ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 313/2014
22 Δεκεμβρίου, 2023
[Γ.N. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Ν.Γ. ΣΑΝΤΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΟΝΙΑΣ
Εφεσείοντας/Εναγόμενος 2
στις αγωγές αρ. 682/2010 μέχρι αρ. 685/2010
ΚΑI
1. ΑΝΤΩΝΙΑ (ΤΩΝΙΑ) ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Εφεσίβλητη/Ενάγουσα στην αγωγή αρ. 682/2010
2 ΛΟΥΚΙΑ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΓΙΑΣΟΥΜΗ
Εφεσίβλητη/Ενάγουσα στην αγωγή αρ. 683/2010
3. ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΤΟΠΟΥΛΟΥ
Εφεσίβλητη/Ενάγουσα στην αγωγή αρ. 684/2010
4. ΕΙΡΗΝΗ ΣΩΤΗΡΙΟΥ
Εφεσίβλητη/Ενάγουσα στην αγωγή αρ. 685/2010
5. ΛΟΥΚΑ ΤΣΑΟΥΣΙΗ
Εφεσίβλητος/Εναγόμενος 1
στις αγωγές αρ. 682/2010 μέχρι αρ. 685/2010
-----------------------------
Ν. Κυριακίδης για Χάρης Κυριακίδης ΔΕΠΕ, για Εφεσείοντα
Χ. Πιερή (κα) για Σκορδής, Παπαπέτρου & Σία ΔΕΠΕ, για Εφεσίβλητες1-4
Ι. Λοϊζίδου (κα) για Λέλλος Π. Δημητριάδης δικηγορικό γραφείο ΔΕΠΕ, για Εφεσίβλητο 5
Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον
Δικαστή Γ.Ν. Γιασεμή.
----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.: Η παρούσα έφεση, αφορά, αποκλειστικά, στο θέμα της κατανομής της ευθύνης μεταξύ των εναγομένων 1 και 2, οδηγών, στις συνενωμένες αγωγές αρ. 682/2010 έως αρ. 685/2010, του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου. Tούτο, προέκυψε από το τροχαίο δυστύχημα το οποίο συνέβηκε στις 6.12.2008, κατά η ώρα 12.55, στο δρόμο Φρενάρου Αυγόρου. Σε αυτό, ενέχονταν τρία οχήματα και συνέβηκαν δύο διαδοχικές συγκρούσεις. Τα οχήματα, με αριθμούς εγγραφής ΚΕΕ 235 και ΒΑΧ 098, οδηγούντο, το πρώτο από την ενάγουσα στην αγωγή αρ. 682/2010 και το δεύτερο από τον εναγόμενο 1, σε όλες τις αγωγές, εφεσίβλητοι 1 και 5 στην έφεση, αντίστοιχα, (από τώρα η εφεσίβλητη και ο εφεσίβλητος). Κατευθύνονταν και τα δύο, προς το Αυγόρου. Το τρίτο όχημα, με αριθμό εγγραφής ΚΗΜ 166, οδηγείτο από τον εναγόμενο 2, εφεσείοντα, στην αντίθετη πορεία, με κατεύθυνση προς το Φρέναρος. Το Δικαστήριο, αφού εξέτασε το σύνολο της μαρτυρίας, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα, ότι ο εφεσίβλητος ευθύνετο κατά 80% για το δυστύχημα και ότι κατά το υπόλοιπο 20% ευθύνετο ο εφεσείων. Όσον αφορά την εφεσίβλητη, διαπίστωσε ότι αυτή δεν είχε οποιαδήποτε ευθύνη. Σε τούτο, ήταν σύμφωνοι και όλοι οι υπόλοιποι διάδικοι, στις συνενωμένες αγωγές.
Για σκοπούς πληρότητας, σημειώνεται ότι συνεπεία της δεύτερης σύγκρουσης στο αυτοκίνητο της εφεσίβλητης, όπως τούτη θα εξηγηθεί στη συνέχεια, τραυματίστηκε η ίδια, καθώς, επίσης, οι τρεις συνεπιβάτιδες της. Η κάθε μια από αυτές, κίνησε ξεχωριστή αγωγή, ήτοι τις υπ’ αριθμό 683/2010 έως αρ. 685/2010, κατά του εφεσίβλητου και του εφεσείοντος, (εναγομένων 1 και 2 σε αυτές) αξιώνοντας αποζημιώσεις για σωματικές βλάβες και για υλικές ζημιές. Οι τέσσερις συνενωμένες αγωγές δικάστηκαν μαζί, με κύρια την αγωγή αρ. 682/2010, προς διαπίστωση της ευθύνης των δύο, προαναφερθέντων, οδηγών, ήτοι του εφεσίβλητου και του εφεσείοντα. Οδηγούσαν αντίστοιχα, τα οχήματα ΒΑΧ 098 και ΚΗΜ 166 και συγκρούστηκαν μεταξύ τους, στην πρώτη από τις δύο, εν λόγω, συγκρούσεις.
Η ευπαίδευτη Δικαστής, που εξεδίκασε τις συνενωμένες αγωγές, εξέτασε, με επιμέλεια, το σύνολο της μαρτυρίας και οδηγήθηκε σε ευρήματα ως προς τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβηκαν οι δύο διαδοχικές συγκρούσεις, ιδιαίτερα η πρώτη, μεταξύ του εφεσείοντος και του εφεσίβλητου. Ο εφεσείων, μόνος, με δύο λόγους έφεσης, αμφισβητεί την ορθότητα της κρίσης του Δικαστηρίου, να του κατανέμει, σε σχέση με την πρόκληση του δυστυχήματος, ποσοστό ευθύνης 20%. Προβάλλει, ότι δεν εκτίμησε ορθά τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες αυτό είχε συμβεί. Εισηγείται, ειδικά, ότι ο εφεσείων, κατά τον ουσιώδη χρόνο, «βρέθηκε ενώπιον ενός ξαφνικού και απρόσμενου εμποδίου», ώστε να μην αναμένετο από αυτόν, να είχε καθήκον επιμέλειας, προς τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους, στο εν λόγω δυστύχημα. Προς υποστήριξη της πιο πάνω θέσης του, παρέπεμψε στις υποθέσεις Κυριάκου ν. Φιλίππου (1992) 1 Α.Α.Δ. 642, Θρασυβούλου ν. Κουλέρμου (1996) 1 Α.Α.Δ. 293 και Δημητρίου ν. Ζήνωνος (2006) 1 Α.Α.Δ. 559. Οι εφεσίβλητοι, από την πλευρά τους, υιοθέτησαν, ως ορθή, την απόφαση του Δικαστηρίου.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα ευρήματα του Δικαστηρίου, όσον αφορά τα γεγονότα, ο εφεσίβλητος, σε κάποιο σημείο της πορείας του προς το Αυγόρου, ακινητοποίησε το όχημά του, προκειμένου να στρίψει δεξιά σε χωμάτινη πάροδο, η οποία εφάπτετο του αυτοκινητόδρομου. Η εφεσίβλητη, η οποία ακολουθούσε, σταμάτησε και εκείνη περιμένοντας τον να προχωρήσει, για να συνέχιζε την πορεία της, ευθεία. Σε κάποια στιγμή, ο εφεσίβλητος προχώρησε δεξιά, ως η πρόθεση του. Το 1/3 του οχήματος του πρόλαβε και εισήλθε στην πάροδο, ενώ το υπόλοιπο κάλυπτε, σχεδόν, ολόκληρο το πλάτος της δεξιάς λωρίδας του δρόμου. Την ίδια εκείνη στιγμή, ο εφεσείων, ερχόμενος από την αντίθετη κατεύθυνση, οδηγώντας στην εν λόγω δεξιά λωρίδα κυκλοφορίας, συγκρούστηκε στο όχημα του εφεσίβλητου, στο πίσω αριστερό μέρος του, και στη συνέχεια σύρθηκε δεξιότερα και συγκρούστηκε στο ακινητοποιημένο όχημα της εφεσίβλητης.
Όσον αφορά, ειδικά, την πρώτη σύγκρουση, μεταξύ των οχημάτων του εφεσείοντος και του εφεσίβλητου, ο τελευταίος, προκειμένου να έστριβε δεξιά, ως η πρόθεση του, είχε σταματήσει μερικά μέτρα πριν από την είσοδο της παρόδου και έθεσε σε λειτουργία το φωτεινό σηματοδότη του οχήματος του. Από το σημείο εκείνο, μπορούσε να δει το όχημα του εφεσείοντος, όταν βρισκόταν σε απόσταση 100 με 150 μέτρα, μακριά. Την ίδια ορατότητα είχε και ο εφεσείων από τη δική του κατεύθυνση. Μπορούσε να δει το όχημα του εφεσίβλητου, τοποθετημένο με κλίση για να στρίψει, ανά πάσα στιγμή, δεξιά προς την πάροδο. Η πιο πάνω τοποθέτηση του στο δρόμο, σαφώς, υποδήλωνε ενδεχόμενο κίνδυνο σε επερχόμενο από απέναντι οδηγό. Στην προκειμένη περίπτωση αυτός ήταν ο εφεσείων ο οποίος, εντούτοις, συνέχισε την πορεία του, χωρίς να ελαττώσει την ταχύτητα του· οδηγούσε γύρω στα 80 ΧΑΩ. Κατά το χρόνο που τους χώριζε απόσταση, μόλις, 20 μέτρων, ο εφεσίβλητος, κινήθηκε διαγώνια για να εισέλθει στην πάροδο. Ο εφεσείων, δεν πρόλαβε να εφαρμόσει τα φρένα του οχήματος του, παρά μόνο όταν απείχε περί το 1½ μέτρο από αυτόν. Συνέβηκε, έτσι, η σύγκρουση μεταξύ των εν λόγω δύο οχημάτων, όπως έχει προαναφερθεί. Τα ευρήματα του Δικαστηρίου, ως προς τα γεγονότα που αναφέρονται πιο πάνω, ουδείς από τους διάδικους τα αμφισβήτησε.
Το Δικαστήριο, πραγματεύτηκε τα ευρήματα του, όσον αφορά τα γεγονότα, υπό το πρίσμα του αστικού αδικήματος της αμέλειας, στο οποίο στηρίζονταν οι εν λόγω αγωγές. Συζήτησε την εφαρμογή του σε περιπτώσεις τροχαίων δυστυχημάτων, γενικά, αλλά και ειδικά, ως προς το υπό αναφορά, παραπέμποντας σε σχετική νομολογία. Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω διεργασίας, όπως έχει ήδη αναφερθεί, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα ότι, ο εφεσίβλητος ευθύνετο για το δυστύχημα κατά 80%. Ο τελευταίος, δεν αμφισβήτησε, την κρίση του Δικαστηρίου, συναφώς. Στη βάση των ίδιων ευρημάτων, αποφάσισε, ότι κατά το υπόλοιπο 20% ευθύνετο ο εφεσείων. Όπως παρατήρησε, αυτός «είχε αντιληφθεί έγκαιρα τον ενδεχόμενο κίνδυνο. Δηλαδή ότι υπήρχε πρόθεση από τον οδηγό (τον εναγόμενο 1)(τον εφεσίβλητο) να εισέλθει στη λωρίδα κυκλοφορίας του. Συνεπώς, ήταν σε θέση και είχε υποχρέωση να λάβει μέτρα μετριασμού, αποτροπής ή αποφυγής του ενδεχόμενου κινδύνου, ελαττώνοντας ταχύτητα. Αυτό θα του έδινε τόπο και χώρο διαφυγής όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με το εμπόδιο που του ανέκοψε την πορεία.».
Η προαναφερθείσα εισήγηση, εκ μέρους τους εφεσείοντος, επιδιώκει να δείξει την ύπαρξη σφάλματος στην εκτίμηση, ανωτέρω, του Δικαστηρίου. Παραβλέπει, όμως, την απαίτηση ο λογικός οδηγός να πρέπει να είναι, συνεχώς, σε εγρήγορση για την αντιμετώπιση εύλογα προβλεπτών κινδύνων. Η μη συνετή οδική συμπεριφορά, ενός άλλου χρήστη του δρόμου, σε μια δεδομένη στιγμή, ενεργοποιεί το καθήκον επιμέλειας που πρέπει ο ίδιος να επιδεικνύει. Είναι, ακριβώς, σε αυτό το στάδιο που κρίνεται κατά πόσο ένας οδηγός, συμπεριφέρθηκε ή όχι επιμελώς κατά την οδήγηση του. Όταν εκδηλωθεί ο κίνδυνος και είναι αργά πλέον, να αποφευχθούν οι συνέπειες, τότε, πράγματι, δεν τίθεται θέμα απόδοσης ευθύνης σε αυτόν. Στο μεταγενέστερο τούτο στάδιο, ο συγκεκριμένος οδηγός ενεργεί υπό το κράτος της πίεσης της αγωνίας της στιγμής, προς αποφυγή του δυστυχήματος, για προστασία του ιδίου και όχι μόνο.
Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή ήταν η αντίληψη του Δικαστηρίου, ως προς το νόμο, δεδομένων των περιστάσεων υπό τις οποίες συνέβηκε το υπό αναφορά δυστύχημα. Μάλιστα, η κατάληξη του, συνάδει και με τα γεγονότα της νομολογίας στην οποία παρέπεμψε ο συνήγορος του εφεσείοντος, συγκεκριμένα στις δύο τελευταίες υποθέσεις, Θρασυβούλου ν. Κουλέρμου και Δημητρίου ν. Ζήνωνος, ανωτέρω. Εκεί, είχε διαπιστωθεί πως δικαιολογείτο η απόδοση ποσοστού 20% για συντρέχουσα αμέλεια και στον άλλο οδηγό με ολιγότερη ευθύνη, στην κάθε υπόθεση, υπό τις δοσμένες περιστάσεις τους. Πρόκειται για παγιωμένη αντίληψη της νομολογίας, συνάδουσα με το καθήκον για επιμέλεια που πρέπει να επιδεικνύει κάθε οδηγός έναντι άλλων χρηστών του δρόμου. Στην υπόθεση Varnakides v. Papamichael a.o (1970) 1 C.L.R. 367, είχε λεχθεί, σχετικά, στη σελίδα 373, το εξής:
“It is well settled that if the possibility of the danger emerging is reasonably apparent, then to take no precautions is negligence; but if the possibility of danger emerging is only a mere possibility which would never occur to the mind of a reasonable man, then there is no negligence in not having taken extra precautions. It must follow that a prudent man will guard against the possible negligence of others, when experience shows such negligence to be common: Panayiotou v. Mavrou (1970) 1 C.L.R. 215.”
Επομένως, υπό τις δοσμένες περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, το Δικαστήριο, ορθώς, κατένεμε ποσοστό 20% της ευθύνης, για την πρόκληση του υπό αναφορά δυστυχήματος, στον εφεσείοντα.
Για τους λόγους που αναφέρονται πιο πάνω, η έφεση δεν μπορεί να επιτύχει και απορρίπτεται. Επιδικάζονται έξοδα υπέρ των εφεσιβλήτων και εναντίον του εφεσείοντα τα οποία καθορίζονται στο ποσό των €3.500.- πλέον Φ.Π.Α.
Γ.N. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.
Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
Ν.Γ. ΣΑΝΤΗΣ, Δ.
/γκ
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο