(2013) 1 ΑΑΔ 1126
[*1126]28 Μαΐου, 2013
[ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 30 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ “THE JUNIOR SCHOOL” (HE361) ΓΙΑ ΑΔΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΩΝ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΤΥΠΟΥ
CERTIORARI ΚΑΙ PROHIBITION,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ THN ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΗΜΕΡ. 13/05/2013 ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 8449/12 ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (ΑΡ. 1).
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 97/13)
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Αίτηση παραχώρησης άδειας προς το σκοπό καταχώρησης αίτησης προνομιακού εντάλματος της φύσεως certiorari, για ακύρωση ενδιάμεσης απόφασης Επαρχιακού Δικαστηρίου με την οποία απορρίφθηκε αίτημα για εξαίρεση του Δικαστή της υπόθεσης ― Επιτράπηκε ως εκ των γεγονότων που περιέβαλλαν την υπόθεση.
Προνομιακά εντάλματα ― Certiorari ― Η διαδικασία για έκδοση εντάλματος certiorari δεν έχει ως αντικείμενο την αναθεώρηση της ορθότητας των αποφάσεων των κατώτερων δικαστηρίων ― Ο έλεγχος αυτός ασκείται στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας διαδικασίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου ― Η σύννομη άσκηση της δικαιοδοσίας του Επαρχιακού Δικαστηρίου αποτελεί το αντικείμενο εξέτασης της αίτησης για χορήγηση αδείας για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων certiorari.
[*1127]Οι αιτητές επιδίωξαν με την αίτηση την παραχώρηση άδειας, προς το σκοπό καταχώρησης αίτησης προνομιακού εντάλματος της φύσεως certiorari, για ακύρωση ενδιάμεσης απόφασης Επαρχιακού Δικαστηρίου με την οποία απορρίφθηκε αίτημα της συνεναγόμενης Δημοκρατίας για εξαίρεση του Δικαστή της υπόθεσης.
Σύμφωνα με τα γεγονότα που αναφέρονταν στην ένορκη δήλωση που συνόδευε την αίτηση με ομνύουσα δικηγόρο της Δημοκρατίας, κατά την ημερομηνία στην οποία μονομερώς εκδοθέν προσωρινό διάταγμα είχε οριστεί επιστρεπτέο, ο Δικαστής προέβη σε κάποια σχόλια για τους εναγόμενους 2 ( Κυπριακή Δημοκρατία ) και επίσης σε άλλη ημερομηνία ο ίδιος είχε μια στιχομυθία με τη ομνύουσα δικηγόρο της Δημοκρατίας.
Η αίτηση για εξαίρεση εκδικάστηκε και εκδόθηκε απορριπτική απόφαση από τον εκδικάζοντα Δικαστή.
Η αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης προνομιακού εντάλματος προωθήθηκε από τους Εναγόμενους 1 και στηρίχθηκε στους κάτωθι λόγους:
α) Η φρασεολογία που χρησιμοποίησε ο πρωτόδικος Δικαστής, απευθυνόμενος προς τη δικηγόρο της Δημοκρατίας, ήταν τέτοιας μορφής που από μόνη της καταδείκνυε προκατάληψη και απουσία αμεροληψίας που πρέπει να διέπει τη δικαστική παρουσία.
β) Από το ίδιο το περιεχόμενο της απόφασης που κατά την εισήγηση του ουσιαστικώς δεν απαντούσε στο θέμα εξαίρεσης, καταδεικνυόταν η έλλειψη αμεροληψίας που επηρέαζε άμεσα τους εναγόμενους 1.
γ) Η στιχομυθία μεταξύ του πρωτόδικου Δικαστή και της δικηγόρου της Δημοκρατίας, έγιναν στην απουσία των εναγομένων 1 ή των δικηγόρων τους, και αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο οι τελευταίοι δεν καταχώρησαν αίτηση για εξαίρεση, αλλά, υποστήριξαν το αίτημα με σχετική αγόρευση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Αναφυόταν το ερώτημα κατά πόσο από τα γεγονότα που έθεσαν οι αιτητές προέκυπτε εκ πρώτης όψεως υπόθεση που να δικαιολογούσε την παραχώρηση αδείας.
2. Περαιτέρω, η ικανοποίηση του πιο πάνω κριτηρίου, από μόνη της, [*1128]δεν είναι αρκετή για τη χορήγηση αδείας, υπαρχόντος άλλου ένδικου μέσου, εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις.
3. Έχοντας υπόψη το νομολογημένο κριτήριο για εξαίρεση Δικαστή που είναι η δημιουργία δικαιολογημένης εντύπωσης ύπαρξης προκατάληψης από το Δικαστή στο μυαλό του μέσου εχέφρονα πολίτη, ο οποίος γνωρίζει τα γεγονότα και ότι δεν είναι αρκετή η ύπαρξη εικασιών ή καχυποψίας, ως επίσης και τα ιδιαίτερα περιστατικά που περιέβαλλαν την παρούσα υπόθεση, όπως αυτά περιγράφονταν στην ένορκη δήλωση αλλά και στην ίδια την απόφαση του Δικαστή για την εξαίρεση, κρινόταν ότι οι αιτητές θεμελίωσαν εκ πρώτης υπόθεση.
Η αίτηση εγκρίθηκε. Εκδόθηκε διάταγμα ως η αίτηση.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Κυπριακό Διϋλιστήριο Πετρελαίου (Αρ. 1) (2004) 1(Β) ΑΑΔ 1050,
Κυπριακές Αερογραμμές Δημόσια Εταιρεία Λτδ (2010) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2025,
In Re Kakos 1985 (1) C.L.R. 250,
Λυσιώτης (1986) 1(Β) Α.Α.Δ. 1996.
Αίτηση.
Δ. Παπαδόπουλος και Χ. Παπαχριστοδούλου, για τους Αιτητές.
Cur. adv. vult.
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Ο Σύνδεσμος Αποφοίτων Αγγλικής Σχολής Λευκωσίας, (“οι ενάγοντες”) καταχώρισαν ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας την αγωγή αρ. 8449/2012, εναντίον των The Junior School, («εναγόμενοι 1») και Της Κυπριακής Δημοκρατίας, («εναγόμενοι 2»). Παράλληλα, οι ενάγοντες εξασφάλισαν, μετά από μονομερή αίτηση, προσωρινό διάταγμα με το οποίο οι ενάγοντες εμποδίζοντο, μεταξύ άλλων, «να προωθήσουν τους σκοπούς της σύμβασης μίσθωσης ημερ. 7 Ιουλίου 2012».
Το διάταγμα είχε οριστεί επιστρεπτέο στις 11 Δεκεμβρίου 2012 ενώπιον του Μ. Παπαμιχαήλ Α.Ε.Δ., ο οποίος είχε εκδώσει το ενδιάμεσο διάταγμα.
[*1129]Κατά την εν λόγω ημερομηνία ο πιο πάνω δικαστής είχε προβεί σε σχόλια για τους εναγόμενους 2 και επίσης σε άλλη ημερομηνία και συγκεκριμένα στις 20 Δεκεμβρίου 2012 ο ίδιος δικαστής είχε μια στιχομυθία με τη δικηγόρο της Δημοκρατίας Μ. Λοϊζου. Για τα συγκεκριμένα σχόλια θα αναφερθώ μεταγενέστερα. Καταχωρήθηκε ένσταση, για τη διατήρηση του προσωρινού διατάγματος, από τους εναγόμενους 1, στις 7 Ιανουαρίου 2013. Ταυτοχρόνως καταχωρήθηκε και ένσταση και από τη Μ. Λοϊζου δικηγόρο της Δημοκρατίας, για τους εναγόμενους 2.
Στη συνέχεια, και συγκεκριμένα στις 12 Φεβρουαρίου 2013, καταχωρήθηκε αίτηση από τη Δημοκρατία με την οποία ζητήθηκε η εξαίρεση του δικαστή Μ. Παπαμιχαήλ, Π.Ε.Δ. Στο πλαίσιο της ενόρκου δηλώσεως που συνοδεύει την αίτηση εξαίρεσης η κα. Λοΐζου ανέφερε τα εξής:
«4. Κατά την εμφάνιση της 11.12.2012 ο Δικαστής προέβηκε σε σχόλια προς την πλευρά μας όπως:
Ι. Τι θέλετε να καταχωρήσετε ένσταση;
II. Τι νεκατώνεστε στην ιδιωτική διαφορά μεταξύ των δύο σχολείων;
III. Μου φαίνεται ότι η Δημοκρατία μεταξύ Εnglish School και Junior School προτιμά το English School.
IV. Εσείς όπως πάτε θα κλείσετε και το English School.”
Σε μια άλλη ημερομηνία και συγκεκριμένα στις 20 Δεκεμβρίου 2012 η Μ. Λοΐζου αναφέρει:
«8. Όταν ο δικαστής με είδε στην αίθουσα του Δικαστηρίου στις 9.25 π.μ. μου απηύθυνε το λόγο και μου είπε ότι η υπόθεση μου έγινε και ότι ορίστηκε 8.1.2012 για καταχώριση ένστασης. Ενημέρωσα το δικαστήριο ότι η πρόθεση μου ήταν να ζητήσω παράταση για καταχώριση της ένστασης διότι έλαβα τα γεγονότα από το Υπουργείο Εσωτερικών μόλις την προηγουμένη.
9. Συνέχισε δε να καταφέρεται εναντίον της Δημοκρατίας με έντονα δυσαρεστημένο ύφος και τόνο, λέγοντας ότι:
Ι. Είναι απαράδεκτο για τη Δημοκρατία να δίδει έτσι [*1130]κρατική γη σε ιδιώτη και γιατί όχι σε μένα και σε σένα.
ΙΙ. Η Δημοκρατία μεροληπτεί υπέρ του Junior Schoοl.
III. Σαν να υπάρχει ένα κατευθυνόμενο χέρι, είτε από το Υπουργικό Συμβούλιο είτε δεν ξέρω από ποιόν, που κανονίζει τα πράγματα υπέρ του Junior School.
10. Ως απάντηση ανέφερα ότι έλαβα τα γεγονότα από το Υπουργείο Εσωτερικών μόλις την προηγουμένη και δεν διαβλέπω να υπάρχει από μέρους της Δημοκρατίας οτιδήποτε μεμπτό, το οποίο θα διαφανεί από την ένσταση που πρόκειται να καταχωρηθεί από μέρους μας.
11. Τότε ο δικαστής μου είπε:
«Εάν δεν βλέπεις οτιδήποτε το μεμπτό στην παρούσα υπόθεση, πρέπει να πας πίσω στο Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα και να δώσεις παραίτηση διότι δεν κάμνεις για δικηγόρος.»
Η αίτηση για εξαίρεση εκδικάστηκε και εκδόθηκε απόφαση από τον Μ. Παπαμιχαήλ Α.Ε.Δ. στις 13 Μαΐου 2013.
Στις 24 Μαΐου 2013 καταχωρήθηκε η παρούσα αίτηση από τους εναγόμενους 1, σύμφωνα με την οποία ζητείται η παραχώρηση αδείας για καταχώρηση αιτήσεως δια κλήσεως για την έκδοση προνομιακού εντάλματος Certiorari και Prohibition που να απαγορεύει «κάθε περαιτέρω εμπλοκή και ή ανάμειξη του δικαστή Μ. Παπαμιχαήλ Π.Ε.Δ. στην εν λόγω αγωγή”. Επίσης παρεμφερώς ζητείται η αναστολή της διαδικασίας στην αγωγή 8449/2012.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών-εναγομένων 1, ισχυρίστηκε ότι η φρασεολογία που χρησιμοποίησε ο πρωτόδικος δικαστής, απευθυνόμενος προς τη δικηγόρο της Δημοκρατίας, είναι τέτοιας μορφής που από μόνη της καταδεικνύει προκατάληψη και απουσία αμεροληψίας που πρέπει να διέπει τη δικαστική παρουσία. Ισχυρισμοί που πλήττουν άμεσα την υπόθεση των εναγομένων 1. Ο κ. Παπαδόπουλος έκαμε ευρεία αναφορά στο περιεχόμενο της απόφασης του πρωτόδικου δικαστή για την εξαίρεση του, τονίζοντας ιδιαιτέρως ότι, από το ίδιο το περιεχόμενο και τον τρόπο με τον οποίο απαντά, που κατά την εισήγηση του ουσιαστικώς δεν απαντά στο θέμα εξαίρεσης, καταδεικνύει την έλλειψη αμεροληψίας που επηρεάζει άμεσα τους εναγόμενους 1. Σημείωσε επί του προκειμένου ο συνήγορος, ότι η στιχομυθία με[*1131]ταξύ του δικαστή και της δικηγόρου της Δημοκρατίας, έγιναν στην απουσία των εναγομένων 1 ή των δικηγόρων τους, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι τελευταίοι δεν καταχώρησαν αίτηση για εξαίρεση, αλλά, υποστήριξαν το αίτημα με σχετική αγόρευση.
Είχα κατά το στάδιο της συζήτησης της υπόθεσης θέσει το ερώτημα στο συνήγορο των αιτητών κατά πόσο η περίπτωση αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ότι περιλαμβάνει εξαιρετικές περιστάσεις που να δικαιολογούν την παραχώρηση αδείας για καταχώριση αιτήσεως προνομιακού εντάλματος, υπαρχόντως του δικαιώματος άσκησης άλλου ενδίκου μέσου, όπως αυτό της έφεσης. Ο κ. Παπαδόπουλος παραδέχτηκε ότι το θέμα αυτό τον είχε προβληματίσει και προηγουμένως, πλην όμως χαρακτήρισε τη συμπεριφορά του συγκεκριμένου δικαστή ως τέτοιας έκτασης, που έκδηλα δικαιολογεί την παραχώρηση αδείας, γιατί όπως είπε, η απόφαση για την εξαίρεση δεν απαντά στο αίτημα αλλά επεκτείνει την ανησυχία των εναγομένων 1, ότι ο συγκεκριμένος πρωτόδικος δικαστής δεν είναι αμερόληπτος, πάντοτε βέβαια στα συγκεκριμένα πλαίσια της παρούσας υπόθεσης.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος έκαμε αναφορά στην υπόθεση του Κυπριακό Διϋλιστήριο Πετρελαίου (Αρ. 1) (2004) 1(Β) Α.Α.Δ. 1050, όπου και μόνο η προγενέστερη παρουσία παρέδρου, ως μέλους του Δικαστηρίου Εργατικών Διαφορών χαρακτηρίστηκε, ότι δημιουργεί εξ αντικειμένου κώλυμα και ή προκατάληψη.
Επίσης αναφορά έγινε και στην υπόθεση των Κυπριακές Αερογραμμές Δημόσια Εταιρεία Λτδ (2010) 1(Γ) Α.Α.Δ. 2025 όπου η εκφρασθείσα «πικρία» του εκδικάζοντος δικαστή για προγενέστερη καταχώριση αιτήσεως certiorari, από το δικηγόρο των εναγομένων, κρίθηκε ότι ήταν στοιχείο, που στην κρίση του αντικειμενικού παρατηρητή, δημιουργούσε στοιχεία προκατάληψης και έπρεπε το Ανώτατο Δικαστήριο να επέμβει.
Η διαδικασία για έκδοση εντάλματος certiorari δεν έχει ως αντικείμενο την αναθεώρηση της ορθότητας των αποφάσεων των κατώτερων δικαστηρίων. Ο έλεγχος αυτός ασκείται στο πλαίσιο της δευτεροβάθμιας διαδικασίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Η σύννομη άσκηση της δικαιοδοσίας του Επαρχιακού Δικαστηρίου αποτελεί το αντικείμενο εξέτασης της αίτησης για χορήγηση αδείας για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων certiorari βλ. In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250.
[*1132]Αναφύεται συναφώς το ερώτημα κατά πόσο από τα γεγονότα που έθεσαν ενώπιον μου οι αιτητές προκύπτει εκ πρώτης όψεως υπόθεση που να δικαιολογεί την παραχώρηση αδείας. (Λυσιώτης (1986) 1(Β) Α.Α.Δ. 1996). Περαιτέρω, η ικανοποίηση του πιο πάνω κριτηρίου, από μόνο του, δεν είναι αρκετό για τη χορήγηση αδείας, υπαρχόντος άλλου ένδικου μέσου, εκτός αν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις.
Όπως έχω σημειώσει πιο πάνω για να χορηγηθεί άδεια, οι αιτητές πρέπει να αποδείξουν εκ πρώτης όψεως ή συζητήσιμη υπόθεση. Οι αρχές που πηγάζουν από τη νομολογία αναφορικά με το αίτημα εξαίρεσης ενός δικαστή σημειώνονται με σαφήνεια στην απόφαση του πρωτόδικου δικαστή. Θα πρέπει, «το κριτήριο για εξαίρεση να είναι η δημιουργία δικαιολογημένης εντύπωσης ύπαρξης προκατάληψης από το δικαστή στο μυαλό του μέσου εχέφρονα πολίτη, ο οποίος γνωρίζει τα γεγονότα. Δεν είναι αρκετή η ύπαρξη εικασιών ή καχυποψίας».
Έχοντας υπόψη το πιο πάνω κριτήριο και τα ιδιαίτερα περιστατικά που περιβάλλουν την παρούσα υπόθεση, όπως αυτά περιγράφονται στην ένορκη δήλωση της δικηγόρου Μ. Λοΐζου, αλλά και στην ίδια την απόφαση του δικαστή για την εξαίρεση, θεωρώ ότι οι αιτητές θεμελίωσαν εκ πρώτης υπόθεση.
Η αίτηση εγκρίνεται. Εκδίδεται διάταγμα ως η αίτηση, παραγρ. (α). Η αίτηση να καταχωρηθεί εντός 15 ημερών από σήμερα. Ορίζεται δε για ακρόαση στις 18 Ιουνίου, 2013 η ώρα 9.00 π.μ. Η ένσταση να καταχωρηθεί 4 ημέρες προηγουμένως.
Η διαδικασία ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στο πλαίσιο της αγωγής 8449/12 αναστέλλεται μέχρι τη συμπλήρωση της διά κλήσεως διαδικασίας για το certiorari και prohibition.
Η αίτηση εγκρίνεται. Εκδίδεται διάταγμα ως η αίτηση.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο