(2009) 1 ΑΑΔ 1446
[*1446]19 Νοεμβρίου, 2009
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ
ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ)
ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΦΡΙΞΟΥ ΜΙΧΑΗΛ,
ΥΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤHΣ
ΤΟΥ ΑΔΙΑΘΕΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
ΤΗΣ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΑΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΑΒΒΑ ΚΑΡΣΕΡΑ,
ΣΥΖΥΓΟY, ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΩΜΑ, ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗΣ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ PROHIBITION,
CERTIORARI ΚΑΙ MANDAMUS,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ ΝΟΜΟ, ΚΕΦ. 189, ΑΡΘΡΟ 13 ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ, ΚΑΝ. 9 ΚΑΙ 46,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
ΑΡ. 469/05 ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ
ΑΔΙΑΘΕΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΑΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΑΒΒΑ ΚΑΡΣΕΡΑ, ΑΡ. 672/05,
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ ΑΡ. 7892/05,
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ
ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗΝ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑP. 197/06, ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 10/04/2008,
[*1447]ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΑΡ. 7892/05, ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 03/04/2009,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ
ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΡ. 672/05,
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 29/10/2009,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗ ΕΠΙΚΥΡΩΣΕΩΣ ΔΙΑΘΗΚΩΝ
ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡHΣ
ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΑΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΑΒΒΑ ΚΑΡΣΕΡΑ, ΣΥΖΥΓΟY ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΩΜΑ,
ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΑΚΟ ΔΑΝΟ, ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΤΗΝ 28/04/2009,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΗΣ
ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ AP. 197/2006 ΚΑΙ ΤΗΣ
ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ AP. 7892/05, ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ
ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΗΤΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΑΥΤΩΝ
ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΗΤΑΝ Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ
ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
ΤΗΣ ΩΣ ΑΝΩ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ
ΚΥΡΙΑΚΟ ΔΑΝΟ, ΔΙΚΗΓΟΡΟ.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 72/2009)
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari, Prohibition και Mandamus ― Αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης για έκδοση ενταλμάτων Certiorari, Prohibition και Mandamus αναφορικά με την απόφαση του Πρωτοκολλητή Επικύρωσης Διαθηκών του Επαρχιακού Δικα[*1448]στηρίου Λευκωσίας για τη χορήγηση εγγράφων διαχείρισης σε συγκεκριμένο δικηγόρο, ο οποίος ήταν και ο κατονομαζόμενος εκτελεστής της διαθήκης της αποβιώσασας ― Άρνηση άδειας, ο Πρωτοκολλητής δεν ενήργησε παράνομα, ο δε αιτητής δεν είχε εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα ή εναλλακτικές θεραπείες του περί Διαχειρίσεως Κληρονομιών Νόμου, Κεφ. 189 και δεν διαπιστώθηκαν εξαιρετικές περιστάσεις, ώστε να χορηγηθεί η αιτούμενη άδεια ― Κατά πόσο η απόφαση του Πρωτοκολλητή Επικύρωσης Διαθηκών του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας μπορούσε να ελεγχθεί με τα συγκεκριμένα προνομιακά εντάλματα.
Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Στόχος εκδόσεως των ενταλμάτων Mandamus είναι να διαταχθεί ένα κατώτερο Δικαστήριο που έχει αρνηθεί να εξασκήσει τα καθήκοντά του μέσα στα πλαίσια της δικαιοδοσίας του, να εξασκήσει αυτά τα καθήκοντα ― Τέτοιο διάταγμα μπορεί να στραφεί και εναντίον διοικητικών οργάνων τα οποία αρνούνται να εκτελέσουν καθήκοντα που πηγάζουν από το νόμο ― Κατά πόσο θα μπορούσε να χορηγηθεί άδεια για έκδοση εντάλματος Mandamus για να υποχρεωθεί ο Πρωτοκολλητής να εκτελέσει δημόσιο καθήκον.
Διαχείριση περιουσιών αποβιωσάντων προσώπων ― Δικαιοδοσία επικύρωσης διαθηκών ― Επαρχιακό Δικαστήριο στην επαρχία του οποίου ο αποθανών είχε τη συνήθη ή τελευταία διαμονή του ― Εξουσίες Πρωτοκολλητή ― Ο περί Διαχειρίσεως Κληρονομιών Νόμος, Κεφ. 189.
Η αποβιώσασα Ελένη Σάββα Καρσερά απεβίωσε στις 4.7.2005 καταλείποντας σεβαστή περιουσία, ήτοι, πέραν των €500.000 σε τράπεζες και πέραν των 20 τεμαχίων γης πολύ μεγάλης αξίας. Στη διαθήκη που έκαμε κληροδότησε μόνο ένα χωράφι στο χωριό Αρεδιού, σε κάποιο Γεώργιο Παναγιώτου. Κατονομαζόμενος εκτελεστής της διαθήκης ήταν ο Κυριάκος Δανός, δικηγόρος από τη Λευκωσία, στον οποίο χορηγήθηκαν στις 8.8.2005 έγγραφα διαχείρισης της περιουσίας της ως άνω αποβιώσασας. Την ίδια μέρα οι κληρονόμοι της περιουσίας υπέβαλαν ένσταση (caveat) και στη συνέχεια καταχώρησαν την αγωγή 7892/2005 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας με την οποία προσέβαλλαν τόσο την εγκυρότητα της διαθήκης όσο και την χορήγηση εγγράφων διαχείρισης στον δικηγόρο κ. Κυριάκο Δανό, αναφορικά με το αδιάθετο μέρος της περιουσίας.
Εκκρεμούσης της εκδίκασης της αγωγής, οι κληρονόμοι της αποβιώσασας υπέβαλαν την αίτηση υπ’ αρ. 672/05 επιδιώκοντας τη χορήγηση στον Φρίξο Μιχαήλ, ο οποίος ήταν ένας εκ των κληρονό[*1449]μων της αποβιώσασας, εγγράφων διαχείρισης για το αδιάθετο μέρος της περιουσίας. Το Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση ως καταχρηστική. Οι κληρονόμοι εφεσίβαλαν την απόφαση και το Ανώτατο Δικαστήριο διέταξε όπως η αίτηση υπ’ αρ. 672/05 εκδικαστεί επί της ουσίας.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας τελικά επιλήφθηκε της αίτησης και στις 29.10.2009 εξέδωσε απόφαση με την οποία διοριζόταν ως διαχειριστής του αδιάθετου μέρους της περιουσίας της αποβιώσασας ο Φρίξος Μιχαήλ.
Ο αιτητής ζητά άδεια για καταχώρηση αίτησης (α) Certiorari για ακύρωση της απόφασης του Πρωτοκολλητή για τη χορήγηση εγγράφων διαχείρισης στον Κυριάκο Δανό σε σχέση με το αδιάθετο μέρος της περιουσίας (β) Mandamus με το οποίο να διατάσσεται ο Πρωτοκολλητής να περιορίσει την έκταση του προς αυτόν χορηγηθέντος διατάγματος διαχείρισης ώστε αυτός να διαχειρίζεται μόνο το μέρος της περιουσίας που έχει διατεθεί με τη διαθήκη και (γ) Prohibition με το οποίο να απαγορεύεται στον Πρωτοκολλητή Επικύρωσης Διαθηκών από του να αποδέχεται οποιαδήποτε πράξη διαχείρισης αναφορικά με το αδιάθετο μέρος της περιουσίας. Η αίτηση για άδεια συνοδεύεται από έκθεση και ένορκη δήλωση του Φρίξου Μιχαήλ.
Ο ενόρκως δηλών ισχυρίζετο ότι, εκκρεμούσης της εκδίκασης της αίτησης, εν αγνοία του ιδίου και των υπολοίπων κληρονόμων, ο Πρωτοκολλητής του Τμήματος Επικύρωσης Διαθηκών του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας παραχώρησε στις 28.4.2009 έγγραφα διαχείρισης ολόκληρης της περιουσίας, στον Κυριάκο Δανό, δικηγόρο, κατά παράβαση της απόφασης τόσο του Εφετείου όσο και του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στην αγωγή 7892/05, ενεργώντας έτσι καθ’ υπέρβαση εξουσίας και παράνομα. Επίσης ότι ο Κυριάκος Δανός ενώ γνώριζε ότι εκκρεμούσε η εκδίκαση της αίτησης, υπέβαλε αίτηση και αποδέχθηκε το διορισμό του ως διαχειριστής ολόκληρης της περιουσίας της αποβιώσασας.
Ο ενόρκως δηλών ισχυρίζετο περαιτέρω ότι ο Κυριάκος Δανός προέβαινε σε διαχειριστικές πράξεις που αφορούσαν το αδιάθετο μέρος της περιουσίας και επίσης ότι διένημε την ακίνητη περιουσία σε 32 κληρονόμους κατά ιδανικά μερίδια εξ αδιαιρέτου, πράξη η οποία είναι καταστρεπτική των συμφερόντων των κληρονόμων, αφού κανένας μελλοντικός αγοραστής δεν θα μπορεί να αγοράσει περιουσία μερικών κλασμάτων, εν αγνοία και χωρίς τη συγκατάθεση όλων των συνιδιοκτητών.
[*1450]Αποφασίστηκε ότι:
1. Στην παρούσα περίπτωση δεν μπορεί να δοθεί η αιτούμενη άδεια για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων Certiorari ή Prohibition, εφόσον ο Πρωτοκολλητής δεν μπορεί να θεωρηθεί κατώτερο δικαστήριο, ώστε να μπορεί να ελεγχθεί με τα συγκεκριμένα προνομιακά εντάλματα, τα οποία αποσκοπούν στον έλεγχο της νομιμότητας και όχι της ορθότητας της απόφασης που ελέγχεται. Πέραν τούτου, το Δικαστήριο δεν φαίνεται να ενήργησε παράνομα εκδίδοντας το επίδικο διάταγμα ημερ. 28.4.2009.
2. Στην προκείμενη περίπτωση δεν μπορεί να χορηγηθεί η αιτούμενη άδεια ούτε και για την έκδοση του προνομιακού εντάλματος Mandamus, αφού δεν φαίνεται να υποβλήθηκε οποιοδήποτε γραπτό αίτημα στον Πρωτοκολλητή ζητώντας του να εκτελέσει οποιοδήποτε από τα καθήκοντά του, που απορρέουν από τον περί Διαχειρίσεως Κληρονομιών Νόμο, Κεφ. 189, το οποίο και ο ίδιος να έχει αρνηθεί.
3. Ο αιτητής δεν έχει εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα ή εναλλακτικές θεραπείες που του παρέχει το Κεφ. 189 και δεν έχουν διαπιστωθεί οποιεσδήποτε εξαιρετικές περιστάσεις, ώστε έχει δημιουργηθεί η δυνατότητα άσκησης του Ανωτάτου Δικαστηρίου υπέρ της χορήγησης της αιτούμενης άδειας.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Καλαβάς κ.ά., Πολιτική Αίτηση Aρ. 3/99, ημερ. 5.2.99,
Kαλαβάς κ.ά. (1999) 1 A.A.Δ. 697,
Νεοκλέους (2007) 1 A.A.Δ. 477,
Evand Promotions Ltd κ.ά., Πολιτική Αίτηση Aρ. 62/98, ημερ.15.7.98,
Άνθιμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41.
Aίτηση.
Ε. Ευσταθίου και Κ. Καμένος, για τον Αιτητή.
Cur. adv. vult.
[*1451]EPΩTOKPITOY, Δ.:
Η Αίτηση
Ο Αιτητής με μονομερή αίτηση του ζητά άδεια για να καταχωρήσει δια κλήσεως αίτηση για έκδοση:- (α) εντάλματος της φύσεως Certiorari για ακύρωση της απόφασης του Πρωτοκολλητή Επικύρωσης Διαθηκών του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, ημερομηνίας 29.4.2009, για τη χορήγηση εγγράφων διαχείρισης στον Κυριάκο Δανό για το αδιάθετο μέρος της περιουσίας της αποβιώσασας Ελένης Σάββα Καρσερά τέως από το Αρεδιού, (β) εντάλματος της φύσεως Mandamus με το οποίο να διατάσσεται ο Πρωτοκολλητής να περιορίσει την έκταση του χορηγηθέντος διατάγματος διαχείρισης ημερομηνίας 28.4.2009, στον Κυριάκο Δανό, δικηγόρο από τη Λευκωσία, ώστε αυτός να διαχειρίζεται μόνο το μέρος της περιουσίας που έχει διατεθεί με τη Διαθήκη και όχι την υπόλοιπη περιουσία της αποβιώσασας και (γ) εντάλματος της φύσεως Prohibition με το οποίο να απαγορεύεται στον Πρωτοκολλητή Επικύρωσης Διαθηκών από του να αποδέχεται οποιαδήποτε πράξη διαχείρισης αναφορικά με το αδιάθετο μέρος της περιουσίας.
Τα Γεγονότα
Η Αίτηση συνοδεύεται από έκθεση και ένορκη δήλωση του Φρίξου Μιχαήλ ο οποίος είναι ένας από τους κληρονόμους της αποβιώσασας. Σύμφωνα με τον ενόρκως δηλούντα, η Ελένη Σάββα Καρσερά, στις 3.2.2001 συνέταξε διαθήκη με την οποία από το σύνολο της περιουσίας της, κληροδοτούσε μόνο ένα χωράφι με αρ. εγγραφής 1201 στο χωριό Αρεδιού, σε κάποιο Γεώργιο Παναγιώτου. Εκτός από το κληροδότημα το οποίο αναφέρεται στη διαθήκη, η αποβιώσασα κατέλειπε πέραν των €500.000 σε τράπεζες και πέραν των 20 τεμαχίων γης πολύ μεγάλης αξίας.
Η πιο πάνω απεβίωσε στις 4.7.2005. Κατονομαζόμενος εκτελεστής της διαθήκης της ήταν ο Κυριάκος Δανός, δικηγόρος, από τη Λευκωσία, ο οποίος μετά το άνοιγμα της Διαθήκης, υπέβαλε την Αίτηση με αρ. 469/05 για επικύρωση της διαθήκης και για χορήγηση στον ίδιο, εγγράφων διαχείρισης της περιουσίας της πιο πάνω αποβιώσασας. Το αίτημά του εγκρίθηκε στις 8.8.2005.
Οι κληρονόμοι της περιουσίας την ίδια μέρα (8.8.2005), υπέβαλαν Ένσταση (caveat) και στη συνέχεια καταχώρησαν την Aγωγή Aρ. 7892/2005 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας με την [*1452]οποία προσέβαλλαν τόσο την εγκυρότητα της Διαθήκης όσο και την χορήγηση εγγράφων διαχείρισης στον δικηγόρο κ. Κυριάκο Δανό, αναφορικά με το αδιάθετο μέρος της περιουσίας.
Εκκρεμούσης της εκδίκασης της πιο πάνω αγωγής, οι κληρονόμοι της αποβιώσασας υπέβαλαν ξεχωριστή Αίτηση με αριθμό 672/05, με την οποία ζητούσαν όπως χορηγηθούν στον ενόρκως δηλούντα Φρίξο Μιχαήλ έγγραφα διαχείρισης για το αδιάθετο μέρος της περιουσίας της αποβιώσασας. Το Δικαστήριο, στις 19.5.2006, χωρίς να εξετάσει την ουσία της, απέρριψε την Αίτηση ως καταχρηστική, με το σκεπτικό ότι επεδίωκε τον ίδιο κοινό σκοπό με την Αγωγή Aρ. 7892/05. Οι κληρονόμοι εφεσίβαλαν την απόφαση στο Ανώτατο Δικαστήριο το οποίο στις 10.4.2008 εξέδωσε απόφαση στην Π.Ε.197/06. Κρίθηκε ότι η διαπίστωση ότι επρόκειτο για ταυτόσημες διαδικασίες ήταν λανθασμένη. Ως αποτέλεσμα, η έφεση πέτυχε και διατάχθηκε όπως η Αίτηση Aρ. 672/05, η οποία αφορούσε το αδιάθετο μέρος της περιουσίας της αποβιώσασας, εκδικαστεί επί της ουσίας της.
Ο ενόρκως δηλών ισχυρίζεται ότι μετά το αποτέλεσμα της έφεσης, τόσο ο ίδιος όσο και οι υπόλοιποι εξ αίματος κληρονόμοι της αποβιώσασας, ενώ ανέμεναν τον καθορισμό ημερομηνίας για την ακρόαση της Αίτησης Aρ. 672/05, προχώρησε σε εκδίκαση η αγωγή που αφορούσε κατά κύριο λόγο την επικύρωση της διαθήκης. Με την απόφαση του Δικαστηρίου ημερ. 3.4.2009 στην αγωγή, επικυρώθηκε η διαθήκη, αλλά παρέμεινε σε εκκρεμότητα η εκδίκαση της αίτησης των κληρονόμων για χορήγηση εγγράφων διαχείρισης αναφορικά με το αδιάθετο μέρος της περιουσίας.
Ο ενόρκως δηλών αναφέρει ότι παρά το αίτημα για να διοριστεί ως διαχειριστής του αδιάθετου μέρους της περιουσίας και ενώ ακόμη εκκρεμούσε η εκδίκαση της Αίτησης Aρ. 672/05, εν αγνοία του ιδίου και των υπολοίπων κληρονόμων, ο Πρωτοκολλητής του Τμήματος Επικύρωσης Διαθηκών του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, χωρίς οποιαδήποτε ειδοποίηση, στις 28.4.09 παραχώρησε έγγραφα διαχείρισης, όπως ισχυρίζεται, για ολόκληρη την περιουσία, στον Κυριάκο Δανό, δικηγόρο, κατά παράβαση της απόφασης τόσο του Εφετείου όσο και του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στην Αγωγή Aρ. 7892/05. Σύμφωνα με τον ενόρκως δηλούντα ο Πρωτοκολλητής ενήργησε καθ’ υπέρβαση εξουσίας και παράνομα. Επίσης ότι ο Κυριάκος Δανός ενώ γνώριζε ότι εκκρεμούσε η εκδίκαση της Αίτησης Aρ. 672/05, υπέβαλε αίτηση και αποδέχθηκε το διορισμό του ως διαχειριστή ολόκληρης της περιουσίας της αποβιώσασας.
[*1453]Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας τελικά επιλήφθηκε της Αίτησης Aρ. 672/05 και στις 29.10.2009 εξέδωσε απόφαση με την οποία διοριζόταν ως διαχειριστής του αδιάθετου μέρους της περιουσίας της αποβιώσασας ο ενόρκως δηλών, Φρίξος Μιχαήλ.
Ο ενόρκως δηλών ισχυρίζεται περαιτέρω ότι, μετά από πληροφορίες ότι ο Κυριάκος Δανός προέβαινε σε διαχειριστικές πράξεις που αφορούσαν το αδιάθετο μέρος της περιουσίας, οι κληρονόμοι μέσω των δικηγόρων τους απευθύνθηκαν στον Πρωτοκολλητή υπενθυμίζοντας του την απόφαση του Εφετείου και ζητώντας από αυτόν να ορίσει επανεκδίκαση της υπόθεσης. Περαιτέρω, ισχυρίζεται ότι με έκπληξή του διαπίστωσε ότι ο Κυριάκος Δανός ακόμα και την ίδια ημέρα (29.10.09) που εξεδόθη η απόφαση του Δικαστηρίου στην Αίτηση Aρ. 672/05, με την οποία διοριζόταν ο ίδιος ως διαχειριστής του αδιάθετου μέρους της περιουσίας, προέβαινε σε διαχειριστικές πράξεις. Μάλιστα την επόμενη του διορισμού του ενόρκως δηλούντα ως διαχειριστή (30.10.09), ο Κυριάκος Δανός καλούσε κληρονόμους να παραλάβουν επιταγές οι οποίες αποτελούσαν διανομή των χρημάτων της περιουσίας. Επίσης διένημε την ακίνητη περιουσία σε 32 κληρονόμους κατά ιδανικά μερίδια εξ αδιαιρέτου, πράγμα το οποίο, όπως ισχυρίζεται, αποτελεί πράξη καταστρεπτική των συμφερόντων των κληρονόμων, αφού κανένας μελλοντικός αγοραστής δεν θα μπορεί να αγοράσει περιουσία μερικών κλασμάτων, εν αγνοία και χωρίς τη συγκατάθεση όλων των συνιδιοκτητών.
Τέλος ο ενόρκως δηλών ισχυρίζεται ότι η πράξη του Πρωτοκολλητή να αγνοήσει τόσο την απόφαση του Εφετείου όσο και αυτή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας είναι παράνομη και ελήφθη καθ’ υπέρβαση εξουσίας και γι’ αυτό θα πρέπει να δοθεί η αιτούμενη άδεια.
Η Νομική Πτυχή
Το προνομιακό ένταλμα της φύσης certiorari απευθύνεται στα κατώτερα δικαστήρια για σκοπούς εποπτικού ελέγχου και ακύρωσης αποφάσεων τους, όποτε διαπιστώνεται έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας ή νομική πλάνη η οποία είναι πρόδηλη από το πρακτικό. Το συγκεκριμένο ένταλμα εκδίδεται για να εξεταστεί η νομιμότητα της απόφασης με σκοπό την ακύρωσή της. Το διάταγμα της φύσης certiorari στον βαθμό που ελέγχει την νομιμότητα της απόφασης και όχι την ορθότητά της, σε αντίθεση με τα όσα ισχύουν στην περίπτωση του εντάλματος mandamus, μπορεί να εκδοθεί έστω και αν προσφέρεται στον Αιτητή άλλου είδους θε[*1454]ραπεία, αλλά αυτό γίνεται με φειδώ ώστε να μην υποκαταστήσει τη δευτεροβάθμια δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Τα προνομιακά εντάλματα της φύσης prohibition, εκδίδονται για να εμποδίζουν ή αποτρέπουν κατώτερα δικαστήρια από του να ερνεργούν χωρίς δικαιοδοσία ή καθ’ υπέρβασή της. Όπου υπάρχει δυνατότητα αναθεώρησης της απόφασης του κατώτερου δικαστηρίου, αποφεύγεται η έκδοση εντάλματος prohibition, εκτός και αν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις.
Τo ένταλμα mandamus είναι το τρίτο για το οποίο ο Αιτητής ζητά άδεια για να καταχωρήσει αίτηση. Το Ανώτατο Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος, έχει αποκλειστική δικαιοδοσία να απευθύνει διάταγμα προς κατώτερο δικαστήριο ή άλλη αρχή ή πρόσωπο για να τα υποχρεώσει να εκτελέσουν δημόσιο καθήκον το οποίο αρνήθηκαν να εκτελέσουν μέσα στα πλαίσια της δικαιοδοσίας τους. Συνήθως, εκδίδεται όπου δεν παρέχεται άλλη θεραπεία. Σε τελική ανάλυση, με το διάταγμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, διατάσσεται το κατώτερο δικαστήριο, αρχή ή πρόσωπο, να αποφασίσει το επίδικο θέμα, σύμφωνα με τον νόμο.
Στην προκειμένη περίπτωση, ο Πρωτοκολλητής Επικύρωσης Διαθηκών του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι ενεργεί δικαστικά, ώστε να εμπίπτει στον ορισμό του κατώτερου δικαστηρίου, παρά το γεγονός ότι σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να ενεργεί οιωνεί δικαστικά. Σύμφωνα με τον περί Διαχειρίσεως Κληρονομιών Νόμο, Κεφ. 189, στο εξής «ο Νόμος», δικαιοδοσία για άσκηση ελέγχου για θέματα που αφορούν την επικύρωση διαθηκών, διατηρεί το Επαρχιακό Δικαστήριο, στην επαρχία του οποίου ο αποθανών είχε τη συνήθη ή τελευταία διαμονή του. Όπου ο πρωτοκολλητής έχει οποιανδήποτε αμφιβολία για την τήρηση των προϋποθέσεων του Νόμου σε σχέση με παραχωρητήρια, παραπέμπει δυνάμει του Άρθρου 13 του Νόμου, οποιοδήποτε θέμα αναφύεται, στο Δικαστήριο για οδηγίες, το οποίο «δύναται να διατάξει τον Πρωτοκολλητή Επικύρωσης Διαθηκών να προχωρήσει επί του θέματος σύμφωνα με τέτοιες οδηγίες ως το Δικαστήριο ήθελεν κρίνει αναγκαίον, ή δύναται να απαγορεύει οποιοδήποτε περαιτέρω δικαστικό μέτρο από τον πρωτοκολλητή επικύρωσης διαθηκών σχετικά με το θέμα, αφήνοντας το πρόσωπο που υποβάλλει την αίτηση για την έκδοση παραχωρητηρίου να υποβάλει αίτηση στο Δικαστήριο.»
Επίσης, το Άρθρο 52 του Νόμου παρέχει εξουσία στο Δικαστήριο να ενεργήσει είτε αυτεπάγγελτα, είτε μετά από αίτηση [*1455]οποιουδήποτε προσώπου που έχει συμφέρον στην κληρονομιά, να παύσει οποιονδήποτε εκτελεστή ή διαχειριστή για εσκεμμένη παράλειψη ή παράπτωμα σχετικά με τη διαχείριση της κληρονομιάς, και να χορηγήσει έγγραφο διαχείρισης σε άλλο πρόσωπο.
Παρά τα πιο πάνω, δεν αποκλείεται ο Πρωτοκολλητής σε άλλες περιπτώσεις, όπου εμφανώς ενεργεί οιωνεί δικαστικά, και δεν παρέχεται άλλο ένδικο μέσο, να μπορεί να ελεγχθεί με προνομιακό ένταλμα (βλ. Καλαβάς κ.ά., Πολιτική Αίτηση Aρ. 3/99, ημερ. 5.2.99 και Kαλαβάς κ.ά. (1999) 1 A.A.Δ. 697, μεταξύ των ιδίων ατόμων, οι οποίες αφορούσαν έξοδα που καθορίστηκαν από τον Πρωτοκολλητή).
Όμως στην παρούσα περίπτωση δεν μπορεί να δοθεί η αιτούμενη άδεια για έκδοση προνομιακού εντάλματος certiorari ή prohibition, εφόσον ο Πρωτοκολλητής δεν μπορεί να θεωρηθεί κατώτερο δικαστήριο, ώστε να μπορεί να ελεγχθεί με τα συγκεκριμένα προνομιακά εντάλματα, τα οποία αποσκοπούν στον έλεγχο της νομιμότητας και όχι της ορθότητας της απόφασης που ελέγχεται. (βλ. Νεοκλέους (2007) 1 A.A.Δ. 477). Πέραν τούτου, εκδίδοντας το επίδικο διάταγμα ημερομηνίας 28.4.2009, δεν φαίνεται να ενήργησε παράνομα, εφόσον μέχρι τότε δεν είχε εκδοθεί η απόφαση του Δικαστηρίου στην Αίτηση Aρ. 672/05 η οποία εκδόθηκε στις 29.10.2009.
Κατά την άποψή μου, το προνομιακό ένταλμα mandamus είναι το μόνο για το οποίο θα μπορούσε να χορηγηθεί άδεια (βλ. Evand Promotions Ltd κ.ά., Πολιτική Αίτηση Aρ. 62/98 ημερ. 15.7.98). Όμως, στην προκειμένη περίπτωση δεν μπορεί να χορηγηθεί η αιτούμενη άδεια για να υποχρεωθεί ο Πρωτοκολλητής, ως άλλη δημόσια αρχή ή πρόσωπο, να εκτελέσει δημόσιο καθήκον. Καταρχάς, μετά την έκδοση της απόφασης στην Αίτηση Aρ. 672/05, δεν φαίνεται να υποβλήθηκε οποιοδήποτε γραπτό αίτημα στον Πρωτοκολλητή ζητώντας του να εκτελέσει οποιοδήποτε από τα καθήκοντά του, που απορρέουν από τον Νόμο. Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Αιτητή, σε ερώτηση του Δικαστηρίου, αναφέρθηκε ότι έγιναν πολλά διαβήματα στον Πρωτοκολλητή, χωρίς αποτέλεσμα, αλλά κανένα αντίγραφο επιστολής ή δικαστικού διαβήματος κατατέθηκε ενώπιόν μου. Όπως προκύπτει από τα γεγονότα που ο Αιτητής έθεσε ενώπιον μου, καμία Αίτηση δεν υποβλήθηκε στο αρμόδιο Δικαστήριο δυνάμει του Νόμου, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στο Δικαστήριο να επιληφθεί του θέματος δυνάμει του Νόμου.
[*1456]Κατά την άποψή μου, ο Αιτητής απέτυχε να αποδείξει εκ πρώτης όψεως υπόθεση, και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να χορηγηθεί η αιτούμενη άδεια.
Ο Αιτητής κατά την άποψή μου, δεν έχει εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα ή εναλλακτικές θεραπείες που του παρέχει το Κεφάλαιο 189 και δεν διαπιστώνω να υπάρχουν οποιεσδήποτε εξαιρετικές περιστάσεις, ώστε να μπορώ να ασκήσω την διακριτική μου ευχέρεια υπέρ της χορήγησης της αιτούμενης άδειας (βλ. Άνθιμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41).
Η αίτηση απορρίπτεται.
H αίτηση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο