(2011) 1 ΑΑΔ 2051
[*2051]6 Δεκεμβρίου, 2011
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
ΔΩΡΑ ΜΠΙΑΝΚΑ ΑΝΤΟΝ,
Εφεσείουσα-Αιτήτρια,
v.
ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΝΤ. ΕΥΕΛΘΟΝΤΟΣ,
Εφεσιβλήτου-Καθ’ ου η Αίτηση.
(Έφεση Αρ. 9/2010)
Κατάχρηση διαδικασίας ― Δεκαοκτάμηνη καθυστέρηση στην εκδίκαση της κυρίως αιτήσεως μετά από την έκδοση προσωρινού διατάγματος διατροφής που εξέδωσε Οικογενειακό Δικαστήριο ― Κατά πόσον μπορούσε και ήταν ενδεδειγμένο να ακουστεί Ακρόαση έφεσης αναφορικά με ενδιάμεσο διάταγμα εκδοθέν στα πλαίσια κυρίως αίτησης για διατροφή η οποία δεν είχε εκδικασθεί κατά το χρόνο εκείνο και εκκρεμούσε ενώπιον Οικογενειακού Δικαστηρίου.
Εκδίκαση Δικαστικών Υποθέσεων ― Το καθήκον του Δικαστηρίου, περιλαμβάνει και την υποχρέωση του να μην ανέχεται εκτροπή λόγω ραθυμίας των συνηγόρων να προωθήσουν τη διαδικασία μέσα στα ευλόγως αναγκαία χρονικά πλαίσια.
Δικηγόροι ― Η ευθύνη των συνηγόρων δεν εξαντλείται στις προσπάθειες συμβιβασμού, αλλά επεκτείνεται στις προσπάθειες προώθησης της υπόθεσης που έχουν επιλέξει να φέρουν ενώπιον του Δικαστηρίου.
Εφετείο ― Σχόλιο Εφετείου αναφορικά με τρόπους προώθησης εκδίκασης της κυρίως αιτήσεως διατροφής άνευ καθυστερήσεως.
Κατά την ημερομηνία Ακρόασης Έφεσης εναντίον προσωρινού διατάγματος που εξεδόθη από το Οικογενειακό Δικαστήριο για τη διατροφή συζύγου, το Δευτεροβάθμιο Οικογενειακό Δικαστήριο, έθεσε ενώπιον των συνηγόρων προβληματισμό, που προέκυπτε από το γεγονός ότι εζητείτο η Ακρόαση έφεσης σε σχέση με ενδιάμεσο διάταγμα εκδοθέν στα πλαίσια κυρίως αίτησης για διατροφή η οποία [*2052]δεν είχε εισέτι εκδικασθεί.
Οι συνήγοροι των δύο πλευρών εισηγήθηκαν μεταξύ άλλων ότι δεν υπήρχε κατάχρηση της διαδικασίας, διότι εγίνονταν επίμονες προσπάθειες συμβιβασμού της υπόθεσης και η όποια καθυστέρηση που φαινόταν να ήταν εκ συμφώνου, οφειλόταν ακριβώς στην προσπάθεια για συμβιβασμό η οποία τελικώς δεν απέδωσε.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Δεν είχε γίνει αντιληπτή η πραγματική διάσταση του πράγματος ως προς το τι συνιστούσε κατάχρηση που ήταν αντικειμενικό γεγονός και προέκυπτε από την όλη συμπεριφορά των διαδίκων αλλά και τη συνέργεια του Δικαστηρίου στη 18μηνη καθυστέρηση που είχε υπάρξει στην εκδίκαση της κυρίως αιτήσεως μετά από την έκδοση της εφεσιβαλλόμενης απόφασης που αφορούσε στο προσωρινό διάταγμα.
2. Υπάρχει η υποχρέωση όπως οι προσπάθειες για συμβιβασμό να εντάσσονται στα καθορισμένα πλαίσια που αφορούν στην εκδίκαση των υποθέσεων εντός των συνταγματικώς και νομολογιακώς τεθέντων χρονικών ορίων ώστε η δικαιοσύνη να απονέμεται όπως αρμόζει σε ευνομούμενο κράτος.
3. Η ευθύνη, δεν βαρύνει μόνο τους διαδίκους αλλά πρωτίστως και το ίδιο το Δικαστήριο που έχει τη θεμελιακή υποχρέωση της διαχείρισης των υποθέσεων που είναι ενώπιόν του ώστε να ανταποκρίνεται στη συνταγματική του υποχρέωση δυνάμει του Άρθρου 35 του Συντάγματος.
4. Η προκειμένη περίπτωση ήταν ιδιαίτερα σοβαρή αφού η εικόνα όσον αφορούσε στις αναβολές της υπόθεσης έδειχνε μια συνεχή αναβλητικότητα, ανεξαρτήτως οποιωνδήποτε καλών προθέσεων, που είχε υπερβεί τα όρια.
5. Το Οικογενειακό Δικαστήριο είχε αποτύχει στο καθήκον του στοιχειωδώς και θεμελιακώς.
6. Η έφεση δεν ακούστηκε αφού κάτι τέτοιο θα συνιστούσε κατάχρηση της διαδικασίας. Στην προκειμένη περίπτωση οι συνεχείς αναβολές, που φαίνεται να εδόθησαν μάλιστα με εκ συμφώνου συμπεριφορά των συνηγόρων, έδειχναν αδικαιολόγητη καθυστέρηση και απροθυμία στην προώθηση της κυρίως αίτησης πέραν από κάθε όριο που θα μπορούσε να θεωρηθεί λογικό.
[*2053]Τα ίδια ίσχυαν και ως προς την αντέφεση.
Διαταγή ως ανωτέρω. Δεν εκδόθηκε οποιαδήποτε διαταγή ως προς τα έξοδα.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Χρυσάνθου v. Χρυσάνθου (2011) 1 A.A.Δ. 1890.
Έφεση.
Έφεση από την εφεσείουσα εναντίον της απόφασης του Oικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Aντωνιάδη, Δ.), (Αίτηση Aρ. 332/09), ημερομ. 30.3.2010.
Α. Σολωμονίδου (κα) εκ μέρους κ. Θεοδώρου για Λ. Παπαφιλίππου, για την Εφεσείουσα.
Κ. Μελάς, για τον Εφεσίβλητο.
Ex tempore
ΔIKAΣTHPIO: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή Χατζηχαμπή.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Την 9.12.2009 κατεχωρήθη αίτηση στο Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού με την οποία η Εφεσείουσα επεδίωξε διάταγμα για την καταβολή ποσού €8.500 μηνιαίως για τη διατροφή της ίδιας και του ανήλικου τέκνου το οποίο είχε αποκτήσει από το γάμο της με τον Εφεσίβλητο. Την ίδια μέρα κατεχωρήθη και μονομερής αίτηση με την οποία η αιτήτρια ζητούσε το ποσό των €8.000 μηνιαίως για τους ίδιους σκοπούς. Κυρίως αίτηση και μονομερής αίτηση εβασίζοντο στα ίδια γεγονότα.
Το θέμα της διατροφής του ανηλίκου διευθετήθη συντομότατα και στις 17.12.2009 εξεδόθη εκ συμφώνου διάταγμα για το ποσό των €1.350. Η μονομερής αίτηση για προσωρινό διάταγμα ως προς τη διατροφή της Εφεσείουσας οδηγήθηκε σε ακρόαση εφ’ όσον, όπως προκύπτει, αμφισβητήθηκε από τον Εφεσίβλητο ο οποίος κατεχώρησε και σχετική ένσταση. Το θέμα ακούστηκε στις 26.2.2010 και την 30.3.2010 εξεδόθη απόφαση με την οποία επιδικάσθηκε ποσό €1.000 μηνιαίως με περαιτέρω διαταγή όπως η Εφεσείουσα παρέχει εγγύηση ποσού €20.000. Αυτή είναι και η εφεσιβαλλόμενη απόφαση.
Από την προηγούμενη δικάσιμο της έφεσης, που ήταν η [*2054]4.10.2011, είχαμε παρατηρήσει ότι η υπόθεση αυτή θα έπρεπε κανονικά να είχε λήξει με την εκδίκαση της κυρίως αίτησης προ πολλού. Μας ελέχθη τότε ότι είχε γίνει μεγάλη προσπάθεια για συμβιβασμό ως προς τις όλες περιουσιακές σχέσεις των μερών και ότι θα βοηθούσε μια αναβολή για να προωθηθεί ακριβώς αυτή η προσπάθεια για συμβιβασμό. Υποδείξαμε ότι θα μπορούσε να είχε αποσυρθεί η έφεση και να προχωρήσει η όποια προσπάθεια εγίνετο προς εκείνη την κατεύθυνση, αλλά, καθ’ όσον οι ευπαίδευτοι συνήγοροι επέμεναν, το Δικαστήριο έδωσε την αναβολή για σήμερα με την προοπτική ότι θα εδηλώνετο ο επιδιωκόμενος συμβιβασμός.
Σήμερα μας εδηλώθη εκ μέρους της Εφεσείουσας από την ευπαίδευτη συνήγορο η οποία εμφανίσθηκε αντί του κ. Θεοδώρου ο οποίος είχε εμφανισθεί την προηγούμενη φορά επιδιώκοντας αναβολή λόγω απουσίας του κ. Θεοδώρου εκτάκτως στο εξωτερικό, ότι δεν επήλθε συμβιβασμός και ότι θα προχωρούσε η ακρόαση της έφεσης.
Θέσαμε τότε ευθέως στους ευπαιδεύτους συνηγόρους, και δη στην ευπαίδευτη συνήγορο για την Εφεσείουσα, τον ήδη εκδηλωθέντα προβληματισμό μας που προκύπτει από το γεγονός ότι είναι ενώπιόν μας σήμερα έφεση την οποία μας ζητείται να ακούσουμε σε σχέση με ενδιάμεσο διάταγμα εκδοθέν στα πλαίσια κυρίως αίτησης για διατροφή η οποία δεν έχει εισέτι εκδικασθεί.
Μας είχε λεχθεί την προηγούμενη φορά ότι η κυρίως αίτηση ήταν ορισμένη το Νοέμβριο για ακρόαση. Αναζητήσαμε τα πρακτικά του Οικογενειακού Δικαστηρίου για να έχουμε υπόψη μας όλο το ιστορικό της εξέλιξης της κυρίως αίτησης σε συνάρτηση με το θέμα που θέσαμε ότι διαφαίνεται κατάχρηση της διαδικασίας η οποία ενδεχομένως να μην επιτρέπει καν στο Δικαστήριο να ακούσει την έφεση αυτή.
Από τις πληροφορίες που έχουμε εξασφαλίσει από το Πρωτοκολλητείο, φαίνεται ότι η πρώτη φορά που η κυρίως αίτηση είχε ορισθεί μετά από την έκδοση της εφεσιβαλλόμενης απόφασης ήταν την 24.6.2010. Την ημέρα εκείνη φαίνεται ότι ανεβλήθη για την 8.7.2010 για καθορισμό επίδικων θεμάτων, όπως αναφέρεται. Την 8.7.2010 φαίνεται ότι αναβλήθηκε και πάλι για τον ίδιο λόγο για την 7.10.2010, οπότε και πάλι ανεβλήθη οριζόμενη τώρα για ακρόαση την 17.3.2011. Η ακρόαση δεν έγινε όμως την ημέρα εκείνη αφού ανεβλήθη και πάλι για την 13.5.2011, όπως αναφέρεται, για καθορισμό επίδικων θεμάτων, για να αναβληθεί και πάλι για την 31.5.2011 για δήλωση συμβιβασμού, όπως αναφέρεται. Δεν υπάρχει πρακτικό της 31.5.2011, όμως φαίνεται ότι η υπόθεση ορίστηκε ξα[*2055]νά την 24.6.2011 για δήλωση συμβιβασμού. Την ημέρα εκείνη όμως ανεβλήθη και πάλι για την 13.10.2011, για να αναβληθεί τότε για την 24.1.2012. Σημειώνουμε δε ότι δεν υπάρχει αναφορά σε ημερομηνία εντός του Νοεμβρίου για ακρόαση, όπως μας είχε λεχθεί.
Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι εισηγήθησαν στο Δικαστήριο ότι δεν υπάρχει κατάχρηση διότι εγίνοντο επίμονες προσπάθειες συμβιβασμού της υπόθεσης και η όποια καθυστέρηση που φαίνεται να ήταν εκ συμφώνου οφείλετο ακριβώς στην προσπάθεια αυτή για συμβιβασμό η οποία τελικά δεν απέδωσε. Το λυπηρό είναι ακριβώς ότι δεν έχει γίνει αντιληπτή η πραγματική διάσταση του πράγματος ως προς το τι συνιστά κατάχρηση που, όπως ήδη παρατηρήσαμε, είναι αντικειμενικό γεγονός και προκύπτει από την όλη συμπεριφορά των διαδίκων αλλά και τη συνέργεια του Δικαστηρίου στη 18μηνη καθυστέρηση που φαίνεται να έχει υπάρξει στην εκδίκαση της κυρίως αιτήσεως μετά από την έκδοση της εφεσιβαλλόμενης απόφασης που αφορά το προσωρινό διάταγμα.
Δεν κατακρίνουμε προσπάθειες για συμβιβασμό, αφού αυτό ασφαλώς θα ήταν επιθυμητό για το φιλικό διακανονισμό υποθέσεων. Υπάρχει όμως η υποχρέωση οι προσπάθειες αυτές να εντάσσονται στα καθορισμένα πλαίσια που αφορούν την εκδίκαση των υποθέσεων εντός των συνταγματικώς και νομολογιακώς τεθέντων χρονικών ορίων ώστε η δικαιοσύνη να απονέμεται όπως αρμόζει σε ευνομούμενο κράτος.
Η ευθύνη, όπως αντιλαμβανόμεθα όμως, δεν βαρύνει μόνο τους διαδίκους αλλά και πρωτίστως το ίδιο το Δικαστήριο το οποίο, όπως τονίσαμε σε άλλη περίπτωση, έχει τη θεμελιακή υποχρέωση της διαχείρισης των υποθέσεων που είναι ενώπιόν του ώστε να ανταποκρίνεται το ίδιο στη συνταγματική του υποχρέωση δυνάμει του Αρθρου 35 του Συντάγματος. Είναι δις λυπηρό για μας διότι έχουμε προσφάτως διαπιστώσει σε αποφάσεις μας ανάλογες καθυστερήσεις του Οικογενειακού Δικαστηρίου και εκφράσει την άκρα απαρέσκεια μας για την όπως φαίνεται ευρύτερων διαστάσεων κατάσταση αυτή. Η προκειμένη περίπτωση είναι ιδιαίτερα σοβαρή αφού η εικόνα την οποία σκιαγραφήσαμε όσον αφορά τις αναβολές της υπόθεσης δείχνει μια συνεχή αναβλητικότητα, ανεξαρτήτως οποιωνδήποτε καλών προθέσεων, που έχει υπερβεί τα όρια. Αναφερόμεθα ιδιαίτερα στις παρατηρήσεις μας στη Χρυσάνθου v. Χρυσάνθου (2011) 1 A.A.Δ. 1890 και τα εκεί λεχθέντα ως προς το καθήκον του Δικαστηρίου, που περιλαμβάνει και την υποχρέωση του να μην ανέχεται εκτροπή λόγω ραθυμίας των συνηγόρων να προωθήσουν τη διαδικασία μέσα στα ευλόγως αναγκαία χρονικά πλαίσια.
[*2056]Το Δικαστήριο έχει απλώς αποτύχει στο καθήκον του στοιχειωδώς και θεμελιακώς.
Δεν προτιθέμεθα να ακούσουμε την έφεση αφού κάτι τέτοιο θα συνιστούσε όντως κατάχρηση της διαδικασίας. Στην προκειμένη περίπτωση οι συνεχείς αναβολές, που φαίνεται να εδόθησαν μάλιστα με εκ συμφώνου συμπεριφορά των συνηγόρων, δείχνουν αδικαιολόγητη καθυστέρηση και απροθυμία στην προώθηση της κυρίως αίτησης πέραν από κάθε όριο που θα μπορούσε να θεωρηθεί λογικό. Η ευθύνη των συνηγόρων δεν εξαντλείται στις προσπάθειες συμβιβασμού, αλλά επεκτείνεται στις προσπάθειες προώθησης της υπόθεσης που έχουν επιλέξει να φέρουν ενώπιον του Δικαστηρίου. Ελπίζουμε να μην υπάρξει περαιτέρω καθυστέρηση στην προώθηση της κυρίως αίτησης.
Τα ίδια ισχύουν βεβαίως και ως προς την αντέφεση.
Και μία γενική παρατήρηση. Θεωρούμε ότι το Δικαστήριο, αποφασίζοντας επί ενδιάμεσου διατάγματος, θα πρέπει να καθορίζει ταυτοχρόνως και προθεσμία ισχύος του ουχί πέραν, θα λέγαμε, των δύο μηνών, ούτως ώστε και οι συνήγοροι και το Δικαστήριο να προωθούν τις ανάγκες της εκδίκασης της κυρίως αιτήσεως άνευ καθυστερήσεως.
Δεν εκδίδεται βεβαίως οποιαδήποτε διαταγή ως προς τα έξοδα.
Διαταγή ως ανωτέρω. Δεν εκδίδεται οποιαδήποτε διαταγή ως προς τα έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο