ECLI:CY:AD:2021:A352
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 137/2019)
8 Ιουλίου, 2021
[Α.ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ., Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ., Δ.ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.]
1. XXX ΠΕΥΚΟΥ
2. XXX ΠΕΥΚΟΥ
Εφεσείοντες/Εναγόμενοι/Αιτητές
και
1. ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΠΕΡΑ ΠΕΔΙΟΥ δια του Προέδρου της Εκκλησιαστικής Επιτροπής Πέρα Πεδίου XXXXX Βασιλείου.
2. ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΑ ΠΕΔΙΟΥ, δια του Προέδρου της Ανδρέα Βασιλείου, όπως τροποποιήθηκε με απόφαση/διάταγμα του Δικαστηρίου 28.3.2019 ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΑ ΠΕΔΙΟΥ, δια του Προέδρου της XXXXX Βασιλείου.
Εφεσίβλητοι/Ενάγοντες/Καθ΄ων η αίτηση
_ _ _ _ _ _
Αίτηση ημερ. 24.5.2019 για αναστολή εκτέλεσης απόφασης εκκρεμούσης έφεσης.
Κων.Κληρίδης, για Φ.Χρ.Κληρίδη & Σ/τες ΔΕΠΕ, για αιτητές/εφεσείοντες/εναγόμενους
Ηρ.Κυπριανού, για Στ.Στυλιανίδη ΔΕΠΕ, για καθ΄ων η αίτηση/εφεσίβλητους/ενάγοντες
_ _ _ _ _ _
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από την Ψαρά-Μιλτιάδου, Δ.
----------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Με την επίδικη αίτηση οι εφεσείοντες/ εναγόμενοι/αιτητές (από τώρα και στο εξής οι αιτητές) αιτούνται την έκδοση διατάγματος του Δικαστηρίου για αναστολή εκτέλεσης της απόφασης ημερ. 29.3.2019 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού στην αγωγή 6176/2011 μέχρι εκδικάσεως της παρούσας έφεσης. Σύμφωνα με την πιο πάνω απόφαση οι εφεσίβλητοι/ενάγοντες/καθ΄ων η αίτηση (από τώρα και στο εξής οι καθ΄ων η αίτηση) δικαιούνται σε εγγραφή επ΄ ονόματι τους σε τμήμα ακινήτου τα στοιχεία του οποίου δίδονται στο Πέρα Πεδί της επαρχίας Λεμεσού. Στο εν λόγω ακίνητο βρίσκεται κτισμένο παρεκκλήσι, που επίσης περιγράφεται. Η πραγματική βάση της αίτησης στηρίζεται στην αρχική δήλωση του εφεσείοντα 1 καθώς και στη συμπληρωματική του δήλωση, κατόπιν εκ συμφώνου ληφθείσας αδείας. Η ένσταση στηρίζεται σε ένορκη δήλωση εκ μέρους των καθ΄ων η αίτηση καθώς και συμπληρωματική, ληφθείσα με τον ίδιο τρόπο, ως άνω.
Με βάση την εκκαλούμενη, δια της εφέσεως απόφαση, οι εφεσίβλητοι 2 δικαιούνται στην επ΄ονόματι τους εγγραφή του επίδικου τμήματος στο οποίο βρίσκεται το εν λόγω παρεκκλήσι. Οι αιτητές, κατά τη θέση τους, ήσαν οι εγγεγραμμένοι ή δικαιούμενοι προς εγγραφή ιδιοκτήτες. Με την υπό κρίση πρωτόδικη απόφαση η οποία καλύπτει δεκάδες σελίδες θεωρήθηκε εντέλει ότι ο πιο πάνω χώρος δόθηκε δωρεάν για την ανέγερση του εν λόγω παρεκκλησίου το οποίο θα ανήκε στην εκκλησία. Δεν αποδέχθηκε το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι το παρεκκλήσι ήταν ιδιωτικό και ότι οι εφεσείοντες είχαν επ΄αυτού δικαίωμα. Μεταφέρεται εν προκειμένω, για σκοπούς πληρότητας, η κατάληξη του Δικαστηρίου στις σελ.49 και 50 της πρωτόδικης απόφασης.
«Ως εκ των ανωτέρω εκδίδεται απόφαση ότι η Ενοριακή Επιτροπή Πέρα Πεδίου δικαιούται στην επ’ ονόματι της εγγραφής στο τμήμα του ακινήτου με αρ. εγγρ. 0/ΧΧΧ, Φ./Σχ. ΧΧ/28, Τεμ. ΧΧΧ στο Πέρα Πεδί της επαρχίας Λεμεσού, στο οποίο βρίσκεται το Παρεκκλήσι και ο ήδη διαμορφωμένος περίγυρος του συνολικής έκτασης 219 τ.μ..
Τα έξοδα στην Απαίτηση επιδικάζονται υπέρ της Ενάγουσας 2 και εναντίον των Εναγομένων, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή στην κλίμακα €50.000 - €100.000 και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Η αξίωση του Ενάγοντα 1 απορρίπτεται. Έχοντας υπόψη ότι η διαδικασία επιβαρύνθηκε λόγω της συνένωσης του Ενάγοντα 1 ως διαδίκου επιδικάζονται έξοδα υπέρ των Εναγομένων και εναντίον του Ενάγοντα 1 όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή στην κλίμακα €50.000 - €100.000 και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο μειωμένα στο 1/3. Εφόσον έχει διαπιστωθεί ότι επρόκειτο για ανύπαρκτο νομικό πρόσωπο τα έξοδα αυτά θα καταβάλουν οι δικηγόροι που καταχώρισαν την αγωγή.
Η Ανταπαίτηση απορρίπτεται.
Επιδικάζονται έξοδα στην Ανταπαίτηση υπέρ της Ενάγουσας 2 και εναντίον των Εναγομένων όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή στην κλίμακα €50.000 - €100.000 και από 18.3.2017 στην κλίμακα €500.000 - €2.000.000 και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο. Έχοντας υπόψη ότι η Ανταπαίτηση εκδικάστηκε μαζί με την Απαίτηση και περιοριζόταν στα ίδια ζητήματα, η Ενάγουσα 2 θα δικαιούται σε ένα σετ εξόδων στην ψηλότερη κλίμακα.
Η Απόφαση να μη συνταχθεί προτού η Ενάγουσα 2 καταχωρίσει τροποποιημένο Κλητήριο Ένταλμα στο οποίο να εμφανίζεται με το σωστό της όνομα ως «Ενοριακή Επιτροπή Πέρα Πεδίου».
Οι αιτητές προσβάλλουν την πιο πάνω απόφαση με 18 λόγους έφεσης, οι οποίοι αφορούν τόσο νομικά όσο και πραγματικά θέματα, θεωρώντας λανθασμένα ευρήματα ή συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, όπως ότι η εκκλησιαστική ή ενοριακή επιτροπή Πέρα Πεδίου έχει νομική οντότητα και ότι είναι ο ορθός διάδικος, ότι ενώ δεν υπήρξε γραπτή έγκριση του μητροπολίτη Λεμεσού κρίθηκε πως αυτό δεν επηρεάζει τη νομιμότητα της καταχώρησης της αγωγής, και επίσης ότι το ξωκλήσι ήταν ιδιωτικό. Πλήττονται δε, επιμέρους σημεία επί της θεώρησης του Δικαστηρίου για τη μαρτυρία και την αξιολόγηση. Επίσης προβάλλεται η θέση ότι το Δικαστήριο παρερμήνευσε και ή δεν εφάρμοσε σωστά τη νομολογία για το πότε υφίσταται εξ επαγωγής καταπίστευμα καθώς και στο ότι Δικαστήριο σε καμιά περίπτωση δεν μπορούσε να διατάξει εγγραφή στο όνομα των εφεσιβλήτων 2.
Ακόμη προσβάλλεται, ως λανθασμένο, το συμπέρασμα του Δικαστηρίου ότι η αξίωση στη βάση του καταπιστεύματος, είναι εκτός του πλαισίου του Κεφ.224 και ότι μπορούσε να υπάρχουν παράλληλες διαδικασίες. Τέλος προσβάλλεται ως λανθασμένο το συμπέρασμα ότι η καθυστέρηση στην καταχώρηση της αγωγής δεν οδηγεί στην απόρριψη της αξίωσης.
Σημειώνεται ότι οι αιτητές ως όφειλαν προσέφυγαν πρώτα στο Επαρχιακό Δικαστήριο αιτούμενοι τη σχετική αναστολή εκτέλεσης και το Δικαστήριο με απόφαση του ημερ. 17.5.2019 απέρριψε την αίτηση.
Η νομική βάση της αίτησης είναι κυρίως η Δ.35 θ.18 των Διαδικαστικών Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, (αντιστοιχούσα στην παλαιά αγγλική Διαταγή Ο.58 r.r.15, 16) η οποία έχει ως εξής:
«Δ.35 θ.18. An appeal shall not operate as a stay of execution or of proceedings under the decision appealed from except so far as the Court appealed from or the Court of Appeal, or a Judge of either Court, may order; and no intermediate act or proceeding shall be invalidated, except so far as the Court appealed from may direct. Before any order staying execution is entered, the person obtaining the order shall furnish such security (if any) as may have been directed. If the security is to be given by means of a bond, the bond shall be made to the party in whose favour the decision under appeal was given».
Η Δ.35 θ.18 έχει τύχει νομολογιακής επεξεργασίας σε πολλές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αρκετές εκ των οποίων απασχόλησαν τους ευπαίδευτους συνήγορους στις επιμελείς γραπτές τους αγορεύσεις.
Όπως είναι νομολογιακά εδραιωμένο, η εξουσία του Δικαστηρίου να διατάξει αναστολή ανάγεται στη διακριτική του ευχέρεια στα πλαίσια της πιο πάνω Διαταγής, σε συνάρτηση πάντα με τα γεγονότα και τα περιστατικά της υπόθεσης. Η έφεση δεν αναστέλλει το δικαίωμα εκτέλεσης ούτε μειώνει το κύρος της πρωτόδικης απόφασης η οποία παραμένει ισχυρή διατηρώντας τη τελεσιδικία της μέχρι την τυχόν τροποποίηση ή ανατροπή της από το Εφετείο. Αυτό προκύπτει εγγενώς από το ότι ο επιτυχών διάδικος δεν πρέπει να αποστερείται τους καρπούς της επιτυχίας του λόγω της έφεσης. Εξισορροπητικά ωστόσο, είναι θεμελιωμένη και η έτερη αρχή με την οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση, για την απονομή της δικαιοσύνης η διασφάλιση της αποτελεσματικότητας του δικαιώματος για άσκηση έφεσης, όταν ειδικά υπάρχει κίνδυνος εξανέμισης της αξίας της έφεσης. (Βλ. ΚΟΣΜΟΣ Ασφαλιστική Εταιρεία Δημόσια Λτδ ν. 1. Χρ. Τυρίμος κ.α., πολ.εφ.87/19, 9.6.2021, όπου γίνεται αναφορά στη σχετική νομολογία).
Αυτή η ανάγκη εξισορρόπησης των πιο πάνω αρχών αν και θεωρητικά φαίνεται εύκολη, στην πράξη έχει τις δυσκολίες της, που αφορούν τη στάθμιση των δικαιωμάτων των δύο πλευρών. (Βλ. E.Y.R.I.K. a.o. v. Kotsunis 1986 1 CLR 617).
Όπως διαφαίνεται από τη νομολογία, είναι απαραίτητη η απόδειξη εκ μέρους του αιτητή των ειδικών εκείνων περιστάσεων για την έκδοση διατάγματος αναστολής, περιστάσεων οι οποίες θα πρέπει να καταδεικνύουν ότι η μη έκδοση του θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη αδικία στον αιτητή. (Βλ. Χ΄Παναγή ν. Αυξεντίου, πολ.εφ.151/17, 9.11.2017), ECLI:CY:AD:2017:A399.
Ερχόμενοι στα περιστατικά της παρούσας υπόθεσης παρατηρούμε ότι οι αιτητές ισχυρίζονται πως εάν εκτελεστεί η εκκαλούμενη απόφαση και συντελεστεί η εγγραφή του τμήματος του ακινήτου επ΄ονόματι της Επιτροπής Πέρα Πεδίου, οι καθ΄ων η αίτηση θα προχωρήσουν σε διάφορες αλλαγές, βελτιώσεις και οικοδομικής φύσεως εργασίας στο παρεκκλήσι «ανεπιστρεπτί», χωρίς τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών, δηλαδή των ιδίων, όπως θεωρούν τους εαυτούς τους. Επίσης ισχυρίζονται ότι αφ΄ης στιγμής εγγραφεί το επίδικο τμήμα στο όνομα των εφεσιβλήτων 2 θα είναι στην αποκλειστική ιδιοκτησία και διάθεση τους για σκοπούς εν γένει εκμετάλλευσης, διάθεσης, υποθήκευσης ή ανάπτυξης με όλες τις τυχόν περιπλοκές που μπορεί να προκύψουν σαν αποτέλεσμα, εάν ανατραπεί η πρωτόδικη απόφαση. Ακόμη ισχυρίζονται τα ακόλουθα:
Αφού εκκρεμεί αίτηση στο κτηματολόγιο για εγγραφή του επιδίκου, «η εγγραφή μπορεί να επιτευχθεί παράνομα και άμεσα χωρίς δικαίωμα ακύρωσης, αφού οι διαδικασίες δεν θα ακολουθηθούν». Χρήσιμο είναι να τεθούν και οι παράγραφοι 11-13 της στηρικτικής ένορκης δήλωσης οι οποίες αντανακλούν με γλαφυρό τρόπο τις θέσεις και ανησυχίες της πλευράς των αιτητών.
«11. Εάν η έφεση πετύχει και στο μεταξύ όμως το ακίνητο εγγραφεί στο όνομα της Ενοριακής Επιτροπής Πέρα Πεδίου τότε το Εφετείο δεν θα έχει δικαιοδοσία να διατάξει ακύρωση. Το μόνο το οποίο θα μπορεί να πράξει είναι να ακυρώσει την πρωτόδικη απόφαση οπότε θα χρειαστούν ενδεχόμενα άλλες νέες διαδικασίες οι οποίες θα είναι και χρονοβόρες και το αποτέλεσμά τους δεν μπορεί να προδικασθεί. Τούτο θα καθηλώσει την ευρύτερη ακίνητη ιδιοκτησία των Εναγομένων Εφεσειόντων σε καθεστώς αδράνειας και αβεβαιότητας εσαεί και ή για μεγάλο χρονικό διάστημα.
12. Το συνολικό ακίνητο μας προωθείται για ενιαία ανάπτυξη, ανάπτυξη η οποία εάν δεν ανασταλεί η απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου για εγγραφή και ανεγερθούν οποιαδήποτε έργα εντός των επίδικων 219 τ.μ. ή και επιτραπεί να σπάσει ο τίτλος προ της εκδίκασης της έφεσης θα υπάρξουν περιπλοκές στην ενιαία ανάπτυξη του που θα οδηγήσουν σε μεγάλες καθυστερήσεις.
ί3. Επιπρόσθετα, επικοινώνησα μαζί με το κτηματολογικό γραφείο Λεμεσού, και ο αρμόδιος κτηματολογικός λειτουργός μου ανέφερε ότι, αν δεν τιτλοποιηθεί ξεχωριστά, θα υπολογιστεί το ανάλογο ιδιοκτησιακό μερίδιο και θα σπάσει ο ενιαίος τίτλος ιδιοκτησίας στο όνομα μας και θα κατασταστούμε συνιδιοκτήτες με αποτέλεσμα τις δυσμενέστερες συνέπειες που η συνιδιοκτησία προϋποθέτει ακόμα και μέχρι εκδίκασης της έφεσης Εν ολίγοις, για οτιδήποτε, θα πρέπει να παίρνουμε και την συγκατάθεση των αντιδίκων».
Στην αντίπερα πλευρά, οι καθ΄ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι δεν συντρέχουν οποιεσδήποτε εξαιρετικές περιστάσεις ώστε να δικαιολογούν το αιτούμενο διάταγμα. Τυχόν εγγραφή του τμήματος του ακινήτου στους καθ΄ων η αίτηση δεν καθιστά την έφεση άνευ αντικειμένου καθότι, μεταξύ άλλων σε περίπτωση επιτυχίας της έφεσης, είναι δυνατή η μεταβίβαση και επανεγγραφή του επίδικου τμήματος προς τους αιτητές. Εν πάση περιπτώσει δηλώνεται πως δεν υπάρχει καμιά πρόθεση αποξένωσης, οι δε ισχυρισμοί των αιτητών, όπως έχουν καταγραφεί και πιο πάνω για έλλειψη δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου να διατάξει ακύρωση ή επαναφορά του επίδικου τμήματος στην προτέρα κατάσταση, είναι νομικά αβάσιμοι και ανυπόστατοι. Περαιτέρω εισηγούνται ότι οι κίνδυνοι που επικαλούνται οι αιτητές είναι υποθετικοί, αφού οι αιτητές θα μπορούν να εκμεταλλευτούν το υπόλοιπο ακίνητο που δεν το δεσμεύει η εκκαλούμενη απόφαση. Σε περίπτωση μάλιστα που σύμφωνα με τη θέση τους εκδοθεί το διάταγμα αναστολής, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για δυσμενή επηρεασμό των δικαιωμάτων τους ως προς την εκτέλεση της απόφασης σε μεταγενέστερο χρόνο καθότι υπάρχει «μεταξύ άλλων ορατός κίνδυνος υστερόβουλων ή μεθοδευμένων ενεργειών που δύνανται να επηρεάσουν δυσμενώς τα συμφέροντα των καθ΄ων η αίτηση και τη δυνατότητα εκτέλεσης της απόφασης». Ακόμη προκύπτει από την ίδια τη δικογραφία των αιτητών, η προώθηση σχεδίων ενιαίας αναπτύξεως του ακινήτου συμπεριλαμβανομένου και του επίδικου τμήματος, κάτι που ενισχύει τους φόβους των καθ΄ων η αίτηση. Περαιτέρω, αν εκδοθεί το διάταγμα υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης ζημίας στο παρεκκλήσι από φυσικές αιτίες και από μη συντήρηση από τους αιτητές, καθώς και δυνατότητα αποξένωσης ή υποθήκευση εκ μέρους των αιτητών.
΄Εχοντας κατά νου τις επιμέρους θέσεις των διαδίκων στην υπόθεση αυτή, θεωρούμε ότι οι αιτητές δεν έχουν αποσείσει το βάρος ως προς την κατάδειξη των ειδικών εκείνων περιστάσεων, που θα συνηγορούσαν υπέρ της έκδοσης του επίδικου διατάγματος. Εκείνο που προκύπτει από τις ένορκες δηλώσεις και τις εν γένει θέσεις τους, είναι μάλλον η επιθυμία τους, τα πράγματα να παραμείνουν ως είχαν πριν την έκδοση της πρωτόδικης απόφασης. Δεν έχουμε διαγνώσει οποιοδήποτε απτό κίνδυνο ως προς τις επαπειλούμενες, κατά τη θέση τους, ενέργειες οι οποίες θα διαφοροποιούσαν την κατάσταση με οποιοδήποτε τρόπο ώστε να μην μπορούσε η κατάσταση να επαναφερθεί εάν η έφεση τους είχε επιτυχή κατάληξη και θα έπρεπε να γίνει επανεγγραφή εκ νέου στους αιτητές. Ούτε οι προβαλλόμενες ως δυνατότητες αλλοίωσης είτε της νομικής είτε της πραγματικής εικόνας του τμήματος αυτού του ακινήτου δύνανται να πείσουν. ΄Οσον αφορά δε τα ερωτήματα των μερών προς το τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, δεν βλέπουμε να προσθέτουν κάτι ουσιαστικό στις αντίστοιχες θέσεις των πλευρών.
Αναφορικά δε με τους λόγους της έφεσης δεν είναι βεβαίως προβλεπτό το αποτέλεσμα και επαναλαμβάνουμε πως η πιθανότητα της επιτυχίας της έφεσης δεν είναι αποφασιστικός παράγοντας σε συνάρτηση με αίτηση αναστολής.
Για τους λόγους που έχουμε εξηγήσει η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα €1,000 πλέον ΦΠΑ υπέρ των καθ΄ων η αίτηση πληρωτέα στο τέλος της έφεσης.
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.
ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο