(2012) 1 ΑΑΔ 2163
[*2163]4 Οκτωβρίου, 2012
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Π., ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στές]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΔΙΑΒΑΣΤΟΥ,
Εφεσείων-Διά ανταπαιτήσεως Εναγόμενος Αρ. 1,
v.
ΑΡΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Εφεσίβλητης-Διά ανταπαιτήσεως Ενάγουσας.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 35/2009)
Αδικαιολόγητος πλουτισμός ― Επεμβάσεις σε μετρητές της ΑΗΚ ― Επικύρωση πρωτόδικης απόφασης με την οποία επιδικάστηκε ποσό που αντιστοιχούσε σε καταναλωθείσα και μη καταγραφείσα ηλεκτρική ενέργεια ― Άρνηση Εφετείου να επέμβει στα ευρήματα αναφορικά με τον τρόπο υπολογισμού της μη καταγραφείσας κατανάλωσης.
Πρωτοδίκως εξεδόθη απόφαση υπέρ της εφεσίβλητης και δια ανταπαιτήσεως ενάγουσας σε αγωγή, με την οποία απαιτούσε από τον εφεσείοντα χρηματικό ποσό για κατ’ ισχυρισμό καταναλωθείσα και μη καταγραφείσα ηλεκτρική ενέργεια.
Με την απόφαση επιδικάστηκε τελικώς το ποσό €128.796,73 (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ) πλέον νόμιμο τόκο, ενώ άλλα ποσά εκρίθη ότι δεν απεδείχθησαν.
Ήταν η θέση της ΑΗΚ ότι, από έρευνα που διεξήχθη, διαπιστώθηκαν επεμβάσεις στους μετρητές πέντε υποστατικών του εφεσείοντα, με αποτέλεσμα να καταγραφόταν πολύ χαμηλότερη κατανάλωση από την πραγματική.
Ο εφεσείων δεν αμφισβήτησε την ύπαρξη επέμβασης στους μετρητές, αρνήθηκε όμως ότι ο ίδιος είχε να κάνει οτιδήποτε με την επέμβαση αυτή.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού ανάλυσε και αξιολόγησε τη μαρτυρία που είχε ενώπιόν του, κατάληξε μεταξύ άλλων σε εύρημα ότι οι επίδικοι μετρητές παραβιάστηκαν, εν γνώσει του εναγομένου, κατά [*2164]τρόπο ώστε να μειώνεται η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που καταγραφόταν.
Έκρινε δε ότι η συνολική αξία της μη καταγραφείσας κατανάλωσης για τα πέντε υποστατικά του Εναγόμενου στα οποία ήταν εγκατεστημένοι οι επίδικοι μετρητές, ορθά υπολογίστηκε από τους τεχνικούς της Α.Η.Κ. και ήταν αυτή που καταγράφηκε στα σχετικά προσκομισθέντα τεκμήρια.
Ήταν η θέση του εφεσείοντα πρωτόδικα ότι η ΑΗΚ απέτυχε να αποδείξει τις ζημιές της, τόσο γιατί ακολούθησε εσφαλμένη μεθοδολογία για τον υπολογισμό της μη καταγραφείσας κατανάλωσης, αλλά και εξ’ αιτίας αοριστίας και μη επακριβούς υπολογισμού των ειδικών ζημιών που προέκυψαν από την επέμβαση. Οι ίδιοι λόγοι αποτέλεσαν και τους λόγους έφεσης.
Με την έφεση υποστηρίχθηκε μεταξύ άλλων ότι:
α) Αναφορικά με τη μέθοδο υπολογισμού της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας εσφαλμένα έγινε δεκτή η θέση της ΑΗΚ ότι κατά την περίοδο των επεμβάσεων ο εναγόμενος έκανε περισσότερη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας. Τέτοια εξουσία δεν υπήρχε με βάση τη μέθοδο υπολογισμού που καθορίζεται από τον όρο 15 των Γενικών Όρων Παροχής Ηλεκτρικής Ενέργειας.
β) Τα συμπεράσματα της εφεσίβλητης ΑΗΚ δεν προέκυψαν από λεπτομερή και σαφή υπολογισμό και ήταν αυθαίρετα.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Ήταν ορθή η πρωτόδικη κρίση ότι ο σχετικός Κανονισμός 15 αναφέρεται σε ελαττωματικούς μετρητές και προνοεί τον τρόπο υπολογισμού και δεν θα μπορούσε τα ίδια κριτήρια να χρησιμοποιηθούν και σε περίπτωση όπου υπάρχει ηθελημένη επέμβαση.
2. Ήταν ορθό το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστή ότι ο εφεσείων έκανε περισσότερη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας κατά την περίοδο της επέμβασης, αφού ήξερε ότι θα πλήρωνε πολύ λιγότερο. Υποστηριζόταν, από το ότι μια τέτοια αύξηση προέκυπτε και από ενδιάμεσες περιόδους κατά τις οποίες, για κάποιους λόγους, δεν υπήρξε επέμβαση, όπως παρουσιαζόταν στους σχετικούς πίνακες και τις γραφικές παραστάσεις τεκμηρίων.
3. Δεν υπήρχε λόγος έφεσης που να αμφισβητούσε την αξιολόγηση [*2165]της μαρτυρίας και τα συμπεράσματα του Δικαστηρίου, αναφορικά με την ορθότητα των συγκεκριμένων υπολογισμών με βάση τους παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη.
4. Όπως διαπίστωσε και το πρωτόδικο Δικαστήριο, η ΑΗΚ έλαβε υπόψη όλους τους παράγοντες που ήταν σχετικοί και τους συνυπολόγισε, συμπεριλαμβανομένων και των αντίστοιχων καταναλώσεων ενέργειας πριν και μετά την επέμβαση, καταλήγοντας έτσι στον ακριβέστερο δυνατό υπολογισμό των ζημιών που υπέστη.
5. Θα ήταν αδύνατο να υπολογιστεί μαθηματικά επακριβώς η ζημιά αυτή και, αν απαιτείτο κάτι τέτοιο, ουσιαστικά θα καθιστούσε αδύνατη την επιτυχία οποιασδήποτε απαίτησης που θα προέκυπτε από παρόμοιας φύσης επεμβάσεις στους μετρητές της ΑΗΚ.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Έφεση.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Καλογήρου, Α.Ε.Δ.), (Αγωγή Αρ. 894/03), ημερομηνίας 18/12/2008.
Σ. Αγγελίδης, για τον Εφεσείοντα.
Χρ. Φρακάλας, για Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Π. Αρτέμη, Π..
ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Ο εφεσείων και δι’ ανταπαιτήσεως εναγόμενος 1, ήγειρε αγωγή με σκοπό να αποτρέψει την επαπειλούμενη από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (Α.Η.Κ.), αρχικά εναγόμενη και μετά ενάγουσα δι’ ανταπαιτήσεως, διακοπή παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στα πέντε υποστατικά του, μετά τη διαπίστωση ότι υπήρξαν επεμβάσεις στους μετρητές.
Μετά από δήλωση της Α.Η.Κ. πως δε θα διακόπτετο η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στα επίδικα υποστατικά μέχρι την τελική εκδίκαση της αγωγής, ο εφεσείων απέσυρε τις αξιώσεις του και η Α.Η.Κ. απέσυρε και αυτή τις αξιώσεις που είχε εναντίον του δι’ ανταπαιτήσεως εναγομένου 2 και παρέμειναν μόνο οι αξιώσεις της [*2166]εναντίον του εναγομένου 1.
Με την ανταπαίτησή της η Α.Η.Κ. ζητούσε από τον εφεσείοντα ποσό ύψους £96.585,38, που ισοδυναμούσε με €165.025,92 για κατ΄ισχυρισμό καταναλωθείσα και μη καταγραφείσα ηλεκτρική ενέργεια. Επιπρόσθετα, ζητούσε ποσό ύψους £6.054,85 (€10.345,33) πλέον Φ.Π.Α. για τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκε για την αντικατάσταση των μετρητών.
Ήταν η θέση της Α.Η.Κ. ότι, από έρευνα που διεξάχθηκε, διαπιστώθηκαν επεμβάσεις στους μετρητές πέντε υποστατικών του εφεσείοντα, με αποτέλεσμα να καταγράφεται πολύ χαμηλότερη κατανάλωση από την πραγματική.
Ο πρώην δι’ ανταπαιτήσεως εναγόμενος 2, κατηγορήθηκε και καταδικάστηκε για τις επεμβάσεις στους επίδικους μετρητές, ενώ ο εφεσείων κατηγορήθηκε αλλά αθωώθηκε και απαλλάχθηκε από το Δικαστήριο. Ενώ ο εφεσείων δεν αμφισβήτησε την ύπαρξη επέμβασης στους μετρητές, αρνήθηκε ότι ο ίδιος είχε να κάνει οτιδήποτε με την επέμβαση αυτή.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού ανάλυσε και αξιολόγησε τη μαρτυρία που είχε ενώπιόν του, κατάληξε στα πιο κάτω ευρήματα:
«1. Οι επίδικοι μετρητές παραβιάστηκαν, εν γνώσει του Εναγομένου, κατά τρόπο ώστε να μειώνεται η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που καταγραφόταν. Οι επεμβάσεις έλαβαν χώρα τις ημερομηνίες που αναφέρθηκαν ανωτέρω και συνεχίστηκαν για μεν τον μετρητή που ήταν εγκατεστημένος στο εστιατόριο επί της Λεωφόρου Mακαρίου και Αγίας Ζώνης (Τεκμήριο 4α) μέχρι την 21.4.2001, για δε τους υπόλοιπους, μέχρι τις 20.12.2001.
2. Καθόλο το χρονικό διάστημα, από την ημέρα που άρχισαν οι επεμβάσεις στους μετρητές, μέχρι την ημέρα που τερματίστηκαν, όπως πιο πάνω αναφέρεται, επανειλημμένα και συνεχόμενα, με λίγες εξαιρέσεις, μειωνόταν η κατανάλωση που καταγραφόταν στους μετρητές με την αλλαγή της αρίθμησης που ήταν καταγεγραμμένη.
Ο Εναγόμενος για όλη την αναφερθείσα περίοδο, επωφελείτο παράνομα και αδικαιολόγητα με την αξία της μη καταγραφείσας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στα πέντε υποστατικά του εις βάρος της Α.Η.Κ. η οποία υφίστατο την αντί[*2167]στοιχη ζημιά.
3. Καθόλο τον ουσιώδη χρόνο, οι επίδικοι μετρητές λειτουργούσαν κανονικά και αν δεν λάμβαναν χώρα οι αναφερθείσες επεμβάσεις, θα καταγραφόταν κανονικά η κατανάλωση του ηλεκτρικού ρεύματος.
4. Η συνολική αξία της μη καταγραφείσας κατανάλωσης για τα πέντε υποστατικά του Εναγόμενου στα οποία ήταν εγκατεστημένοι οι επίδικοι μετρητές, ορθά υπολογίστηκε από τους τεχνικούς της Α.Η.Κ. και είναι αυτή που καταγράφεται στις Εκθέσεις Τεκμήρια 4α-4ε, ανερχόμενη στο συνολικό ποσό των ΛΚ69.394,12 που αντιστοιχεί με €118.566,89 . . .»
Ήταν η θέση του εφεσείοντα πρωτόδικα πως η Α.Η.Κ. απέτυχε να αποδείξει τις ζημιές της, τόσο γιατί ακολούθησε εσφαλμένη μεθοδολογία για τον υπολογισμό της μη καταγραφείσας κατανάλωσης, αλλά όσο και για την κατ’ εισήγηση του συνήγορου του αοριστία και μη επακριβή υπολογισμό των ειδικών ζημιών που προέκυψαν από την επέμβαση. Οι ίδιοι λόγοι αποτέλεσαν και τους λόγους έφεσης.
Τελικά το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση υπέρ της εφεσίβλητης-ενάγουσας δι’ ανταπαιτήσεως και εναντίον του εφεσείοντα-εναγομένου δι’ ανταπαιτήσεως για το ποσό των €128.796,73 (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), με νόμιμο τόκο από 23.4.2002 μέχρι εξοφλήσεως, αφού έκρινε ότι άλλα ποσά που απαιτούνταν δεν είχαν τεκμηριωθεί με μαρτυρία.
Ο 3ος λόγος έφεσης, ο οποίος προηγήθηκε στην αγόρευση του συνήγορου του εφεσείοντα των άλλων δύο λόγων, αφορούσε τη μέθοδο υπολογισμού της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Το παράπονο του εφεσείοντα εστιάστηκε στο γεγονός ότι η Α.Η.Κ. θεώρησε ότι κατά την περίοδο των επεμβάσεων ο εναγόμενος έκανε περισσότερη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, αφού γνώριζε ότι με τις επεμβάσεις θα χρεωνόταν πολύ χαμηλότερο ποσό. Υπέβαλε ο συνήγορος του εφεσείοντα πως τέτοια εξουσία δεν υπήρχε με βάση τη μέθοδο υπολογισμού που καθορίζεται από τον όρο 15 των Γενικών Όρων Παροχής Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο οποίος κάτω από τον τίτλο «Ελαττωματικοί μετρηταί ή μετρηταί ζητήσεως φορτίου» περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
«15. Εάν ευρεθή ότι ο μετρητής ζητήσεως φορτίου έπαυσε να λειτουργή ή ότι δεν κατέγραψεν επακριβώς το εις τον κατα[*2168]ναλωτήν παρασχεθέν ρεύμα, η Αρχή θα υπολογίση την παρασχεθείσαν ποσότητα ρεύματος αναλόγως της ποσότητος ήτις κατηναλώθη κατά την αντίστοιχον περίοδον ότε ο μετρητής ευρίσκετο εν καλή καταστάσει ή όσον το δυνατόν πλησιέστερον προς ταύτην. Εν ανάγκη η Αρχή θα υπολογίση το καταναλωθέν ρεύμα λαμβάνουσα υπ’ όψιν τον αριθμόν λαμπτήρων ή άλλων συσκευών αίτινες ευρίσκονται συνδεδεμέναι μετά της εγκαταστάσεως του καταναλωτού. Οιαδήποτε επιβάρυνσις γενομένη βάσει του ρηθέντος υπολογισμού δέον να πληρωθή ως εάν αύτη κατεγράφη υπό του μετρητού.»
Επί του προκειμένου το συμπέρασμα του Δικαστηρίου ήταν το ακόλουθο:
«Από το λεκτικό του πιο πάνω όρου, είναι φανερό ότι εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου παρουσιάζει κάποιο ελάττωμα ή τεχνικό πρόβλημα ο μετρητής, με αποτέλεσμα να μην καταγράφεται επακριβώς το ρεύμα που παρασχέθηκε στον καταναλωτή. Στην προκειμένη περίπτωση όπου οι μετρητές που ήταν εγκατεστημένοι στα υποστατικά του Εναγομένου, παραβιάστηκαν με αποκλειστικό σκοπό να επωφελείται ο ίδιος από την αξία της μη καταγραφείσας κατανάλωσης, η δυνατότητα της Αρχής να υπολογίσει την πραγματική ποσότητα που καταναλώθηκε δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στις καταναλώσεις αντίστοιχων περιόδων πριν ή μετά από την επέμβαση. Εκτιμώ πως ήταν επιτρεπτό στην Α.Η.Κ. να συνυπολογίσει την αύξηση η οποία καταδείχθηκε από την μαρτυρία που έγινε αποδεκτή από το Δικαστήριο.»
Η θέση αυτή μας βρίσκει σύμφωνους. Είναι προφανές ότι ο Κανονισμός 15 αναφέρεται σε ελαττωματικούς μετρητές και προνοεί τον τρόπο υπολογισμού και δεν θα μπορούσε τα ίδια κριτήρια να χρησιμοποιηθούν και σε περίπτωση όπου υπάρχει ηθελημένη επέμβαση, αφού σε μία τέτοια περίπτωση υπεισέρχονται πολλοί άλλοι παράγοντες, τους οποίους θα μπορούσε να συνυπολογίσει η Α.Η.Κ. για να καταλήξει όσο το δυνατόν ακριβέστερα σε υπολογισμό της καταναλωθείσας και μη καταγραφείσας ηλεκτρικής ενέργειας.
Το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστή πως η θέση ότι ο εφεσείων έκανε περισσότερη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας κατά την περίοδο της επέμβασης, αφού ήξερε ότι θα πλήρωνε πολύ λιγότερο, υποστηρίζεται, όπως ο ευπαίδευτος Δικαστής ανέφερε στην απόφασή του, από το ότι μια τέτοια αύξηση «προέκυπτε και από ενδιάμεσες περιόδους κατά τις οποίες, για κάποιους λόγους, δεν υπήρξε επέμ[*2169]βαση, όπως παρουσιάζεται στους σχετικούς πίνακες και τις γραφικές παραστάσεις των τεκμηρίων 4γ και 4ε.»
Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκαμε συγκεκριμένες επισημάνσεις ως ακολούθως:
«Ενώ, για παράδειγμα, τις διμηνίες Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 1995 και 1996, κατά τις οποίες δεν είχε αρχίσει ακόμη η επέμβαση στο μετρητή της κατοικίας, η κατανάλωση ήταν 2,882 και 2,878 μονάδες, αντίστοιχα, την ίδια περίοδο του έτους 1999 που γινόταν επέμβαση, η κατανάλωση ανήλθε στις 3,480 μονάδες (βλ. Τεκμήριο 4ε). Ανάλογη αύξηση παρατηρείται την ίδια περίοδο και στο μετρητή του εργαστηρίου (Τεκμήριο 4γ). Ακόμα ένας λόγος που συνηγορεί με την εκτίμηση του μάρτυρα και δικαιολογεί τον υπολογισμό της αύξησης της κατανάλωσης κατά τη χρονική περίοδο των επεμβάσεων στους επίδικους μετρητές, είναι το γεγονός ότι κατά τις επεμβάσεις, αντικαταστάθηκαν οι ασφάλειες των 20Α με ασφάλειες των 40Α. Το Amper (A), σύμφωνα με το μάρτυρα, είναι μονάδα μέτρησης ηλεκτρικού ρεύματος. Με την αντικατάσταση της ασφάλειας διπλασιάστηκε η δυνατότητα απορρόφησης ηλεκτρικής ενέργειας. Η αντικατάσταση, επομένως, των ασφαλειών οδηγεί στο λογικό συμπέρασμα πως στόχευε στην αύξηση της παροχής και κατά συνέπεια της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας.»
Περαιτέρω, παρατηρούμε πως ο εφεσείων, υποβάλλει στους λόγους έφεσης και την αιτιολογία τους πως τα συμπεράσματα της εφεσίβλητης Α.Η.Κ. δεν προέκυψαν από λεπτομερή και σαφή υπολογισμό και είναι αυθαίρετα. Επισημαίνουμε πως δεν υπάρχει λόγος έφεσης που να αμφισβητεί την αξιολόγηση της μαρτυρίας και τα συμπεράσματα του Δικαστηρίου, αναφορικά με την ορθότητα των συγκεκριμένων υπολογισμών με βάση τους παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη. Θεωρούμε, πως όπως διαπίστωσε και το πρωτόδικο Δικαστήριο, η Α.Η.Κ. έλαβε υπόψη όλους τους παράγοντες που ήταν σχετικοί και τους συνυπολόγισε, συμπεριλαμβανομένων και των αντίστοιχων καταναλώσεων ενέργειας πριν και μετά την επέμβαση, καταλήγοντας έτσι στον ακριβέστερο δυνατό υπολογισμό των ζημιών που υπέστη. Θα ήταν αδύνατο να υπολογιστεί μαθηματικά επακριβώς η ζημιά αυτή και, αν απαιτείτο κάτι τέτοιο, ουσιαστικά θα καθιστούσε αδύνατη την επιτυχία οποιασδήποτε απαίτησης που θα προέκυπτε από παρόμοιας φύσης επεμβάσεις στους μετρητές της Α.Η.Κ..
[*2170]Θεωρούμε απολύτως αιτιολογημένη την κατάληξη του Δικαστηρίου, που στην απόφαση με λεπτομέρεια ασχολήθηκε με όλα τα θέματα που τέθηκαν ενώπιόν του και απορρίπτουμε την έφεση ως αβάσιμη.
Τα έξοδα της έφεσης επιδικάζονται υπέρ της εφεσίβλητης, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή, πλέον Φ.Π.Α., αν υπάρχει.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο