(1996) 2 ΑΑΔ 250
[*250] 25 Σεπτεμβρίου, 1996
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΩΣΤΑΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ,
Εφεσείων,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 6098).
Αμελής οδήγηση κατά παράβαση των Άρθρων 8 και 19 τον περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμου τον 1972, (Ν. 86/72) — Οδήγηση τον ιδίου οχήματος χωρίς πισινά φώτα, κατά παράβαση τον Κ.50 (10)(α)(ι) των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών του 1984, (Κ.Α.Π. 66/84).
Λέξεις και Φράσεις— "Μηχανοκίνητον όχημα" στο Άρθρο 2 του Ν. 86/72.
Αμέλεια — Συναρτάται πάντοτε με το καθήκον επιμέλειας προς άλλα άτομα που χρησιμοποιούν το δρόμο και σε συσχετισμό με αυτό, την όποια παράλειψη εκπλήρωσής του — Για το λόγο αυτό η απόδειξη της αμέλειας, αναπόφευκτα συναρτάται με τα γεγονότα της κάθε υποθέσεως.
Ο κατηγορούμενος κρίθηκε ένοχος στη δεύτερη κατηγορία αφού το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέκτηκε ότι ο γεωργικός ελκυστήρας που ομολογουμένως οδηγούσε, ρυμουλκούσε όχημα το οποίο δεν ήταν φωτισμένο στο πίσω μέρος. Επίσης κρίθηκε ένοχος και στην πρώτη κατηγορία λόγω του συνδυασμού της πιο πάνω διαπίστωσης με το γεγονός ότι το ρυμουλκούμενο όχημα εξείχε του μέσου του δρόμου κατά 0.20 εκατοστά. Οι συνθήκες σύγκρουσης μεταξύ του αυτοκινήτου του παραπονουμένου και του οχήματος που ρυμουλκούσε το τράκτορ δεν αναφέρθηκαν στην πρωτόδικη απόφαση ούτε έγινε εξειδίκευση του καθήκοντος επιμέλειας του εφεσείοντα προς τον παραπονούμενο.
Η έφεση στρέφεται εναντίον της καταδίκης και στις δύο κατηγορίες. [*251]
Ο Εφεσείων υποστήριξε ότι δεν ρυμουλκούσε οποιοδήποτε όχημα αλλά γεωργικό εργαλείο προσαρμοσμένο στον ελκυστήρα. Και εφόσον η καταδίκη στη δεύτερη κατηγορία κριθεί ανυπόστατη, καταρρίπτεται και η πρώτη κατηγορία η οποία θεμελιώνεται στα γεγονότα που τη στοιχειοθετούν.
Το Εφετείο αποδέχτηκε την έφεση και αποφάνθηκε ότι:
Από τη μαρτυρία του εφεσείοντα, η οποία δεν απορρίφθηκε, προκύπτει ότι το αντικείμενο το οποίο μετέφερε δεν ήταν όχημα, αλλά εργαλείο. Το πρωτόδικο δικαστήριο δεν ασχολήθηκε, ούτε επελήφθη της μαρτυρίας για τη φύση του αντικειμένου στο πίσω μέρος του ελκυστήρα.
Ο όρος "όχημα" δεν προσδιορίζεται στο Ν. 86/72 ή στους σχετικούς κανονισμούς. Συνεπώς πρέπει να του αποδοθεί η συνήθης σημασία του προσαρμοσμένη στο πλαίσιο του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμου με βάση την οποία ο όρος υποδηλώνει άμαξα ή βαγόνι η οποία κινείται με τροχούς. Το εύρημα του Δικαστηρίου ότι ο εφεσείων ρυμουλκούσε όχημα το οποίο δεν φωτιζόταν στο πίσω μέρος είναι ανυπόστατο γι' αυτό και η καταδίκη για το αδίκημα αυτό ακυρώνεται.
Η καταδίκη για αμελή οδήγηση πρέπει επίσης να ακυρωθεί όχι μόνο γιατί η απαλλαγή του εφεσείοντα στην δεύτερη κατηγορία αφαιρεί ένα από τα στοιχεία στα οποία εδράζεται, αλλά και για γενικότερους λόγους που συνδέονται με την απόδειξη του αδικήματος.
Η έφεση επιτρέπεται. Η καταδίκη και στις δύο κατηγορίες παραμερίζεται και ακυρώνεται. Επιδικάζονται έξοδα ΛΚ50,00 υπέρ τον εφεσείοντα.
Έφεση εναντίον Καταδίκης.
Έφεση εναντίον της καταδίκης από τον Κώστα Κυπριανού, ο οποίος κρίθηκε ένοχος στις 13 Δεκεμβρίου, 1995 από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας (Αριθμός Ποινικής Υπόθεσης 13055/95), στις κατηγορίες αμελούς οδήγησης και οδήγησης οχήματος χωρίς πισινά φώτα κατά παράβαση των Άρθρων 8,19 και 50 (10)(α)(ι) του Περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμου και των περί της Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών του 1984 (ΚΔΠ 66/84) και καταδικάστηκε από Οικονόμου, Ε.Δ. σε £65,- πρόστιμο και £10,- έξοδα στη 2η κατηγορία, ενώ [*252] στην 1η κατηγορία, δεν επιβλήθηκε οποιαδήποτε ποινή.
Λ. Βασιλείου, για τον Εφεσείοντα.
Π. Κληρίδης, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ.Μ. Πικής, Π.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Ο εφεσείων κρίθηκε ένοχος:-
(α) Αμελούς οδήγησης, κατά παράβαση των διατάξεων των Άρθρων 8 και 19 του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμου του 1972, (Ν. 86/72). Το αδίκημα διαπράχθηκε ενώ οδηγούσε το γεωργικό ελκυστήρα CAZ 795 εντός της κοινότητας Λακατάμιας, κατά τις νυκτερινές ώρες. και
(β) Οδήγησης του ιδίου οχήματος χωρίς πισινά φώτα, κατά παράβαση του Κ.50(10)(α)(ι) των περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμών του 1984, (Κ.Δ.Π. 66/84).
Ο όρος «μηχανοκίνητον όχημα» περιλαμβάνει κάθε μηχανικώς κινούμενο όχημα, μεταξύ των οποίων και ελκυστήρα, καθώς και όχημα ρυμουλκούμενο από αυτό - (Άρθρο 2, Ν. 86/72).
Η δεύτερη κατηγορία θεμελιώνεται, σύμφωνα με τις λεπτομέρειες του. αδικήματος, στον ισχυρισμό ότι ο ελκυστήρας, τον οποίο οδηγούσε ο εφεσείων, ρυμουλκούσε κατά τη διάρκεια της νύκτας όχημα, το οποίο δεν ήταν φωτισμένο στο πίσω μέρος.
Δε χρησιμοποιείται στις λεπτομέρειες του αδικήματος ο όρος «όχημα», αλλά εξυπακούεται, από την αναφορά σε «ρυμουλκούμενο» το οποίο δεν εξέπεμπε κόκκινο φως στο πίσω μέρος.
Το Δικαστήριο αποδέχτηκε, όπως προκύπτει από την απόφασή του, ότι ο γεωργικός ελκυστήρας, τον οποίο ομολογουμένως οδηγούσε ο εφεσείων, ρυμουλκούσε όχημα, το οποίο δεν ήταν φωτισμένο στο πίσω μέρος. Και για το λόγο αυτό, έκρινε τον εφεσείοντα ένοχο στη δεύτερη κατηγορία. Η διαπίστωση αυτή, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το ρυμουλκούμενο όχημα εξείχε του μέσου του δρόμου κατά 0.20 εκατοστά, καθιστούσε τον εφεσείο[*253]ντα ένοχο και στην πρώτη κατηγορία, όπως έκρινε το Δικαστήριο. Κατέληξε σ' αυτό το συμπέρασμα, ανεξάρτητα από τις συνθήκες της σύγκρουσης μεταξύ του αυτοκινήτου του παραπονουμένου και του οχήματος που ρυμουλκούσε το τράκτορ. Ούτε εξειδικεύεται το καθήκον επιμέλειας προς τον παραπονούμενο, το οποίο παρέβη ο εφεσείων και που συνέβαλε στη σύγκρουση.
Ο εφεσείων προσβάλλει την καταδίκη του και στις δύο κατηγορίες.
Υποστήριξε ότι ο ελκυστήρας, τον οποίο οδηγούσε, δε ρυμουλκούσε οποιοδήποτε όχημα. Όπως ο ίδιος κατέθεσε, ό,τι μετέφερε στο πίσω μέρος του ελκυστήρα ήταν γεωργικό εργαλείο, προσαρμοσμένο σ' αυτό και όχι όχημα, ή έστω αντικείμενο προσομοιάζον προς όχημα. Και, εφόσο γίνει δεκτό ότι η καταδίκη για τη δεύτερη κατηγορία είναι ανυπόστατη, καταρρίπτεται και η πρώτη, η οποία θεμελιώνεται στα γεγονότα που τη στοιχειοθετούν.
Η μαρτυρία του εφεσείοντα, ότι το αντικείμενο το οποίο μετέφερε ήταν γεωργικό εργαλείο, δεν αμφισβητήθηκε στην αντεξέταση. Αντίθετα, ερώτηση, η οποία του υποβλήθηκε στην αντεξέταση, έτεινε να υποδηλώσει ότι το γεγονός ήταν παραδεκτό:-
«Ε. Σου υποβάλλω ότι τίποτε δεν έδειχνε ότι υπήρχε εξάρτημα. Δεν είχες φώτα αναμμένα.»
Και η απάντηση του εφεσείοντα:-
«Α. Μου επιτρέπετε να φέρω τη φωτογραφία του τράκτορ;»
Η αντίδραση της κατηγορούσας αρχής ήταν:-
«Τίποτε άλλο.»
Στη συνέχεια, δεν επετράπη στον εφεσείοντα να καταθέσει τη φωτογραφία, την οποία ο ίδιος έβγαλε, για το λόγο ότι η προσαγωγή τέτοιας μαρτυρίας δεν ήταν παραδεκτή στην επανεξέταση.
Η μόνη άλλη μαρτυρία ως προς τη φύση και χαρακτήρα του αντικειμένου το οποίο μετέφερε το τράκτορ προήλθε από τον αστυνομικό εξεταστή του τροχαίου δυστυχήματος, ο οποίος το περιέγραψε ως οδοστρωτήρα, χωρίς άλλες λεπτομέρειες.
Στην απόφαση του, το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέλαβε ως δε[*254]δομένο ότι εκείνο το οποίο μετέφερε το τράκτορ ήταν όχημα το οποίο ερυμουλκείτο.
Στην αγόρευση του ο δικηγόρος του εφεσείοντα υποστήριξε ότι δεν επρόκειτο για τροχοφόρο, αλλά για μηχάνημα στερεωμένο στο πίσω μέρος του τράκτορ, το οποίο αιωρείτο κατά τη μεταφορά του. Το γεγονός αυτό δεν προκύπτει από τη μαρτυρία και θα αγνοηθεί. Παραμένει, όμως, η μαρτυρία του εφεσείοντα ως προς τη φύση του αντικειμένου το οποίο μετέφερε, η οποία δεν απορρίφθηκε. Από αυτή, προκύπτει ότι το αντικείμενο το οποίο μετέφερε δεν ήταν όχημα, αλλά εργαλείο. Το Δικαστήριο δεν ασχολήθηκε, ούτε επελήφθη της μαρτυρίας για τη φύση του αντικειμένου στο πίσω μέρος του ελκυστήρα ή, έστω, με το κατά πόσο ο οδοστρωτήρας συνιστά όχημα. Το βέβαιο είναι ότι δεν αποκλείστηκε η μαρτυρία του εφεσείοντα επί του προκειμένου.
Ο όρος «όχημα» δεν προσδιορίζεται στο Ν. 86/72 ή στους περί Μηχανοκινήτων οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Κανονισμούς του 1984, (Κ.Δ.Π. 66/84). Συνεπώς, στον όρο πρέπει να αποδοθεί η συνήθης σημασία του, προσαρμοσμένη στο πλαίσιο της νομοθεσίας στην οποία απαντάται - τον περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμο.
Ο δικηγόρος του εφεσείοντα μας παρέπεμψε στον ορισμό του όρου «όχημα» στο Ελληνικό Λεξικό (Τεγόπουλος - Φυτράκης), Γ' Έκδοση:-
«αμάξι, βαγόνι // κάθε μεταφορικό μέσο που κινείται με τροχούς».
Και στο Λεξικό της Δημοτικής (Εταιρεία Ελληνικών Εκδόσεων), Δεύτερη Έκδοση:-
«αμάξι, βαγόνι, αυτοκίνητο, γενικά κάθε μεταφορικό μέσο, που κινείται με τροχούς».
Ανάλογη είναι και η ερμηνεία που αποδίδεται στον όρο στο Μεγάλο Λεξικό (Α. Γεωργοπαπαδάκου), (Μαλλιαρής - Παιδεία), σελ. 721.
(Βλ., επίσης, λεξικό Πρωΐας, Έκδοση Τρίτη Επηυξημένη, Τόμος Δεύτερος:-
«άμαξα και ιδία σιδηροδρόμου ή τροχιοδρόμου, κοιν. βαγό[*255]νι: 'όχημα επιβατικόν, -φορτηγόν, -ρυμουλκόν'».)
Κρίνουμε ότι ο όρος «όχημα» υποδηλώνει άμαξα ή βαγόνι, η οποία κινείται με τροχούς. Η συνήθης έννοια του όρου «όχημα» ταυτίζεται με το αντικείμενο της νομοθεσίας, ρύθμιση της τροχαίας κίνησης, και τους σκοπούς του σχετικού νόμου και Κανονισμών. Και αυτή είναι η έννοια που ενέχει ο όρος «όχημα» στο Ν. 86/72 και επακόλουθους Κανονισμούς.
Καταλήγουμε ότι το εύρημα του Δικαστηρίου - ότι ο εφεσείων ρυμουλκούσε (με τον ελκυστήρα που οδηγούσε) όχημα, το οποίο δε φωτιζόταν στο πίσω μέρος, κατά τη διάρκεια της νύκτας - είναι ανυπόστατο. Η καταδίκη για το αδίκημα αυτό θα παραμεριστεί και θα ακυρωθεί.
Και η καταδίκη για αμελή οδήγηση πρέπει να ακυρωθεί, όχι μόνο γιατί η απαλλαγή του εφεσείοντα από τη δεύτερη κατηγορία αφαιρεί ένα από τα στοιχεία στα οποία εδράζεται, αλλά και για γενικότερους λόγους, που συνδέονται με την απόδειξη του αδικήματος.
Η παράλειψη συμμόρφωσης με τους Κανονισμούς Τροχαίας δε στοιχειοθετεί, αφ' εαυτής, αμέλεια. Η αμέλεια συναρτάται πάντοτε με το καθήκον επιμέλειας προς άλλα άτομα τα οποία χρησιμοποιούν το δρόμο και, σε συσχετισμό με αυτό, την όποια παράλειψη εκπλήρωσής του. Είναι γι' αυτό το λόγο που η απόδειξη της αμέλειας, αναπόφευκτα, συναρτάται με τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης, προσδιοριστικών του καθήκοντος και της παράβασής του.
Στην προκείμενη περίπτωση, το Δικαστήριο δεν έκαμε καμιά αναφορά στα γεγονότα τα οποία προκάλεσαν τη σύγκρουση και, ιδιαίτερα, το βαθμό και την απόσταση από την οποία ήταν ορατό ό,τι μετέφερε ο ελκυστήρας. Ας σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τη μαρτυρία του αστυνομικού, ο φωτισμός στη σκηνή του δυστυχήματος ήταν «αρκετά καλός».
Η έφεση επιτρέπεται.
Η καταδίκη του εφεσείοντα και στις δυο κατηγορίες παραμερίζεται και ακυρώνεται.
Ακούονται τα μέρη ως προς το ζήτημα των εξόδων. [*256]
Το Δικαστήριο επιδικάζει έξοδα υπέρ του εφεσείοντα, τα οποία καθορίζει στο ποσό των £50,00.
Η έφεση επιτρέπεται. Η καταδίκη του εφεσείοντα και στις δύο κατηγορίες παραμερίζεται και ακυρώνεται. Επιδικάζονται έξοδα £50,-υπέρ του εφεσείοντα.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο