(2008) 1 ΑΑΔ 376
10 Απριλίου, 2008
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΦΡΙΞΟΣ ΜΙΧΑΗΛ,
Εφεσείων - Αιτητής,
ν.
ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΔΑΝΟΥ,
Εφεσιβλήτου - Καθ’ ου η αίτηση.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 197/2006)
Κατάχρηση δικαστικής διαδικασίας ― Αίτηση για επικύρωση διαθήκης αποβιώσαντος εκ μέρους του κατονομαζόμενου εκτελεστή της διαθήκης ― Αγωγή εκ μέρους των νομίμων κληρονόμων της αδιάθετης περιουσίας η οποία αφορούσε ουσιαστικά την εγκυρότητα της διαθήκης ― Αίτηση ενός εκ των νομίμων κληρονόμων με στόχο τον διορισμό του ως διαχειριστή του αδιάθετου μέρους της περιουσίας ― Κατά πόσο οι προαναφερθείσες διαδικασίες είχαν την ίδια εμβέλεια ώστε η εκδίκαση της προαναφερθείσας αίτησης για διορισμό διαχειριστή να συνιστούσε κατάχρηση της δικαστικής διαδικασίας.
Ο Κ. Δανός διορίστηκε εκτελεστής της διαθήκης της αποβιώσασας Ελένης Καρσερά με την οποία άφησε ένα από τα πολλά της κτήματα σε μη συγγενικό της πρόσωπο. Η υπόλοιπη περιουσία της η οποία αποτελείτο από τα υπόλοιπα κτήματά της και £240.000 έμεινε αδιάθετη και έτσι τη δικαιούνται οι 22 νόμιμοι κληρονόμοι της. Οι 21 κληρονόμοι από τους 22, ενιστάμενοι στην αίτηση του κ. Δανού για επικύρωση της διαθήκης με τον ίδιο ως εκτελεστή και χορήγηση σ’ αυτόν εγγράφων διαχείρισης, καταχώρησαν αγωγή προσβάλλοντας το κύρος της διαθήκης, επιδιώκοντας δήλωση ότι η αποβιώσασα απεβίωσε άνευ διαθήκης, αναγνώριση των ιδίων ως νομίμων κληρονόμων της περιουσίας, παραμερισμό της αίτησης του κ. Δανού και διορισμό του εκ των κληρονόμων Φρίξου Μιχαήλ ως διαχειριστή της περιουσίας. Λίγες μέρες αργότερα ο Φρίξος Μιχαήλ ζήτησε την παραχώρηση σ’ αυτόν εγγράφων διαχείρισης της περιουσίας και ακολούθως με αίτηση ζήτησε διάταγμα για έκδοση στον ίδιο παραχωρητηρίου εγγράφου για το αδιάθετο μέρος της περιουσίας. Ο κ. Δανός καταχώρησε ένσταση.
Το Δικαστήριο, κατόπιν ακρόασης, έκρινε ότι η αίτηση συνιστούσε κατάχρηση της διαδικασίας διότι προηγήθηκε η αίτηση του κ. Δανού και η αγωγή των κληρονόμων οι οποίες ήγειραν το ίδιο ζήτημα όπως και η αίτηση, δηλαδή κατά πόσο ο Φρίξος Μιχαήλ ή ο κ. Δανός θα έπρεπε να διοριστεί διαχειριστής για το αδιάθετο μέρος της περιουσίας.
Με την παρούσα έφεση προβάλλεται η πιο πάνω κατάληξη του Δικαστηρίου.
Αποφασίστηκε ότι:
Δεν σημειώθηκε κατάχρηση της διαδικασίας διότι η αίτηση του κ. Δανού αφορούσε τη διαθήκη και μόνο. Ανάλογης εμβέλειας ήταν και η αγωγή των κληρονόμων. Από την άλλη πλευρά η αίτηση του Φρίξου Μιχαήλ είχε σαν στόχο το διορισμό του ως διαχειριστή του αδιάθετου μέρους της περιουσίας. Το διάβημα αυτό είχε και την πρακτική του σημασία. Δοθέντος ότι η διαθήκη αφορούσε ένα μικρό μόνο μέρος της περιουσίας για το οποίο η αποβιώσασα έδωσε δικαίωμα στον κ. Δανό να το διαχειρίζεται, ενώ οι νόμιμοι κληρονόμοι είχαν αδιαμφισβήτητο δικαίωμα στο υπόλοιπο μέρος της περιουσίας που αποτελείτο από πολλά κτήματα και σεβαστό χρηματικό ποσό, δεν υπήρχε λόγος να αναμένει η διαχείριση και διανομή της υπόλοιπης περιουσίας την εξέλιξη της αίτησης του κ. Δανού και της αγωγής των κληρονόμων με αποτέλεσμα η υπόλοιπη περιουσία να παραμένει χωρίς διαχείριση και αδιανέμητη.
Η έφεση επιτράπηκε με €1500 έξοδα περιλαμβανομένου του Φ.Π.Α. υπέρ του εφεσείοντος και εις βάρος του ονομαζόμενου ως δικαιούχου της διαθήκης.
Έφεση.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Σολομωνίδης, Α.Ε.Δ.), (Αίτ. Αρ. 672/05), ημερομ. 19.5.06.
Ε. Ευσταθίου, για τον Εφεσείοντα.
Α. Ντορζής, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Χατζηχαμπής.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: H Ελένη Καρσερά απεβίωσε την 4.7.2005 αφήνοντας πολλά κτήματα και £240.000. Ένα από τα κτήματα αυτά το άφησε με διαθήκη σε μη συγγενικό της πρόσωπο, ορίζοντας ως εκτελεστή της διαθήκης το δικηγόρο κ. Κ. Δανό. Η υπόλοιπη περιουσία της έμεινε αδιάθετη και έτσι την δικαιούνται οι νόμιμοι κληρονόμοι της, 22 τον αριθμό. Την 2.8.2005 ο κ. Δανός υπέβαλε αίτηση (469/2005) για επικύρωση της διαθήκης με τον ίδιο ως εκτελεστή της και χορήγηση σε αυτόν εγγράφων διαχείρισης. Την 20.10.2005 οι 21 από τους 22 κληρονόμους, ενιστάμενοι στην αίτηση του κ. Δανού, κατεχώρησαν αγωγή (7892/2005) κατά του κύρους της διαθήκης, επιδιώκοντας δήλωση ότι η αποβιώσασα απεβίωσε άνευ διαθήκης, αναγνώριση των ιδίων ως νομίμων κληρονόμων της περιουσίας, παραμερισμό της αίτησης του κ. Δανού και διορισμό του εκ των κληρονόμων Φρίξου Μιχαήλ ως διαχειριστή της περιουσίας. Λίγες μέρες μετά (26.10.2005) ο Φρίξος Μιχαήλ, εξουσιοδοτημένος από τους εν λόγω κληρονόμους, αιτήθηκε την παραχώρηση σε αυτόν εγγράφων διαχείρισης της περιουσίας και ακολούθως την 9.12.2005 με αίτηση ζήτησε διάταγμα για την έκδοση στον ίδιο παραχωρητηρίου εγγράφου για το αδιάθετο μέρος της περιουσίας της αποβιώσασας. Η αίτηση αυτή συνάντησε ένσταση εκ μέρους του κ. Δανού και οδηγήθηκε σε ακρόαση.
Το Δικαστήριο δεν επελήφθη της ουσίας της αίτησης. Έκρινε ότι η αίτηση συνιστούσε κατάχρηση της διαδικασίας διότι προηγήθησαν η αίτηση του κ. Δανού και η αγωγή των κληρονόμων οι οποίες ήγειραν το ίδιο ζήτημα όπως και η αίτηση, κατά πόσο δηλαδή ο Φρίξος Μιχαήλ ή ο κ. Δανός θα έπρεπε να διορισθεί διαχειριστής για το αδιάθετο μέρος της περιουσίας. Η κατάληξη αυτή προσβάλλεται με την έφεση.
Το κρινόμενο συναρτάται προς την εμβέλεια των εν λόγω διαδικασιών. Και επί αυτού φρονούμε ότι δεν ήταν ορθή η αντίληψη του Δικαστηρίου ότι επρόκειτο για ταυτόσημες διαδικασίες ώστε να προέκυπτε κατάχρηση. Η αίτηση του κ. Δανού αφορούσε τη διαθήκη και μόνο, αφού μάλιστα αυτή και μόνο του έδιδε την υπόσταση του εκτελεστή. Και ναι μεν η αίτηση παρέθετε την αξία όλης της περιουσίας και τους κληρονόμους, η βάση της όμως ήταν η κληροδότηση με τη διαθήκη του ενός κτήματος. Ανάλογης εμβέλειας φρονούμε ότι ήταν και η αγωγή των κληρονόμων. Ακόλουθη, όπως ήταν, της αίτησης του κ. Δανού, και αυτή αφορούσε ουσιαστικά την εγκυρότητα της διαθήκης προς την οποία συναρτάτο και ο επιδιωκόμενος διορισμός του Φρίξου Μιχαήλ ως διαχειριστή της περιουσίας, που αφορούσε με παράλληλο παραμερισμό της αίτησης του κ. Δανού. Η αίτηση του Φρίξου Μιχαήλ τώρα, ρητώς διατυπώνετο ώστε να ζητά το διορισμό του ως διαχειριστή του αδιάθετου μέρους της περιουσίας. Ούτε ήταν χωρίς πρακτική σημασία το διάβημα αυτό. Δοθέντος ότι η διαθήκη αφορούσε ένα μικρό μόνο μέρος της περιουσίας (ο εκτελεστής δεν προσδιόρισε καν ποτέ την αξία του) για το οποίο και μόνο η αποβιώσασα έδωσε δικαίωμα στον κ. Δανό να το διαχειρίζεται, ενώ οι νόμιμοι κληρονόμοι είχαν αδιαμφισβήτητο δικαίωμα στο υπόλοιπο μέρος αυτής αποτελούμενο από πολλά κτήματα και σεβαστό χρηματικό ποσό, δεν υπήρχε λόγος η διαχείριση και διανομή της υπόλοιπης περιουσίας να αναμένει την εξέλιξη της αίτησης του κ. Δανού και της αγωγής των κληρονόμων κατά της εγκυρότητας της διαθήκης και να συναρτάται προς εκείνα, με αποτέλεσμα η υπόλοιπη περιουσία να παραμένει χωρίς διαχείριση και αδιανέμητη.
Η έφεση επιτυγχάνει και η εφεσιβαλλόμενη απόφαση παραμερίζεται. Η αίτηση του Φρίξου Μιχαήλ θα πρέπει να εξετασθεί λοιπόν τώρα επί της ουσίας της. Τα έξοδα της έφεσης, καθοριζόμενα σε 1500 ευρώ, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, θα είναι υπέρ του Εφεσείοντα και εις βάρος του ονομαζόμενου ως δικαιούχου της διαθήκης.
Η έφεση επιτρέπεται με €1500 έξοδα περιλαμβανομένου του Φ.Π.Α. υπέρ του εφεσείοντος και εις βάρος του ονομαζόμενου ως δικαιούχου της διαθήκης.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο