ECLI:CY:AD:2021:A211
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 286/2019)
19 Μαϊου, 2021
[Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ., Α.ΠΟΥΡΓΙΟΥΡΟΥ, Δ., Δ.ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.]
DEMETRIS ELIA PROPERTIES LTD
Εφεσείoντες/Εναγόμενοι
και
ΧΧΧ ΧΧΧ ΚΟΥΡΡΗ
Εφεσίβλητος/Eνάγων
_ _ _ _ _ _
Αίτηση ημερ. 7.10.2020 για ασφάλεια εξόδων
Γ.Πιττάτζης, για εφεσίβλητο/αιτητή
Χρ.Μουαϊμης, για εφεσείοντες/καθ΄ων η αίτηση
_ _ _ _ _ _
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από την Ψαρά-Μιλτιάδου, Δ.
----------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
(δοθείσα αυθημερόν)
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Ο εφεσίβλητος/ενάγων δικαιώθηκε πρωτοδίκως σε αγωγή που είχε εγείρει εναντίον των εφεσειόντων/εναγομένων. Συγκεκριμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο μετά από εκτενή ανάλυση της δοθείσας μαρτυρίας και των τεκμηρίων θεώρησε βάσιμη την αξίωση του εφεσίβλητου σε σχέση με συμφωνία μεταξύ των διαδίκων για ανάπτυξη του ακινήτου των εφεσειόντων επί του οποίου προγραμμάτιζαν να ανεγείρουν την κατοικία του εφεσίβλητου καθώς και σε σχέση με άλλα παρεμφερή θέματα. Το Δικαστήριο, κρίνοντας ότι η συμφωνία τερματίστηκε υπαιτιότητι των εφεσειόντων, επεδίκασε στον εφεσίβλητο το ποσό των €157.204,00 ως επιστροφή ποσού που είχε δώσει πλέον τόκους και έξοδα. ΄Εκρινε επίσης απορριπτέα την ανταπαίτηση των εφεσειόντων που σχετιζόταν με την ίδια συμβατική σχέση χωρίς όμως έξοδα ενόψει της συνεκδίκασης.
Οι εφεσείοντες καταχώρησαν έφεση επιδιώκοντας ανατροπή της πρωτόδικης κρίσης με 11 λόγους έφεσης οι οποίοι κατά το πλείστον, αφορούν θέματα αξιοπιστίας της μαρτυρίας αλλά και έτερα ζητήματα. Ο εφεσίβλητος ένα έτος περίπου μετά την καταχώρηση της έφεσης, δια της παρούσης, επιδιώκει την έκδοση διατάγματος ασφάλειας για τα έξοδα του, με κατάθεση €3.000 στον πρωτοκολλητή ή τραπεζική εγγύηση για το ίδιο ποσό. Επιδιώκεται επίσης έκδοση διαταγής για απόρριψη της έφεσης εάν τέτοια ασφάλεια δεν παρασχεθεί στην καθορισθείσα χρονική περίοδο. Ως νομική βάση της αίτησης παρουσιάζεται στο σώμα αυτής η Δ.35 θ.2 και η Δ.48 Καν.1, 2, 8 και 9 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας. Η στηρικτική δε της αίτησης, δήλωση, αναφέρει τα της έκδοσης της απόφασης με έμφαση στο γεγονός πως μέχρι σήμερα οι εφεσείοντες δεν έχουν πληρώσει κανένα ποσό έναντι της απόφασης. Κατόπιν αίτησης του εφεσίβλητου εξεδόθη ένταλμα κατάσχεσης κινητής περιουσίας κατά των εφεσειόντων το οποίο κατά ή περί την 12.8.2020 επεστράφη ανεκτέλεστο ενόψει του ότι οι εφεσείοντες «στερούνται κινητής περιουσίας που υπόκειται σε κατάσχεση στη διεύθυνση που δόθηκε (ακολουθεί συγκεκριμένη διεύθυνση)». Επίσης τίθεται ισχυρισμός ότι η ακίνητη περιουσία των εφεσειόντων είναι υποθηκευμένη σε σχέση με χρέη σε τράπεζες «και είναι πολύ αμφίβολο αν είναι δυνατό να βρεθεί πλεόνασμα για πληρωμή του δικαστικού χρέους και εξόδων μετά την εκποίηση των ακινήτων των εφεσειόντων».
Είναι η θέση της ενόρκως δηλούσας, επί της αίτησης, σε εντελώς λακωνική μορφή, ότι οι εφεσείοντες δεν έχουν καλή υπόθεση και πιθανότατα η έφεση τους να απορριφθεί.
Οι εφεσείοντες προβάλλουν την ανεπάρκεια της νομικής βάσης της αίτησης καθότι κατά την εισήγηση τους θα έπρεπε να περιλαμβάνεται σ΄αυτή η Δ.60 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας. Κατ΄αντίθεση με την πλευρά του αιτητή, στη στηρικτική ένορκη δήλωση της ένστασης γίνεται εισήγηση ότι η υπόθεση των εφεσειόντων έχει σημαντικές πιθανότητες ευδοκίμησης ως προς τους λόγους έφεσης. Τονίζεται επίσης ότι η εταιρεία είναι δεόντως εγγεγραμμένη και ενεργή με εταιρική έδρα στην Κύπρο και τους διευθυντές της να είναι κύπριοι πολίτες με μόνιμη κατοικία στην Κύπρο. Οι ευπαίδευτοι συνήγοροι ανέπτυξαν τις θέσεις τους σε γραπτές αγορεύσεις, κατόπιν σχετικών οδηγιών του Δικαστηρίου.
΄Εχουμε εξετάσει τις αντίστοιχες θέσεις όπως προκύπτουν από τη δικογραφία της αίτησης και τις σχετικές αγορεύσεις οι οποίες και υιοθετήθηκαν από αμφότερους τους συνηγόρους σήμερα.
Κατ΄αρχάς θα πρέπει να αναφερθεί ότι η νομική βάση της αίτησης είναι ορθή εφόσον η διαδικασία η οποία αφορά είναι εφετειακή.
Η Δ.35 θ.2 είναι η πρέπουσα Διαταγή και έχει, στο σημείο που ενδιαφέρει, ως εξής:
«Such deposit or other security for the costs to be occasioned by any appeal shall be made or given as may be directed under special circumstances by the Court of Appeal.»
Και σε ελεύθερη μετάφραση:-
«35(2) … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …
Τέτοια κατάθεση ή άλλη ασφάλεια για τα έξοδα, τα οποία πρόκειται να προκληθούν από οποιαδήποτε έφεση, θα γίνεται ή θα δίδεται ανάλογα με τις οδηγίες του Εφετείου, κάτω από ειδικές περιστάσεις ....»
΄Εχει βεβαίως τονιστεί σε σωρεία αποφάσεων ότι η Δ.60 μπορεί να λειτουργήσει ομού με τη Δ.35 θ.2 στις κατάλληλες εκείνες περιπτώσεις.
Στην προκείμενη, εφόσον οι εφεσείοντες δεν διαμένουν στο εξωτερικό δεν θεωρούμε ότι ήταν αναγκαία η περίληψη της Δ.60 στη νομική βάση της αίτησης. Περαιτέρω τα όσα προβάλλονται με το άρθρο 382 του περί Εταιρειών Νόμου, Κεφ.13, δεν εφαρμόζονται, αφού δεν προβλήθηκε ισχυρισμός ευθύς εξ αρχής από τον αιτητή πως η εταιρεία είναι ανίκανη να πληρώσει με βάση το περιεχόμενο του συγκεκριμένου άρθρου. Είναι σαφές ότι ο αιτητής περιόρισε το αίτημα του μόνο στο περιεχόμενο της Δ.35 θ.2 επικαλούμενος ειδικούς λόγους. Εάν ήθελε να στηρίξει το αίτημα του στο 382 του Κεφ.113 θα έπρεπε να το πράξει με ειδική αναφορά, όχι μόνο στη νομική βάση της αίτησης αλλά στο περιεχόμενο της στηρικτικής ένορκης δήλωσης. Η εκ των υστέρων εμπλοκή του άρθρου αυτού δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη. Ούτε η αίτηση μπορεί να εξετασθεί με επίκληση των συμφυών εξουσιών του Δικαστηρίου (βλ. Stirrup Investments Ltd ν. 1. Μιχαήλ κ.ά., πολ.εφ.308/2012, 28.6.2018), ECLI:CY:AD:2018:A317.
Με βάση λοιπόν τα πιο πάνω ο αιτητής έπρεπε να καταδείξει ότι υπάρχουν ειδικοί λόγοι, «special circumstances», με βάση τη σχετική Διαταγή 35 θ.2. Η έννοια αυτή έτυχε νομολογιακής επεξεργασίας σε αρκετές αποφάσεις (βλ. Βαρωσιώτη ν. Κυριάκου πολ.εφ.391/2016, 13.2.2018, ECLI:CY:AD:2018:A77, xxx Ιωάννου κ.ά. ν. xxx Σοφιανού, πολ.εφ.155/15, 15.7.2016, ECLI:CY:AD:2016:A362, Φάρμα Ρένος Χ΄Ιωάννου ν. Παντελή, πολ.εφ.229/15, 13.2.2017, ECLI:CY:AD:2017:A42).
Στην υπόθεση xxx Karaoglanian a.o. v. xxx Boyadjian πολ.εφ..213/14. 21.6.2016 λέχθηκαν τα εξής σχετικά:
«Το πρώτο που προκύπτει ξεκάθαρα από την πιο πάνω νομολογία, είναι ότι το Ανώτατο Δικαστήριο κατά την εξέταση αίτησης για παροχή ασφάλειας εξόδων δυνάμει της Δ.35, μπορεί να λάβει υπόψη ορισμένα από τα κριτήρια που έχουν καθιερωθεί κάτω από τη Δ.60.
Όμως η Δ.35 θ.1 δίνει στο Ανώτατο Δικαστήριο πρόσθετη εξουσία για έκδοση διατάγματος για παροχή ασφάλειας εξόδων «που πρόκειται να προκληθούν από οποιαδήποτε έφεση σύμφωνα με τις ειδικές περιστάσεις». Σύμφωνα με το Annual Practice του 1958, ο αντίστοιχος αγγλικός όρος «special circumstances» που παρουσιάζεται στο O.58 r.9, δεν περιορίζεται μόνο στο κριτήριο της έλλειψης περιουσίας ή οικονομικής ανικανότητας και των άλλων κριτηρίων που τίθενται από τη νομολογία δυνάμει της Δ.60, αλλά εκτείνεται και στις περιπτώσεις που διαπιστωθεί εκ πρώτης όψεως κατά τη διαδικασία της έφεσης ότι η αγωγή είναι ενοχλητική ή ότι υπάρχει κατάχρηση της διαδικασίας, ώστε να είναι δίκαιο να διαταχθεί ασφάλεια. Όπως για παράδειγμα όπου ο Ενάγων του οποίου η αγωγή απορρίφθηκε ως επιπόλαιη ή ενοχλητική, καταχωρεί δεύτερη αγωγή για ουσιαστικά το ίδιο επίδικο θέμα και στη συνέχεια εφεσιβάλλει και τη διαταγή για απόρριψη και της δεύτερης αγωγής ως επιπόλαιης ή ενοχλητικής. Στο πιο πάνω σύγγραμμα δίνεται ως σχετική αυθεντία για τα πιο πάνω, η Weldon v. Maples (1887) 20 QBD 331.
Ένας από τους περιορισμούς που θέτει η Δ.60 θ.1, είναι ότι η έκδοση διατάγματος για παροχή ασφάλειας για τα έξοδα περιορίζεται στις περιπτώσεις όπου ο καθ’ ου η αίτηση έχει τη συνήθη διαμονή του εκτός Κύπρου και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όμως ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Αιτητή-Εφεσίβλητο εισηγείται ότι η Δ.35 θ.2 δεν επιβάλλει αντίστοιχο περιορισμό και δεν θέτει καμία τέτοια προϋπόθεση».
Στη Σωκράτους ν. Νικολάου, πολ. εφ.405/16, 15.4.2021, ECLI:CY:AD:2021:A154 αναφέρθηκαν τα εξής:
«Η δικαιοδοσία όμως του Εφετείου να διατάξει ασφάλεια εξόδων διέπεται καταρχάς από την καταληκτική φράση της Δ.35 κ.2:
«Such deposit or other security for the costs to be occasioned by any appeal shall be made or given as may be directed under special circumstances by the Court of Appeal.»
Παράλληλα υπάρχει η γενική πρόνοια της Δ.60 κ.1, σύμφωνα με την οποία:
«A plaintiff (and, in respect of a counter-claim which is not merely in the nature of a set-off, a defendant) ordinarily resident out of Cyprus ή Κράτους-Μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης may, at any stage of the action, be ordered to give security for costs, though he may be temporarily resident in Cyprus ή σε Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.»
Η νομολογία αποδέχεται ότι οι πρόνοιες της Δ.60 κ.1 τυγχάνουν εφαρμογής και κατά τη διαδικασία της έφεσης, παρά το γεγονός ότι η Δ.35 κ.2 περιέχει ειδική πρόνοια η οποία ρυθμίζει το θέμα της ασφάλειας εξόδων κατά την έφεση (Conway v. Ηλία (2002) 1 ΑΑΔ 1653, Studland Holdings Ltd v. Ευσταθίου κ.α. (2003) 1 ΑΑΔ 1809).
Έχει όμως επίσης με σαφήνεια νομολογηθεί ότι η ειδική πρόνοια της Δ.35 κ.2, εισάγοντας το γενικότερο κριτήριο των ειδικών περιστάσεων, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι περιορίζεται από τις πρόνοιες της Δ.60 κ.1 (Ιωάννου κ.α. ν. Σοφιανού, Πολ. Αίτ. Αρ. 155/2015, 15.7.2016, ECLI:CY:AD:2016:A362).
Είναι η Δ.60 κ.1 που θέτει ως προϋπόθεση ότι για να μπορεί να διαταχθεί ασφάλεια εξόδων θα πρέπει ο ενάγων να διαμένει συνήθως εκτός Κύπρου ή εκτός κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ειδική πρόνοια της Δ.35 κ.2 δεν θέτει τέτοιο περιορισμό, αλλά θέτει ως προϋπόθεση την ύπαρξη ειδικών περιστάσεων (Φάρμα Ρένος Χατζηϊωάννου Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.α. ν. Παντελή, Πολ. Έφ. Αρ. 219/2015, 13.2.2017, ECLI:CY:AD:2017:B169)»
(Βλ. και Stirrup Investments Ltd ν. Μιχαήλ, ανωτέρω).
Επανερχόμαστε στα στοιχεία που αναδύονται από τη στηρικτική ένορκη δήλωση της αίτησης. Δεν έχουμε πεισθεί ότι συντρέχουν στην προκείμενη περίπτωση ειδικές περιστάσεις ώστε το Δικαστήριο να ασκήσει την εξουσία του στην παροχή ασφάλειας εξόδων. Η απλή αναγραφή ότι έχει εκδοθεί ένταλμα κατάσχεσης κινητών για αντικείμενα σε συγκεκριμένη διεύθυνση και έχει επιστραφεί ανεκτέλεστο, πόρρω απέχει από την έννοια των ειδικών περιστάσεων. Ούτε επίσης η γενική αναφορά περί πιθανότητας να μη επιτύχει η έφεση ή ότι η ακίνητη περιουσία των εφεσειόντων είναι υποθηκευμένη. Τίποτε από τα πιο πάνω δεν ικανοποιεί την έννοια «ειδικές περιστάσεις».
Συνεπακόλουθα των όσων έχουμε εξηγήσει θεωρούμε ότι η αίτηση πρέπει να απορριφθεί. Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα €700, πλέον ΦΠΑ αν υπάρχει, υπέρ εφεσειόντων/καθ΄ων η αίτηση, πληρωτέα όμως στο τέλος της έφεσης.
Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.
Α.ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.
Δ.ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο