(1995) 2 ΑΑΔ 274
[*274] 6 Νοεμβρίου, 1995
[ΠΙΚΗΣ Π., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΚΟΥΡΡΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Χ"ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΝΙΚΗΤΑΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στές]
Α. Σ. ΚΟΙΛΙΑΡΗΣ ΛΙΜΙΤΕΔ ΚΑΙ ΑΛΛΟΣ,
Εφεσείοντες,
ν.
ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ,
Εφεσίβλητων.
(Υπόμνημα διό Παραπομπής Νομικού Σημείου Αρ. 309).
Πώληση τροφίμου άλλης ποιότητας από εκείνη η οποία είχε ζητηθεί από τον αγοραστή και πώληση τροφίμου ακατάλληλου για ανθρώπινη κατανάλωση, κατά παράβαση των Άρθρων 4 και 8 του περί Πωλήσεως Τροφίμων και Φαρμάκων Νόμου, Κεφ. 261 — Τα Άρθρα 4 και 8 του Νόμου, δεν συναρτούν την καταδίκη προσώπου, το οποίο κατηγορείται για παραβάσεις των διατάξεων τους με την τήρηση των προϋποθέσεων που θέτει το Άρθρο 12 του Νόμου, για τη θεμελίωση της κατηγορίας.
Ποινική Δικονομία — Υποβολή υπομνήματος για παραπομπή νομικού σημείου — Ο περί Ποινικής Δικονομίας Νόμος Κεφ. 155, Άρθρο 149 — Έχει υπερσκελισθεί σε μεγάλο βαθμό από τις πρόνοιες του Άρθρου 25 του περί Δικαστηρίων Νόμου, 1960 (Ν. 14/60) και πρέπει να αποθαρρύνεται.
Ο παραπονούμενος βρήκε σε εληόπιττα που αγόρασε για κατανάλωση αποτσίγαρο μήκους 2,7 εκ. Το αποτσίγαρο, σύμφωνα με χημική εξέταση υπήρχε στο τρόφιμο πριν το ψήσιμό του και η παρουσία του το καθιστούσε επιβλαβές για την υγεία του ανθρώπου.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο καταδίκασε τους κατηγορουμένους απορρίπτοντας εισήγησή τους ότι δεν ακολουθήθηκε η διαδικασία για δειγματοληψία που προβλέπεται στο Άρθρο 12 του Νόμου.
Η εφαρμογή του Άρθρου 12 του Νόμου στα γεγονότα της υπόθεσης τέθηκε υπό μορφή Υπομνήματος (Case Stated) ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου. [*275]
Το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε την καταδίκη και αποφάνθηκε ότι:
1. Η προσέγγιση των αγγλικών δικαστηρίων, σχετικά με την ερμηνεία της αγγλικής νομοθεσίας, η οποία αποτέλεσε πρότυπο για την κυπριακή νομοθεσία, είναι ότι η τήρηση των διατάξεων του Άρθρου 12 αποτελεί, αφενός, προϋπόθεση για την απόδειξη της κατηγορίας η οποία προκύπτει από δειγματοληψία και αφετέρου δεν τυγχάνουν εφαρμογής σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, περιλαμβανομένης εκείνης του αγοραστή ακατάλληλου αγαθού.
2. Το Άρθρο 149 του Κεφ. 155, είναι συνυφασμένο με την τάξη πραγμάτων που ίσχυε πριν τη θέσπιση του περί Δικαστηρίων Νόμου, (Ν. 14/60), και την επέκταση του δικαιώματος έφεσης που προβλέπεται από το Άρθρο 25 του νόμου. Η παραπομπή ζητήματος βάσει του Άρθρου 149, πρέπει να αποθαρρύνεται.
Η έφεση απορρίπτεται.
Αναφερόμενες αποφάσεις:
The Guardians of the Enniskillen Union v. Hilliard [1884] 15 Cox's CC643,
Buckler v. Wilson [1896] 1 Q.B. 83,
Evans v. Clinical Products Ltd [1943] 1AUE.R. 222,
Medical & Public Health Services v. F. W. Woolworth & Co. Ltd. Case No. 11803/85 ημερ. 5.4.86,
Department of Medical Services v. Cyprofruta Ltd (1974) 3 J.S.C 402.
Νομικό Ερώτημα.
Νομικό ερώτημα που τέθηκε ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου υπό τη μορφή Υπομνήματος, βάσει του άρθρου 149 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου - Κεφ. 155, μετά από αίτηση των καταδικασθέντων για να αποφασισθεί κατά πόσον η εφαρμογή του Άρθρου 12 του Κεφ. 261 περιορίζεται στις περιπτώσεις όπου διενεργείται δειγματοληψία από αρμόδιο λειτουργό για τον έλεγχο της ποιότητας των τροφίμων.
Α. Παντελίδης, για τους αιτούντες στην παραπομπή κατηγορουμένους - εφεσείοντες. [*276]
Γ. Παπαϊωάννου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας εκ μέρους Γεν. Εισαγγελέα, μαζί με τον Κ. Μαυραντώνη, για την Κατηγορούσα Αρχή (Εφεσίβλητους).
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Οι εφεσείοντες κρίθηκαν ένοχοι από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας στις ακόλουθες δύο κατηγορίες:
(α) Πώληση τροφίμου άλλης ποιότητας από εκείνη η οποία είχε ζητηθεί από τον αγοραστή, και,
(β) Πώληση τροφίμου ακατάλληλου για ανθρώπινη κατανάλωση.
Τα αδικήματα στοιχειοθετούνται, αντίστοιχα, από τις διατάξεις των Άρθρων 4 και 8 του περί Πωλήσεως Τροφίμων και Φαρμάκων Νόμου - ΚΕΦ. 261 (βλ. τροποποιητικούς νόμους, Ν 34/67, Ν 166/87 και Ν 30/89). Το πραγματικό υπόβαθρο της καταδίκης σύγκειται στα εξής γεγονότα:
Ο παραπονούμενος (αγοραστής) αγόρασε από τους κατηγορουμένους (πωλητές) μια ελιόπιτα. Όταν την έκοψε για να την καταναλώσει, ανακάλυψε ότι περιείχε αποτσίγαρο μήκους 2,7 εκ.. Υπέβαλε παράπονο στην Υγειονομική Υπηρεσία στην οποία παρέδωσε την ελιόπιτα που αγόρασε. Η Χημικός του Κρατικού Χημείου αποφάνθηκε ότι το αποτσίγαρο περιεχόταν στο σκεύασμα πριν αυτό ψηθεί, και ότι η παρουσία του καθιστούσε το τρόφιμο επιβλαβές για την υγεία του ανθρώπου.
Το Δικαστήριο απέρριψε εισήγηση των κατηγορουμένων ότι τυγχάνουν εφαρμογής στην προκείμενη περίπτωση οι διατάξεις του Άρθρου 12 του ΚΕΦ. 261, το οποίο προβλέπει ότι, οποτεδήποτε δειγματολήπτης, ή άλλο πρόσωπο, το οποίο αγοράζει αγαθό προς το σκοπό υποβολής του σε ανάλυση, πρέπει να ίο τριχοτομεί, να το σφραγίζει, και να παραδίδει ένα από τα τρία τεμάχια στον πωλητή. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι η εφαρμογή του Άρθρου 12 περιορίζεται στις περιπτώσεις όπου διενεργείται δειγματοληψία· από αρμόδιο λειτουργό για τον έλεγχο της ποιότητας των τροφίμων, μέσω της υποβολής τους σε χημική ανάλυση.
Μετά από αίτηση των καταδικασθέντων, η εφαρμογή του Άρθρου 12 στα γεγονότα της υπόθεσης, τέθηκε ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου υπό τη μορφή Υπομνήματος (Case Stated), βάσει του Άρθρου 149 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου - ΚΕΦ. 155. [*277]
Διαπιστώνεται ότι ούτε το Άρθρο 4 ούτε το Άρθρο 8 συναρτούν την καταδίκη προσώπου, το οποίο κατηγορείται για παραβάσεις των διατάξεών τους, με την τήρηση των προϋποθέσεων που θέτει το Άρθρο 12 για τη θεμελίωση της κατηγορίας. Όπως το κείμενο του Άρθρου 12 υποδηλώνει, η εμβέλεια του περιορίζεται σε υποθέσεις όπου οι αρμόδιες Αρχές διενεργούν υγειονομικό έλεγχο, και σκοπός της απόκτησης του τροφίμου το οποίο αποτελεί το αντικείμενο της κατηγορίας, είναι η υποβολή του σε ανάλυση. Ανάλογη υπήρξε και η προσέγγιση των αγγλικών δικαστηρίων σχετικά με την ερμηνεία της αγγλικής νομοθεσίας η οποία αποτέλεσε το πρότυπο για την κυπριακή νομοθεσία [βλ. The Guardians of the Enniskillen Union v. Hilliard [1984] 15 Cox's CC 643, Buckler v. Wilson [1896] 1 QB 83, και Evans v. Clinical Products Ltd [1943] 1 All ER 222].
Όμοια υπήρξε και η προσέγγιση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στη Medical and Public Health Services v. F. W. Woolworth & Co Ltd (case No. 11803/1985, αποφασίστηκε στις 5.4.86), στην οποία έγινε αναφορά και η οποία αποφασίστηκε από το Ν. Νικολάου, Ε.Δ. (όπως ήταν τότε).
Ο κ. Παντελίδης εισηγήθηκε ότι η απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λάρνακος στη Department of Medical Services v. Cyprofruta Ltd (1974) 3 J.S.C. 402, η οποία εκδόθηκε από τον Αρτεμίδη, Ε.Δ. (όπως ήταν τότε), υποστηρίζει αντίθετη άποψη. Διαφωνούμε. Στην υπόθεση εκείνη, η δειγματοληψία έγινε από υγειονομικό επόπτη προς το σκοπό υποβολής του δείγματος σε ανάλυση. Στην απόφασή του το Δικαστήριο κάμνει ειδική αναφορά (σ. 409) στην Evans v. Clinical Products Ltd (ανωτέρω), όπου αποφασίστηκε ότι η τήρηση των διατάξεων της αγγλικής νομοθεσίας που αντιστοιχούν προς το Άρθρο 12, αποτελεί, αφενός, προϋπόθεση για την απόδειξη της κατηγορίας η οποία προκύπτει από δειγματοληψία· και, αφετέρου, ότι δεν τυγχάνουν εφαρμογής σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, περιλαμβανομένης εκείνης του αγοραστή ακατάλληλου αγαθού.
Η καταδίκη ευσταθεί και επικυρώνεται βάσει των διατάξεων του Άρθρου 149 (6) (α) του ΚΕΦ. 155.
Πριν τελειώσουμε, θέλουμε να επισημάνουμε ότι το Άρθρο 149 του ΚΕΦ. 155 είναι συνυφασμένο με την τάξη πραγμάτων που ίσχυε πριν τη θέσπιση του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 (Ν 14/60), και την επέκταση του δικαιώματος έφεσης που προβλέπεται από το Άρθρο 25 του νόμου. Οι διατάξεις του [*278] Άρθρου 149 έχουν σε μεγάλο βαθμό υπερσκελισθεί από τις πρόνοιες του Άρθρου 25 του Ν 14/60. Το Άρθρο 149 (8) ρητά προβλέπει ότι η υποβολή υπομνήματος στο Ανώτατο Δικαστήριο συνεπάγεται την εγκατάλειψη του δικαιώματος έφεσης. Η έφεση παρέχει το κατάλληλο πλαίσιο για τη θεώρηση, σε δεύτερο βαθμό, τόσο της καταδίκης, όσο και της ποινής που επιβάλλεται στον κατηγορούμενο. Η παραπομπή ζητήματος βάσει του Άρθρου 149, πρέπει να αποθαρρύνεται.
Η καταδίκη ευσταθεί και επικυρώνεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο