Cylaw

M & Th Petrou & Sons Developers Ltd ν. Μιχάλη Κουκκουλή (2016) 1 ΑΑΔ 2663

ECLI:CY:AD:2016:A526

(2016) 1 ΑΑΔ 2663

[*2663]16 Νοεμβρίου, 2016

[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ/στές]

M & TH PETROU & SONS DEVELOPERS LTD,

Εφεσείοντες,

ΜΙΧΑΛΗ ΚΟΥΚΚΟΥΛΗ,

Εφεσιβλήτου.

(Πολιτική Έφεση Αρ. 18/2011)

Απόδειξη ― Αξιολόγηση μαρτυρίας ― Όπου τα ευρήματα του Δικαστηρίου στη βάση της αξιολόγησης της μαρτυρίας δεν αντιστρατεύονται την κοινή λογική και δεν πάσχουν από ανακολουθία, η επέμβαση δεν είναι δυνατή ― Ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε εκδοχές των εφεσειόντων ως εκ των υστέρων σκέψεις που δεν έπειθαν, μεταξύ άλλων, και για το λόγο ότι ουδέποτε τέθηκαν στον εφεσίβλητο για να τις αντικρούσει ― Οι δικογραφημένες υπερασπιστικές θέσεις δεν ήταν βοηθητικές και κακώς επιτράπηκε να τεθεί μαρτυρία ενώπιον του Δικαστηρίου, έξω από τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε ύστερα από ακροαματική διαδικασία απόφαση υπέρ του εφεσίβλητου-ενάγοντα και εναντίον των εφεσειόντων-εναγομένων στο ποσό των €31.725,48 πλέον νόμιμο τόκο και έξοδα. Η διαφορά των διαδίκων είχε προκύψει από χωματουργικές εργασίες τις οποίες ο εφεσίβλητος εκτέλεσε κατόπιν συμφωνίας ή οδηγιών των εφεσειόντων.

Δόθηκε μαρτυρία πρωτοδίκως από τον εφεσίβλητο ότι σε συνάντηση με τον Π. Πέτρου, διευθυντή των εφεσειόντων, και στην παρουσία του Σ. Νησιώτη, τον οποίο ο Πέτρου του σύστησε ως τον τεχνικό διευθυντή του έργου το οποίο αφορούσε σε ανέγερση πολυκατοικίας στο Παραλίμνι, συμφωνήθηκε η εκτέλεση διαφόρων χωματουργικών εργασιών.

Δέχθηκε επίσης τη θέση του εφεσίβλητου ότι εκ των υστέρων συνομολογήθηκε και συμφωνία προφορική για μεταφορά του χώματος σε οικόπεδο στο Αυγόρου ιδιοκτησίας των εφεσειόντων. Έκρινε όμως ότι υπερέβαλλε ο εφεσίβλητος στη θέση του ότι εκτελέσθηκαν 108 διαδρομές, θέση που δεν τεκμηριώθηκε με στοιχεία και αντ’ αυτού δέχθηκε, στη βάση της μαρτυρίας του Πέτρου, ότι είχαν εκτελεσθεί 55 τουλάχιστο διαδρομές μεταφοράς υλικού.

Το πρωτόδικο θεώρησε μεταξύ άλλων, ότι η μαρτυρία του εφεσίβλητου ενισχυόταν από την αξιοπιστία και θετική μαρτυρία του Μ.Ε.2, ο οποίος ήταν παρών στη συμφωνία εκτέλεσης των χωματουργικών εργασιών και στη συνέχεια επέβλεπε στο εργοτάξιο ως τεχνικός διευθυντής την όλη εκτέλεση του έργου και είχε προς τούτο κρατήσει σχετική κατάσταση με την επιμετρημένη εργασία, καθώς και ημερολόγιο για την εξέλιξη του έργου.

Ήταν η θέση των εφεσειόντων ότι η αξιολόγηση της μαρτυρίας ήταν πλημμελής και υπέδειξαν προς τούτο διάφορα σημεία ισχυριζόμενοι ότι επρόκειτο για εσφαλμένα ευρήματα του Δικαστηρίου.

Αποφασίστηκε ότι:

1. Oι δικογραφημένες θέσεις των διαδίκων πόρρω απέχουν από τις θέσεις που παρουσιάστηκαν μέσω μαρτυρίας στο πρωτόδικο Δικαστήριο.

2. Ενώ η υπόθεση ήταν απλή στη βάση οφειλόμενης αμοιβής για εκτελεσθείσες εργασίες μετά από προφορική συμφωνία και ότι παρέμενε υπόλοιπο μετά την καταβολή έναντι διαφόρων ποσών, εν τούτοις στη μαρτυρία η διαφορά περιεπλάκη με την εμπλοκή τρίτου προσώπου που κατά τους ισχυρισμούς είχε λειτουργήσει ως αντιπρόσωπος του εφεσίβλητου προς είσπραξη του ποσού, ο οποίος παρέλαβε δύο επιταγές από τον Πέτρου, τις οποίες και ουδέποτε παρέδωσε στον εφεσίβλητο.

[*2665] 3. Ουδέποτε το τρίτο πρόσωπο κλήθηκε ως μάρτυρας από οποιανδήποτε πλευρά, ενώ η έκθεση υπεράσπισης προέβαλε τους ισχυρισμούς ότι ο εφεσίβλητος χρέωσε τους εφεσείοντες για την εκτέλεση διαφόρων εργασιών οι οποίες και εξοφλήθηκαν πλήρως με ταυτόχρονη άρνηση των λεπτομερειών των εργασιών που αναφέρονται στην παράγραφο 4 της έκθεσης απαίτησης ως εκείνες τις εργασίες που ο εφεσίβλητος εκτέλεσε στη βάση της προφορικής συμφωνίας.

4. Πουθενά όμως στους ισχυρισμούς της έκθεσης υπεράσπισης δεν τέθηκαν τέτοια ζητήματα περί πληρωμής μέσω αντιπροσώπου, ούτε ότι η κατ’ ισχυρισμόν εξόφληση έγινε μέσω έκδοσης επιταγών.

5. Και ενώ η θέση της υπεράσπισης ήταν η πλήρης εξόφληση των εκτελεσθεισών εργασιών, κατά τη συζήτηση της έφεσης, προέκυψε η εισήγηση ότι είχαν εκτελεστεί και άλλες εργασίες ή ότι αυτές που καταγράφονταν αναλυτικά στην έκθεση απαίτησης ήταν πρόσθετες εκείνων που συμφωνήθηκαν.

6. Από την άλλη, και η έκθεση απαίτησης βασιζόταν σε διάφορες και διακριτές βάσεις αγωγής, λογαριασμούς και ή συμφωνία και ή αξία εργασιών, χωρίς όμως την ανάλογη αναγκαία λεπτομέρεια.

7. Στη βάση της καθιερωμένης νομολογίας ότι το Εφετείο δεν επεμβαίνει χωρίς αποχρώντα λόγο στην πρωτόδικη αξιολόγηση των μαρτύρων και στα ευρήματα, δεν παρεχόταν πεδίο επέμβασης στην πρωτόδικη απόφαση. Η μαρτυρία των διαδίκων κρίνεται πρωτοδίκως στη ζωντανή ατμόσφαιρα της δίκης όπου το Δικαστήριο έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει επισταμένα τον τρόπο με τον οποίο οι μάρτυρες καταθέτουν υποκείμενοι και στη βάσανο της αντεξέτασης.

8. Η πλευρά των εφεσειόντων λανθασμένα δεν έθεσε αριθμό θεμάτων κατά την αντεξέταση του εφεσίβλητου και των μαρτύρων του, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να στερηθούν του ευεργετήματος να απαντήσουν και να σχολιάσουν τις θέσεις αυτές.

9. Αυτό παραμένει ένα ουσιώδες λάθος από πλευράς τους διότι η επί ακροατηρίω διαδικασία οφείλει να είναι διάφανη και δεν επιτρέπεται η απόκρυψη των θέσεων της μιας ή της άλλης πλευράς κατά την ώρα της αντεξέτασης του έτερου διαδίκου.

10. Ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε όλες αυτές τις εκδοχές των εφεσειόντων ως εκ των υστέρων σκέψεις που δεν έπειθαν, μεταξύ άλλων, και για το λόγο ότι ουδέποτε τέθηκαν στον εφεσίβλητο για να τις αντικρούσει. Παραπομπή δε στα πρακτικά που τηρήθηκαν στη διαδικασία αποκαλύπτει και του λόγου το αληθές.

11. Το Δικαστήριο εύλογα δεν δέχθηκε τη θέση του εφεσίβλητου για τις ακριβείς εκτελεσθείσες διαδρομές όχι διότι ο εφεσίβλητος ήταν αναξιόπιστος, αλλά γιατί δεν υπήρχε επαρκής τεκμηρίωση του ισχυρισμού.

[*2666]12. Κατά τα άλλα όπως δείχνουν τα τεκμήρια που κατατέθηκαν πρωτοδίκως, ο εφεσίβλητος κρατούσε λεπτομερή κατάσταση των εργασιών και υπέδειξε με σαφήνεια τον τρόπο με τον οποίο εκτέλεσε τις εργασίες.

13. Τα περί της ανάμειξης τρίτου προσώπου εύλογα δεν έπεισαν το Δικαστήριο ως προς το ότι δόθηκαν ποσά προς εξόφληση του λογαριασμού.

14. Η θέση των εφεσειόντων δεν ήταν ούτε σταθερή, ούτε σαφής. Ούτε οι δικογραφημένες τους υπερασπιστικές θέσεις ήταν βοηθητικές και κακώς το πρωτόδικο Δικαστήριο άφησε μαρτυρία να τεθεί ενώπιον του έξω από τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς.

15. Εύλογα, όμως, κατά τα άλλα, το Δικαστήριο, αξιολογώντας τη μαρτυρία και ενεργώντας στο ισοζύγιο των πιθανοτήτων, έκρινε αξιόπιστη τη θέση του εφεσίβλητου και εξέδωσε προς όφελος του απόφαση.

Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.

Αναφερόμενες Υποθέσεις:

Adidas v. Jonitexo (1987) 1 C.L.R. 363,

Avacom Computer Services Ltd v. Νικολάου (2006) 1 Α.Α.Δ. 359,

Μάκης Αδαμίδης & Συνεργάτες v. Δ. Κυθραιώτης και Συνεργάτες (2011) 1 Α.Α.Δ. 2106,

Παπαχρυσοστόμου v. Κώστας Γρηγοριάδης & Συνεταίροι (2015) 1 Α.Α.Δ. 2755, ECLI:CY:AD:2015:A827.

Έφεση.

Έφεση από τους Εναγόμενους εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου (Θωμά, Ε.Δ.), (Αγωγή Αρ. 770/2007), ημερομηνίας 25/11/2010.

Ν. Νικολάου, για τους Εφεσείοντες.

Α. Λοΐζου και Τ. Κυρμίζης για Χρ. Τσίτσιο, για τον Εφεσίβλητο.

Cur. adv. vult.

ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Δικαστή Ναθαναήλ.

[*2667]ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε μετά από ακροαματική διαδικασία απόφαση υπέρ του εφεσίβλητου-ενάγοντα και εναντίον των εφεσειόντων-εναγομένων στο ποσό των €31.725,48 πλέον νόμιμο τόκο και έξοδα. Η διαφορά των διαδίκων είχε προκύψει από χωματουργικές εργασίες τις οποίες ο εφεσίβλητος εκτέλεσε κατόπιν συμφωνίας ή οδηγιών των εφεσειόντων.

Δόθηκε μαρτυρία πρωτοδίκως από τον εφεσίβλητο ότι σε συνάντηση με τον Πέτρο Πέτρου, διευθυντή των εφεσειόντων, και στην παρουσία του Σταύρου Νησιώτη, τον οποίο ο Πέτρου του σύστησε ως τον τεχνικό διευθυντή του έργου το οποίο αφορούσε σε ανέγερση πολυκατοικίας στο Παραλίμνι, συμφωνήθηκε η εκτέλεση διαφόρων χωματουργικών εργασιών στη βάση του ότι η χρέωση για τις εργασίες αυτές θα ήταν £1.75 περιλαμβανομένου του Φ.Π.Α. ανά τετραγωνικό μέτρο για επιφανειακές εκσκαφές και £14,20 για γενικότερες εκσκαφές, ήτοι, τη διαμόρφωση ουσιαστικά του οικοπέδου όπου θα αναγειρόταν η πολυκατοικία, σε διάφορα υψόμετρα. Οι εργασίες αυτές που συμφωνήθηκαν να γίνουν θα εκτελούνταν στη βάση των εντολών του τεχνικού διευθυντή του έργου και των αρχιτεκτονικών σχεδίων. Η εκτέλεση των έργων άρχισε την 1.4.2007 και τελείωσε στις 16.7.2007.

Ο εφεσίβλητος με την έκθεση απαίτησης του ζήτησε το ποσό των £23.500,35 ως υπόλοιπο για την εκτέλεση των χωματουργικών εργασιών, την πώληση και μεταφορά υλικών και/ή ως υπόλοιπο σχετικού λογαριασμού. Στην παράγραφο 4 της έκθεσης απαίτησης δόθηκαν λεπτομέρειες της εκτέλεσης των εργασιών που περιελάμβαναν επιφανειακή εκσκαφή, γενική εκσκαφή, ράντισμα χωματουργικών, τύπανση χωματουργικών, απομάκρυνση μπάζων, καθαριότητα στο Αυγόρου και χωματουργικές εργασίες στη Δερύνεια. Έναντι των ποσών που αναγράφονταν για την κάθε εργασία, κατεβλήθησαν σύμφωνα με την παράγραφο 5 της έκθεσης απαίτησης από τους εφεσείοντες διάφορα ποσά ούτως ώστε να παρέμενε το αξιωθέν υπόλοιπο, το οποίο οι εφεσείοντες ως εναγόμενοι αρνήθηκαν ή παρέλειψαν να εξοφλήσουν.

Έναντι της πιο πάνω δικογραφημένης θέσης, οι εφεσείοντες με την έκθεση υπεράσπισης αρνήθηκαν ρητά όλες τις παραγράφους της έκθεσης απαίτησης, καθώς και τις λεπτομέρειες, με τον πρόσθετο ισχυρισμό ότι οι εφεσείοντες εξόφλησαν ολόκληρη την απαίτηση αρνούμενοι κατηγορηματικά ότι ο εφεσίβλητος εκτέλεσε για λογαριασμό τους τις λεπτομερώς καταγραφείσες εργασίες της παραγράφου 4 της έκθεσης απαίτησης. Στη συνέχεια, με την παράγραφο 3 της υπεράσπισης, οι εφεσείοντες ισχυρίστηκαν ότι ο εφε[*2668]σίβλητος εκτέλεσε για λογαριασμό τους συγκεκριμένες εργασίες έναντι συμφωνηθείσας αμοιβής, η οποία του καταβλήθηκε προς πλήρη εξόφληση του. Με την απάντηση του ο εφεσίβλητος επανέλαβε ότι παρέμενε υπόλοιπο προς όφελος του στο απαιτητό ποσό των £23.535 για την αξία των εργασιών που εκτέλεσε προς όφελος των εφεσειόντων. Να σημειωθεί ότι ουδέποτε ζητήθηκαν περαιτέρω λεπτομέρειες των αντίστοιχων δικογράφων με αποτέλεσμα η πρωτόδικη διαδικασία να εκφύγει του δικογραφημένου πλαισίου και να παρουσιαστούν έξι συνολικά μάρτυρες από πλευράς του εφεσίβλητου και τρεις μάρτυρες για την πλευρά των εφεσειόντων.

Ήταν η θέση του Πέτρου Πέτρου εκ μέρους των εφεσειόντων ότι πράγματι συνεργάστηκε με τον εφεσίβλητο για το οικοδομικό έργο στο Παραλίμνι. Συμφωνήθηκε όμως προς τούτο το ποσό των £5.000, με τη μεταφορά χωμάτων στο Αυγόρου στη βάση των £35 για κάθε διαδρομή, να θεωρείτο επί πλέον εργασία. Όταν τελείωσαν οι εργασίες, ο εφεσίβλητος παρουσίασε λογαριασμό με τον οποίο δεν συμφώνησε εφόσον προέκυπτε διαφορά στις διαδρομές, αλλά και στις ώρες εργασίας. Στις 24.8.2007 σε συνάντηση που είχε με φιλικό πρόσωπο του εφεσίβλητου ο οποίος τον επισκέφθηκε για να συζητήσουν το λογαριασμό, εξέδωσε δύο επιταγές για το συνολικό ποσό των £4.600 προς εξόφληση. Στη βάση αυτή θεώρησε ότι ο ίδιος εξόφλησε τις εργασίες.

Το Δικαστήριο αξιολόγησε θετικά τη μαρτυρία του εφεσίβλητου ότι η πληρωμή θα γινόταν ανά τετραγωνικό μέτρο επιφανειακής εκσκαφής και ανά κυβικό μέτρο για τη σε βάθος εκσκαφή. Δεν δέχθηκε τη θέση του Πέτρου ότι είχε εκ των προτέρων συμφωνηθεί το συνολικό ποσό των £5.000, διότι δεν θα μπορούσε ο εφεσίβλητος εκ των προτέρων να γνώριζε το μέγεθος των εκσκαφών ώστε να υπολόγιζε και τα κυβικά μέτρα χώματος που θα προέκυπταν. Δέχθηκε επίσης τη θέση του εφεσίβλητου ότι εκ των υστέρων συνομολογήθηκε και συμφωνία προφορική για μεταφορά του χώματος σε οικόπεδο στο Αυγόρου ιδιοκτησίας των εφεσειόντων. Έκρινε όμως ότι υπερέβαλλε ο εφεσίβλητος στη θέση του ότι εκτελέσθηκαν 108 διαδρομές, θέση που δεν τεκμηριώθηκε με στοιχεία και αντ’ αυτού δέχθηκε, στη βάση της μαρτυρίας του Πέτρου, ότι είχαν εκτελεσθεί 55 τουλάχιστο διαδρομές μεταφοράς υλικού.

Κατά την αναδίπλωση του σκεπτικού του, το Δικαστήριο κατέγραψε, ανέλυσε και αξιολόγησε και την υπόλοιπη μαρτυρία. Θεώρησε ότι η μαρτυρία του εφεσίβλητου ενισχυόταν από την αξιοπιστία και θετική μαρτυρία του Σταύρου Νησιώτη, Μ.Ε.2, ο οποίος ήταν παρών στη συμφωνία εκτέλεσης των χωματουργικών εργα[*2669]σιών και στη συνέχεια επέβλεπε στο εργοτάξιο ως τεχνικός διευθυντής την όλη εκτέλεση του έργου και είχε προς τούτο κρατήσει σχετική κατάσταση με την επιμετρημένη εργασία, καθώς και ημερολόγιο για την εξέλιξη του έργου. Στη βάση των οδηγιών του Στ. Νησιώτη εκτελέστηκαν οι χωματουργικές εργασίες με ειδικό μηχάνημα λόγω της σκληρότητας του εδάφους από το Λάμπρο Λάμπρου, Μ.Ε.3, με μεταφορά πετρών από το φορτηγό του Πανίκου Κουκκουλή, Μ.Ε.5, αδελφού και συνεργάτη του εφεσίβλητου. Τη μαρτυρία των τελευταίων το Δικαστήριο επίσης αποδέχθηκε.

Είχε καταθέσει επίσης ως προς τις επιμετρήσεις των ποσοτήτων των χωματουργικών εργασιών ο Χριστάκης Μονογιός, Μ.Ε.6, την οποία όμως μαρτυρία το Δικαστήριο δεν προτίμησε έναντι της έκθεσης που είχε υποβάλει ο Σταύρος Νησιώτης για το λόγο ότι ο Μονογιός δεν είχε επισκεφθεί το εργοτάξιο, αλλά είχε υπολογίσει το σύνολο των εκσκαφών με βάση τα αρχιτεκτονικά σχέδια τα οποία και είχε επιθεωρήσει στο Δικαστήριο. Ο έτερος μάρτυρας του εφεσίβλητου, Κυριάκος Νικολάου, Μ.Ε.5, ο οποίος είχε εκτελέσει μεταφορές χώματος στο Αυγόρου με χρέωση προς £40 για κάθε μεταφορά, είχε καταθέσει ότι είχε διαμαρτυρηθεί στον εφεσίβλητο επειδή δεν είχε πληρωθεί έγκαιρα, ο οποίος όμως τον πληροφόρησε ότι ο λόγος της μη πληρωμής του ήταν η μη είσπραξη των χρημάτων από τον ιδιοκτήτη του έργου δηλαδή τους εφεσείοντες. Ο Νικολάου προθυμοποιήθηκε μέσω κάποιου γνωστού του ονόματι Χριστάκη που γνώριζε τον Πέτρο Πέτρου, να αναλάβει να εισπράξει τα χρήματα. Ο εφεσίβλητος αποδέχθηκε πρόταση του μάρτυρα αυτού για την παράδοση του τιμολογίου και της απόδειξης για να μεταφερθούν στους εφεσείοντες μέσω του Χριστάκη, αλλά όταν ο τελευταίος τα επέστρεψε του είχε αναφέρει ότι δεν είχε πληρωθεί από τον Πέτρου, ενώ το στέλεχος με τα τιμολόγια και τις αποδείξεις ανέγραφε ότι είχαν εισπραχθεί £4.600 προς εξόφληση του λογαριασμού. Ο Χριστάκης αυτός, που προέκυψε στην πορεία της μαρτυρίας ήταν κάποιος Χριστάκης Ανθίας, ανέφερε στο μάρτυρα ότι το τιμολόγιο και η απόδειξη είχαν συμπληρωθεί από τον Πέτρου. Τη μαρτυρία αυτή του Νικολάου, το Δικαστήριο την αποδέχθηκε στο σύνολο της ως αξιόπιστη και χωρίς να είχε κλονιστεί από την αντεξέταση.

Όπως λέχθηκε προηγουμένως η αντίθετη μαρτυρία του διευθυντή των εφεσειόντων Πέτρου απερρίφθη διότι στερείτο πειστικότητας μη δεχόμενο ούτε τη θέση του ότι ο Χριστάκης Ανθίας ενώ βρισκόταν στο γραφείο του μίλησε τηλεφωνικά με τον εφεσίβλητο συμφωνώντας στο ποσό το οποίο θα καταβαλλόταν προς εξόφληση. Το Δικαστήριο σημείωσε ιδιαίτερα ότι αυτή η εκδοχή δεν είχε [*2670]τεθεί κατά την αντεξέταση του εφεσίβλητου ώστε ο τελευταίος να είχε την ευκαιρία να τη σχολιάσει και να προβάλει τη δική του θέση έτσι ώστε η παράλειψη αυτή της υπεράσπισης, χωρίς μάλιστα οποιαδήποτε εξήγηση, να άφηνε αυτή την εκδοχή έκθετη σε απόρριψη σύμφωνα με τη νομολογία που καθιερώθηκε στην Adidas v. Jonitexo (1987) 1 C.L.R. 363. Στην ίδια βάση το Δικαστήριο απέρριψε και την εκδοχή του Πέτρου ότι το ποσό που δήθεν προσφέρθηκε θα διδόταν προς εξόφληση τη στιγμή που ο εφεσίβλητος δεν θα μπορούσε εκ των προτέρων να συμφωνούσε με το ποσό των £4.600, εφόσον ο Πέτρου διαφωνούσε με το ποσό που διεκδικείτο από αυτόν. Ούτε και δόθηκε εξήγηση γιατί ο εφεσίβλητος θα δεχόταν μείωση του οφειλόμενου ποσού κατά £2.000. Με το ίδιο περίπου σκεπτικό το Δικαστήριο απέρριψε και τη μαρτυρία της συζύγου του Πέτρου, η οποία κρίθηκε ότι ήθελε απλώς να βοηθήσει τη μαρτυρία του τελευταίου συμπληρώνοντας εκ των υστέρων κάποια κενά, ενώ απέρριψε και τη μαρτυρία του εμπειρογνώμονα των εφεσειόντων Πέτρου Παναγιώτου, πολιτικού μηχανικού, ο οποίος κατέθεσε ότι υπήρξε αδικαιολόγητη υπερεσκαφή, θέση όμως που και πάλι δεν τέθηκε στους μάρτυρες του εφεσίβλητου για να τη σχολιάσουν. Περαιτέρω, ο εφεσίβλητος είχε εκτελέσει τις χωματουργικές εργασίες στη βάση των οδηγιών και της καθοδήγησης του Νησιώτη, τον οποίο ο Πέτρου είχε διορίσει ως τεχνικό διευθυντή του έργου. Επομένως δεν θα μπορούσε να ήταν υπόλογος ο ίδιος ο εφεσίβλητος για οποιαδήποτε υπερεσκαφή.

Είναι η θέση των εφεσειόντων ότι η αξιολόγηση της μαρτυρίας ήταν πλημμελής και εισηγούνται προς τούτο ότι λανθασμένα το Δικαστήριο από τη μια δέχθηκε ότι έπρεπε να χρεωθούν οι εφεσείοντες για 55 διαδρομές και όχι 108, όπως ο ίδιος ο εφεσίβλητος κατέθεσε και από την άλλη να θεωρεί τον εφεσίβλητο ως αξιόπιστο και ειλικρινή μάρτυρα. Η διαφορά στον αριθμό των διαδρομών είναι πολύ μεγάλη. Κατά δεύτερο λόγο, λανθασμένα απορρίφθηκε η εκδοχή του Πέτρου και της συζύγου του ως προς την παρέμβαση του Χριστάκη Ανθία απορρίπτοντας ταυτόχρονα και το γεγονός ότι πληρώθηκε το ποσό των £4.600 προς εξόφληση. Γίνεται επίσης λόγος για τον Ανθία ως ενεργούντα υπό την ιδιότητα του αντιπροσώπου και επομένως οι δικές του πράξεις δέσμευαν τον αντιπροσωπευόμενο, δηλαδή, τον εφεσίβλητο και το γεγονός της μη καταβολής των χρημάτων που εισέπραξε ο Ανθίας στον εφεσίβλητο δεν επιβαρύνει την υπόθεση των εφεσειόντων. Παρόμοιοι είναι και οι λόγοι έφεσης που ακολουθούν αναφορικά με την εμπλοκή του Ανθία στη γνώση του εφεσίβλητου.

Όπως έχει λεχθεί προηγουμένως, οι δικογραφημένες θέσεις [*2671]των διαδίκων πόρρω απέχουν από τις θέσεις που παρουσιάστηκαν μέσω μαρτυρίας στο πρωτόδικο Δικαστήριο. Ενώ η υπόθεση ήταν απλή στη βάση οφειλόμενης αμοιβής για εκτελεσθείσες εργασίες μετά από προφορική συμφωνία και ότι παρέμενε υπόλοιπο μετά την καταβολή έναντι διαφόρων ποσών, εν τούτοις στη μαρτυρία η διαφορά περιεπλάκη με την εμπλοκή τρίτου προσώπου που κατά τους ισχυρισμούς είχε λειτουργήσει ως αντιπρόσωπος του εφεσίβλητου προς είσπραξη του ποσού, ο οποίος παρέλαβε δύο επιταγές από τον Πέτρου, τις οποίες και ουδέποτε παρέδωσε στον εφεσίβλητο.

Να σημειωθεί ότι ουδέποτε ο Χριστάκης Ανθίας κλήθηκε ως μάρτυρας από οποιανδήποτε πλευρά, ενώ η έκθεση υπεράσπισης προέβαλε τους ισχυρισμούς ότι ο εφεσίβλητος χρέωσε τους εφεσείοντες για την εκτέλεση διαφόρων εργασιών οι οποίες και εξοφλήθηκαν πλήρως με ταυτόχρονη άρνηση των λεπτομερειών των εργασιών που αναφέρονται στην παράγραφο 4 της έκθεσης απαίτησης ως εκείνες τις εργασίες που ο εφεσίβλητος εκτέλεσε στη βάση της προφορικής συμφωνίας. Πουθενά όμως στους ισχυρισμούς της έκθεσης υπεράσπισης δεν τέθηκαν τέτοια ζητήματα περί πληρωμής μέσω αντιπροσώπου, ούτε ότι η κατ’ ισχυρισμόν εξόφληση έγινε μέσω έκδοσης επιταγών. Και ενώ η θέση της υπεράσπισης ήταν η πλήρης εξόφληση των εκτελεσθεισών εργασιών, κατά τη συζήτηση της έφεσης, προέκυψε η εισήγηση ότι είχαν εκτελεστεί και άλλες εργασίες ή ότι αυτές που καταγράφονταν αναλυτικά στην έκθεση απαίτησης ήταν πρόσθετες εκείνων που συμφωνήθηκαν. Από την άλλη, και η έκθεση απαίτησης βασιζόταν σε διάφορες και διακριτές βάσεις αγωγής, λογαριασμούς και ή συμφωνία και ή αξία εργασιών, χωρίς όμως την ανάλογη αναγκαία λεπτομέρεια.

Στη βάση της καθιερωμένης νομολογίας ότι το Εφετείο δεν επεμβαίνει χωρίς αποχρώντα λόγο στην πρωτόδικη αξιολόγηση των μαρτύρων και στα ευρήματα, δεν παρέχεται πεδίο επέμβασης στην πρωτόδικη απόφαση. Η μαρτυρία των διαδίκων κρίνεται πρωτοδίκως στη ζωντανή ατμόσφαιρα της δίκης όπου το Δικαστήριο έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει επισταμένα τον τρόπο με τον οποίο οι μάρτυρες καταθέτουν υποκείμενοι και στη βάσανο της αντεξέτασης. Στο τέλος της ημέρας το πρωτόδικο Δικαστήριο έχει ενώπιον του μια ολοκληρωμένη εικόνα πάνω στην οποία δύναται να οικοδομήσει την αξιολογική του κρίση. Όπου τα ευρήματα του Δικαστηρίου στη βάση της αξιολόγησης της μαρτυρίας δεν αντιστρατεύονται την κοινή λογική και δεν πάσχουν από ανακολουθία, η επέμβαση δεν είναι δυνατή, (Avacom Computer Services Ltd v. Νικολάου (2006) 1 Α.Α.Δ. 359, Μάκης Αδαμίδης [*2672]& Συνεργάτες v. Δ. Κυθραιώτης και Συνεργάτες (2011) 1 Α.Α.Δ. 2106 και Παπαχρυσοστόμου v. Κώστας Γρηγοριάδης & Συνεταίροι (2015) 1 Α.Α.Δ. 2755, ECLI:CY:AD:2015:A827).

Η πλευρά των εφεσειόντων λανθασμένα δεν έθεσε αριθμό θεμάτων κατά την αντεξέταση του εφεσίβλητου και των μαρτύρων του, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να στερηθούν του ευεργετήματος να απαντήσουν και να σχολιάσουν τις θέσεις αυτές. Αυτό παραμένει ένα ουσιώδες λάθος από πλευράς τους διότι η επί ακροατηρίω διαδικασία οφείλει να είναι διάφανη και δεν επιτρέπεται η απόκρυψη των θέσεων της μιας ή της άλλης πλευρά κατά την ώρα της αντεξέτασης του έτερου διαδίκου. Ορθά συνεπώς το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε όλες αυτές τις εκδοχές των εφεσειόντων ως εκ των υστέρων σκέψεις που δεν έπειθαν, μεταξύ άλλων, και για το λόγο ότι ουδέποτε τέθηκαν στον εφεσίβλητο για να τις αντικρούσει. Παραπομπή δε στα πρακτικά που τηρήθηκαν στη διαδικασία αποκαλύπτει και του λόγου το αληθές. Συνακόλουθα, οι εφεσείοντες δεν πρέπει εκ των υστέρων να παραπονούνται.

Το Δικαστήριο εύλογα δεν δέχθηκε τη θέση του εφεσίβλητου για τις ακριβείς εκτελεσθείσες διαδρομές όχι διότι ο εφεσίβλητος ήταν αναξιόπιστος, αλλά γιατί δεν υπήρχε επαρκής τεκμηρίωση του ισχυρισμού. Κατά τα άλλα όπως δείχνουν τα τεκμήρια που κατατέθηκαν πρωτοδίκως, ο εφεσίβλητος κρατούσε λεπτομερή κατάσταση των εργασιών και υπέδειξε με σαφήνεια τον τρόπο με τον οποίο εκτέλεσε τις εργασίες. Τα περί της ανάμειξης του Ανθία εύλογα δεν έπεισαν το Δικαστήριο ως προς το ότι δόθηκαν ποσά προς εξόφληση του λογαριασμού. Οι επιταγές που εξέδωσε ο Πέτρου ήταν στο όνομα του Ανθία, (Τεκμ. 14Α και 14Β) και όχι στο όνομα του εφεσίβλητου. Ενώ κατά τον ισχυρισμό του Πέτρου ενόρκως, ο εφεσίβλητος του είχε πει να εκδώσει τις επιταγές στο δικό του όνομα. Άλλωστε δεν υπήρξε μαρτυρία ότι οι επιταγές αυτές εξαργυρώθηκαν ποτέ προς όφελος του εφεσίβλητου, οι δε επιταγές ουδέποτε ανακλήθηκαν από τους εκδότες παρά την κριθείσα αξιόπιστη θέση του εφεσίβλητου ότι ανέφερε στον Πέτρου ότι ουδέποτε πήρε οποιαδήποτε χρήματα και θα κατάγγελλε την υπόθεση στην Αστυνομία, εφόσον και στο τιμολόγιο που του επεστράφη με σημείωση ότι εξοφλήθη, δεν ήταν ο ίδιος που έθεσε τη σχετική σημείωση.

Η θέση των εφεσειόντων δεν ήταν ούτε σταθερή, ούτε σαφής. Ούτε οι δικογραφημένες τους υπερασπιστικές θέσεις ήταν βοηθητικές και κακώς το πρωτόδικο Δικαστήριο άφησε μαρτυρία να τεθεί ενώπιον του έξω από τους προβαλλόμενους ισχυρισμούς. Εύλογα, [*2673]όμως, κατά τα άλλα, το Δικαστήριο, αξιολογώντας τη μαρτυρία και ενεργώντας στο ισοζύγιο των πιθανοτήτων, έκρινε αξιόπιστη τη θέση του εφεσίβλητου και εξέδωσε προς όφελος του απόφαση.

Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων και υπέρ του εφεσίβλητου, όπως θα υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο.

Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο