(2012) 1 ΑΑΔ 1534
[*1534]9 Ιουλίου, 2012
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Π., ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στές]
1. ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗΝ ΕΦΕΣΗ ΤΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Χ”ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΩΣ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥ Χ”ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,
2. ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗΝ ΈΦΕΣΗ ΤΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Χ”ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΩΣ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΥ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΗΛΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ Χ”ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ,
Εφεσείοντες-Αιτητές,
v.
1. ΒΑΣΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ,
2. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΡΑΜΑΛΛΗ,
3. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΛΑΡΝΑΚΟΣ,
Εφεσιβλήτων-Εναγομένων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 36/2009)
Ακίνητη Ιδιοκτησία ― Επικύρωση πρωτόδικης απορριπτικής απόφασης σε αίτηση έφεσης εναντίον απόφασης του Διευθυντή του Κτηματολογίου επί συνοριακής διαφοράς ― Δεδομένου ότι βάση της υπόθεσης των εφεσειόντων ήταν το λανθασμένο του εν χρήσει επίσημου σχεδίου θα έπρεπε να είχαν προσφύγει με βάση το Άρθρο 61 και όχι το Άρθρο 58 του Κεφαλαίου 224.
Οι εφεσείοντες στράφηκαν εναντίον πρωτόδικης απόφασης με την οποία απορρίφθηκε αίτηση έφεσης εναντίον απόφασης του Διευθυντή του Κτηματολογίου σχετικά με συνοριακή διαφορά για την οποία οι Εφεσείοντες απoτάθηκαν προς το Κτηματολόγιο δυνάμει του Άρθρου 58 του Κεφαλαίου 224 για διευθέτηση συνοριακής διαφοράς τους με τους Εφεσίβλητους σε σχέση με το κοινό σύνορο ακινήτου τους.
Η εργασία ελέγχθηκε και ο Διευθυντής, βασιζόμενος στο Άρθρο 50, προχώρησε στην απόφαση του, που ήταν ότι η διαφιλονικούμενη έκταση γης αποτελεί μέρος του ακινήτου των Εφεσιβλήτων και όχι του ακινήτου των Εφεσειόντων.
[*1535]Κατά της απόφασης του Διευθυντή οι Εφεσείοντες κατεχώρησαν έφεση-αίτηση. Αυτή εβασίσθη στο ότι ο Διευθυντής δεν έλαβε υπ’ όψη την επί τόπου κατάσταση, και δη την κορυφογραμμή η οποία συνιστά το πραγματικό σύνορο των ακινήτων, βασιζόμενος σε λανθασμένο σχεδιασμό του Κτηματολογικού Σχεδίου.
Το Δικαστήριο, αποδεχόμενο τη θέση των Εφεσιβλήτων, απεφάσισε ότι, καθ’ όσον οι εγγραφές εβασίζοντο στο εν χρήσει επίσημο σχέδιο, το Κτηματολόγιο όφειλε να εφαρμόσει το εν λόγω σχέδιο για να καθορίσει τα σύνορα των ακινήτων και εφ’ όσον δεν αμφισβητήθηκε από τους Εφεσείοντες ότι, βάσει του σχεδίου, οι μετρήσεις ήσαν ορθές και η διαφιλονικούμενη έκταση ενέπιπτε στο ακίνητο των Εφεσιβλήτων, αλλά αμφισβητήθηκε η ορθότητα του σχεδίου και των ως προς αυτό εγγραφών με αναφορά στο φυσικό σύνορο της κορυφογραμμής, η απόφαση του Διευθυντή ήταν ορθή, ενώ, εφ’ όσον οι Εφεσείοντες διετείνοντο λανθασμένο σχεδιασμό και εγγραφή, θα έπρεπε να προσέφευγαν στο Άρθρο 61 και όχι στο Άρθρο 58.
Με την έφεση υποστηρίχθηκαν αντίστοιχες θέσεις με τις εκείνες που ετέθησαν πρωτοδίκως.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθά έκρινε στην απόφαση του. Καθήκον του Κτηματολογίου επί τοιαύτης αίτησης ήταν να μεταφέρει, μέσω των μετρήσεών του, το σχέδιο επί τόπου και να καθορίσει τα προκύπτοντα σύνορα που καθόριζαν και την έκβαση της συνοριακής διαφοράς.
2. Δεν του ήταν επιτρεπτό είτε να διορθώσει το σχέδιο ως λανθασμένο είτε να μην το εφαρμόσει ως τέτοιο, στη βάση της επί τόπου κατάστασης ως προς τα φυσικά στοιχεία, τα οποία δυνατόν να αντιστρατεύοντο την πιστότητα του ή να δημιουργούσαν αμφιβολίες για αυτήν.
3. Αν υπήρχε τέτοια εισήγηση, η ορθή πορεία, όπως υπέδειξε το πρωτόδικο Δικαστήριο, δεν ήταν η ακολουθηθείσα προσφυγή σε διαδικασία διευθέτησης συνοριακής διαφοράς δυνάμει του Άρθρου 58 αλλά η προσφυγή στο Άρθρο 61 προς διόρθωση λάθους στο σχέδιο και της προς αυτό συσχετιζόμενης εγγραφής. Εδώ, εφ’όσον δεν είχε καταδειχθεί ότι η επιτόπου χωρομετρική εργασία και ο έλεγχος της δεν έγιναν ορθά, το θέμα ήταν λήξαν.
4. Οι ίδιοι οι Εφεσείοντες στην έφεση-αίτηση τους έθεσαν ως βάση [*1536]της αμφισβήτησης της ορθότητας της απόφασης του Διευθυντή το λανθασμένο του σχεδίου σε συνάρτηση με την κορυφογραμμή, θέση την οποία υποστήριζε και ο ειδικός μάρτυρας τους ο οποίος, συμφωνώντας ότι ο Διευθυντής ορθώς καθόρισε τα σύνορα σύμφωνα με το σχέδιο, στήριξε τη θέση των Εφεσειόντων ότι υπήρχε σχεδιαστικό λάθος ως εκ της παραγνώρισης της κορυφογραμμής ως φυσικού συνόρου.
5. Σε αυτή τη βάση όμως, οι Εφεσείοντες θα έπρεπε να είχαν προσφύγει όχι σε διαδικασία διευθέτησης συνοριακής διαφοράς αλλά σε άλλες διαδικασίες προς καθορισμό των ουσιαστικών δικαιωμάτων τους ως προς την εγγραφή.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Χατζησωφρονίου κ.ά. ν. Δημοσθένους (2011) 1 Α.Α.Δ. 885.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακας (Γεωργίου-Αντωνίου, Ε.Δ.), (Αίτηση Αρ. 31/04), ημερομηνίας 30/12/2008.
Α. Μυλωνάς, για τους Εφεσείοντες.
Α. Τόκας, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή Δ. Χατζηχαμπή.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Το 2001 οι Εφεσείοντες απετάθησαν προς το Κτηματολόγιο δυνάμει του Άρθρου 58 του Κεφαλαίου 224 για διευθέτηση συνοριακής διαφοράς τους με τους Εφεσίβλητους σε σχέση με το κοινό σύνορο ακινήτου τους στο Ψεματισμένο (τεμάχιο 370 των Εφεσειόντων και τεμάχιο 493 των Εφεσιβλήτων). Αφού υπεδείχθη επί τόπου η συνοριακή διαφορά, έγινε η χωρομετρική εργασία και η τοποθέτηση οροσήμων στη βάση του εν χρήσει Κυβερνητικού Χωρομετρικού Σχεδίου το οποίο αναφέρεται στις αντίστοιχες εγγραφές. Η εργασία ελέγχθηκε και ο Διευθυντής, βασιζόμενος στο Άρθρο 50, προχώρησε το 2004 στην απόφαση του, [*1537]που ήταν ότι η διαφιλονικούμενη έκταση γης αποτελεί μέρος του ακινήτου των Εφεσιβλήτων και όχι του ακινήτου των Εφεσειόντων.
Κατά της απόφασης του Διευθυντή οι Εφεσείοντες κατεχώρησαν έφεση-αίτηση. Αυτή εβασίσθη στο ότι ο Διευθυντής δεν έλαβε υπ’ όψη την επί τόπου κατάσταση, και δη την κορυφογραμμή η οποία συνιστά το πραγματικό σύνορο των ακινήτων, βασιζόμενος σε λανθασμένο σχεδιασμό του Κτηματολογικού Σχεδίου. Εφ’ όσον υπήρξε ένσταση από τους Εφεσίβλητους, η αίτηση-έφεση οδηγήθηκε σε ακρόαση, με την έμφαση στη μαρτυρία των Εφεσειόντων στην κορυφογραμμή που αντανακλά και την υψομετρική διαφορά των ακινήτων ώστε να συνιστά το φυσικό σύνορο, όπως και την επί χρόνια κατοχή βάσει του συνόρου αυτού της κορυφογραμμής. Υπήρξε επίσης μαρτυρία ειδικού τοπογράφου-μηχανικού για τους Εφεσείοντες, ότι στο επίσημο σχέδιο που χρησιμοποιήθηκε υπήρχε σχεδιαστικό λάθος διότι αυτό αγνοεί την κορυφογραμμή ως φυσικό σύνορο.
Το Δικαστήριο, αποδεχόμενο τη θέση των Εφεσιβλήτων, απεφάσισε ότι, καθ’ όσον οι εγγραφές εβασίζοντο στο εν χρήσει επίσημο σχέδιο, το Κτηματολόγιο όφειλε να εφαρμόσει το εν λόγω σχέδιο για να καθορίσει τα σύνορα των ακινήτων. Και, εφ’ όσον δεν αμφισβητήθηκε από τους Εφεσείοντες ότι, βάσει του σχεδίου, οι μετρήσεις ήσαν ορθές και η διαφιλονικούμενη έκταση ενέπιπτε στο ακίνητο των Εφεσιβλήτων, αλλά αμφισβητήθηκε η ορθότητα του σχεδίου και των ως προς αυτό εγγραφών με αναφορά στο φυσικό σύνορο της κορυφογραμμής, η απόφαση του Διευθυντή ήταν ορθή, ενώ, εφ’ όσον οι Εφεσείοντες διετείνοντο λανθασμένο σχεδιασμό και εγγραφή, θα έπρεπε να προσέφευγαν στο Άρθρο 61 και όχι στο Άρθρο 58.
Κατά την ακρόαση της έφεσης, το βάρος της οποίας ήταν ως και πρωτοδίκως στο θέμα της κορυφογραμμής ως φυσικού συνόρου, εθέσαμε ευθέως στον ευπαίδευτο συνήγορο για τους Εφεσείοντες τη διάσταση αυτή, τόσο καθοριστική για την υπόθεση, χωρίς όμως να πάρουμε ουσιαστική απάντηση. Ο ευπαίδευτος συνήγορος έκανε αναφορά σε απόφαση του Εφετείου στην υπόθεση Σωφρόνιος Χρίστου Χατζησωφρονίου ως πληρεξούσιος αντιπροσώπος του Αντώνη Χρίστου Χατζησωφρονίου κ.ά. ν. Παναγιώτας Ονησιφόρου Δημοσθένους (2011) 1 Α.Α.Δ. 885, η οποία αφορούσε ανάλογες διαδικασίες ως προς τα σύνορα του κτήματος των Εφεσειόντων και του τεμαχίου 494, όμορου με τα 370 και 493, και στην οποία απεφασίσθη ότι δεν εδικαιολογείτο η απόρριψη μαρ[*1538]τυρίας που αφορούσε την κορυφογραμμή ως φυσικό σύνορο. Η απόφαση αυτή όμως, εκτός του ότι βεβαίως δεν συνιστά res judicata, δεν αφορά το εδώ εγειρόμενο θέμα το οποίο ουδόλως ηγέρθη εκεί. Το θέμα όμως αυτό είναι κρίσιμο αφού διέπει την όλη βάση της υπόθεσης.
Η θεωρημένη μας κατάληξη είναι ορθά έκρινε η ευπαίδευτη πρωτόδικη δικαστής. Το Άρθρο 50 ορίζει σαφώς ότι:
“The area of land covered by a registration of title to immovable property shall be the area of the plot to which the registration can be related on any Government survey plan or any other plan made to scale by the Director.
Provided that where the registration cannot be related to any such plan such area shall be the area of the land to which the holder of the title may be entitled by adverse possession, purchase or inheritance.”
Στην προκειμένη περίπτωση ισχύει η κυρίως πρόνοια του Άρθρου 50 εφ’ όσον και τα δύο ακίνητα ήσαν εγγεγραμμένα και συσχετιζόμενα προς το κτηματολογικό σχέδιο. Ως εκ τούτου, η έκταση κάθε κτήματος ήταν εκείνη η οποία καθορίζετο από το σχέδιο. Ορθώς λοιπόν ο Διευθυντής είχε βασισθεί στο σχέδιο, δυνάμει του Άρθρου 50, για να αποφασίσει. Η κορυφογραμμή, ως ένδειξη φυσικού συνόρου – και χωρίς να υπεισερχόμεθα στην ακρίβεια ή τη διαχρονική σταθερότητα της – δεν μπορούσε να επηρέαζε την κρίση του Διευθυντή στα πλαίσια αίτησης για διευθέτηση συνοριακής διαφοράς. Καθήκον του Κτηματολογίου επί τοιαύτης αίτησης ήταν να μεταφέρει, μέσω των μετρήσεών του, το σχέδιο επί τόπου και να καθορίσει τα προκύπτοντα σύνορα που καθόριζαν και την έκβαση της συνοριακής διαφοράς. Δεν του επιτρέπετο είτε να διορθώσει το σχέδιο ως λανθασμένο είτε να μην το εφαρμόσει ως τέτοιο, στη βάση της επί τόπου κατάστασης ως προς τα φυσικά στοιχεία, τα οποία δυνατόν να αντιστρατεύοντο την πιστότητα του ή να δημιουργούσαν αμφιβολίες για αυτήν. Αν υπήρχε τέτοια εισήγηση, η ορθή πορεία, όπως υπέδειξε και η ευπαίδευτη πρωτόδικη δικαστής, δεν ήταν η ακολουθηθείσα προσφυγή σε διαδικασία διευθέτησης συνοριακής διαφοράς δυνάμει του Άρθρου 58 αλλά η προσφυγή στο Άρθρο 61 προς διόρθωση λάθους στο σχέδιο και της προς αυτό συσχετιζόμενης εγγραφής. Η διαφορά είναι κρίσιμη διότι, ενώ το Άρθρο 58 αφορά απλώς διαφωνία ως προς τα σύνορα η οποία επιλύεται με βάση το σχέδιο, η ορθότητα του οποίου εκλαμβάνεται ως δεδομένη, το Άρθρο 61 αφορά τη διόρθωση του [*1539]σχεδίου που αντανακλά στην έκταση της γης που οι ιδιοκτήτες δικαιούνται. Εδώ, εφ’ όσον δεν έχει καταδειχθεί ότι η επιτόπου χωρομετρική εργασία και ο έλεγχος της δεν έγιναν ορθά, το θέμα λήγει.
Να παρατηρήσουμε ότι οι ίδιοι οι Εφεσείοντες στην έφεση-αίτηση τους έθεσαν ως βάση της αμφισβήτησης της ορθότητας της απόφασης του Διευθυντή το λανθασμένο του σχεδίου σε συνάρτηση με την κορυφογραμμή, θέση την οποία υποστήριζε και ο ειδικός μάρτυρας τους ο οποίος, συμφωνώντας ότι ο Διευθυντής ορθώς καθόρισε τα σύνορα σύμφωνα με το σχέδιο, στήριξε τη θέση των Εφεσειόντων ότι υπήρχε σχεδιαστικό λάθος ως εκ της παραγνώρισης της κορυφογραμμής ως φυσικού συνόρου. Σε αυτή τη βάση όμως, οι Εφεσείοντες θα έπρεπε να είχαν προσφύγει όχι σε διαδικασία διευθέτησης συνοριακής διαφοράς αλλά σε άλλες διαδικασίες προς καθορισμό των ουσιαστικών δικαιωμάτων τους ως προς την εγγραφή. Να παρατηρήσουμε, καταληκτικά, ότι, εφ΄όσον έτσι αντικρίζονται τα πράγματα, το δικαστήριο θα μπορούσε εξ αρχής να υπεδείκνυε το άσχετο της μαρτυρίας που ακούσθηκε ως προς την κορυφογραμμή και να αποφάσιζε την έφεση-αίτηση στα πολύ πιο περιορισμένα πλαίσια που την διέπουν, ιδιαιτέρως εν όψει της θεμελίωσης της από τους Εφεσείοντες σε σχεδιαστικό λάθος.
Η έφεση απορρίπτεται. Οι Εφεσείοντες θα καταβάλουν τα έξοδα των Εφεσιβλήτων όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο