(2009) 1 ΑΑΔ 986
[*986]17 Ιουλίου, 2009
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ,
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
(ΜΑΡΤΥΡΙΑ) ΝΟΜΟ ΚΕΦ. 12 ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΧΑΓΗΣ
ΓΙΑ ΛΗΨΗ ΜΑΡΤΥΡΙΚΩΝ ΑΠΟΔΕΙΞΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΛΛΟΔΑΠΗ
ΣΕ ΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ
(ΚΥΡΩΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ Ν. 67/82),
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ, ΛΗΨΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑΣ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΟ ΕΜΠΕΔΟΚΛΗ (ΑΡ. 2).
(Πολιτική Έφεση Αρ. 402/2008)
Πολιτική Δικονομία ― Αίτηση για αναστολή της διαδικασίας ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου εκκρεμούσης εφέσεως ― Δ.35, θ.18 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας ― Αντικείμενο της αναστολής είναι η υποχρέωση ή το καθήκον που επιβάλλεται από την απόφαση, και όχι η παγοποίηση ή ο προσωρινός παραμερισμός της απόφασης η οποία εφεσιβάλλεται.
Δικαστική συνδρομή ― Σύμβαση διά την Λήψιν Μαρτυρικής Αποδείξεως εν τη Αλλοδαπή εις Αστικάς και Εμπορικάς Υποθέσεις, που κυρώθηκε με το Ν.67/82 ― Ποιος ο σκοπός της δικαστικής συνδρομής.
Ο αιτητής – εφεσείων Ε. Εμπεδοκλής καταχώρησε την παρούσα αίτηση στις 4.6.2009 και ενώ εκκρεμούσε η διαδικασία έφεσης που καταχώρησε εναντίον της διαταγής που εκδόθηκε στις 7.11.2008 από το Ανώτατο Δικαστήριο. Δυνάμει της εν λόγω διαταγής αυτός θα έπρεπε να παρουσιαστεί και να εξεταστεί ενόρκως ενώπιον της Εξετάστριας, Επαρχιακής Δικαστού κας Μ. Παπαδοπούλου, σχετικά με τη μαρτυρία που απαιτείται σύμφωνα με παρακλητικό αίτημα των αρμοδίων Δικαστικών Αρχών των Η.Π.Α. δικαστικής συνδρομής για τη λήψη μαρτυρίας. Η αίτηση στηρίζεται στο Άρθρο 32 του περί Δικαστηρίων Νόμου, Ν.14/60 και στο Άρθρο 35 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας και στοχεύει ουσιαστικά στη μη εφαρμογή της διαταγής του Δικαστηρίου ημερ. 7.11.2008 και συγκεκριμένα στη μη υλοποίηση του δεύτερου σκέλους της συγκεκριμένης Διαταγής. Δηλαδή, ζητά την έκδοση [*987]διατάγματος έτσι ώστε ο Αρχιπρωτοκολλητής να μη προχωρήσει στη διαβίβαση της κατάθεσης στις αρμόδιες αρχές των Η.Π.Α.
Ο συνήγορος του εφεσείοντος υποστήριξε ότι η έφεση θα καθίστατο άνευ αντικειμένου εάν δεν εκδίδετο το αιτούμενο διάταγμα.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Αυτό το οποίο επιδιώκει ο εφεσείων, που είναι ουσιαστικά η παγοποίηση και ο προσωρινός παραμερισμός της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου ημερ. 7.11.2008, βρίσκεται εκτός πεδίου εφαρμογής της Δ.35, θ.18 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
2. Με το Άρθρο 12 της Σύμβασης διά την Λήψιν Μαρτυρικής Αποδείξεως εν τη Αλλοδαπή εις Αστικάς και Εμπορικάς Υποθέσεις, που κυρώθηκε με το Ν.67/82 καθίσταται σαφές ότι υπάρχει προσδιορισμένος περιορισμός στις περιπτώσεις δυνατότητας μη υλοποίησης δικαστικών παρακλήσεων. Σ’ αντίθετη περίπτωση θα καταστρατηγείτο ο σκοπός της δικαστικής συνδρομής που δεν είναι άλλος παρά η παροχή βοήθειας στη λήψη μαρτυρίας από τη δικαστική αρχή μιας χώρας προς δικαστική αρχή άλλου συμβαλλόμενου κράτους.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Λαϊκή Κυπριακή Τράπεζα (Χρηματοδοτήσεις) Λτδ v. Λύρα κ.ά. (Αρ. 1) (1997) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1384,
Σάββα v. Υπουργού Δικαιοσύνης (Αρ. 1) (2002) 1(Α) Α.Α.Δ.195.
Αίτηση.
Αίτηση από τον εφεσείοντα ημερ. 4.6.2009 με την οποία ζητά την παγοποίηση και τον προσωρινό παραμερισμό της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου ημερ. 7.11.08, αντικείμενο της παρούσας έφεσης, μέχρι την αποπεράτωση αυτής.
Α. Χαβιαράς, για τον Αιτητή.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα αναγνώσει ο Δικαστής Παμπαλλής.
[*988]ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Επαρχιακό Δικαστήριο της περιοχής της Νέας Υερσέης των ΗΠΑ με επιστολή του ημερ. 24.9.2008, διαβίβασε παρακλητικό αίτημα δικαστικής συνδρομής για τη λήψη μαρτυρίας από τον κ. Ευάγγελο Εμπεδοκλή, κάτοικο Στροβόλου.
Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δυνάμει του Αρθρου 6 του περί Αλλοδαπών Δικαστηρίων (Μαρτυρία) Νόμου, Κεφ. 12 διόρισε ως εξεταστή την Επαρχιακή Δικαστή κα. Μ. Παπαδοπούλου και έκδωσε στις 7.11.2008 διαταγή, δυνάμει της οποίας ο πιο πάνω αναφερόμενος Ε. Εμπεδοκλής θα έπρεπε να παρουσιαστεί, την ημέρα και ώρα που θα καθόριζε η Εξετάστρια, για να εξεταστεί ενόρκως σχετικά με τη μαρτυρία που απαιτείται σύμφωνα με την πιο πάνω υποβληθείσα αίτηση για δικαστική συνδρομή.
O E. Eμπεδοκλής καταχώρισε έφεση κατά της πιο πάνω απόφασης της Δικαστού του Ανωτάτου Δικαστηρίου ημερ. 7.11.2008, προβάλλοντας ως λόγο έφεσης την αντικανονικότητα της τηρηθείσας διαδικασίας και την παράβαση των προνοιών της Σύμβασης διά την Λήψιν Μαρτυρικής Αποδείξεως εν τη Αλλοδαπή εις Αστικάς και Εμπορικάς Υποθέσεις, που κυρώθηκε με το Ν. 67/82. (Στο εφεξής η Σύμβαση).
Στις 4.6.2009 καταχωρήθηκε η υπό εκδίκαση αίτηση σύμφωνα με την οποία ο πιο πάνω εφεσείων επιδιώκει:
«1. Διαταγή του Δικαστηρίου με την οποία να διατάσσεται ο Αρχιπρωτοκολλητής του Ανωτάτου Δικαστηρίου να μην προχωρήσει στη διαβίβαση της κατάθεσης του αιτητή στις Αρμόδιες Αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως μέχρι την αποπεράτωση της εν τω τίτλω έφεσης ή νεώτερης διαταγής του δικαστηρίου και/ή
2. Διαταγή του Δικαστηρίου με την οποία να αναστέλλονται οι οδηγίες του πρωτόδικου δικαστηρίου προς τον Αρχιπρωτοκολλητή του Ανωτάτου Δικαστηρίου να προβεί στη διαβίβαση της κατάθεσης του αιτητή στις Αρμόδιες Αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως μέχρι την αποπεράτωση της εν τω τίτλω έφεσης ή νεώτερης διαταγής του δικαστηρίου.»
Προς υποστήριξη της αίτησης καταχωρήθηκε ένορκη δήλωση από τον κ. Μάριο Χριστοφόρου, δικηγόρο στο δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί τον εφεσείοντα. Υποστηρίζεται ότι η έφεση στρέ[*989]φεται εναντίον «του παραπεμπτικού» αιτήματος δικαστικής συνδρομής που εκδόθηκε στις 7.11.2008. Η έφεση, συνεχίζει ο ενόρκως δηλών, στοχεύει στην ανατροπή της παραπομπής. Η Επαρχιακή Δικαστής που ανέλαβε την εξέταση την έχει περατώσει στις 3.6.2009 και «ως οι οδηγίες του Δικαστηρίου θα διαβιβάσει την κατάθεση στον Αρχιπρωτοκολλητή». Υπάρχουν προσθέτει ο ενόρκως δηλών οδηγίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου προς τον Αρχιπρωτοκολλητή ότι μόλις παραληφθεί η κατάθεση του αιτητή (εφεσείοντα) αυτή να διαβιβαστεί στις αρμόδιες αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Αν, καταλήγει ο ενόρκως δηλών, ακολουθηθεί η πιο πάνω διαδικασία η έφεση θα καταστεί άνευ αντικειμένου.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος αγορεύοντας ενώπιον μας υποστήριξε με τη σειρά του, ότι η έφεση την οποία έχει καταχωρίσει ο εφεσείων και εκκρεμεί προς εκδίκαση θα καταστεί, σε περίπτωση μη έκδοσης των αιτουμένων διαταγμάτων, άνευ αντικειμένου.
Η αίτηση στηρίζεται μεταξύ άλλων στο Αρθρο 32 του περί Δικαστηρίων Νόμου, Ν.14/60. Έχοντας μελετήσει το περιεχόμενο του συγκεκριμένου άρθρου, το οποίο καθορίζει το νομικό πλαίσιο και το ουσιαστικό δίκαιο για την έκδοση συντηρητικών διαταγμάτων, βρίσκουμε ότι δεν έχει οποιαδήποτε σχέση με την αίτηση για αναστολή, όπως την παρούσα, έτσι ώστε να μπορεί το Δικαστήριο να στηριχθεί για την έκδοση των αιτουμένων διαταγμάτων.
Η άλλη δικαιοδοτική βάση επί της οποίας στηρίζεται η αίτηση είναι γενικώς η Δ.35 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας. Ο Διαδικαστικός αυτός Κανονισμός κάτω από το γενικό τίτλο «εφέσεις» περιλαμβάνει σειρά από επιμέρους δικονομικές ρυθμίσεις. Παρόλη τη γενικότητα στη διατύπωση θεωρούμε ότι η αίτηση μπορεί να εξεταστεί μέσα στο πλαίσιο της Δ.35, θ.18. Σύμφωνα με το θεσμό αυτό η καταχώριση έφεσης δεν λειτουργεί και δεν επιφέρει αναστολή μιας διαδικασίας εκτός αν το Δικαστήριο διατάξει διαφορετικά.
Μελετώντας την υποβληθείσα αίτηση διαπιστώνουμε ότι εκείνο το οποίο ουσιαστικά επιδιώκει η πλευρά του εφεσείοντα είναι τη μη εφαρμογή της διαταγής του Δικαστηρίου ημερ. 7.11.2008. Συγκεκριμένα τη μη υλοποίηση του δεύτερου σκέλους της συγκεκριμένης Διαταγής. Όπως αναγράφεται στο πρακτικό ημερ. 7.11.2008, είχε (με το πρώτο σκέλος) εκδοθεί Οδηγία με την οποία διορίστηκε Εξεταστής για τη λήψη της μαρτυρίας του εφεσείοντα. Τώρα, που σύμφωνα με τον ισχυρισμό του αιτητή, αυτό το σκέλος έχει συμπληρωθεί, ο εφεσείων προχωρεί ζητώντας την μη υλοποίηση του δεύτερου σκέλους της ίδιας διαταγής του Δικαστηρίου, δηλαδή ζητά την έκ[*990]δοση διατάγματος έτσι ώστε ο Αρχιπρωτοκολλητής να μη προχωρήσει στη διαβίβαση της κατάθεσης στις αρμόδιες αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Θα πρέπει αρχικώς, να προσδιοριστεί ποιο είναι το αντικείμενο της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου με βάση τη Δ.35, θ.18 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας. Το θέμα αναλύθηκε με σαφήνεια στην υπόθεση Λαϊκή Κυπριακή Τράπεζα (Χρηματοδοτήσεις) Λτδ v. Λύρα κ.ά. (Αρ. 1) (1997) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1384, όπου αναφέρεται στις σελ. 1386 και 1387 ότι:
«Το αντικείμενο της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου βάσει της Δ.35, θ.18 είναι η αναστολή θετικής υποχρέωσης ή καθήκοντος το οποίο επιβάλλεται από την απόφαση η οποία εφεσιβάλλεται. Το αντικείμενο της αναστολής είναι η υποχρέωση ή καθήκον που επιβάλλεται από την απόφαση, και όχι η παγοποίηση ή ο προσωρινός παραμερισμός της απόφασης η οποία εφεσιβάλλεται. Η θέση αυτή προκύπτει ευθέως από τις αποφάσεις. (Fotiou and Another v. Petrolina Ltd (1984) 1 C.L.R. 708, In re E.S. (an infant) (1986) 1 C.L.R. 119. Βλ. επίσης Aftomata Eleourgia v. Monastery of Mahera (1986) 1 C.L.R. 524). H Δ.35, θ.18 δεν αποτελεί μέσο για την αναστολή της διαδικασίας ενώπιον του πρωτοδίκου Δικαστηρίου ή την παρεμπόδιση της συνέχισης της μέχρι την ακρόαση της έφεσης. Η απαγόρευση (prohibition), της συνέχισης της διαδικασίας μπορεί να διαταχθεί μόνο με ένταλμα (prohibition), βάσει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος».
Σχετική επίσης αναφορά για το θέμα της αναστολής εκτέλεσης δικαστικής απόφασης γίνεται στην υπόθεση Σάββα v. Υπουργού Δικαιοσύνης (Αρ. 1) (2002) 1(Α) Α.Α.Δ. 195.
Με βάση την πιο πάνω τοποθέτηση, είναι φανερό ότι ο εφεσείων επιδιώκει ουσιαστικά την παγοποίηση και τον προσωρινό παραμερισμό της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου ημερ. 7.11.2008. Αφήνουμε ότι δεν επιδιώχθηκε η αναστολή εκτέλεσης της απόφασης και για το πρώτο σκέλος, δηλαδή την εντολή ορισμού Εξεταστή, όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση. Συνεπώς βρίσκουμε ότι αυτό το οποίο επιδιώκει ο εφεσείων βρίσκεται εκτός του πεδίου εφαρμογής του σχετικού θεσμού. Ο εφεσείων επιδιώκει να καταδείξει ότι η ακολουθηθείσα διαδικασία ήταν λανθασμένη και ουσιαστικώς να επιτύχει την ακύρωση της, σε αυτό το αρχικό στάδιο εκδίκασης της έφεσης.
Συνακόλουθα δεν θεωρούμε ότι η αίτηση αυτή μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη και θα πρέπει να απορριφθεί. Προχωρώντας [*991]όμως πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχει και ένας άλλος λόγος ουσίας, για τον οποίο θα προχωρούσαμε σε απόρριψη της αίτησης. Εξετάζοντας το σκοπό της Σύμβασης, όπως αναλύεται στο Ν.67/82, διαπιστώνουμε ότι εξασφαλίζει την παροχή δικαστικής συνδρομής προς το Δικαστήριο μιας άλλης συμβαλλόμενης με την Κυπριακή Δημοκρατία χώρας, ώστε να ληφθεί μαρτυρία ή να συλλεγεί μαρτυρικό υλικό (Άρθρο 1). Υπάρχει σαφής πρόνοια και αναφερόμαστε στο Αρθρο 12 της Σύμβασης, σύμφωνα με την οποία η εκτέλεση παρακλήσεως μπορεί να μην ικανοποιηθεί.
«12. Η εκτέλεσις Παρακλήσεως δύναται να αποκρούεται μόνον εις ην έκτασιν -
(α) Εις το Κράτος εκτελέσεως, η εκτέλεσις της Παρακλήσεως δεν εμπίπτει εντός της δικαστικής αρμοδιότητος· ή
(β) το καλούμενον Κράτος θεωρεί ότι ως εκ τούτου θα εθίγετο η κυριαρχία ή η ασφάλεια αυτού.
Η εκτέλεσις δεν δύναται να αποκρούεται αποκλειστικώς δια τον λόγον ότι δυνάμει του εσωτερικού αυτού δικαίου το Κράτος εκτελέσεως διεκδικεί αποκλειστικήν δικαιοδοσία επί του επιδίκου θέματος ή ότι το εσωτερικόν αυτού δίκαιον δεν θα επέτρεπεν εναγώγιμον δικαίωμα εν σχέσει προς αυτό.»
Με την πρόνοια αυτή καθίσταται σαφές ότι υπάρχει προσδιορισμένος περιορισμός στις περιπτώσεις δυνατότητας μη υλοποίησης δικαστικών παρακλήσεων. Σ’ αντίθετη περίπτωση θα καταστρατηγείτο ο σκοπός της δικαστικής συνδρομής που δεν είναι άλλος παρά η παροχή βοήθειας στη λήψη μαρτυρίας από τη δικαστική αρχή μιας χώρας προς δικαστική αρχή άλλου συμβαλλόμενου κράτους.
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω και εξετάζοντας το περιεχόμενο της ενόρκου δηλώσεως που κατατέθηκε για σκοπούς ενίσχυσης της αίτησης βρίσκουμε ότι δεν έχει καταδειχθεί οτιδήποτε που να δικαιολογεί την έκδοση διατάγματος αναστολής ούτε έχει ο εφεσείων καταδείξει, πέραν από μια γενική διατύπωση, ότι επηρεάζονται με οποιοδήποτε τρόπο τα δικαιώματα του, όπως αναφέραμε πιο πάνω.
Με γνώμονα τα πιο πάνω θεωρούμε ότι η αίτηση πρέπει να απορριφθεί και απορρίπτεται.
Η αίτηση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο