ECLI:CY:AD:2023:B206
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ iJustice
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 184/2022)
14 Ιουνίου 2023
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ, ΗΜΕΡ. 20.12.2022 ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΞΟΔΩΝ ΛΟΓΩ ΑΠΟΣΥΡΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΝΑΓΟΜΕΝΗΣ 1 ΣΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 4326/2016
Εν τω Επαρχιακώ Δικαστηρίω Λευκωσίας
Αρ. Αγ.:4326/2016
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΦΥΡΙΛΛΑΣ,
Ενάγων,
ν.
1. ΔΡΑΚΟΥ & ΕΥΘΥΜΙΟΥ Δ.Ε.Π.Ε.,
2. ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ,
Εναγομένων.
Και ως έχει τροποποιηθεί σύμφωνα με το διάταγμα ημερομηνίας 20.12.2019
Εν τω Επαρχιακώ Δικαστηρίω Λευκωσίας
Αρ. Αγ.:4326/2016
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΦΥΡΙΛΛΑΣ,
Ενάγων,
ν.
ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ,
Εναγόμενου
Ο Αιτητής παρουσιάζεται προσωπικά.
κ. Στ. Σκορδής για Σκορδής & Στεφάνου ΔΕΠΕ, για την Καθ΄ης η
Αίτηση.
____________________
Σταματίου, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Μαλαχτό, Δ.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Ο Αιτητής ζητά την άδεια του Εφετείου για να καταχωρίσει έφεση εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερ.20.12.2019 «αναφορικά με τον υπολογισμό των εξόδων» που επιδικάστηκαν εναντίον του, όταν απέσυρε την αγωγή που είχε καταχωρίσει εναντίον της Καθ’ ης η Αίτηση-Εναγόμενης 1. Ζητά και παράταση του χρόνου για την καταχώριση της έφεσης, αφού η προθεσμία έχει παρέλθει προ πολλού. Η Αίτηση που καταχωρίστηκε μονομερώς, διατάχτηκε να επιδοθεί και εμφανίζεται, ενιστάμενη, η Καθ’ ης η αίτηση.
Όταν ο Αιτητής-Ενάγοντας απέσυρε την αγωγή του εναντίον της Καθ’ ης η Αίτηση, επιδικάστηκαν εναντίον του τα έξοδα, «όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο». Στην αγωγή η Καθ’ ης η Αίτηση εκπροσωπείτο από το δικηγόρο κ. Α. Κορομία, που μετά την επιδίκαση υπόβαλε, την 8.1.2020, στον Πρωτοκολλητή κατάλογο εξόδων. Ο Πρωτοκολλητής, υπολογίζοντας τα έξοδα, πρόσθεσε και το σχετικό Φ.Π.Α. και το ολικό ποσό, περιλαμβανομένου του Φ.Π.Α., εγκρίθηκε στη συνέχεια από το Δικαστήριο.
Ο Αιτητής, όπως αναφέρει στην ένορκη του δήλωση που υποστηρίζει την Αίτηση, ενημερώθηκε για πρώτη φορά για το ποσό των εξόδων όταν το Μάρτιο του 2021 του επιδόθηκε αίτηση για οικονομική εξέταση του, στην οποία επισυναπτόταν το διάταγμα ημερ. 20.12.2019. Επρόκειτο για το συνταγμένο διάταγμα που είχε εκδοθεί την 20.12.2019 και συντάχτηκε την 28.9.2020. Σε αυτό καταγραφόταν ότι η αγωγή εναντίον της Καθ’ ης η Αίτηση απορριπτόταν «με έξοδα εναντίον του Ενάγοντα όπως αυτά υπολογίστηκαν από τον Πρωτοκολλητή και εγκρίθηκαν από το Δικαστήριο στο ποσό των €2745,00, με τόκο 3,5% ετησίως από 10/2/2017 μέχρι εξοφλήσεως, πλέον €32,00 έξοδα του διατάγματος αυτού, πλέον €185,63 ΦΠΑ».
Στην ένορκη του δήλωση, ο Αιτητής αναφέρει ότι του είχε κάμει εντύπωση γιατί να αποδοθεί Φ.Π.Α. και το ερεύνησε για να διαπιστώσει ότι ο αριθμός μητρώου Φ.Π.Α. που είχε δηλωθεί στο σημείωμα εμφάνισης για την Καθ’ ης η αίτηση δεν ανήκε στον κ. Κορομία. Επρόκειτο για τον αριθμό μητρώου Φ.Π.Α. της Καθ’ ης η αίτηση.
Το πρώτο δικονομικό διάβημα του Αιτητή ήταν να καταχωρίσει την 27.1.2022 αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο για να διορθωθεί «τυχόν σφάλμα» δυνάμει της Δ.25, θ.6 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, που απορρίφθηκε με απόφαση ημερ.27.10.2022. Σύντομα μετά, την 11.11.2022, καταχώρησε την υπό κρίση Αίτηση για άδεια ώστε να καταχωρίσει έφεση εναντίον της απόφασης αποκλειστικά για τα έξοδα και παρεπόμενη άδεια για να την καταχωρίσει μέσα σε 15 ημέρες.
Η έφεση είναι το ορθό δικονομικό μέτρο. Και όχι για να προσβληθεί ο υπολογισμός των εξόδων, όπως αναφέρεται στην Αίτηση, αλλά η έγκριση τους από το Δικαστήριο. Εξηγείται στην Pugachev (2006) 1(Α) Α.Α.Δ. 353, 357-8 ότι:
«Ο όποιος υπολογισμός των εξόδων από τον Πρωτοκολλητή …, δεν έχει αυτόνομη ή τελική ισχύ αλλά πρέπει να υποβάλλεται για έγκριση των υπολογισθέντων εξόδων προς το Δικαστήριο το οποίο έχει και την οριστική ευθύνη στο θέμα. Τότε εξ άλλου είναι που η τελικά διαμορφωθείσα κρίση του Δικαστηρίου ως προς το ύψος των εξόδων θα υπόκειται σε έφεση ώστε να μπορεί να ελεγχθεί».
Η Δ.35, θ.20 των Θεσμών που διέπει την καταχώριση έφεσης αποκλειστικά σε σχέση με τα έξοδα προνοεί ότι:
«An appeal from a decision solely on the ground of a wrong direction in regard to costs, or from an order made on taxation or review of taxation, shall not be entertained except with the leave of the Court of Appeal or a Judge thereof, which shall not be given unless it is made to appear that the direction or order is contrary to the provisions of any law or Rule, or is based on a misconception of fact, or directs any party to pay costs incurred or occasioned, without sufficient reason, by another party».
Οι τρεις προϋποθέσεις της Δ.35 θ.20 είναι και εξαντλητικές και αντικειμενικές. Η παροχή άδειας δεν αφίεται στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου αλλά συναρτάται με τη στοιχειοθέτηση μιας ή περισσότερων των προϋποθέσεων αυτών από τον αιτητή (Ρούσος κ.ά. (1999) 1(Α) Α.Α.Δ. 360, 364, Αργυρίδης (2000) 1(Α) Α.Α.Δ. 143, 146-7 και Μαρία-Ραφαέλα Θεοφάνους ν. Κυπριακή Δημοκρατία δια του Γενικού Εισαγγελέα της Κυπριακής Δημοκρατίας, Πολ. Αίτ.199/2021, ημερ.8.7.2022, ECLI:CY:AD:2022:A290)
Ο Αιτητής ζητά την άδεια όχι μόνο για να προσβάλει την έγκριση του Φ.Π.Α., αλλά και ολόκληρου του ποσού της δικηγορικής αμοιβής, δηλαδή ότι δεν έπρεπε να εγκριθεί οιονδήποτε ποσό. Είναι η θέση του ότι ο κ. Κορομία δεν ήταν αυτοεργοδοτούμενος, δεν δικαιούτο να εκδίδει τιμολόγια και δεν εξέδωσε τιμολόγιο για τις υπηρεσίες που πρόσφερε. Γι’ αυτό και ζητά άδεια για να καταχωρίσει έφεση με την οποία θα αμφισβητεί το σύνολο του ποσού που εγκρίθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο.
Τα έξοδα δεν επιδικάζονται υπέρ του δικηγόρου ή της δικηγορικής εταιρείας που εκπροσωπεί τον επιτυχόντα διάδικο, αλλά υπέρ του ίδιου του διάδικου, ο οποίος έχει την υποχρέωση να πληρώσει τον δικηγόρο του, σύμφωνα με τις πρόνοιες του έντυπου διορισμού δικηγόρου που καταχωρίστηκε για την εκπροσώπηση του στην υπόθεση. Τα έξοδα επιδικάστηκαν υπέρ της Καθ’ ης η Αίτηση ως διαδίκου και ασφαλώς όχι ως εμπλεκόμενης δικηγορικής εταιρείας και σημασία έχει κατά πόσο ο δικηγόρος που διόρισε να την εκπροσωπήσει στην αγωγή είναι εγγεγραμμένος στο Φ.Π.Α. και οφείλει να καταβάλλει Φ.Π.Α. για τις δικηγορικές υπηρεσίες που αυτός προσφέρει.
Εφόσον η Καθ’ ης η Αίτηση διόρισε για την εκπροσώπηση της στην αγωγή τον κ. Κορομία και δεν έχει αμφισβητηθεί ότι ο κ. Κορομία ήταν εγγεγραμμένος δικηγόρος με άδεια ασκήσεως του επαγγέλματος του δικηγόρου, δικαιούται στα έξοδα που το Δικαστήριο επιδίκασε υπέρ της και εναντίον του Αιτητή και δεν βρίσκουμε ότι ικανοποιείται οιαδήποτε από τις διαζευκτικές προϋποθέσεις εφαρμογής της Δ.35, θ.20 των Θεσμών. Σε σχέση όμως με το Φ.Π.Α., εφόσον ο κ. Κορομία δεν ήταν εγγεγραμμένος στο Φ.Π.Α., δεν θα καταβάλει Φ.Π.Α. για τις δικηγορικές υπηρεσίες που πρόσφερε στην Καθ’ ης η Αίτηση και δεν ζήτησε Φ.Π.Α., παρουσιάζεται ότι η απόφαση έγκρισης των εξόδων βασίστηκε σε εσφαλμένη αντίληψη ή παρανόηση των γεγονότων («misconception of fact») ότι ο κ. Κορομία ήταν εγγεγραμμένος στο Φ.Π.Α. και θα χρέωνε την πελάτισσα του Καθ’ ης η Αίτηση με Φ.Π.Α..
Παραμένει το ζήτημα του χρόνου που έχει παρέλθει. Κατά πόσο το Εφετείο θα δώσει παράταση χρόνου για να καταχωριστεί έφεση είναι ζήτημα που επαφίεται στη διακριτική του ευχέρεια, που ασκείται πρωτογενώς και συναρτάται αποκλειστικά με την κρίση για το βάσιμο του αιτήματος. Η άσκηση της δεν υπόκειται σε οποιουσδήποτε όρους, δηλαδή δεν αποκλείεται εκ προοιμίου ο συνυπολογισμός οποιουδήποτε γεγονότος στην κρίση του αιτήματος. Στη Χόππη ν. Παναγή (1993) 1 Α.Α.Δ. 140, 143, αναφέρθηκε ότι:
«Αποκλειστικός οδηγός για την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του δικαστηρίου για την παράταση του χρόνου άσκησης έφεσης είναι τα συμφέροντα της δικαιοσύνης. Οι προθεσμίες που τίθενται από τους Θεσμούς για τη λήψη δικονομικών μέτρων οριοθετούν το πλαίσιο για την καλή απονομή της δικαιοσύνης. Η τήρηση τους εξυπηρετεί τα συμφέροντα της δικαιοσύνης. Για να γίνει δεκτό αίτημα για την παράταση του χρόνου άσκησης έφεσης οι λόγοι της καθυστέρησης πρέπει να εξηγούνται και να αντισταθμίζουν ουσιαστικά τις δυσμενείς επιπτώσεις στα συμφέροντα του αντιδίκου και στο θεσμικό πλαίσιο απονομής της δικαιοσύνης. Η προθεσμία που τίθεται από τη Δ.35 Θ.2 για την άσκηση έφεσης είναι συνυφασμένη με την τελεσιδικία και τις αρχές της δικαιοσύνης που ταυτίζονται με αυτή. Μετά την εκπνοή της προθεσμίας για την άσκηση έφεσης ο επιτυχών διάδικος μπορεί με βεβαιότητα να προσβλέπει στην άσκηση των δικαιωμάτων που του αναγνωρίζονται με τη δικαστική απόφαση και το δημόσιο στην τελεσφόρηση των μηχανισμών της δικαιοσύνης. Το συμφέρον της δικαιοσύνης είναι έννοια σύνθετη και πολυδιάστατη, συνυφασμένη με το σύνολο των αρχών του δικαίου και τα ιδιαίτερα γεγονότα της κάθε υπόθεσης. Όσο μικρότερο είναι το χρονικό διάστημα που διαρρέει μεταξύ της εκπνοής της προθεσμίας και της κίνησης του μηχανισμού για παράταση ανάλογα μεγαλύτερη είναι και η πιθανότητα αποδοχής του αιτήματος».
Θεωρώντας ως αφετηρία το Μάρτιο του 2021 που ο Αιτητής αναφέρει ότι ενημερώθηκε για την έγκριση των εξόδων, μέχρι και την 11.11.2022 που καταχωρίστηκε η παρούσα Αίτηση, διακρίνουμε δύο περιόδους, που οροθετούνται από την καταχώριση της αίτησης για διόρθωση στο Επαρχιακό Δικαστήριο την 27.1.2022. Θα μπορούσαμε να δεχτούμε ότι, παρά το ότι διαφάνηκε ότι επρόκειτο για εσφαλμένο διάβημα, η προώθηση της αίτησης για διόρθωση καταδεικνύει την επιδίωξη του Αιτητή για χρήση ένδικων μέσων για την ανατροπή της απόφασης. Και σύντομα μετά που αυτή απορρίφθηκε, ο Αιτητής καταχώρισε την παρούσα Αίτηση. Όμως, από το Μάρτιο του 2021 μέχρι την 27.1.2022 που καταχωρίστηκε η αίτηση στο Επαρχιακό Δικαστήριο κανένα δικονομικό διάβημα δεν είχε λάβει ο Αιτητής για να αμφισβητήσει την έγκριση. Η αναφορά του ότι είχε θέσει το θέμα τηλεφωνικά στον κ. Κορομία, έκαμε έρευνα στο φάκελο και υπέβαλε παράπονο στο Φόρο Εισοδήματος και την Αστυνομία «ζητώντας σχετικά στοιχεία τα οποία δεν μου δόθηκαν λόγω προσωπικών δεδομένων», δεν δικαιολογούν τη μη προώθηση του όποιου δικονομικού μέτρου για την αμφισβήτηση της έγκρισης, για περίοδο 10 μηνών. Υπήρξε αδικαιολόγητη καθυστέρηση και η διακριτική ευχέρεια του Εφετείου δεν μπορεί να ασκηθεί προς όφελος του Αιτητή ώστε να του παραχωρηθεί σχετική παράταση χρόνου.
Άλλωστε, η πλευρά της Καθ’ ης η Αίτηση έχει, άνευ βλάβης, προβεί σε εισήγηση προς τον Αιτητή να αποδεχτεί να μην της καταβληθεί το ποσό του Φ.Π.Α. που εγκρίθηκε. Αυτό αναμένουμε ότι θα υλοποιηθεί, αφού ο κ. Κορομίας δεν δικαιούται να εισπράξει Φ.Π.Α. για τις δικηγορικές υπηρεσίες που της πρόσφερε και δεν θα πληρώσει Φ.Π.Α..
Η Αίτηση απορρίπτεται.
Επιδικάζονται €1.000, πλέον Φ.Π.Α. αν υπάρχει, έξοδα της Αίτησης υπέρ της Καθ’ ης η αίτηση και εναντίον του Αιτητή.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο