(1997) 2 ΑΑΔ 205
[*205]30 Ιουνίου, 1997
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στές]
GEORGUI METODIEV KOLARSKI,
Eφεσείων,
ν.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 6128)
Απόδειξη — Αξιοπιστία μαρτύρων — Ευρήματα γεγονότων — Το πρωτόδικο Δικαστήριο είναι το μόνο που έχει τη δυνατότητα να κρίνει την αξιοπιστία των μαρτύρων — Το Εφετείο επεμβαίνει μόνο εάν τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή είναι αντίθετα προς τη δοθείσα μαρτυρία — Τυχόν αντιφάσεις ή αδυναμίες στη μαρτυρία δεν αποτελούν λόγο επέμβασης, εκτός εάν είναι τόσο σημαντικές, ώστε να οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα αποδέκτηκε τη μαρτυρία ως αξιόπιστη.
Η παραπονουμένη ήλθε στην Κύπρο για διακοπές. Συνάντησε τον εφεσείοντα το βράδυ της 9.10.95 σε ταβέρνα στην Αγία Νάπα και διασκέδασε μαζί του και με άλλα πρόσωπα. Αργότερα ο εφεσείων και η παραπονουμένη πήγαν στην παραλία Μακρόνησος, όπου κατά την εκδοχή της παραπονουμένης, ο εφεσείων τη βίασε. Στη συνέχεια ο εφεσείων τη μετέφερε στο διαμέρισμά του, αντί στο ξενοδοχείο της όπως ζήτησε η ίδια, όπου τη βίασε ακόμα δύο φορές.
Ο εφεσείων ισχυρίστηκε ότι δεν τη βίασε στην παραλία και ότι στο διαμέρισμά του την πήρε κατόπιν δικής της θέλησης, όπου την έβαλε να κοιμηθεί στο κρεβάτι, ξεντύθηκε, πλάγιασε και ο ίδιος δίπλα της χωρίς να γίνει οτιδήποτε άλλο.
Ο εφεσείων κρίθηκε ένοχος από το Κακουργιοδικείο και του επιβλήθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης τεσσάρων χρόνων στις κατηγορίες για βιασμό.
Οι λόγοι έφεσης είναι πως το Κακουργιοδικείο καταδίκασε τον εφε[*206]σείοντα αφού βασίσθηκε στη μαρτυρία της παραπονούμενης, η οποία ήταν αναξιόπιστη. Επίσης ότι η Κατηγορούσα Αρχή παρέλειψε να παρουσιάσει ανάλυση των υγρών του κόλπου της παραπονουμένης, ενισχύοντας έτσι την εκδοχή του εφεσείοντα ότι δεν υπήρξε συνουσία στο διαμέρισμά του.
Το Εφετείο απέρριψε την έφεση και αποφάνθηκε ότι:
To Κακουργιοδικείο εφάρμοσε τα ορθά κριτήρια στην αντίκρυση και αξιολόγηση της μαρτυρίας. Η προσαχθείσα μαρτυρία ήταν συντριπτική. Το ότι μπορεί να υπήρχε και άλλη πρόσθετη, δεν αδυνατίζει εν προκειμένω το υλικό επί του οποίου στηρίχθηκε η ετυμηγορία του Κακουργιοδικείου. Τα ευρήματα το πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι απόλυτα δικαιολογημένα και ως εκ τούτου δε δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου για ανατροπή τους.
Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Pouris and Another v. Republic (1983) 2 C.L.R. 170,
Αθηνής v. Δημοκρατίας (1990) 2 Α.Α.Δ. 75.
Έφεση εναντίον Kαταδίκης.
Έφεση εναντίον της καταδίκης από τον Georgui Metodiev Kolarski ο οποίος βρέθηκε ένοχος στις 15 Φεβρουαρίου, 1996 από το Kακουργιοδικείο Aμμοχώστου (Ποινική Yπόθεση Aρ. 5822/95) στις κατηγορίες της απαγωγής και του βιασμού (δύο κατηγορίες) κατά παράβαση των Άρθρων 144, 145 και 148 του Ποινικού Kώδικα και καταδικάστηκε από Kραμβή Π.E.Δ., Nικολάτο A.E.Δ. και Παρπαρίνο E.Δ., σε συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 4 χρόνων στη 2η και στην 3η κατηγορία.
Ε. Χειμώνας, για τον Eφεσείοντα.
Γ. Παπαϊωάννου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Eφεσίβλητη.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.: Η έφεση αυτή στρέφεται εναντίον της απόφασης του Κακουργιοδικείου Αμμοχώστου με την οποία βρήκε τον εφεσείοντα ένοχο σε κατηγορία για απαγωγή και σε δύο κατηγο[*207]ρίες για βιασμό. Έφεση εναντίον και της ποινής, ήτοι, συντρέχουσας φυλάκισης τεσσάρων ετών στις κατηγορίες για βιασμό, απεσύρθη πριν από την ακροαματική διαδικασία.
Τα γεγονότα σε συντομία είναι τα πιο κάτω. Η παραπονουμένη, που κατάγεται από την Ιρλανδία, ήρθε για δεκαπενθήμερες διακοπές στην Αγία Νάπα. Οι διακοπές της άρχιζαν από την 1 Οκτωβρίου 1995. Στις 9 του Οκτώβρη το βράδυ η παραπονουμένη συνάντησε σε μια ταβέρνα τον εφεσείοντα. Διασκέδασε μαζί του και με άλλα πρόσωπα στην ταβέρνα. Είχε πιεί 5-6 ποτήρια κρασί και μισό ποτήρι ουΐσκυ. Αργότερα ο εφεσείων και η παραπονουμένη πήγαν στην παραλία Μακρόνησος.
Στην κατάθεσή της ενώπιον του Κακουργιοδικείου περιγράφει τη σκηνή που κατά την εκδοχή της ο παραπονούμενος την εβίασε, πως δια της βίας της αφαίρεσε τα ρούχα, πως το βάρος του τη συνέτριβε και πως αυτή τον γρατζούνισε στο πρόσωπο με τα νύχια και πως τον κτυπούσε όπως μπορούσε. Σε κάποια στιγμή, όπως ανέφερε, οι δυνάμεις της την εγκατέλειψαν, φώναζε για βοήθεια, αλλά μάταια. Ο εφεσείων την κτύπησε στο στόμα και της το έκλεισε και πίεζε με τα χέρια του το λαιμό της. Αυτή τελικά κατάλαβε πως κάθε προσπάθεια να του ξεφύγει ήταν μάταιη. Ο εφεσείων εν συνεχεία πέτυχε το σκοπό του ενώ η ίδια διακατείχετο από αισθήματα αηδίας.
Για το επεισόδιο αυτό στην παραλία, η εκδοχή του εφεσείοντα ήταν τελείως διαφορετική. Είπε πως όταν πήγαν στην παραλία έβγαλαν τα ρούχα τους και άρχισαν να κάμνουν έρωτα. Σε κάποια στιγμή η παραπονουμένη τον γρατζούνισε στο λαιμό, αυτός θύμωσε και διέκοψε την ερωτική πράξη.
Μετά το επεισόδιο αυτό, παρόλο που η παραπονουμένη, κατά τον ισχυρισμό της, ζήτησε από τον εφεσείοντα να την οδηγήσει στο ξενοδοχείο της, ο εφεσείων ανέφερε ότι δεν του ζήτησε τέτοιο πράγμα. Με τη θέλησή της κατέληξαν στο διαμέρισμά του. Κατά την εκδοχή της αυτή ήταν σε κατάσταση εξαθλίωσης και ανίκανη να αντισταθεί. Ο εφεσείων την εβίασε ακόμα δύο φορές. Η εκδοχή του εφεσείοντα είναι πως την πήρε στο διαμέρισμα κατόπιν δικής της θέλησης, την έβαλε να κοιμηθεί στο κρεβάτι, ξεντύθηκε, πλάγιασε και ο ίδιος δίπλα της αλλά τίποτε άλλο δεν έγινε.
Την επομένη το πρωΐ, πολύ ενωρίς, η παραπονουμένη πήγε στον Αστυνομικό Σταθμό της περιοχής και έκαμε το παράπονό της για βιασμό.
[*208]Δε θα υπεισέλθουμε σε περισσότερες λεπτομέρειες των περιστατικών της υπόθεσης αυτής, όπως παρουσιάσθησαν από τις δύο πλευρές.
Οι λόγοι εφέσεως είναι πως το Κακουργιοδικείο καταδίκασε τον εφεσείοντα αφού εβασίσθη στη μαρτυρία της παραπονουμένης, η μαρτυρία της οποίας, καθώς προτείνεται, δεν ήταν ούτε φυσική, ούτε πειστική ή, το λιγότερο που μπορεί να χαρακτηρισθεί, ήταν ακροσφαλής και πως η μαρτυρία της σε πολλές περιπτώσεις ήταν του τύπου “δεν θυμούμαι”, “ίσως”, “πιθανόν”. Περαιτέρω πως η εκδοχή της ήταν ελλιπής γιατί παρέλειψε ουσιώδη σημεία. Δε θυμόταν πώς ευρέθη στο ξενοδοχείο “ΧΡΙΣΤΟΦΙΝΙΑ” ή και με ποιούς βρέθηκε στο ξενοδοχείο αυτό, ούτε τι μεσολάβησε από το ξενοδοχείο “ΧΡΙΣΤΟΦΙΝΙΑ” στην παραλία Μακρόνησος.
Πέρα από το αναξιόπιστο της μαρτυρία της παραπονουμένης, κατά την εισήγηση του δικηγόρου του εφεσείοντα, υπήρχε μια βασική παράλειψη. Ηταν η εκδοχή της παραπονουμένης ότι στο διαμέρισμα ο εφεσείοντας εκσπερμάτωσε στον κόλπο της, ενώ η εκδοχή του εφεσείοντα ήταν πως δεν υπήρξε συνουσία. Η Κατηγορούσα Αρχή παρέλειψε να παρουσιάσει ανάλυση υγρών του κόλπου της παραπονουμένης, κάτι που θα ενίσχυε την εκδοχή του εφεσείοντα ότι δεν υπήρξε συνουσία στο διαμέρισμά του. Η τελική εισήγηση του δικηγόρου του εφεσείοντα ήταν πως το Δικαστήριο, παρόλον ότι προβληματίστηκε, η τελική του κατάληξη πως έπρεπε να πιστέψει την παραπονουμένη ήταν λανθασμένη και για το λόγο αυτό η έφεση έπρεπε να επιτραπεί.
Η θέση του δικηγόρου των εφεσιβλήτων ήταν πως το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέτασε με κάθε δυνατή λεπτομέρεια και πολλή προσοχή όλη τη μαρτυρία που είχε ενώπιόν του και σημείωσε τις διαλείψεις μνήμης, την έλλειψη κάποιων λεπτομερειών και αφού έλαβε υπόψη τη μαρτυρία στο σύνολό της, αποφάσισε, ύστερα από πολλή περίσκεψη και προβληματισμό, πως η εκδοχή της παραπονουμένης ήταν αληθινή και ορθή.
Το ερώτημα που τίθεται ενώπιόν μας με βάση τη νομολογία είναι κατά πόσο ενδείκνυται, ενόψει των περιστατικών της υπό κρίση έφεσης, η ανατροπή από μέρους μας των ευρημάτων και συμπερασμάτων του Κακουργιοδικείου που στηρίζονται στην αξιοπιστία των μαρτύρων και ειδικότερα της παραπονουμένης.
Η νομολογία μας είναι σαφής και συχνά επαναλαμβανόμενη πως το πρωτόδικο Δικαστήριο που έχει την ευκαιρία να ακούσει [*209]τους μάρτυρες και να τους παρακολουθήσει κατά τη διάρκεια της δίκης, τη συμπεριφορά τους και τον τρόπο που δίδουν τη μαρτυρία από το εδώλιο του μάρτυρα, είναι το μόνο που έχει δυνατότητα να κρίνει την αξιοπιστία των μαρτύρων. Το Εφετείο επεμβαίνει μόνο εάν τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή είναι αντίθετα προς τη δοθείσα μαρτυρία. (Βλέπε Pouris and Another v. The Republic (1983) 2 C.L.R. 170 και Σωτήρης Αθηνής ν. Δημοκρατίας (1990) 2 Α.Α.Δ. 75.)
Το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Αθηνής (ανωτέρω) αναφέρει:
“Πρέπει δε να τονισθεί ότι το Δικαστήριο αυτό δεν επεμβαίνει με την ετυμηγορία Δικαστών σε ποινικές υποθέσεις η οποία στηρίζεται πάνω στα ευρήματά των σχετικά με την αξιοπιστία των μαρτύρων, εκτός αν το Δικαστήριο πεισθεί ότι υπάρχουν καλοί λόγοι που του δίνουν το δικαίωμα να το κάμει αυτό. Επίσης, όπως τυχόν αντιφάσεις ή αδυναμίες που μπορεί να υπάρχουν στη μαρτυρία δεν αποτελούν λόγο επεμβάσεως του Εφετείου, εκτός εάν είναι τόσο σημαντικές ώστε να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο εσφαλμένα αποδέκτηκε τη μαρτυρία αυτή ως αξιόπιστη. (Βλέπε Shioukiouroglou v. Police (1966) 2 C.L.R. 39 στη σελ. 42, Miliotis v. The Police (1971) 2 C.L.R. 292 στη σελ. 295, Constantinides v. The Republic (1978) 2 C.L.R. 337 στη σελ. 378, Karamanis v. The Police (1977) 2 C.L.R. 92 στη σελ. 96, Fasouliotis v. The Police (1979) 2 C.L.R. 180 στη σελ. 181, Yiannakou v. The Police (1982) 2 C.L.R. 37). Θα πρέπει όμως να λεχθεί ότι το Δικαστήριο αυτό κατ’ έφεση είναι σε εξίσου καλή θέση να εξάξει συμπεράσματα από αποδεδειγμένα γεγονότα και να εξετάσει περαιτέρω κατά πόσο η ετυμηγορία του εκδικάσαντος Δικαστηρίου λήφθηκε κάτω από το φως τέτοιας μαρτυρίας ή χωρίς αναφορά σε αυτά ή παρόλα αυτά, ανάλογα με την περίπτωση. (Kafalos v. The Queen, 19 C.L.R. 121 στη σελ. 125, HadjiCosta (No.2) v. The Republic (1965) 2 C.L.R. 95, Paspalli v. The Police (1968) 2 C.L.R. 108).”
Το Κακουργιοδικείο αφού αξιολόγησε τη μαρτυρία κατέληξε πως η εκδοχή της παραπονουμένης ήταν λογική, φυσική και πειστική και δε διαπίστωσε οποιοδήποτε λόγο ή κίνητρο που να οδηγούσε την παραπονουμένη στο να καταφύγει σε ψεύδη. Αναφέρει δε χαρακτηριστικά το Κακουργιοδικείο τα εξής:
“Μας προβλημάτισε κάπως η αδυναμία της παραπονουμένης να περιγράψει λεπτομέρειες γεγονότων τα οποία διαδραματί[*210]στηκαν σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο με τον ίδιο λεπτομερή τρόπο που έχει περιγράψει πιο κρίσιμα γεγονότα της υπόθεσης. ................................... Πιστεύουμε ότι η αδυναμία της παραπονουμένης να καταθέσει με λογική λεπτομέρεια για τα γεγονότα αυτής της περιόδου ήταν πραγματική και δεν οφειλόταν σε αλλότρια προς την αλήθεια κίνητρα ή προθέσεις. Δεχόμαστε ότι στην ταβέρνα “ΜΑΓΚΑΣ” η Julie Keogh ήπιε 5-6 ποτήρια κρασί και ένα τέταρτο του ποτηριού ουΐσκυ. Τα ποτά που ήπιε ενδεχομένως να την επηρέασαν σε κάποιο βαθμό. Όμως, σε καμιά περίπτωση δεν έχασε τις αισθήσεις της. Ούτε η μαρτυρία του κατηγορουμένου εισηγείται ότι η παραπονουμένη περιήλθε σε κατάσταση απώλειας των αισθήσεων.”
Συνεχίζει δε, στην αξιολόγηση της μαρτυρίας να αναφέρει:
“Η ανεξάρτητη μαρτυρία των ιατρών Μαίρης Αβρααμίδου (Μ.Κ.7) και Μιχαλάκη Εγγλεζάκη (Μ.Κ.6), που εξέτασαν την Julie Keogh, την οποία αποδεχόμαστε καθώς και η μαρτυρία του ιατρού Ανδρέα Σωφρονίου (Μ.Κ.2), την οποία επίσης αποδεχόμαστε, που εξέτασε τον κατηγορούμενο, ενισχύουν τη μαρτυρία της παραπονουμένης.”
Για τη μαρτυρία του εφεσείοντα αναφέρει έξι λόγους γιατί δεν έπρεπε να γίνει πιστευτός. Περιγράφονται δε, λεπτομερώς, ως εξής:
“”(α) Αρνήθηκε ότι είδε το πρόσωπο της παραπονουμένης καθ’ οιοδήποτε χρόνο πριν την ώρα που η παραπονουμένη έφευγε από το διαμέρισμα του στη Λάρνακα. Αυτό μας φαίνεται πολύ παράδοξο, έχοντας κατά νουν ότι η παραπονουμένη συναντήθηκε με τον κατηγορούμενο στην ταβέρνα “ΜΑΓΚΑΣ”, στο ξενοδοχείο “ΧΡΙΣΤΟΦΙΝΙΑ”, στο αυτοκίνητο του κατηγορουμένου, στο χώρο στάθμευσης των ξενοδοχείων με τα πολλά φώτα, όπως ο ίδιος είπε, στην παραλία “ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ” και από την παραλία “ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ” στο διαμέρισμα του όπου πέρασαν ολόκληρη τη νύχτα μέχρι το επόμενο πρωΐ. Θεωρούμε ότι η προσπάθεια του κατηγορουμένου να πείσει ότι δεν είδε προηγουμένως το πρόσωπο της παραπονουμένης παρά μόνο το πρωΐ προτού φύγει από το διαμέρισμα του, ήταν προσπάθεια να αποφύγει να απαντήσει κατά πόσο στο πρόσωπο της υπήρχαν κακώσεις ή τραύματα.
(β) Ο κατηγορούμενος περίμενε την παραπονουμένη και το Γερμανό για μισή περίπου ώρα στο χώρο υποδοχής του [*211]ξενοδοχείου “ΧΡΙΣΤΟΦΙΝΙΑ” ενώ αυτοί βρίσκονταν στην τουαλέτα του ξενοδοχείου. Δεν θεωρούμε την εξήγηση που έδωσε ο κατηγορούμενος γι’ αυτή του τη συμπεριφορά, ότι δηλαδή τους περίμενε για να πάρουν μαζί ποτό, σαν ικανοποιητική.
(γ) Η εκδοχή του κατηγορουμένου ότι ενώ η παραπονουμένη τον φιλούσε και έκαναν έρωτα φυσιολογικά, ξαφνικά και χωρίς οποιοδήποτε λόγο, η παραπονουμένη τον γρατσούνισε στο πρόσωπο, δεν φαίνεται λογική.
(δ) Ο κατηγορούμενος παραδέχτηκε στο Δικαστήριο ότι είπε ψέματα στον εργοδότη του όταν ο εργοδότης του τον ρώτησε πώς προκλήθηκαν οι γρατσουνιές στο πρόσωπο του.
(ε) Σύμφωνα με τον κατηγορούμενο η παραπονουμένη έφυγε από το διαμέρισμα του στη Λάρνακα χωρίς τραύματα ή κακώσεις στο πρόσωπο και το σώμα της και με τα ρούχα της σε καλή κατάσταση. Σε μικρό χρονικό διάστημα η παραπονουμένη βρέθηκε στον αστυνομικό σταθμό Λάρνακας με τα ρούχα της σκισμένα και το πρόσωπο και το σώμα της να εμφανίζουν τραύματα όπως η ενώπιον μας μαρτυρία.
(στ) Η εκδοχή του κατηγορουμένου ήταν ότι στο διαμέρισμα του στη Λάρνακα η παραπονουμένη από μόνη της έβγαλε τα ρούχα της και μπήκε στο κρεβάτι του. Αυτή η εκδοχή δεν συνάδει με τα όσα ο ίδιος ο κατηγορούμενος ανέφερε ότι προηγήθηκαν στην παραλία “ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ” όπου η παραπονουμένη γρατσούνισε τον κατηγορούμενο και αυτός της έδωσε δύο χαστούκια.”
Εξετάσαμε με κάθε δυνατή προσοχή τα ευρήματα του Κακουργιοδικείου σε σχέση με την εισήγηση του δικηγόρου του εφεσείοντα. Δε θεωρούμε ότι το Κακουργιοδικείο εφάρμοσε λανθασμένα κριτήρια στην αντίκρυση και την αξιολόγηση της μαρτυρίας. Ούτε μπορέσαμε να εντοπίσουμε οποιαδήποτε συμπεράσματα ή ευρήματα που να είναι αυθαίρετα ή που να αντιστρατεύονται την κοινή λογική. Έχουμε τη γνώμη ότι το Κακουργιοδικείο με την εμπεριστατωμένη απόφασή του εξέτασε όλα τα ενδεχόμενα και προτού καταλήξει στο συμπέρασμά του, ήτοι, εκείνο της ενοχής του εφεσείοντα, έλαβε υπόψη του το καθετί. Η προσαχθείσα μαρτυρία ήταν συντριπτική. Το ότι μπορεί να υπήρχε και άλλη πρόσθετη δεν αδυνατίζει εν προκειμένω το υλικό επί του οποίου στηρίχθηκε η ετυμηγορία του Κακουργιοδικείου. Κρίνουμε ότι δε δικαιολογείται η επέμβασή μας [*212]στα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου, τα οποία θεωρούμε απόλυτα δικαιολογημένα.
Για τους πιο πάνω λόγους η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται.
H έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο