ECLI:CY:AD:2021:A410
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Πολιτική Έφεση Αρ. 73/2019
28 Σεπτεμβρίου, 2021
[Γ. Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, ΔΔ]
XXX ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ
Εφεσείοντας/Ενάγοντας
ΚΑΙ
1. CYPRUS POPULAR BANK PUBLIC CO LIMITED
2. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ
3. ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ
Εφεσίβλητοι /Εναγόμενοι
----------------------
Π. Σάββα (κα), για Κλεόπα και Παρασκευά ΔΕΠΕ για Εφεσείοντα
Λ. Αντωνίου (κα) μαζί με Π. Λεάνδρου (κα) για Άντη Πολυδώρου ΔΕΠΕ για Εφεσίβλητη 1
Α. Σάββα (κα) για Αλέκο Ευαγγέλου και Συνεργάτες ΔΕΠΕ, για Εφεσίβλητη 2
Α. Παρπαρίνου (κα), για Εφεσίβλητο 3, Γενικό Εισαγγελέα
--------------------
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Α. Πούγιουρου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ: Το 2009 ο Εφεσείων αγόρασε από την Cyprus Popular Bank Public Co Ltd (στο εφεξής «η Popular Bank»)100.000 αξιόγραφα αντί του ποσού των €100.000 και κατά τις 18/9/2009, αυτή του παραχώρησε δάνειο ύψους €100.000 με εξασφάλιση τα εν λόγω αξιόγραφα. Στις 26/6/2012 συμφωνήθηκε μεταξύ τους όπως τα αξιόγραφα αντικατασταθούν με νέα για το ποσό των €90.000 και το υπόλοιπο ποσό των €10.000 μετατραπεί σε μετοχές. Την 1/8/2013 η Bank of Cyprus Public Company Ltd (στο εξής «η Bank of Cyprus») με την απόκτηση των δικαιωμάτων της Popular Bank απαίτησε την εξόφληση του δανείου, οπότε ο Εφεσείων προέβη στις 6/9/2013 στην καταχώρηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας αγωγή, την υπ. αριθμό 5665/2020 με την οποία αξιώνει εναντίον της Popular Bank, της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και του Γενικού Εισαγγελέα (Εναγομένων 1, 2 και 3 αντίστοιχα), διάφορες θεραπείες όπως διάταγμα ακύρωσης των αξιογράφων για απάτη και/ή δόλο και/ή ψευδείς παραστάσεις, αποζημιώσεις στη βάση της αρχής της επιείκειας και προνοιών του περί Εταιρειών Νόμου και άλλης νομοθεσίας, αποζημιώσεις για ψευδείς ή παραπλανητικές δηλώσεις, επιστροφή κάθε καταβληθέντος ποσού στην Popular Bank εντόκως, αποζημιώσεις για παραβίαση καθήκοντος, διάταγμα όπως το δάνειο για €100.000 θεωρηθεί ως εξοφληθέν και/ή συμψηφιστεί με την αξία των αξιογράφων, κ.ά.
Στις 8/9/2015 καταχωρήθηκε η Έκθεση Απαίτησης και στη συνέχεια με την αλλαγή του δικηγόρου του ο Εφεσείων καταχώρησε αίτηση ημερομηνίας 24/5/2018 με την οποία ζητούσε άδεια για τροποποίηση της Έκθεσης Απαίτησης του με την αντικατάσταση αριθμού παραγράφων με νέες καθώς και την τροποποίηση του τίτλου της Αγωγής με την προσθήκη ως Εναγόμενης 4 της Bank of Cyprus μαζί με νέα παράγραφο σχετική με την αλλαγή του τίτλου. Η Popular Bank, Εναγόμενη 1, έφερε ένσταση σ’ ό,τι αφορά το σκέλος της αίτησης που αφορούσε σε τροποποίηση του περιεχομένου της Έκθεσης Απαίτησης ενώ συγκατατέθηκε στην προσθήκη του προτεινόμενου Εναγομένου 4. Οι άλλοι δύο Εναγόμενοι δεν έφεραν ένσταση στις αιτούμενες τροποποιήσεις και η αίτηση οδηγήθηκε σε ακρόαση σ’ ό,τι αφορά την τροποποίηση του περιεχομένου της Έκθεσης Απαίτησης μόνο.
Στην ενδιάμεση απόφαση του, ημερομηνίας 15/2/2019, το πρωτόδικο Δικαστήριο συνόψισε κατ’ αρχάς τις αιτούμενες τροποποιήσεις σε δύο ενότητες αφενός σε τροποποίηση του δικογράφου του Εφεσείοντα στη βάση της Δ.25 των Περί Πολιτικής Δικονομίας Θεσμών και αφ’ ετέρου στην προσθήκη νέου Εναγόμενου δυνάμει της Δ.9 των Θεσμών. Σ’ ό,τι αφορά την πρώτη ενότητα η αίτηση είχε επιτυχή κατάληξη για τους λόγους που επεξηγούνται στην πρωτόδικη απόφαση και δεν θα μας απασχολήσουν, ενώ απέρριψε τη δεύτερη ενότητα της αίτησης δηλαδή την προσθήκη νέου εναγόμενου αν και όλοι οι Εναγόμενοι είχαν συγκατατεθεί στο σκέλος αυτό της αίτησης.
Ο Εφεσείων αντέδρασε στην απόρριψη του μέρους της αίτησης του για προσθήκη νέου διαδίκου με την υπό κρίση έφεση, προβάλλοντας πέντε λόγους που βάλλουν κατά διαπιστώσεων του πρωτόδικου Δικαστηρίου κυρίως α) ότι δεν είχε αποκαλυφθεί αγώγιμο δικαίωμα εναντίον της Bank of Cyprus και β) ότι αυτή δεν ήταν αναγκαίος διάδικος.
Συγκεκριμένα εισηγείται ότι η κρίση αυτή του Δικαστηρίου είναι λανθασμένη εφόσον είναι αντίθετη με τις προβαλλόμενες θέσεις του Εφεσείοντα στην Έκθεση Απαίτησης του που καταδεικνύουν την άμεση σχέση της Bank of Cyprus με τα επίδικα θέματα και τις προβαλλόμενες αξιώσεις του. Συνιστά περαιτέρω προϊόν παραβίασης της νομοθεσίας, νομολογίας και κακής άσκησης της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου. Προβάλλει επίσης ισχυρισμό περί ελλιπούς και μη δικαιολογημένης απόφασης με αποτέλεσμα την παραβίαση της αρχής της δίκαιης δίκης και του Άρθρου 30 του Συντάγματος.
Σημειώνουμε ότι τόσο η Popular Bank, όσο και οι άλλοι δύο Εναγόμενοι δεν έλαβαν μέρος στη διαδικασία της έφεσης εφόσον, δεν είχαν προβάλει ένσταση πρωτόδικα στην προσθήκη νέου διαδίκου.
Η τροποποίηση του τίτλου της Αγωγής με την προσθήκη διαδίκου προβλέπεται από τη Δ.9 θ.10 των περί Πολιτικής Δικονομίας Θεσμών (αντίστοιχη με την O.16 r.11 των παλαιών Αγγλικών Θεσμών). Όπως έχει καθιερωθεί από τη νομολογία, σε αίτηση στη βάση της Δ.9 θ.10 πρωτίστως θα πρέπει να εξετάζεται κατά πόσο ο προτεινόμενος εναγόμενος, που αφορά η παρούσα περίπτωση, είναι αναγκαίος διάδικος (βλ. Mepa Underwriting Management Ltd κ.ά. ν. Αγροτική Ανώνυμη Ελληνική Εταιρεία Γενικών Ασφαλίσεων (1997) 1 Α.Α.Δ. 772 και Φιλίππου ν. Σάουρου κ.ά. (2015) 1 (Α) Α.Α.Δ. 346, ECLI:CY:AD:2015:A122).
Το ζήτημα της προσθήκης διαδίκου εμπίπτει εντός της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου η οποία είναι ευρεία. Στη βάση της ευχέρειας του αυτής μπορεί σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας να κάμει οποιεσδήποτε τροποποιήσεις σε σχέση με τους διαδίκους είτε να προσθέσει, είτε να διαγράψει ή να αντικαταστήσει διαδίκους και να επιφέρει ακόμη τέτοιες αλλαγές όσες είναι αναγκαίες για να καταστήσει δυνατή την αποτελεσματική εκδίκαση όλων των μεταξύ των διαδίκων επίδικων θεμάτων (βλ. Οδυσσέως ν. Λαϊκής Κυπριακής Τράπεζας Λτδ (2001) 1(Β) Α.Α.Δ. 1372 και Korkut η Perihan v. Γεωργίου κ.ά (2007) 1 (Β) 1213).
Εξετάσαμε τις εισηγήσεις του Εφεσείοντα υπό το φως της πιο πάνω νομολογίας και των γεγονότων της υπόθεσης, όπως διαγράφονται από την αίτηση και την Ένορκη Δήλωση που τη συνόδευε.
Με όλο το σεβασμό προς το πρωτόδικο Δικαστήριο η διαπίστωση του το ότι η Bank of Cyprus δεν ήταν αναγκαίος διάδικος για τους λόγους που αναφέρει στην απόφαση του, δεν μας βρίσκει σύμφωνους.
Δεν μας διαφεύγει ότι το ίδιο το Δικαστήριο αναγνωρίζει στην απόφαση του ότι η Bank of Cyprus «έχει αναλάβει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα της πρώην Λαϊκής Τράπεζας δυνάμει της Κ.Δ.Π.104/2013».
Εντοπίζονται περαιτέρω τόσο στην Έκθεση Απαίτησης όσο και στην Ένορκη Δήλωση του Εφεσείοντα, που συνοδεύει την αίτηση του, αρκετές αναφορές ως προς την άμεση εμπλοκή της Bank of Cyprus με τα επίδικα θέματα. Ειδικότερα στην Έκθεση Απαίτησης σε αρκετά σημεία γίνεται σαφής αναφορά στο δάνειο που είχε εξασφαλίσει ο Εφεσείων από τη Popular Bank, όπου μια από τις θεραπείες που ζητούνται ήδη με το αρχικό δικόγραφο είναι διάταγμα του Δικαστηρίου όπως το δάνειο αυτό θεωρηθεί ως εξοφληθέν και/ή συμψηφιστεί με το ποσό των αξιογράφων. Γίνεται σαφής περιγραφή στην Έκθεση Απαίτησης του δανείου και ποια η σύνδεση του με τα αξιόγραφα.
Εντοπίζεται επίσης από την προτεινόμενη τροποποίηση, η νέα παράγραφος 34 με την οποίαν δίνεται πλήρης περιγραφή της σχέσης της Popular Bank με την Bank of Cyprus, όπως προέκυπτε από την Κ.Δ.Π. 104/2013, δυνάμει της οποίας η τελευταία απέκτησε τα δικαιώματα και υποχρεώσεις της σύμβασης δανείου του Εφεσείοντα, υποκαθιστώντας τη Popular Bank στις εκπορευόμενες εκ της σύμβασης υποχρεώσεις και δικαιώματα της, χωρίς να βλάπτονται τα δικαιώματα τρίτων και/ή του Εφεσείοντα.
Στη δε Ένορκη Δήλωση του Εφεσείοντα που συνόδευε την αίτηση, στην παράγραφο 7, εντοπίζεται σαφής αναφορά ότι η Bank of Cyprus «ανέλαβε ως αποκτών από την Cyprus Popular Bank Public Co Ltd, μεταξύ άλλων, περιουσιακά στοιχεία, δικαιώματα και υποχρεώσεις, μεταξύ των οποίων και όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις εκ της σύμβασης δανείου στην οποίαν γίνεται αναφορά και σχετικά με την οποίαν εγείρονται αξιώσεις, στην παρούσα Αγωγή.»
Τα πιο πάνω στοιχεία ήταν ικανά προς στοιχειοθέτηση τόσο του αγώγιμου δικαιώματος του Εφεσείοντα όσο και ότι η Bank of Cyprus είναι αναγκαίος διάδικος, ως εκ της ανάληψης των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που προκύπτουν από την επίδικη σύμβαση δανείου.
Είναι φανερό ότι το Δικαστήριο αν και παραθέτει τη νομική πτυχή και νομολογία που διέπουν το θέμα προσθήκης διαδίκου εν τούτοις κατά την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του εφάρμοσε λανθασμένα τις αρχές που έθεσε η πιο πάνω νομολογία, ώστε να χρειάζεται η παρέμβαση μας.
Υπό το φως της πιο πάνω κατάληξης μας η εξέταση των υπόλοιπων εισηγήσεων του Εφεσείοντα προς υποστήριξη των λόγων έφεσης του παρέλκει.
Η έφεση επιτυγχάνει και η πρωτόδικη ενδιάμεση απόφαση σε ό,τι αφορά την προσθήκη διαδίκου μαζί με τη διαταγή για τα έξοδα της αίτησης που είχαν επιδικαστεί υπέρ της Popular Bank παραμερίζεται. Δίδεται άδεια στον Εφεσείοντα τροποποίησης του τίτλου της Αγωγής με την προσθήκη της Bank of Cyprus ως Εναγόμενου 4 αλλά και της Έκθεσης Απαίτησης του όπως αρχικά ζητείτο με την αίτηση, ώστε να συμπεριληφθούν και οι προτεινόμενες αναφορές σ’ ό,τι αφορά την Bank of Cyprus. Οι κανονισμοί να ακολουθηθούν.
Ως εκ της πιο πάνω κατάληξης μας κρίνουμε δίκαιο να μην εκδώσουμε οποιαδήποτε διαταγή ως προς τα έξοδα πρωτοδίκως και κατ’ έφεση σε ό,τι αφορά τη Popular Bank. Επιδικάζονται όμως υπέρ της Popular Bank και εναντίον του Εφεσείοντα τα σπαταληθέντα έξοδα λόγω της τροποποίησης (thrown away) όπως αυτά υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και εγκριθούν από το Δικαστήριο στο τέλος της διαδικασίας της αγωγής.
Σε σχέση με τους Εναγόμενους 2 και 3 η πρωτόδικη διαταγή για έξοδα παραμένει ως έχει και δεν εκδίδουμε οποιαδήποτε διαταγή για τα έξοδα της έφεσης.
Γ. Ν. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.
Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.
Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
/Α.Λ.Ο.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο