(2009) 1 ΑΑΔ 45
[*45]21 Ιανουαρίου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στές]
ASPIS HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD.,
Εφεσείοντες-Εναγόμενοι 1,
v.
ΡΟΛΑΝΔΟΥ ΑΘΗΝΟΔΩΡΟΥ,
Εφεσιβλήτου-Ενάγοντος.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 6/2006)
Χρηματιστήριο ― Αγωγή για επιστροφή χρημάτων που κατέβαλε αγοραστής για αγορά μετοχών σε εταιρεία της οποίας η εισαγωγή των τίτλων των μετοχών της στο ΧΑΚ δεν πραγματοποιήθηκε εντός της περιόδου των 3 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για εισαγωγή των σχετικών τίτλων στο ΧΑΚ ― Κατά πόσο ο αγοραστής των μετοχών εδικαιούτο την επιστροφή των χρημάτων τα οποία κατέβαλε ― Κατά πόσο ετύγχανε εφαρμογής το Άρθρο 3(3) ή το Άρθρο 58Α(3)(β) του περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου τροποποιητικού Νόμου 42(Ι)/2000.
Ο εφεσίβλητος – ενάγων (ο εφεσίβλητος) ήταν ιδιοκτήτης 8.000 μετοχών της εταιρείας Marketventures Ltd. Στις 20.10.2000, ο εφεσίβλητος συγκατατέθηκε όπως το μετοχικό κεφάλαιο της Marketventures εξαγοραστεί από τη Marketrends και όπως ο ίδιος ανταλλάξει τις μετοχές του στη πρώτη με μετοχές της δεύτερης με αναλογία 2 μετοχών της Marketventures προς 1 μετοχή της Marketrends. Στις 31.10.2000 ο εφεσίβλητος αξίωσε από τη Marketventures την επιστροφή των Λ.Κ.4.000 που είχε καταβάλει σ’ αυτήν για την αγορά των μετοχών επειδή μέχρι τότε δεν είχε αρχίσει ακόμη η διαπραγμάτευση για εισαγωγή των μετοχών στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ).
Ο εφεσίβλητος με την αγωγή του αξίωνε από τους εφεσείοντες – εναγόμενους 1 επιστροφή του ποσού των £4.000 το οποίο τους κατέβαλε για την παραχώρηση μετοχών των εναγομένων. Ο συνήγορός του, στην αγόρευσή του, στήριξε τις αξιώσεις του πελάτη του για επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλε στους εφεσείοντες, στον περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (Τροποποιητικό) (Αρ.4) Νόμο του 2000 (Ν.42(Ι)/2000), ο οποίος δημοσιεύθηκε στις 7.4.2000 που πέραν της [*46]εισαγωγής του ειδικού Άρθρου 3, τροποποιούσε και το Άρθρο 58 του βασικού περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμου του 1993 (Ν.14(Ι)/1993), στο εξής ο βασικός νόμος Ν.14(Ι)/1993.
Ο συνήγορος των εφεσειόντων μεταξύ άλλων υποστήριξε ότι ο Νόμος 42(Ι)/2000 δεν μπορούσε να εξεταστεί αφού δεν τον επικαλέσθηκε ο εφεσίβλητος στην έκθεση απαίτησής του. Εισηγήθηκε διαζευκτικά ότι το Άρθρο 3(1) και (3) του Νόμου 42(Ι)/2000 είχε κριθεί αντισυνταγματικό και ως εκ τούτου ο εφεσίβλητος δεν μπορούσε να στηριχτεί σ’ αυτό. Επίσης, εισηγήθηκε ότι ο περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (Τροποποιητικός) (Αρ. 9) Νόμος του 2000 (Ν.141(Ι)/2000), στο εξής ο Νόμος 141(Ι)/2000, που τέθηκε σε ισχύ στις 27.10.2000 δεν εφαρμοζόταν στην περίπτωση του εφεσίβλητου, επειδή οι εφεσείοντες παραχώρησαν από τις 2.10.2000 τους τίτλους των μετοχών.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, βρήκε ότι ο εφεσίβλητος δεν απέδειξε την υπόθεσή του εναντίον των εναγομένων 2-10, με αποτέλεσμα να απορρίψει την αγωγή εναντίον τους, χωρίς έξοδα. Δέχθηκε όμως ότι αποδείχθηκε η απαίτηση εναντίον των εφεσειόντων και εξέδωσε απόφαση εναντίον τους για επιστροφή του ποσού των £4.000, πλέον τόκους προς 6% από 30.6.2000 (ημερομηνία υποβολής της αίτησης για εισαγωγή των σχετικών τίτλων στο ΧΑΚ) μέχρι εξόφλησης, πλέον έξοδα και ΦΠΑ.
Οι εφεσείοντες εφεσίβαλαν την απόφαση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα θεώρησε ότι οι πρόνοιες του Άρθρου 3(3) του τροποποιητικού Νόμου 42(Ι)/2000 τυγχάνουν εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση. Όπως υποδείχθηκε στην Investylia Ltd. v. Livadiotis Bros (2005) 1 Α.Α.Δ. 704, στις περιπτώσεις που η αντιπαροχή για την αγορά των μετοχών καταβλήθηκε μετά από την έναρξη ισχύος του Νόμου, δηλαδή μετά τις 7.4.2000, τότε εφαρμόζεται το Άρθρο 58Α(3)(β) του Νόμου, όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 42(Ι)/2000 και όχι το Άρθρο 3(3) του ίδιου τροποποιητικού Νόμου.
2. Η αποδοχή από τον εφεσίβλητο της πρότασης ανταλλαγής των μετοχών, τερματίζει τη σχέση του και τα όποια δικαιώματα είχε έναντι της Marketventures και συνάπτει νέα συμβατική σχέση με την Marketrends, με αντάλλαγμα τις μετοχές του στην πρώτη. Ως αποτέλεσμα, η αποστολή από τον εφεσίβλητο επιστολής ημερ. 31.10.2000 προς τη Marketventures από την οποία ζητείτο η επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλε για την αγορά των μετοχών δεν έχει καμιά νομική ση[*47]μασία εφόσον μετά, την εξαγορά του μετοχικού κεφαλαίου της πιο πάνω εταιρείας από τη Marketrends ο εφεσίβλητος δεν είχε πλέον συμβατική σχέση με την Marketventures.
3. Η επιστολή του εφεσίβλητου ημερομηνίας 12.4.2001 με αίτημα και πάλι την επιστροφή του ποσού των £4.000, η οποία απευθυνόταν τόσο προς τη Marketventures όσο και προς τους εφεσείοντες βρίσκει νομικό έρεισμα στο Άρθρο 58Α(3)(β) του τροποποιητικού Νόμου 42(I)/2000 για επιστροφή των χρημάτων ή άλλου ανταλλάγματος που καταβλήθηκε, στη βάση του οποίου εξακολουθούσαν να ισχύουν και μετά τις 16.2.2001 τα δικαιώματα του εφεσίβλητου και οι υποχρεώσεις των εφεσειόντων, παρά την τροποποίηση του Άρθρου 58Α.
4. Ο εφεσίβλητος πλήρωσε χρήματα στη Marketventures, όχι όμως στους εφεσείοντες. Για τον λόγο αυτό η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου για επιστροφή σε αυτόν του ποσού των £4.000 από τους εφεσείοντες δεν είναι ορθή. Ο εφεσίβλητος είχε νομικό έρεισμα να αιτηθεί επιστροφή του ανταλλάγματος που έδωσε στους εφεσείοντες, δηλαδή τις 8000 μετοχές της Marketventures. Όμως, δεν το έπραξε. Με την αγωγή του αιτήθηκε μόνο επιστροφή των £4.000 που αρχικά πλήρωσε στην Marketventures. Θα μπορούσε, ενδεχομένως, να ζητούσε και άλλες διαζευκτικές θεραπείες σε σχέση με τη ζημιά που ίσως να υπέστη. Όμως δεν το έπραξε.
Η έφεση επιτράπηκε με έξοδα πρωτοδίκως υπέρ των εφεσειόντων. Επιδικάσθηκαν επίσης υπέρ των εφεσειόντων €1.500 έξοδα έφεσης, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Lapertas Fisheries Ltd v. Αστυνομίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 335,
Harvest Capital Management Ltd v. Ταμάσιου (2003) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1683,
Investylia Ltd v. Lyvadiotis Bros (2005) 1 Α.Α.Δ. 704.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Χατζηπίττας, Ε.Δ.), (Αγωγή Αρ. 4608/01), ημερομ. 21.11.2005.
Λ. Διομήδους και Σ. Κώστα για Κ. Καλλή, για τους Εφεσείοντες.
[*48]Θ. Ιωαννίδης, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Γ. Ερωτοκρίτου.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Ο Εφεσίβλητος-Ενάγοντας, με την αγωγή του αξίωνε από τους Εφεσείοντες-Εναγομένους 1 επιστροφή του ποσού των £4.000 το οποίο τους κατέβαλε για την παραχώρηση μετοχών των Εναγομένων.
Αρχικά η αγωγή ηγέρθη εναντίον της Marketrends Financial Services Ltd., Εφεσειόντων, και άλλων ατόμων, οι οποίοι ενάγονταν ως διευθυντές της. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ενώπιόν μας, οι Εφεσείοντες με ειδικό ψήφισμα μετονομάστηκαν αρχικά σε MFS Holdings Public Company Ltd και αργότερα σε Aspis Holdings Public Company Ltd. Μετά από αίτηση, εκδόθηκε διάταγμα για τροποποίηση του τίτλου, ώστε οι Εφεσείοντες να εμφανίζονται με το νέο τους όνομα.
Σύμφωνα με τη δήλωση παραδεχτών γεγονότων που οι διάδικοι κατέθεσαν στο πρωτόδικο Δικαστήριο:-
«1. Ο Ενάγοντας υπέβαλε αίτηση στις 14.7.2000 προς απόκτηση 8.000 μετοχών της Εταιρείας Marketventures Ltd. στην τιμή των Λ.Κ. 0.50 σ. έκαστη μετοχή συνολικής αξίας Λ.Κ.4.000. Η εν λόγω Αίτηση επισυνάπτεται ως Τεκμ. 1.
2. Ο Ενάγοντας κατέβαλε στις 14.7.2000 στην Marketventures Ltd. το ποσό των Λ.Κ.4.000 ως αντάλλαγμα για τις 8.000 μετοχές οι οποίες του παραχωρήθηκαν από την Marketventures Ltd. Τεκμ. 2 το αντίγραφο της επιταγής.
3. Η Marketventures Ltd. στις 2.10.2000 εφοδίασε τον ενάγοντα με πιστοποιητικό – τίτλο για 8.000 μετοχές ονομαστικής αξίας 0.50 σεντ επ’ ονόματι του.
4. Η Marketventures Ltd. κατά ή περί τις 18.10.2000 απέστειλε επιστολή προς τον Ενάγοντα με την οποία γνωστοποιούσε την πρόταση εξαγοράς του 100% του Μετοχικού Κεφαλαίου της Marketventures Ltd από Εναγομένη 1. Επιστολή ημερ. 18.10.2000 Τεκμ. 3.
5. Ο Ενάγοντας αποδέχτηκε εγγράφως την πρόταση ανταλλαγής [*49]μετοχών με επιστολή του ημερ. 20.10.2000 προς Εναγόμενη 1 και προς Marketventures Ltd. Επισυνάπτεται ως Τεκμ. 4 η εν λόγω επιστολή.
6. Ο Ενάγων με επιστολή του ημερ. 31.10.2000 αξίωσε από την Marketventures Ltd. την επιστροφή των χρημάτων του (Λ.Κ.4.000) τα οποία είχε καταβάλει σ’ αυτήν.
7. Η Εναγομένη 1 κατά ή περί την 10.3.2001 εφοδίασε τον Ενάγοντα με κατάσταση εγγεγραμμένων αξιών 4.000 μετοχών επ’ ονόματί του.
8. Ο Ενάγοντας ζήτησε μέσω επιστολής του Δικηγόρου του κ. Θεόδωρου Ιωαννίδη ημερ. 12.4.2001, από Εναγομένη 1 και την Marketventures Ltd. την επιστροφή των χρημάτων του τα οποία κατέβαλε στη Marketventures Ltd. Επιστολή ημερ. 12.4.2001 Τεκμ. 5.
9. Η Εναγομένη 1 υπέβαλε αίτηση για εισαγωγή των τίτλων της στο ΧΑΚ στις 23.3.2000. Η διαπραγμάτευση των τίτλων της Εναγομένης 1 στο ΧΑΚ άρχισε στις 10.5.2001. Τεκ. 6 Επιστολή – αίτηση της εναγομένης 1 προς ΧΑΚ ημερ. 23.3.2000. Τεκ. 7 Επιστολή ΧΑΚ προς εναγομένη 1 ημερ. 4.5.2001 σχετικά με έγκριση και εισαγωγή τίτλων αυτής στο ΧΑΚ.
10. Οι Εναγόμενοι 3, 4, 5, 6, 7, 9 και 10 κατά τον χρόνο έγερσης της αγωγής ήσαν Διευθυντές της Εναγομένης 1.»
Ο Εφεσίβλητος στη μαρτυρία του δέχτηκε ότι αντάλλαξε τις μετοχές του στη Marketventures Ltd με μετοχές των Εφεσειόντων, με αναλογία δύο μετοχές της Marketventures Ltd προς μία μετοχή της Marketrends Financial Services Ltd., στο εξής Marketrends. Όμως, την 31.10.2000 αναγκάστηκε, είπε, να αξιώσει επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλε, για την αγορά των μετοχών επειδή μέχρι τότε δεν είχε αρχίσει ακόμη η διαπραγμάτευση των μετοχών των Εφεσειόντων στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, στο εξής το ΧΑΚ. Εξήγησε ότι ο λόγος που δέχθηκε να ανταλλάξει τις μετοχές του, ήταν οι διαβεβαιώσεις που του δόθηκαν ότι οι μετοχές των Εφεσειόντων θα εισάγονταν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα στο ΧΑΚ, κάτι όμως που δεν έγινε.
Πρωτοδίκως, ο ευπαίδευτος δικηγόρος για τον Εφεσίβλητο στην αγόρευση του, στήριξε τις αξιώσεις του πελάτη του για επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλε στους Εφεσείοντες, στον περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (Τροποποιητικό) (Αρ. 4) Νόμο του [*50]2000 (Ν. 42(Ι)/2000), ο οποίος δημοσιεύθηκε στις 7.4.2000 που πέραν της εισαγωγής του ειδικού Αρθρου 3, τροποποιούσε και το Άρθρο 58 του βασικού περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμου του 1993 (Ν. 14(Ι)/1993), στο εξής ο βασικός νόμος Ν. 14(Ι)/1993.
Από την άλλη, ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους Εφεσείοντες, μεταξύ πολλών άλλων, υποστήριξε πρωτοδίκως ότι ο Νόμος 42(Ι)/2000 δεν μπορεί να εξεταστεί εφόσον δεν τον επικαλέστηκε ο Εφεσίβλητος στην Έκθεση Απαίτησής του. Διαζευκτικά, εισηγήθηκε ότι το Άρθρο 3(1) και (3) του Νόμου 42(Ι)/2000 είχε κριθεί αντισυνταγματικό στην υπόθεση Lapertas Fisheries Ltd. v. Αστυνομίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 335 και Harvest Capital Management Ltd. v. Ταμάσιου (2003) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1683 και ως εκ τούτου δεν θα μπορούσε ο εφεσίβλητος να στηριχθεί σ’ αυτό. Επίσης, εισηγήθηκε ότι ο περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου (Τροποποιητικός) (Αρ. 9) Νόμος του 2000 (Ν. 141(Ι)/2000), στο εξής ο Νόμος 141(Ι)/2000, που τέθηκε σε ισχύ στις 27.10.2000 δεν εφαρμοζόταν στην περίπτωση του Εφεσίβλητου, επειδή οι Εφεσείοντες παραχώρησαν από τις 2.10.2000 τους τίτλους των μετοχών.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, βρήκε ότι η εισαγωγή των μετοχών των Εφεσειόντων στο ΧΑΚ μετά την πάροδο των 3 μηνών που προέβλεπε ο Νόμος, δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αναίρεση του δικαιώματος του Εφεσίβλητου, να απαιτήσει επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλε. Το Δικαστήριο απέρριψε επίσης εισήγηση, ότι ο Νόμος δεν εφαρμόζεται σε περιπτώσεις που εταιρείες υποβάλλουν αιτήσεις για εισδοχή στο ΧΑΚ, πριν την έναρξη της ισχύος του Νόμου.
Τελικά το πρωτόδικο Δικαστήριο, βρήκε ότι ο Εφεσίβλητος δεν απέδειξε την υπόθεση του εναντίον των Εναγομένων 2-10, με αποτέλεσμα να απορρίψει την αγωγή εναντίον τους, χωρίς έξοδα. Δέχθηκε όμως ότι αποδείχθηκε η απαίτηση εναντίον των Εφεσειόντων και εξέδωσε απόφαση εναντίον τους για επιστροφή του ποσού των £4.000, πλέον τόκους προς 6% από 30.6.2000 μέχρι εξόφλησης, πλέον έξοδα και Φ.Π.Α..
Έφεση άσκησαν μόνο οι Εφεσείοντες, εγείροντας έντεκα λόγους έφεσης από τους οποίους απέσυραν στο στάδιο των αγορεύσεων, το λόγο έφεσης 10.
Αναφορικά με τους λόγους έφεσης 3-5, είναι γεγονός ότι τα όσα αναφέρονται στις σελίδες 25-32 της πρωτόδικης απόφασης, είναι κατά λέξη αντιγραφή από την απόφαση άλλου Επαρχιακού Δικαστή στην αγωγή 4065/01 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας. Η [*51]αντιγραφή έγινε χωρίς καν το μέρος της απόφασης να παρατίθεται ως απόσπασμα και χωρίς να αναφέρεται ο τίτλος της υπόθεσης από την οποία αντλήθηκε βοήθεια. Τα αποτελέσματα ήταν βέβαια δυσάρεστα, αφού, μεταξύ άλλων, το Δικαστήριο φαίνεται να εξέλαβε επιχειρήματα της δικηγόρου των εναγομένων στην αγωγή 4065/01 ως επιχειρήματα του δικηγόρου των Εφεσιβλήτων στην παρούσα υπόθεση, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε λανθασμένη ερμηνεία του Άρθρου 3(3) του Νόμου 42(Ι)/2000. Δεν χρειάζεται να επεκταθούμε, ούτε και να σχολιάσουμε τα αυτονόητα. Είναι φανερό ότι οι λόγοι έφεσης 3-5 ευσταθούν και θα εξετάσουμε, αν χρειαστεί, σε κατοπινό στάδιο τις οποιεσδήποτε επιπτώσεις του πιο πάνω γεγονότος στην τελική απόφαση του Δικαστηρίου.
Με τον πρώτο λόγο έφεσης και με τον συναφή λόγο 2, οι Εφεσείοντες παραπονούνται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα θεώρησε, ότι στην προκειμένη περίπτωση τυγχάνει εφαρμογής το Άρθρο 3(3) του Νόμου 42(Ι)/2000 και ότι ερμήνευσε και εφάρμοσε λανθασμένα τη νομολογία επί του θέματος. Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία του ευπαίδευτου συνηγόρου τους, το συγκεκριμένο άρθρο εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που τα χρήματα ή το αντάλλαγμα είχαν εισπραχθεί πριν από την έναρξη της ισχύος του, δηλαδή πριν τις 7.4.2000. Όπως εξήγησε στην υπό εκδίκαση υπόθεση, τα χρήματα εισπράχθηκαν από την Marketventures Ltd. στις 14.7.2000, δηλαδή 3 μήνες μετά την έναρξη της ισχύος της συγκεκριμένης πρόνοιας του Νόμου.
Από την άλλη, ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Εφεσίβλητο ανέφερε ότι «τα χρήματα εισπράχθησαν από την εταιρεία Marketventures Ltd. στις 30.6.2000 και από τους Εφεσείοντες στις 20.10.2000. Επομένως, η επιστροφή των χρημάτων καλύπτεται από το Άρθρο 58Α3(β) του Νόμου 42(Ι)/2000. Το Άρθρο 4 του Νόμου 9(Ι)/2001 ρητά διασφαλίζει τα δικαιώματα και υποχρεώσεις που δημιουργήθησαν μέχρι την έναρξη του.» Δυστυχώς στο συνοπτικό περίγραμμα αγόρευσης του, ο δικηγόρος του Εφεσίβλητου δεν δίδει οποιαδήποτε εξήγηση γιατί θεωρεί ότι τα χρήματα εισπράχθηκαν από τη Marketventures Ltd στις 30.6.2000, ενώ στα παραδεχτά γεγονότα δηλώνεται ότι τα χρήματα εισπράχθηκαν στις 14.7.2000, όπως δηλαδή ισχυρίζονται οι Εφεσείοντες. Επομένως, για σκοπούς περαιτέρω εξέτασης της έφεσης, θα θεωρήσουμε ως ορθή την ημερομηνία όπως καταγράφεται στα παραδεκτά γεγονότα.
Το Άρθρο 58Α(1) του περί Αξιών και Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου Νόμου του 1993, (Ν. 14(Ι)/93), όπως τροποποιήθηκε στις 7.4.2000 από το Νόμο 42(Ι)/2000, προέβλεπε ότι:-
[*52]«(1) Απαγορεύεται σ’ οποιαδήποτε εταιρεία ή μέλος συμβουλίου εταιρείας ή εκδότη ή πρόσωπο να προσφέρει προς πώληση ή να πωλεί ή να δέχεται προσφορά για αγορά οποιωνδήποτε τίτλων υφιστάμενης ή υπό ίδρυση εταιρείας και να εισπράττει προς τούτο οποιοδήποτε χρηματικό ποσό ή άλλο αντάλλαγμα με την προοπτική ή και με παραστάσεις εισαγωγής των εν λόγω τίτλων στο Χρηματιστήριο, εκτός, εάν στην περίπτωση υφιστάμενης εταιρείας, η εταιρεία ή το μέλος του συμβουλίου εταιρείας ή ο εκδότης-……..»
Το Άρθρο 58Α(3)(β) προέβλεπε περαιτέρω ότι:-
«58Α(3)(β) Ενδιαφερόμενος αγοραστής που κατέβαλε οποιοδήποτε ποσό ή αντάλλαγμα σε εκδότη, εταιρεία ή πρόσωπο για την αγορά μετοχών είτε σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (1) ανωτέρω ή άλλως πως δύναται μετά πάροδο τριών μηνών από την ημερομηνία υποβολής αίτησης για εισαγωγή των σχετικών τίτλων στο Χρηματιστήριο ή νωρίτερα σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης να ζητήσει γραπτώς την επιστροφή του ποσού ή ανταλλάγματος εφόσον δεν του έχουν δοθεί οι σχετικοί τίτλοι ή του έχουν δοθεί οι σχετικοί τίτλοι αλλά δεν έχουν εισαχθεί ακόμη στο Χρηματιστήριο. Σε τέτοια περίπτωση ο εκδότης ή η εταιρεία ή το πρόσωπο που εισέπραξε το ποσό ή το αντάλλαγμα οφείλει να το επιστρέψει στον ενδιαφερόμενο αγοραστή εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία που ο ενδιαφερόμενος αγοραστής ήθελε ζητήσει επιστροφή του χρηματικού ποσού ή του ανταλλάγματος που κατέβαλε με τόκο 6% υπολογιζόμενο από την ημερομηνία που υποβλήθηκε η αίτηση για εισαγωγή των σχετικών τίτλων στο Χρηματιστήριο και να επιστρέψει τους σχετικούς τίτλους εφόσον έχουν εκδοθεί και δοθεί στους ενδιαφερόμενους αγοραστές:
Νοείται ότι, ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (2), το Συμβούλιο δύναται να αποκλείσει εκδότη ή εταιρεία που παραβαίνει τις διατάξεις του παρόντος άρθρου, από την εισαγωγή των τίτλων του στο Χρηματιστήριο.»
Το επίδικο Άρθρο 3(3) το οποίο εισάχθηκε ως αυτοτελές άρθρο επίσης από τον τροποποιητικό Νόμο 42(Ι)/2000 προέβλεπε ότι:-
«3(3) Οποιοσδήποτε εκδότης ή εταιρεία ή μέλος συμβουλίου εταιρείας ή πρόσωπο έχει εισπράξει οποιοδήποτε ποσό ή αντάλλαγμα από πώληση ή προσφορά προς πώληση ή από αποδοχή προσφοράς για αγορά τίτλων για λογαριασμό υφιστάμενης ή υπό ίδρυση εταιρείας πριν από την έναρξη ισχύος του περί Αξιών και Χρημα[*53]τιστηρίου Αξιών Κύπρου (Τροποποιητικού) (Αρ. 4) Νόμου του 2000, με την προοπτική ή και με παραστάσεις εισαγωγής των εν λόγω τίτλων στο Χρηματιστήριο, υποχρεούται εάν οι σχετικοί τίτλοι δεν εισαχθούν για οποιοδήποτε λόγο στο Χρηματιστήριο εντός τριών μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για εισαγωγή τους στο Χρηματιστήριο, ή νωρίτερα σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, και εφόσον το ζητήσει εγγράφως ο ενδιαφερόμενος αγοραστής, να επιστρέψει τα εισπραχθέντα ποσά ή ανταλλάγματα σ’ αυτούς που τα κατέβαλαν εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία που ο ενδιαφερόμενος αγοραστής ήθελε ζητήσει επιστροφή του χρηματικού ποσού ή του ανταλλάγματος που κατέβαλε με τόκο 6% υπολογιζόμενο από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, ταυτόχρονα με την επιστροφή των σχετικών τίτλων:
Νοείται, ότι εφόσον το Συμβούλιο διαπιστώσει ότι η υπό εξέταση αίτηση είναι δεόντως και επαρκώς στοιχειοθετημένη και τεκμηριωμένη σύμφωνα με τους χρηματιστηριακούς κανονισμούς και ότι δεν υπάρχει εκ πρώτης όψεως ουσιώδες εμπόδιο για μη έγκριση της αίτησης και ότι η καθυστέρηση για έγκριση δεν οφείλεται στον αιτητή, δύναται να παρέχει λογική παράταση χρόνου στον αιτητή όσον αφορά την επιστροφή των εισπραχθέντων ποσών.»
Στην προκειμένη περίπτωση, το Άρθρο 3(3) του τροποποιητικού Νόμου 42(Ι)/2000 δεν ισχύει, εφόσον κανένα ποσό ή άλλο αντάλλαγμα δεν εισπράχθηκε είτε από την Marketventures είτε από τους Εφεσείοντες για πώληση μετοχών πριν από τις 7.4.2000 (έναρξη ισχύος του Νόμου), όπως προέβλεπε το ίδιο το άρθρο. Ως αποτέλεσμα οι λόγοι έφεσης 1 και 2 ευσταθούν, αφού το Δικαστήριο λανθασμένα θεώρησε ότι οι πρόνοιες του πιο πάνω άρθρου τυγχάνουν εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση. Όπως υποδείχθηκε στην Investylia Ltd. v. Livadiotis Bros (2005) 1 A.A.Δ. 704, στις σελ. 707-708, στις περιπτώσεις που η αντιπαροχή για την αγορά των μετοχών καταβλήθηκε μετά από την έναρξη ισχύος του Νόμου, δηλαδή μετά τις 7.4.2000, τότε εφαρμόζεται το Άρθρο 58Α(3)(β) του Νόμου, όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 42(Ι)/2000 και όχι το Άρθρο 3(3) του ίδιου τροποποιητικού Νόμου.
Παρά τη μη εφαρμογή του Άρθρου 3(3) του πιο πάνω Νόμου, θα πρέπει να εξεταστεί στη συνέχεια κατά πόσο τα δύο αιτήματα που υπέβαλε ο Εφεσίβλητος με τις επιστολές ημερομηνίας 31.10.2000 και 12.4.2001, για επιστροφή των χρημάτων που πλήρωσε, θα μπορούσαν να στηριχθούν πάνω σε άλλες πρόνοιες του βασικού Νόμου 14(Ι)/1993, όπως αυτός τροποποιήθηκε. Το θέμα, το οποίο είναι καθαρά νομικό, θα το εξετάσουμε στη συνέχεια.
[*54]Η νομική υπόσταση της πρώτης επιστολής ημερ. 31.10.2000
Αποτελεί κοινό έδαφος ότι τα χρήματα καταβλήθηκαν στη Marketventures Ltd. στις 14.7.2000 και η πρώτη γραπτή αξίωση του Εφεσίβλητου για επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλε, έγινε την 31.10.2000. Όμως, μέχρι τότε παρεμβλήθηκε ένα σημαντικό συμβάν, η συνέπεια του οποίου θα πρέπει να εξεταστεί, εφόσον φαίνεται να επηρεάζει καταλυτικά το πρώτο αίτημα του Εφεσίβλητου για επιστροφή των χρημάτων του.
Στις 18.10.2000 η Εταιρεία Marketventures με επιστολή της ημερ. 18.10.2000* στον Εφεσίβλητο, ζήτησε την συγκατάθεσή του για να εξαγοραστεί το 100% του μετοχικού της κεφαλαίου, από την μητρι[*55]κή εταιρεία Marketrends.
Στις 20.10.2000 ο Εφεσίβλητος συμπληρώνοντας το σχετικό έντυπο, το οποίο απευθύνεται τόσο προς την Marketventures όσο και προς τους Εφεσείοντες, συγκατατέθηκε όπως το 100% του μετοχικού κεφαλαίου της πρώτης εξαγοραστεί από τη δεύτερη και όπως ο ίδιος ανταλλάξει τις μετοχές του στην Marketventures με μετοχές της Marketrends με αναλογία 2 μετοχών της Marketventures προς 1 μετοχή της Marketrends.
Κατά την άποψή μας, η αποδοχή από τον Εφεσίβλητο της πρότασης ανταλλαγής των μετοχών, τερματίζει τη σχέση του και τα όποια δικαιώματα είχε έναντι της Marketventures και συνάπτει νέα συμβατική σχέση με την Marketrends, με αντάλλαγμα τις μετοχές του στην πρώτη.
Ως αποτέλεσμα, η αποστολή από τον ίδιο της επιστολής ημερ. 31.10.2000 προς την Marketventures από την οποία ζητείτο η επιστροφή των χρημάτων που κατέβαλε για την αγορά μετοχών, δεν μπορεί να έχει οποιαδήποτε νομική σημασία, εφόσον η συμβατική σχέση του ήταν πλέον με την Marketrends. Επομένως, ο λόγος έφεσης 9 δεν ευσταθεί στο βαθμό που αφορά την Marketventures και την προβλεπόμενη ημερομηνία εισαγωγής των μετοχών της στο ΧΑΚ.
Παράλληλα, όμως, δεν ευσταθεί ούτε το επιχείρημα του δικηγόρου των Εφεσειόντων που υποβλήθηκε κατά την ανάλυση των λόγων έφεσης 6 και 8, ότι με την αποδοχή εκ μέρους του Εφεσιβλήτου της πρότασης για την παραχώρηση σ’ αυτόν μετοχών της Marketrends, τόσο η Marketventures όσο και οι Εφεσείοντες, εκπλήρωσαν πλήρως τις υποχρεώσεις τους έναντι του, αφού παραχώρησαν στον Εφεσίβλητο τους σχετικούς τίτλους μετοχών. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η συμφωνία προέβλεπε για παραχώρηση μετοχών διαπραγματεύσιμων στο ΧΑΚ και όχι μετοχών μη εισηγμένης εταιρείας.
Η νομική υπόσταση της δεύτερης επιστολής ημερ. 12.4.2001
Θα εξετάσουμε στη συνέχεια κατά πόσο η δεύτερη αξίωση του Εφεσίβλητου, η οποία περιέχεται στην επιστολή του δικηγόρου του ημερομηνίας 12.4.2001 για επιστροφή του ποσού των £4.000 και η οποία απευθυνόταν τόσο προς τη Marketventures όσο και προς τους Εφεσείοντες, θα μπορούσε να έχει οποιοδήποτε νομικό έρεισμα. Στην επιστολή δε διευκρινίζεται η νομική βάση του αιτήματος. Υπενθυμίζουμε ότι και σ’ αυτή την περίπτωση δεν τυγχάνει εφαρμογής η ειδική διάταξη του Άρθρου 3 του τροποποιητι[*56]κού Νόμου 42(Ι)/2000, η οποία συνέχισε να ισχύει. Όπως έχουμε ήδη υποδείξει, τα χρήματα εισπράχθηκαν μετά τις 7.4.2000 και όχι προηγουμένως, όπως απαιτεί το σχετικό άρθρο. Όμως, κατά τον ουσιώδη χρόνο, συνέχισε να είναι επίσης σε ισχύ τόσο η ειδική πρόνοια που εισήχθη στις 27.10.2000 με το Άρθρο 3 του τροποποιητικού Νόμου 141(Ι)/2000, όσο και το νέο Άρθρο 58Α, Β και Γ το οποίο εισήχθη στις 16.2.2001 με τον τροποποιητικό Νόμο 9(Ι)/2001. Θα εξετάσουμε στη συνέχεια τις πιο πάνω πρόνοιες για να διαφανεί κατά πόσον το δεύτερο αίτημα του Εφεσίβλητου έχει στερεό νομικό υπόβαθρο.
Η ειδική διάταξη του Άρθρου 3 του τροποποιητικού Νόμου 141(Ι)/2000, προέβλεπε τα ακόλουθα:-
«3.-(1) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις των Άρθρων 58Α, 58Β και 58Γ του βασικού νόμου, εκδότης ο οποίος υπέβαλε ή υποβάλλει αίτηση για εισαγωγή τίτλων του στο Χρηματιστήριο οι οποίοι δεν έχουν εκδοθεί μέχρι τις 18 Οκτωβρίου 2000, έχει υποχρέωση να επιστρέψει στο πρόσωπο που το απαιτεί γραπτώς οποιαδήποτε χρηματικά ποσά εισπράχθηκαν με προοπτική την παροχή τίτλων ή και με παραστάσεις εισαγωγής των τίτλων αυτών στο Χρηματιστήριο, το αργότερο μέσα σε διάστημα επτά ημερών από την ημερομηνία που αυτά απαιτούνται, εντόκως προς έξι τοις εκατόν (6%) από την ημερομηνία είσπραξής τους.
(2) Αίτημα για την επιστροφή χρηματικών ποσών δυνάμει του εδαφίου (1) μπορεί να υποβληθεί από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου μέχρι την 30η Νοεμβρίου, 2000.
(3) Εκδότης, ο οποίος παραβαίνει τις διατάξεις του εδαφίου (1) είναι ένοχος αδικήματος και σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε ποινή φυλάκισης μέχρι δύο έτη ή σε πρόστιμο μέχρι πενήντα χιλιάδες λίρες ή και στις δύο αυτές ποινές.»
Η ειδική πρόνοια του Άρθρου 3(1) του πιο πάνω τροποποιητικού Νόμου, ίσχυε στις περιπτώσεις που μετοχές οι οποίες αγοράστηκαν δεν είχαν εισαχθεί στο ΧΑΚ μέχρι 18.10.2000. Σε τέτοια περίπτωση, δινόταν δυνάμει του Άρθρου 3(2) δικαίωμα στο πρόσωπο που κατέβαλε χρήματα, να ζητήσει γραπτώς μέχρι τις 30.11.2000 την επιστροφή τους.
Οι πιο πάνω πρόνοιες δεν τυγχάνουν εφαρμογής, αφού το αίτημα για επιστροφή των χρημάτων δεν υποβλήθηκε μέσα στην καθορισμένη περίοδο όπως προβλεπόταν, ήτοι από της ημερομηνίας [*57]έναρξης της ισχύος του Νόμου, 27.10.2000, μέχρι τις 30.11.2000, αλλά πολύ αργότερα (12.4.2001).
Στις 16.2.2001 θεσπίστηκε ο τροποποιητικός Νόμος 9/2001 ο οποίος τροποποίησε τα Άρθρα 58Α, 58Β και 58Γ. Με το νέο Άρθρο 58Α απαγορευόταν η πώληση μετοχών με προοπτική την ένταξη εταιρείας στο ΧΑΚ, παρά μόνο εάν η εταιρεία εξασφάλιζε κατά νόμο έγκριση του Ενημερωτικού της Δελτίου. Όμως, και αυτό είναι το σημαντικό, με το Άρθρο 58Γ προβλεπόταν ότι για δικαιώματα και υποχρεώσεις που είχαν δημιουργηθεί μέχρι τις 16.2.01, που τέθηκε σε ισχύ ο τροποποιητικός Νόμος 9/2001, εξακολουθούσαν να εφαρμόζονται και μετά την έναρξη ισχύος του τροποποιητικού Νόμου οι σχετικές διατάξεις του Νόμου 42(Ι)/2000, ως αυτές να μην είχαν καταργηθεί.
Κατά συνέπεια, τα δικαιώματα του Εφεσίβλητου και οι υποχρεώσεις των Εφεσειόντων, δυνάμει του Άρθρου 58Α(3)(β) του τροποποιητικού Νόμου 42(I)/2000 για επιστροφή των χρημάτων ή άλλου ανταλλάγματος που καταβλήθηκε, εξακολουθούσαν να ισχύουν και μετά τις 16.2.2001, παρά την τροποποίηση του Άρθρου 58Α. Επομένως, το αίτημα για επιστροφή των χρημάτων όπως αυτό διατυπώθηκε στην δεύτερη επιστολή ημερ. 12.4.2001, βρίσκει νομικό έρεισμα στο Άρθρο 58Α(3)(β), αφού στην ουσία υποβαλλόταν αίτημα μετά την πάροδο τριών μηνών από την υποβολή αίτησης από τους Εφεσείοντες, για εισαγωγή των μετοχών τους στο ΧΑΚ. Στην προκειμένη περίπτωση, η αίτηση για εισαγωγή των τίτλων των Εφεσειόντων στο ΧΑΚ έγινε στις 23.3.2000 και μετά την παρέλευση της τρίμηνης περιόδου (23.6.2000), ο Εφεσίβλητος είχε δια νόμου δικαίωμα, το οποίο δεν απώλεσε, να υποβάλει αίτηση για επιστροφή του ανταλλάγματος που κατέβαλε. Επομένως, το δεύτερο αίτημα που υπέβαλε ο Εφεσίβλητος με την επιστολή του δικηγόρου του στις 12.4.2001 ήταν καθ’ όλα νόμιμο και επέβαλλε δυνάμει του Άρθρου 58Α(3)(β), υποχρέωση στους Εφεσείοντες να επιστρέψουν το αντάλλαγμα που πήραν μέσα σε 10 μέρες από την υποβολή του αιτήματος.
Παραμένουν οι λόγοι έφεσης 7 και 11, με τους οποίους οι Εφεσείοντες ισχυρίζονται ότι ακόμα και αν το Δικαστήριο κρίνει ότι είχαν υποχρέωση, δυνάμει του νόμου, να επιστρέψουν στον Εφεσίβλητο το αντάλλαγμα που πήραν, αυτό δεν αποτελείτο από χρήματα αφού οι Εφεσείοντες δεν εισέπραξαν χρήματα, αλλά πήραν μόνο 8000 μετοχές της Marketventures. Ως αποτέλεσμα, το Δικαστήριο δεν θα έπρεπε να εκδόσει χρηματική απόφαση εναντίον των Εφεσειόντων. Σε σχέση με τον συναφή λόγο έφεσης 11, οι Εφεσείοντες ισχυρίζονται επίσης ότι το Δικαστήριο λανθασμένα εξέδωσε χρηματική [*58]απόφαση, αφού ο Εφεσίβλητος δεν έθεσε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου μαρτυρία, ούτε για την αξία των μετοχών, ούτε για οποιαδήποτε άλλη ζημιά ενδεχομένως να είχε υποστεί. Δεν εξυπακούεται, είπε ο δικηγόρος του, ότι η ζημιά που υπέστη, είναι ίση με την αξία των μετοχών που αγόρασε.
Οι λόγοι έφεσης ευσταθούν. Ο Εφεσίβλητος πλήρωσε χρήματα στη Marketventures, όχι όμως στους Εφεσείοντες. Σ’ αυτούς έδωσε τις 8000 μετοχές που κατείχε στη Marketventures για να πάρει 4000 μετοχές των Εφεσειόντων. Αυτό ήταν και το αντάλλαγμα. Όπως έχουμε διαπιστώσει, ο Εφεσίβλητος είχε νομικό έρεισμα να αιτηθεί επιστροφή του ανταλλάγματος που έδωσε στους Εφεσείοντες, δηλαδή τις 8000 μετοχές της Marketventures. Όμως, δεν το έπραξε. Με την αγωγή του αιτήθηκε μόνο επιστροφή των £4.000 που αρχικά πλήρωσε στην Marketventures. Θα μπορούσε, ενδεχομένως, να ζητούσε και άλλες διαζευκτικές θεραπείες σε σχέση με τη ζημιά που ίσως να υπέστη. Όμως δεν το έπραξε.
Εξετάσαμε το ενδεχόμενο να εκδώσουμε απόφαση για επιστροφή των 8000 μετοχών. Καταλήξαμε ότι κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει, αφού με την αγωγή δεν ζητείται τέτοια θεραπεία. Στη συνέχεια εξετάσαμε κατά πόσο θα μπορούσαμε να διατάξουμε τροποποίηση των δικογράφων, για να προστεθεί η κατάλληλη θεραπεία, αλλά κρίναμε ότι αυτό θα ήταν δικονομικά δύσκολο και περίπλοκο εγχείρημα, εφόσον το κλητήριο είναι ειδικά οπισθογραφημένο, δυνάμει της Δ.2, θ.6 και όχι γενικά οπισθογραφημένο όπως θα έπρεπε στην περίπτωση που ζητείται διάταγμα για την επιστροφή μετοχών.
Για τους πιο πάνω λόγους, η έφεση επιτυγχάνει. Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται και η αγωγή απορρίπτεται. Επιδικάζονται υπέρ των Εφεσειόντων και εναντίον του Εφεσίβλητου τα πρωτόδικα έξοδα, τα οποία αν δεν συμφωνηθούν μεταξύ των διαδίκων μέσα σε 15 μέρες από σήμερα, να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή. Επιδικάζονται επίσης €1.500 έξοδα έφεσης, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα πρωτοδίκως υπέρ των εφεσειόντων. Επιδικάζονται επίσης υπέρ των εφεσειόντων €1.500 έξοδα έφεσης, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..
* «MarketVentures
Member of the Marketrends Group
18 Oκτωβρίου 2000
Κύριε/α,
ΠΡΟΤΑΣΗ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΗΣ MARKETVENTURES LTD ΑΠΟ MARKETRENDS FINANCIAL SERVICES LTD
Με την παρούσα επιστολή μας θα θέλαμε να σας ευχαριστήσουμε για την προτίμηση και το ενδιαφέρον που έχετε δείξει υποβάλλοντας αίτηση για ιδιωτική τοποθέτηση στην εταιρεία μας MarketVentures Ltd, μέλος του Ομίλου Εταιρειών MarkeTrends.
Η εταιρεία σας έχει παραχωρήσει όλες τις μετοχές που αιτηθήκατε. Σας εσωκλείουμε το σχετικό πιστοποιητικό εγγεγραμμένων αξιών.
Η μητρική εταιρεία του ομίλου, MarkeTrends Financial Services Ltd, έχει υποβάλει πρόταση εξαγοράς του 100% του μετοχικού κεφαλαίου της MarketVentures Ltd. Η πρόταση διαλαμβάνει την ανταλλαγή δύο μετοχών της MarketVentures Ltd με μία μετοχή της MarkeTrends Financial Services Ltd.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της MarketVentures Ltd. Προτείνει την αποδοχή της πρότασης της MarkeTrends Financial Services Ltd την οποία θεωρεί συμφέρουσα για τους μετόχους της.
Ως γνωστό η MarkeTrends Financial Services Ltd είναι ένας από τους πιο ραγδαία αναπτυσσόμενους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς της Κύπρου με ψηλή κερδοφορία, εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης και ο οποίος αναμένει πολύ σύντομα έγκριση για εισαγωγή των τίτλων του στο Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου.
Εσωκλείεται σχετική επιστολή αποδοχής της προσφοράς της MarkeTrends Financial Services Ltd και εάν είναι αποδεκτή από την δική σας πλευρά παρακαλούμε όπως υπογραφεί και αποσταλεί μαζί με το πιστοποιητικό εντός δέκα ημερών στην διεύθυνση που αναγράφεται στον εσωκλειόμενο φάκελο.
Με εκτίμηση
Για το διοικητικό συμβούλιο
Άκης Ιωαννίδης»
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο