ν. Σμιρλή κ.ά. (2001) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1653, όπου γίνεται αναφορά και σε προηγούμενη νομολογία). Το πρωτόδικο δικαστήριο, για τους λόγους που εξηγεί με λεπτομέρεια, προτίμησε την εκδοχή του εφεσίβλητου και των μαρτύρων του, οι οποίοι ήσαν ανεξάρτητοι μάρτυρες, και απέρριψε αυτή των δύο μαρτύρων της υπεράσπισης (εφεσειόντων). Επεσήμανε το πρωτόδικο δικαστήριο ότι η συμφωνία ήταν όπως την ισχυρίστηκε ο εφεσίβλητος, δηλαδή ότι το όχημα θα φυλάττετο σε κλειστό χώρο, πράγμα το οποίο δέχθηκε και ο Μ.Υ.2. Το ότι, έστω και για μικρή περίοδο, μετακίνησαν το αυτοκίνητο από το χώρο αυτό και το άφησαν εκτεθειμένο σε υπαίθριο χώρο, και εδώ η μαρτυρία ήταν κοινή. Η εκδοχή του εφεσίβλητου ότι είχε ζημιές το όχημα, που υποστηρίχθηκε και από τον εκτιμητή οχημάτων, ήταν πολύ πιο σαφής, λογική και αληθοφανής παρά τη μαρτυρία των εφεσειόντων ότι δεν είχε καθόλου ζημιές. Οι ζημιές βασικά ήσαν «βουλώματα», γδαρσίματα σε διάφορα μέρη του οχήματος και σπασμένος ο μπροστινός ανεμοθώρακας. Η θέση των εφεσειόντων ότι η αγωγή, αντικείμενο της παρούσας έφεσης, ήταν εκδικητική διότι οι ίδιοι είχαν εγείρει πρώτοι εναντίον του εφεσίβλητου την Αγωγή 3977/01 για δικαιώματα φύλαξης κλπ., ορθά κρίθηκε από το πρωτόδικο δικαστήριο ότι δεν ευσταθεί αφού η αγωγή αυτή καταχωρήθηκε τον Νιόβρη του 2001, δηλαδή μετά τις αξιώσεις του εφεσίβλητου. Δεν βρίσκουμε λοιπόν κανένα καλό λόγο να παρέμβουμε στα ευρήματα αξιοπιστίας του πρωτοδίκου δικαστηρίου στη βάση των οποίων, αφού ορθά εφάρμοσε και τη νομική πτυχή της υπόθεσης, κατέληξε στην έκδοση απόφασης εναντίον των εφεσειόντων για το ποσό των £687.-
Στρεφόμαστε τώρα στον έβδομο λόγο έφεσης. Ούτε εδώ το παράπονο των εφεσειόντων ευσταθεί με τρόπο που να επηρεάζει την πρωτόδικη απόφαση. Είναι ορθό ότι από τα υπολογισθέντα έξοδα της αγωγής, στα οποία καταδικάσθηκαν οι εφεσείοντες στο τέλος της υπόθεσης, θα έπρεπε να αφαιρεθούν «τα έξοδα της αίτησης και [*1062]όσα θα προκύψουν συνεπεία της τροποποίησης» ως το διάταγμα ημερ. 29.4.2004, κάτι που προφανώς εκ παραδρομής δεν είχε γίνει. Όμως με την απόφαση της Πρωτοκολλητού ότι τα έξοδα της τροποποίησης, που ήσαν εναντίον του εφεσίβλητου, μπορούν να ψηφιστούν, τότε οποιοδήποτε ποσό ψηφιστεί θα μπορούν να το εισπράξουν οι εφεσείοντες από τον εφεσίβλητο.
Εν όψει όλων των πιο πάνω η έφεση απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο