(2010) 1 ΑΑΔ 513
[*513]21 Απριλίου, 2010
[ΚΡΑΜΒΗΣ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, ΚΛΗΡΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΝΙΚΟΛΑΣ,
Εφεσείων-Ενάγων,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚEΣ ΑΕΡΟΓΡΑΜΜEΣ ΛΤΔ.,
Εφεσιβλήτων-Εναγομένων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 43/2007)
Εργοδότης και εργοδοτούμενος ― Σύμβαση εργοδότησης ― Τερματισμός απασχολήσεως με το αιτιολογικό ότι ο εργοδοτούμενος δεν κατάφερε κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του ως «εκπαιδευόμενος» («trainee») πιλότος να επιτύχει τα αναμενόμενα επίπεδα επίδοσης και επαγγελματικής επάρκειας ― Κατά πόσο ο τερματισμός απασχολήσεως του εργοδοτούμενου ήταν νόμιμος.
Αστικά αδικήματα ― Δυσφήμιση ― Προβολή επιτυχώς υπεράσπισης της αλήθειας των γεγονότων (justification).
Αποζημιώσεις ― Διεκδίκηση αποζημιώσεων για, κατ’ ισχυρισμόν, παράνομο τερματισμό απασχολήσεως του εφεσείοντος και για δυσφήμισή του ― Κατά πόσο υπήρχε πιθανότητα επιτυχίας της εν λόγω διεκδίκησης.
Ο εφεσείων, ο οποίος κατά τον ουσιώδη χρόνο, ήταν πιλότος αεροσκαφών και κάτοχος σχετικής άδειας από το 1979, προσλήφθηκε από τους εφεσίβλητους από 10.1.1985, στη θέση μαθητευόμενου πιλότου (trainee pilot). Σύμφωνα με τους όρους του Τεκμηρίου 3, (επιστολή προσφοράς διορισμού), οι οποίοι έγιναν αποδεκτοί από τον εφεσείοντα, αυτός θα έπρεπε να περατώσει με επιτυχία την «αρχική εκπαίδευση του» («initial training»). Οι εφεσίβλητοι διατήρησαν το δικαίωμα ανά πάσα στιγμή, κατά την διάρκεια της αρχικής εκπαίδευσης, να τερματίσουν την εργοδότησή του χωρίς οποιαδήποτε ειδοποίηση. Περαιτέρω ο όρος 3 προέβλεπε ότι μετά την επιτυχή αποπεράτωση της αρχικής εκπαίδευσής του, θα εργοδοτείτο προσωρινά για ένα χρόνο. Επίσης ο ίδιος όρος προέβλεπε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της υπό δοκιμασία περιόδου του ενός χρόνου η [*514]εργοδότησή του θα μπορούσε να τερματιστεί από οποιονδήποτε από τα δύο μέρη, με την παροχή γραπτής ειδοποίησης ενός μηνός.
Παρόμοιος όρος προβλεπόταν και από τη Συλλογική Σύμβαση (Τεκμήριο32) μεταξύ των εφεσιβλήτων και της Συντεχνίας των Πιλότων, οι όροι της οποίας ενσωματώθηκαν στη μεταξύ τους Συμφωνία (Τεκμήριο 3).
Οι εφεσίβλητοι, μετά από εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης, τερμάτισαν τις υπηρεσίες του εφεσείοντος με το αιτιολογικό ότι αυτός δεν κατάφερε κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης «line training» να πετύχει τα αναμενόμενα επίπεδα επίδοσης και επαγγελματικής επάρκειας (Επιστολή Τεκμήριο 29).
Ένα περίπου χρόνο αργότερα οι εφεσίβλητοι απέρριψαν πρόταση που υποβλήθηκε από δύο από τους εκπαιδευτές του εφεσείοντος για επαναπρόσληψή του, με σκοπό την περαιτέρω εκπαίδευση.
Το 1990-91 ο εφεσείων, μετά από ανακοινώσεις στον Τύπο, αποτάθηκε στη εταιρεία Eurocypria για εργοδότηση, χωρίς όμως επιτυχία επειδή περιήλθαν σε γνώση της εν λόγω εταιρείας οι λόγοι απόλυσής του από τους εφεσίβλητους.
Στις 26.6.1998 ο εφεσείων καταχώρησε αγωγή με την οποία αξίωνε αποζημιώσεις, τόσο για την κατ’ ισχυρισμό παράνομη απόλυσή του, όσο και για δυσφήμιση. Η θέση που πρόβαλε ήταν ότι λόγω της συμπεριφοράς των εφεσιβλήτων, δεν κατέστη δυνατό να εργοδοτηθεί μόνιμα σε θέση ανάλογα με τις ικανότητες και τα προσόντα του. Ως αποτέλεσμα υπέστη σοβαρές ζημιές το ύψος των οποίων ανέρχεται σε £1.042.090.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε στα ακόλουθα ευρήματα:
1. Κατά το χρόνο τερματισμού των υπηρεσιών του, ο εφεσείων εργοδοτείτο σύμφωνα με τους όρους εργοδότησής του, όπως αυτοί διατυπώνονται στα Τεκμήρια 3 και 32, πάνω σε δοκιμαστική βάση.
2. Ο τερματισμός απασχόλησης του εφεσείοντος έγινε κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου χωρίς να δοθεί σε αυτόν γραπτή προειδοποίηση ενός μηνός, επειδή δεν πέτυχε τα αναμενόμενα επίπεδα απόδοσης.
3. Οι εφεσίβλητοι είχαν, σύμφωνα με τους όρους εργοδότησης του εφεσείοντος, το δικαίωμα να τερματίσουν τις υπηρεσίες του χω[*515]ρίς να του δώσουν οποιαδήποτε προειδοποίηση και επομένως, ο τερματισμός ήταν δικαιολογημένος και νόμιμος.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι το δημοσίευμα ως εκ της φύσης του, έτεινε να βλάψει ή να επηρεάσει αρνητικά τον εφεσείοντα στην άσκηση του επαγγέλματος του ως πιλότου, αφού η εντύπωση που απεκόμιζε ο κοινός λογικός αναγνώστης, ήταν ότι αυτός ήταν ακατάλληλος να αντεπεξέλθει στα καθήκοντά του ως πιλότος. Το Δικαστήριο κατέληξε όμως ότι ευσταθούσε η υπεράσπιση της αλήθειας την οποίαν πρόβαλαν οι εφεσίβλητοι και απέρριψε την αγωγή με έξοδα.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε την απόφαση αμφισβητώντας την ορθότητα των ευρημάτων του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι:
1. Προσλήφθηκε ως μαθητευόμενος πιλότος.
2. Οι εφεσίβλητοι είχαν δικαίωμα να τερματίσουν τις υπηρεσίες του.
3. Ευσταθεί η υπεράσπιση της αλήθειας.
Ο εφεσείων αμφισβητεί επίσης την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης να μην επιδικασθούν υπέρ του αποζημιώσεις.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Κανένα από τα επιχειρήματα του εφεσείοντος δεν μπορούν να κλονίσουν το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο τερματισμός απασχόλησής του ήταν νόμιμος.
2. Η παρούσα υπόθεση αφορά σε απλή σύμβαση εργοδότησης, η οποία, υπό τις περιστάσεις της, θα μπορούσε να τερματιστεί χωρίς προειδοποίηση.
Αφ’ ης στιγμής το αγώγιμο δικαίωμα του εφεσείοντος είναι ο παράνομος τερματισμός το Δικαστήριο δεν μπορεί να εξετάσει θέμα κακοπιστίας, παράβασης της αρχής της αναλογικότητας, της αρχής της τριτενέργειας και των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης, όπως κάλεσε το Δικαστήριο να πράξει ο συνήγορος του εφεσείοντος.
3. Το Τεκμήριο 3, το οποίο περιέχει τους όρους εργοδότησης του εφεσείοντος είναι σαφές και αναφέρει ότι η θέση που προσφέρθηκε σε αυτόν ήταν αυτή του «εκπαιδευόμενου» («trainee»).
4. Το εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι ευσταθεί η υπερά[*516]σπιση της αλήθειας, είναι ορθό.
5. Αφ’ ης στιγμής κρίνεται και κατ’ έφεση ότι ο τερματισμός ήταν νόμιμος και ότι για το θέμα της δυσφήμισης τυγχάνει εφαρμογής η υπεράσπιση της αλήθειας, όπως ορθά βρήκε και το πρωτόδικο δικαστήριο, δεν τίθεται θέμα αποζημιώσεων, ούτε και περαιτέρω εξέτασης του σχετικού λόγου έφεσης.
Η έφεση απορρίφθηκε με €2.000 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των εφεσιβλήτων.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Kanika Developments Ltd. v. Λουκά (2004) 1 Α.Α.Δ. 603.
Έφεση.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Πασχαλίδης, Π.E.Δ.), (Aγωγή Aρ. 7562/98), ημερομ. 29.12.2006.
Κ. Ευσταθίου, για τον Εφεσείοντα.
Π. Πολυβίου, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Γ. Ερωτοκρίτου.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Κατά τον ουσιώδη χρόνο, ο Εφεσείων ήταν πιλότος αεροσκαφών και κάτοχος σχετικής άδειας από το 1979. Τον Οκτώβρη του 1984, υπέβαλε αίτηση στους Εφεσίβλητους για εργοδότηση. Μετά από προκαταρκτικές εξετάσεις του πρόσφεραν θέση μαθητευόμενου πιλότου (trainee pilot), με τους όρους που αναφέρονται στην επιστολή προσφοράς διορισμού, Τεκμήριο 3 και στην παράγραφο 2 της Συλλογικής Σύμβασης, Τεκμήριο 32.
Η επιστολή προσφοράς διορισμού, έχει ως εξής:-
«With reference to your application for employment with Cyprus Airways Ltd. I am pleased to offer you a trainee appointment under the following terms and conditions.
1. Your appointment will be as BAC1-11 Trainee Pilot with [*517]effect from 10th January, 1985, provided you pass to a satisfactory standard a BAC1-11 conversion course.
2. During the period of your initial training you will receive a salary of £1.194 per annum plus Cost of Living Allowance. When you have completed your initial base training and your licence has been endorsed with the aircraft type you will be placed in the pay scales as shown in Appendix I of the Second Schedule of the Collective Agreement in force between Cyprus Airways and Cyprus Airways Pilots’ and Flight Engineers’ Trade Union (copy attached). In addition you will receive the following allowances:
During ground conversion:
Simulator and base training: Full stop-over allowances and hotel accommodation
During Line Training: Full stop-over allowance and 50% maintenance allowance
3. When your have completed your initial training and you have been placed in the pay scale as set out in paragraph 2 above, you will be considered to be on a probationary period of one year. During the probationary period your employment may be terminated by either party by giving one month’s notice in writing, in accordance with paragraph 2 of the First Schedule of the Collective Agreement referred to above.
4. With regard to transportation to and from place of residence the same arrangements will apply as for all other aircrew.
During the period of your initial training and prior to commencement of your probationary period the Company has the right at any time to terminate your employment without having to give you any notice.
If the above terms and conditions are acceptable to you, please sign and return the second copy of this letter.”
Η παράγραφος 2 της Συλλογικής Σύμβασης, έχει ως ακολούθως:-
«2. The first year of service will be regarded as probationary. During the probationary period, employment may be terminated by either party by giving one month’s notice in writing, except in the event of failure to meet the professional standards of competency as determined by the Company, in which case the employee’s services may be terminated forthwith. In the case of an aircrew terminating his services on his own accord and/or unjustified grounds, during the probationary period, the aircrew will [*518]have to pay back to the Company the whole or part of his conversion cost including hotel accommodation and allowances.»
Ο Εφεσείων αποδέχθηκε όλους τους όρους με αποτέλεσμα να προσληφθεί από 10.1.1985.
Όπως φαίνεται από τους όρους του Τεκμηρίου 3, ο Εφεσείων θα έπρεπε να περατώσει με επιτυχία την «αρχική εκπαίδευση του» («initial training»). Κατά τη διάρκεια αυτής της «αρχικής εκπαίδευσης», ο Εφεσείων θα λάμβανε μέρος σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα προσαρμογής («conversion course») στα αεροσκάφη τύπου BAC 1-11. H εκπαίδευση αυτή αποτελείτο από δύο μέρη: (α) εκπαίδευση η οποία ονομάζεται «simulator and base training» και (β) εκπαίδευση «line training». Οι Εφεσίβλητοι διατήρησαν το δικαίωμα ανά πάσα στιγμή, κατά την διάρκεια της αρχικής εκπαίδευσης, να τερματίσουν την εργοδότηση του Εφεσείοντος, χωρίς να έχουν υποχρέωση να του δώσουν οποιαδήποτε ειδοποίηση. Περαιτέρω ο όρος 3 προέβλεπε ότι μετά την επιτυχή αποπεράτωση της αρχικής εκπαίδευσης του, θα εργοδοτείτο προσωρινά με τους όρους που αναφέρονταν στην παράγραφο 2 του Τεκμηρίου 3, για ένα χρόνο. Επίσης, ο όρος 3 προέβλεπε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της υπό δοκιμασία περιόδου του ενός χρόνου («probationary period»), η εργοδότηση του θα μπορούσε να τερματιστεί από οποιονδήποτε από τα δύο μέρη, με την παροχή γραπτής ειδοποίησης ενός μηνός.
Παρόμοιος όρος προβλεπόταν και από την παράγραφο 2 του Πρώτου Παραρτήματος των Γενικών Όρων Εργοδότησης της Συλλογικής Σύμβασης (Τεκμήριο 32) μεταξύ Εφεσιβλήτων και της Συντεχνίας των Πιλότων, οι όροι της οποίας ενσωματώθηκαν στη μεταξύ τους Συμφωνία (Τεκμήριο 3).
Στις 26.9.1985 και ενώ ο Εφεσείων ακόμη εκπαιδευόταν στο στάδιο του «line training», συνήλθε η Επιτροπή Αξιολόγησης υπό την προεδρία του τότε Αρχιπιλότου. Η Επιτροπή συνεδρίασε στην παρουσία του Εφεσείοντος, στον οποίο δόθηκε η ευκαιρία να παρέμβει. Παρίστατο επίσης και εκπρόσωπος της συντεχνίας των πιλότων των Εφεσιβλήτων, καθώς και μέλη της ομάδας εκπαίδευσης του Εφεσείοντος. Στις 27.9.1985 ο Αρχιπιλότος, εκ μέρους της Επιτροπής Αξιολόγησης, εισηγήθηκε στους Εφεσίβλητους τον τερματισμό των υπηρεσιών του Εφεσείοντος, με το αιτιολογικό ότι ο τελευταίος δεν κατάφερε κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης «line training» να πετύχει τα αναμενόμενα επίπεδα επίδοσης και επαγγελματικής επάρκειας (Επιστολή Τεκμήριο 29). Οι Εφεσίβλητοι, που αποδέχθηκαν την εισήγηση της Επιτροπής [*519]Αξιολόγησης, με επιστολή τους προς τον Εφεσείοντα (Τεκμήριο 7), τερμάτισαν τις υπηρεσίες του, επαναλαμβάνοντας το πιο πάνω αιτιολογικό. Ταυτόχρονα, κοινοποίησαν τον τερματισμό των υπηρεσιών του Εφεσείοντος, στην Ασφαλιστική Εταιρεία Universal, για σκοπούς πληρωμής στον Εφεσείοντα, του αναλογούντος μεριδίου από το Ταμείο Αφυπηρέτησης. Επίσης, σε κατοπινό στάδιο κοινοποίησαν τους λόγους απόλυσης του στη θυγατρική εταιρεία Eurocypria, στον τότε Επίτροπο Διοίκησης, στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εργασίας της Βουλής των Αντιπροσώπων, προς τους οποίους ο Εφεσείων είχε διαμαρτυρηθεί για την απόλυσή του.
Ένα περίπου χρόνο αργότερα και συγκεκριμένα στις 7.11.86, δύο από τους πρώην εκπαιδευτές του Εφεσείοντος, πρότειναν στους Εφεσίβλητους, την επαναπρόσληψή του, με σκοπό την περαιτέρω εκπαίδευση (Επιστολές Τεκμήρια 37 και 39Β). Η εισήγηση αυτή απορρίφθηκε από τους Εφεσίβλητους. Έκτοτε, ο Εφεσείων, ο οποίος θεωρούσε την απόλυση του εντελώς αδικαιολόγητη, επιδόθηκε σε εκστρατεία διαμαρτυρίας, επιδιώκοντας βασικά την επαναπρόσληψή του.
Το 1990-91 ο Εφεσείων, μετά από ανακοινώσεις στον Τύπο, αποτάθηκε στη Eurocypria για εργοδότηση, χωρίς όμως επιτυχία επειδή περιήλθαν σε γνώση τους οι λόγοι απόλυσης του από τους Εφεσίβλητους. Φαίνεται ότι η Eurocypria, μετά από συστάσεις του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, προχώρησε στην εργοδότηση αλλοδαπών πιλότων στους οποίους και χορηγήθηκε άδεια εργασίας στην Κύπρο. Και σ’ αυτήν την περίπτωση ο Εφεσείων με επιστολές του απευθύνθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και σε άλλους κυβερνητικούς και κρατικούς αξιωματούχους, διαμαρτυρόμενος για την απόρριψη της αίτησης του από τη Eurocypria και την εργοδότηση αλλοδαπών πιλότων. Μετά από έκθεση του Επιτρόπου Διοίκησης, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, διεξήγαγε έρευνα. Σύμφωνα με την έκθεση του, Τεκμήριο 36, η μεταχείριση της οποίας έτυχε ο Εφεσείων εκ μέρους των εκπαιδευτών του δεν ήταν η ενδεδειγμένη. Τόσο τα συμπεράσματα του Επιτρόπου Διοίκησης όσο και της έκθεσης του Υπουργείου Εργασίας, αμφισβητήθηκαν έντονα από τους Εφεσίβλητους.
Το 1995 ο Εφεσείων καταχώρησε στο Ανώτατο Δικαστήριο, την προσφυγή 663/95 εναντίον των Εφεσιβλήτων, προσβάλλοντας μεταγενέστερη απόφαση τους να μην τον εργοδοτήσουν ως [*520]Βοηθό Κυβερνήτη αεροσκάφους. Η εν λόγω προσφυγή απορρίφθηκε, καθότι κρίθηκε ότι οι Εφεσίβλητοι ενεργούν αποκλειστικά στο πεδίο ιδιωτικού δικαίου, με αποτέλεσμα να μην τυγχάνουν εφαρμογής οι πρόνοιες του Άρθρου 146 του Συντάγματος.
Με την αγωγή του, η οποία καταχωρήθηκε στις 26.6.1998, ο Εφεσείων αξίωνε αποζημιώσεις, τόσο για την κατ’ ισχυρισμό παράνομη απόλυση του, όσο και για δυσφήμιση. Η εκδοχή του ήταν ότι κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης του, ενώ όλα κυλούσαν ομαλά, σε κάποιο στάδιο διαπίστωσε μεγάλη αλλαγή στη συμπεριφορά των εκπαιδευτών του απέναντι του, χωρίς ο ίδιος μέχρι σήμερα να έχει πληροφορηθεί τους λόγους. Θεωρεί την απόλυση του παράνομη και τους λόγους που προβλήθηκαν ανυπόστατους. Επίσης, θεωρεί ότι η μη πρόσληψη του από τη Eurocypria οφειλόταν βασικά στη δυσφήμιση που του έκαναν οι Εφεσίβλητοι. Ήταν η θέση του ότι λόγω της συμπεριφοράς των Εφεσιβλήτων, έκτοτε δεν κατέστη δυνατό να εργοδοτηθεί μόνιμα σε θέση ανάλογα με τις ικανότητες και τα προσόντα του. Ως αποτέλεσμα υπέστη, όπως ο ίδιος ισχυρίζεται, σοβαρές ζημιές, το ύψους των οποίων ανέρχεται σε £1.042.090.
Οι Εφεσίβλητοι, οι οποίοι κάλεσαν ένα μόνο μάρτυρα, ήγειραν αριθμό υπερασπίσεων, περισσότερο νομικής φύσης, για να υποστηρίξουν την εισήγησή τους ότι η απόλυση του Εφεσείοντος ήταν καθόλα νόμιμη.
Το πρωτόδικο δικαστήριο βρήκε ότι, ο Εφεσείων, αφού ολοκλήρωσε το πρώτο στάδιο της αρχικής εκπαίδευσης του με επιτυχία («simulator and base training»), στη συνέχεια προχώρησε στο δεύτερο στάδιο της διαδικασίας εκπαίδευσης, γνωστής ως «line training». Επίσης, βρήκε ότι οι υπηρεσίες του τερματίστηκαν στις 27.9.85 κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης «line training» και προτού συμπληρώσει 12 μήνες εργοδότησης. Κατά συνέπεια, το πρωτόδικο Δικαστήριο βρήκε ότι κατά το χρόνο τερματισμού των υπηρεσιών του, ο Εφεσείων εργοδοτείτο, σύμφωνα με τους όρους εργοδότησής του, όπως αυτοί διατυπώνονται στα Τεκμήρια 3 και 32, πάνω σε δοκιμαστική βάση. Τέλος, το δικαστήριο βρήκε ότι ο τερματισμός έγινε χωρίς να δοθεί στον Εφεσείοντα προειδοποίηση ενός μηνός.
Αναφορικά με τη νομιμότητα του τερματισμού των υπηρεσιών του Εφεσείοντος, το δικαστήριο βρήκε ότι σύμφωνα με τους όρους εργοδότησης του, παρείχετο η ευχέρεια στους Εφεσίβλητους, κατά τη διάρκεια της δωδεκάμηνης δοκιμαστικής περιόδου, [*521]ανά πάσα στιγμή να τερματίσουν τη σύμβαση εργοδότησης, με γραπτή ειδοποίηση ενός μηνός. Βέβαια, η παράγραφος 2 του Τεκμηρίου 32 προβλέπει ότι στην περίπτωση μη επίτευξης του αναμενόμενου επιπέδου απόδοσης και/ή επαγγελματικής ικανότητας/επάρκειας, κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου παρεχόταν ευχέρεια τερματισμού της υπηρεσίας πάραυτα. Το πρωτόδικο δικαστήριο βρήκε ότι οι υπηρεσίες του Εφεσείοντος τερματίστηκαν κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου, χωρίς να δοθεί στον Εφεσείοντα γραπτή ειδοποίηση ενός μηνός, γιατί αυτός δεν πέτυχε τα αναμενόμενα επίπεδα απόδοσης. Ως εκ τούτου, έκρινε ότι οι Εφεσίβλητοι, με βάση τους όρους εργοδοσίας, είχαν το δικαίωμα να τερματίσουν τις υπηρεσίες του Εφεσείοντος, χωρίς να του δώσουν οποιαδήποτε προειδοποίηση και επομένως, ο τερματισμός ήταν δικαιολογημένος και νόμιμος.
Αναφορικά με την αξίωση του Εφεσείοντος για αποζημιώσεις για δυσφήμιση, ο ευπαίδευτος Πρόεδρος που εκδίκασε την αγωγή, έκρινε με βάση το υλικό που είχε ενώπιον του, ότι το δημοσίευμα ως εκ της φύσης του, έτεινε να βλάψει ή να επηρεάσει αρνητικά τον Εφεσείοντα στην άσκηση του επαγγέλματος του ως πιλότου, αφού η εντύπωση που απεκόμιζε ο κοινός λογικός αναγνώστης, ήταν ότι ο Εφεσείων ήταν ακατάλληλος για να αντεπεξέλθει στα καθήκοντα του ως πιλότος. Στη συνέχεια, όμως, αφού εξέτασε την υπεράσπιση της αλήθειας, καθώς και την υπεράσπιση του προνομίου, τις οποίες επικαλέστηκαν οι Εφεσίβλητοι, έκρινε ότι η ουσία των όσων αποδίδονται στον Εφεσείοντα ήταν αληθή. Ως εκ τούτου, κατέληξε ότι ευσταθεί η υπεράσπιση της αλήθειας. Εκ του περισσού, εξέτασε και την υπεράσπιση του προνομίου, για να καταλήξει ότι αυτή δεν ευσταθεί, εφόσον οι Εφεσίβλητοι που είχαν και το βάρος, δεν προσκόμισαν την αναγκαία μαρτυρία για να αποδείξουν τους ισχυρισμούς τους.
Παρά το γεγονός ότι η τύχη της αγωγής ήταν προδιαγραμμένη, ο ευπαίδευτος Πρόεδρος πολύ ορθά προχώρησε και εξέτασε και το θέμα των αποζημιώσεων. Αναφορικά με τον τερματισμό, έκρινε ότι στην καλύτερη περίπτωση, ο Εφεσείων θα δικαιούται σ’ ένα μήνα προειδοποίηση, την οποία υπολόγισε σε £856,34, ενώ για τη δυσφήμιση θεώρησε ότι το ποσό των £1.000, θα αποτελούσε δίκαιη αποζημίωση σε περίπτωση που ο Εφεσείων θα πετύχαινε στην αγωγή του. Όμως, ενόψει της νομιμότητας του τερματισμού των υπηρεσιών του και του ευρήματος ότι ευσταθεί η υπεράσπιση της αλήθειας, απέρριψε την αγωγή με έξοδα, εις βάρος του.
Ο Εφεσείων, προσβάλλει την πρωτόδικη απόφαση και με έξι λόγους έφεσης, ισχυρίζεται ότι αυτή είναι λανθασμένη.
[*522]Η νομιμότητα του τερματισμού - Λόγοι έφεσης 1, 2 και 3 και πρόσθετοι λόγοι 1 και 2
Ο ευπαίδευτος δικηγόρος για τον Εφεσείοντα, εισηγήθηκε ότι το εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι ο Εφεσείων είχε προσληφθεί ως μαθητευόμενος πιλότος, είναι εσφαλμένο. Όπως ανέφερε, εκείνο που προκύπτει από τη μαρτυρία, είναι ότι ο Εφεσείων προσλήφθηκε στη θέση του πιλότου και επομένως δεν ετίθετο θέμα δοκιμασίας ώστε να χρειάζεται να συσταθεί Επιτροπή Αξιολόγησης του.
Περαιτέρω, εισηγήθηκε ότι οι Εφεσίβλητοι είχαν προχωρήσει στην απόλυση του Εφεσείοντος, παρά το γεγονός ότι μπορούσαν να την αποτρέψουν. Ακόμη και αν ο Εφεσείων θεωρηθεί ως πιλότος που μαθήτευε, δεν έπρεπε να τον απολύσουν, εφόσον η απόλυση του, σύμφωνα με την υπόθεση Kanika Developments Ltd. v. Λουκά (2004) 1 Α.Α.Δ. 603 δεν ήταν η μόνη υπό τις περιστάσεις ενδεδειγμένη ενέργεια ή η τελευταία επιλογή, ώστε να θεωρηθεί ότι ήταν αναπόφευκτη. Σύμφωνα με τον κ. Ευσταθίου, οι Εφεσίβλητοι όφειλαν αντί να απολύσουν τον Εφεσείοντα, να του παράσχουν επιπρόσθετο χρόνο εκπαίδευσης. Επομένως, εισηγήθηκε, η απόλυση δεν μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη, αφού η συνέχιση της εργοδότησης δεν αποδείχθηκε ότι ήταν ανέφικτη ή ότι ήταν η μόνη επιλογή.
Κανένα από τα επιχειρήματα που συνοδεύουν το συγκεκριμένο λόγο έφεσης δεν ευσταθεί, με αποτέλεσμα το εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι ο τερματισμός ήταν νόμιμος, να μην μπορεί να κλονιστεί.
Επειδή οι όροι εργοδότησης των Εφεσειόντων είναι καταγραμμένοι στα Αγγλικά, είναι γεγονός ότι η Ελληνική ορολογία που χρησιμοποιεί το πρωτόδικο δικαστήριο, τείνει να συγχύσει. Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες στη μετάφραση των σχετικών όρων, φαίνεται ότι ο τερματισμός επήλθε κατά τη διάρκεια της αρχικής εκπαίδευσης και ενώ ακόμη ο Εφεσείων βρισκόταν στο δεύτερο στάδιο της εκπαίδευσης «line training». Επομένως, η κατάληξη του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι ο Εφεσείων ολοκλήρωσε την αρχική του εκπαίδευση («initial training») δεν είναι ορθή. Ούτε είναι ορθό το εύρημα ότι ο τερματισμός επήλθε, ενώ ο τελευταίος εργοδοτείτο πάνω σε δοκιμαστική βάση. Φαίνεται ότι το πρωτόδικο δικαστήριο σύγχυσε τις Αγγλικές ορολογίες του «initial training» και «probationary period of 1 year». Όμως το λάθος ή η ασάφεια δεν είναι ουσιώδης, αφού το πρωτόδικο δικαστήριο σε άλλα σημεία της απόφασης του σημειώνει ότι ο τερματισμός επήλθε κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης «line training» και ότι οι υπηρεσίες του Εφεσείοντος μπορούσαν [*523]να τερματιστούν, χωρίς να του δοθεί οποιαδήποτε προειδοποίηση.
Εκείνο που έχει σημασία, είναι ότι ακόμη δεν είχε ξεκινήσει η δοκιμαστική περίοδος (probationary period). Από τη στιγμή που ο τερματισμός επήλθε στο στάδιο της αρχικής εκπαίδευσης («initial training period»), οι Εφεσίβλητοι είχαν δικαίωμα βάσει των όρων της συμφωνίας απασχόλησης, να τερματίσουν χωρίς προειδοποίηση, πράγμα που έπραξαν. Ακόμη και αν τύχει εφαρμογής ο όρος 2 της Συλλογικής Συμφωνίας και θεωρηθεί ότι οι πρώτοι 12 μήνες αποτελούν δοκιμαστική περίοδο υπηρεσίας, τότε και πάλι οι Εφεσίβλητοι δεν θα ήταν υπόχρεοι να δώσουν οποιαδήποτε προειδοποίηση, εφόσον ο Εφεσείων απολύθηκε, επειδή απέτυχε να ικανοποιήσει τα επαγγελματικά επίπεδα ικανότητας που απαιτούνταν.
Το μόνο άλλο θέμα για το οποίο παραπονείται ο Εφεσείων, είναι ότι οι Εφεσίβλητοι δεν είχαν δικαίωμα να τερματίσουν τις υπηρεσίες του. Πολλά από τα όσα αναφέρει ο ευπαίδευτος συνήγορος του, σχετίζονται περισσότερο με αρχές του διοικητικού δικαίου παρά με αρχές του δικαίου των συμβάσεων, οι οποίες είναι οι μόνες που διέπουν τις σχέσεις των συμβαλλομένων, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον τερματισμό. Το Δικαστήριο δεν μπορεί να υπεισέλθει ούτε στην ηθική πτυχή της απόλυσης του Εφεσείοντος, ούτε και στα άλλα θέματα που εγείρει ο Εφεσείων. Για παράδειγμα, από τη στιγμή που το αγώγιμο δικαίωμα του Εφεσείοντος είναι ο παράνομος τερματισμός, το Δικαστήριο δεν μπορεί να εξετάσει θέμα κακοπιστίας, παράβασης της αρχής της αναλογικότητας, της αρχής της τριτενέργειας και των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης, όπως μας κάλεσε να πράξουμε ο κ. Ευσταθίου. Ούτε η υπόθεση Kanika Developments Ltd. v. Λουκά, ανωτέρω, η οποία κρίθηκε δυνάμει του περί Τερματισμού Απασχολήσεως Νόμου του 1967 (Ν. 24/67) προσθέτει οτιδήποτε. Κατά την άποψή μας, πρόκειται για απλή σύμβαση εργοδότησης, η οποία υπό τις περιστάσεις που περιγράψαμε θα μπορούσε να τερματιστεί, χωρίς προειδοποίηση. Υπό αυτές τις συνθήκες το ζήτημα εξαντλείται εδώ.
Δεν συμφωνούμε ούτε με το επιχείρημα ότι ο Εφεσείων εργοδοτήθηκε ως πιλότος και όχι ως εκπαιδευόμενος πιλότος. Το έγγραφο προσφοράς εργοδότησης, Τεκμήριο 3, το οποίο περιείχε τους όρους εργοδότησης με τους οποίους συμφώνησε ο Εφεσείων, είναι σαφές. Στην πρώτη παράγραφο αναφέρει ότι η θέση που προσφέρθηκε στον Εφεσείοντα ήταν αυτή του «εκπαιδευόμενου» («trainee»). Κατ’ επέκταση, δεν ευσταθεί ούτε το επιχείρημα ότι δεν υπήρχε πρόνοια για σύσταση Επιτροπής Αξιολόγησης της προόδου και επίδοσης του Εφεσείοντος. Το ότι οι Εφεσίβλητοι θα [*524]μπορούσαν να παράσχουν πρόσθετο χρόνο εκπαίδευσης ώστε να αποφευχθεί ο τερματισμός, είναι κατά την άποψή μας θέμα άσχετο, αφού οι Εφεσίβλητοι επέλεξαν αντί άλλων επιλογών που ενδεχομένως να είχαν, να ασκήσουν το συμβατικό τους δικαίωμα να τερματίσουν τη σύμβαση.
Οι λόγοι έφεσης 4, 5 και 6
Αναφορικά με την κατ’ ισχυρισμό δυσφήμιση, το εύρημα του πρωτόδικου δικαστηρίου ότι ευσταθεί η υπεράσπιση της αλήθειας, είναι ορθό. Εκείνο που δήλωσαν οι Εφεσίβλητοι, είναι ότι η εκπαίδευση του Εφεσείοντος διακόπηκε επειδή η επίδοσή του κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης του, δεν ήταν στα απαιτούμενα από τους Εφεσίβλητους επίπεδα επαγγελματικής επάρκειας και ικανότητας. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι οποίες επιβεβαιώνονται από επιτροπή εμπειρογνωμόνων, το τελικό συμπέρασμα ότι ο Εφεσείων κρίθηκε ακατάλληλος για εργοδότηση ήταν και ορθό αλλά και καθόλα εύλογο.
Οι υπόλοιποι λόγοι αφορούν το θέμα των αποζημιώσεων. Από τη στιγμή που κρίνεται και κατ’ έφεση ότι ο τερματισμός ήταν νόμιμος και ότι για το θέμα της δυσφήμισης τυγχάνει εφαρμογής η υπεράσπιση της αλήθειας, όπως ορθά βρήκε και το πρωτόδικο δικαστήριο, δεν τίθεται θέμα αποζημιώσεων, ούτε και περαιτέρω εξέτασης των τελευταίων δύο λόγων έφεσης.
Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με €2.000 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των Εφεσιβλήτων.
Η έφεση απορρίπτεται με €2.000 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., υπέρ των εφεσιβλήτων.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο