(1997) 2 ΑΑΔ 421
[*421] 28 Nοεμβρίου, 1997
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΜΙΣΙΗΣ,
Εφεσείων,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 6287)
Aμελής Oδήγηση — Πρόκληση θανάτου λόγω επικίνδυνης πράξης κατά παράβαση του Άρθρου 210 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 — Απαλλαγή του κατηγορουμένου και προσθήκη νέας κατηγορίας για αμελή οδήγηση, κατά παράβαση των Άρθρων 8 και 19(1)(4) του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμου 86/72 — Συμβολή κυρίου δρόμου με πάροδο — Θύμα νεαρός μοτοσυκλεττιστής που οδηγούσε με μεγάλη ταχύτητα σε κύριο δρόμο — Το δυστύχημα συνέβηκε όταν η μοτοσυκλέττα ανατράπηκε και σύρθηκε προς το φορτηγό του εφεσείοντα, ο οποίος αφού έκαμε ΑΛΤ εισήλθε βαθμιαία από την πάροδο στον κύριο δρόμο προς εξασφάλιση μεγαλύτερης ορατότητας — Επιβολή ποινής προστίμου ΛΚ100 και διαταγή για πληρωμή ΛΚ164 εξόδων της δίκης — Ακύρωση της πρωτόδικης απόφασης λόγω μη απόδειξης έλλειψης της προσήκουσας προσοχής που απαιτείται για θεμελίωση του αδικήματος του Άρθρου 8.
Αμελής οδήγηση — Το επίπεδο ορθής συμπεριφοράς του οδηγού είναι εκείνο του μέσου συνετού οδηγού.
Το θανατηφόρο ατύχημα συνέβηκε σε κεντρικό δρόμο του χωριού Αυγόρου. Η μοτοσυκλέττα που οδηγούσε το θύμα με μεγάλη ταχύτητα κατά μήκος της λεωφόρου Καρυών, ανατράπηκε και σύρθηκε προς το φορτηγό που αφού είχε κάμει ΑΛΤ, εισήλθε από πάροδο στη λεωφόρο. Ο εφεσείων κρίθηκε ένοχος για αμελή οδήγηση και του επιβλήθηκαν οι πιο πάνω ποινές. Εφεσίβαλε την πρωτόδικη απόφαση και ισχυρίστηκε μέσω του δικηγόρου του, ότι δεν υπήρχε μαρτυρία αναφορικά με την ταχύτητα του αυτοκινήτου του και κατά συνέπεια ο βασικός λόγος της απόφασης, ότι έπρεπε να οδηγεί πολύ αργά, είναι εσφαλμένος.
Το Εφετείο αποδέκτηκε την έφεση και αποφάνθηκε ότι:
[*422]
Η περιορισμένη ορατότητα ανάγκασε τον εφεσείοντα, ο οποίος είχε σταματήσει στο ΑΛΤ, να προχωρήσει για λίγο, όταν έλεγξε πάλιν τον δρόμο. Είδε το θύμα όταν το φορτηγό έφτασε στο μέσο του δρόμου και μπορούσε να έχει την ορατότητα που επέτρεπαν οι συνθήκες. Η ταχύτητά του ήταν χαμηλή. Το κύριο συμπέρασμα του Δικαστηρίου δεν τεκμηριώνεται από γεγονότα. Επιπρόσθετα τα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης προσομοιάζουν προς την Clarke v. Winchurch and Others, στην οποία ο οδηγός του αυτοκινήτου που οδηγούσε σπιθαμή προς σπιθαμή, όταν έγινε το δυστύχημα, απαλλάγηκε.
Η έφεση επιτρέπεται. Η πρωτόδικη απόφαση ακυρώνεται.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Σωκράτους v. Αστυνομίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 1,
Κωνσταντίνου v. Χατζηκυριάκου (1993) 1 Α.Α.Δ. 864,
Clarke v. Winchurch and Others [1969] 1 All E.R. 275,
Garston Warehousing Co. Ltd. v. O.F. Smart (Liverpool) Ltd [1973] RTR 377,
Worsfold v. Howe [1980] 1 All E.R. 1028.
Έφεση εναντίον Kαταδίκης και Ποινής.
Έφεση εναντίον της καταδίκης και της ποινής από τον Παρασκευά Γεωργίου Mίσιη ο οποίος βρέθηκε ένοχος στις 4 Φεβρουαρίου, 1997 από το Eπαρχιακό Δικαστήριο Aμμοχώστου που συνεδριάζει στη Λάρνακα (Ποινική Yπόθεση Aρ. 602/95) στην κατηγορία αμελούς οδήγησης κατά παράβαση των Άρθρων 8 και 19(1)(4) του περί Mηχανοκινήτων Oχημάτων και Tροχαίας Kινήσεως Nόμου αρ. 86/72, όπως τροποποιήθηκε και καταδικάστηκε από Kαλογήρου, Προσ. E.Δ. σε £100 πρόστιμο και £164 έξοδα της δίκης.
Α. Ποιητής, για τον Eφεσείοντα.
Στ. Τσιβιτανίδου-Κίζη, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Eφεσίβλητη.
ΔIKAΣTHPIO: Την απόφαση του δικαστηρίου θα δώσει ο δικα[*423]στής Σ. Νικήτας.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Ο εφεσείων κατηγορήθηκε για το αδίκημα πρόκλησης θανάτου, λόγω επικίνδυνης πράξης, κατά παράβαση του άρθρ. 210 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154. Το πρωτόδικο δικαστήριο τον αθώωσε και τον απάλλαξε. Ασκώντας όμως την εξουσία που του παρέχουν οι διατάξεις του άρθρου 85(4) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, πρόσθεσε νέα κατηγορία για αμελή οδήγηση, στην οποία τον βρήκε ένοχο. Ο εφεσείων καταδικάστηκε, στην κατηγορία που προσάφθηκε από το δικαστήριο, σε πρόστιμο £100 και διατάχθηκε να πληρώσει £164, έξοδα της δίκης. Η καταδίκη του αποτελεί το αντικείμενο της έφεσης.
Το οδικό αυτό ατύχημα, στο οποίο έχασε τη ζωή του νεαρός μοτοσυκλετιστής, είχε συμβεί, στις 15/5/94, σε κεντρικό δρόμο του χωριού Αυγόρου. Τα ευρήματα του πρωτόδικου δικαστηρίου, ως προς τις συνθήκες και περιστάσεις του ατυχήματος, δεν αμφισβητούνται. Κατά τον κρίσιμο χρόνο το θύμα οδηγούσε το δίκυκλό του σούζα (στηριζόταν μόνο στον πισινό τροχό) με μεγάλη ταχύτητα κατά μήκος της λεωφόρου Καρυών. Κατά τον ίδιο χρόνο ο εφεσείων οδηγούσε φορτηγό στην οδό Μπουμπουλίνας, που είναι πάροδος. Ας σημειωθεί ότι σχηματίζεται διασταύρωση που έχει σχήμα “Τ”. Πριν τη συμβολή των δύο δρόμων υπάρχει προειδοποιητικό σήμα “stop” και εκεί που σμίγουν λευκή γραμμή ΑΛΤ. Πρόθεση του εφεσείοντα ήταν να στρίψει δεξιά προς την κατεύθυνση από την οποία ερχόταν το άλλο όχημα.
Όπως διαπίστωσε το πρωτόδικο δικαστήριο “πλησιάζοντας την οδό Μπουμπουλίνας, η μοτοσυκλέτα που οδηγούσε το θύμα ανατράπηκε και σύρθηκε προς το φορτηγό, που εν τω μεταξύ εισήλθε στη λεωφόρο, με αποτέλεσμα να τραυματισθεί θανάσιμα ο οδηγός της”. Η μοτοσυκλέτα άφησε γδαρσίματα (μήκους 7,40 μέτρα) στην επιφάνεια του δρόμου, όπως και ίχνη τροχοπέδησης, μήκους 16,20 μέτρα. Άλλη διαπίστωση αφορούσε την κατάσταση του δρόμου. Η επιφάνειά του ήταν ξηρή και οι καιρικές συνθήκες καλές.
Έχει σημασία η ορατότητα. Η πρωτόδικη απόφαση δέχθηκε ότι από την Μπουμπουλίνας προς τα δεξιά ήταν περιορισμένη από τις οικοδομές. Συγκεκριμένα από το ΑΛΤ ήταν μόνο 20,30 μέτρα και αυξανόταν σε 32,50 μέτρα αν το αυτοκίνητο προχωρούσε 1 μέτρο στον κύριο δρόμο από τη λευκή γραμμή. Σε απόσταση 2,20 μέτρα από το ίδιο σημείο υπήρχε πλήρης ορατότητα που έφτανε τα 100 περίπου μέτρα.
Αφού το πρωτόδικο δικαστήριο αθώωσε τον εφεσείοντα στην [*424]βαρύτερη κατηγορία του άρθρ. 210 του Ποινικού Κώδικα, κατέληξε πως η μαρτυρία, ιδωμένη υπό το πρίσμα του αντικειμενικού κριτηρίου της αμέλειας που διαμόρφωσε η νομολογία, στοιχειοθετούσε αμελή οδήγηση κατά παράβαση των άρθρ. 8 και 19(1)(4) του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμου αρ. 86/72 (όπως τροποποιήθηκε). Η συλλογιστική της καταδίκης εντοπίζεται στην παρακάτω σύντομη περικοπή της απόφασης, που προσδιορίζει την αμέλεια του φορτηγού σε συνάρτηση με τα καθήκοντα του οδηγού του:
“Όφειλε να εισέρχεται στη Λεωφόρο Καρυών πολύ αργά, παρακολουθώντας με προσοχή εάν εκινείτο οποιοδήποτε όχημα, ιδιαίτερα από δεξιά όπου η ορατότητα ήταν περιορισμένη. Αν ο Κατηγορούμενος επιδείκνυε περισσότερη προσοχή θα αντιλαμβανόταν πιο έγκαιρα την παρουσία της μοτοσυκλέτας στη Λεωφόρο Καρυών και πιθανόν να αποφεύγετο το μοιραίο.”
Για το κριτήριο αμέλειας η πρωτόδικη απόφαση παρέπεμψε και στην υπόθεση Σωκράτους ν. Αστυνομίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 1. Το επίπεδο ορθής συμπεριφοράς του οδηγού είναι εκείνο του μέσου συνετού οδηγού: Κωνσταντίνου ν. ΧατζηΚυριάκου (1993) 1 Α.Α.Δ. 864.
Ο δικηγόρος του εφεσείοντα επέκρινε ως λανθασμένο το βασικό λόγο της απόφασης, πως ο εφεσείων έπρεπε να οδηγεί πολύ αργά, δεδομένου πως δεν υπήρχε μαρτυρία αναφορικά με την ταχύτητά του. Ούτε ήταν γνωστή από τη μαρτυρία η ταχύτητα της μοτοσυκλέτας έτσι ώστε να γίνουν οι απαραίτητοι χρονικοί συσχετισμοί. Δεν μπορεί να συναχθεί αμέλεια από μόνο το γεγονός ότι κατά την ώρα του δυστυχήματος το φορτηγό βρισκόταν σε κίνηση. Η δικηγόρος της Δημοκρατίας υποστήριξε την καταδίκη στα πλαίσια της αιτιολογίας που περιέχει η εκκαλούμενη απόφαση. Αφού έδωσε έμφαση στο ότι το φορτηγό έβγαινε από πάροδο και επίσης ότι είχε περάσει μερικές φορές προηγουμένως από το δρόμο αυτό και γνώριζε τις δυσκολίες.
Ο τρόπος οδήγησης του φορτηγού δε ξεφεύγει από το επίπεδο του συνετού οδηγού. Αναμφίβολα είχε σταματήσει στο ΑΛΤ. Η περιορισμένη ορατότητα ανάγκασε τον εφεσείοντα να προχωρήσει για λίγο, όταν έλεγξε πάλιν το δρόμο. Είδε το θύμα όταν το φορτηγό έφτασε στο μέσο του δρόμου και μπορούσε να έχει την ορατότητα που επέτρεπαν οι συνθήκες. Η μαρτυρία δε διαφωτίζει σε ποια απόσταση ήταν ο οδηγός της μοτοσυκλέτας στις διάφορες θέσεις που ήταν το φορτηγό μέσα στον κύριο δρόμο. Προκύπτει όμως αβίαστα από τη μαρτυρία ότι ο εφεσείων δε βγήκε από την πάροδο ξαφνικά, αλλά βαθμιαία, αφού πρώτα σταμάτησε. Συμπερασματικά συνάγε[*425]ται πως η ταχύτητά του ήταν χαμηλή. Λογικά δεν υπήρχε κανένα περιθώριο να αναπτύξει. Παρόλο που η εκκαλούμενη απόφαση είναι εμπεριστατωμένη, η κριτική που άσκησε ο δικηγόρος του εφεσείοντα είναι βάσιμη. Το κύριο συμπέρασμα του δικαστηρίου βρίσκεται περισσότερο στη σφαίρα της εικασίας.
Θα προσθέταμε ότι η υπόθεση εμφανίζει πολλές ομοιότητες με την Clarke v. Winchurch and Others [1969] 1 All E.R. 275, στην οποίαν ο οδηγός του αυτοκινήτου, που προχωρούσε σπιθαμή προς σπιθαμή, όταν έγινε το δυστύχημα, απηλλάγη της ευθύνης. Η παρατήρηση του δικαστή Phillimore στη σελ. 279 θα μπορούσε να ισχύσει και στην προκείμενη περίπτωση:
“That finding seems to me to be a finding that the car driver came out extremely slowly and extremely carefully. In effect he inched his way out beyond the line of the bus. If it be said (and it is the most formidable point that has been made) that he ought to have just poked his nose out and then stopped, I venture to think that the answer is that that is a counsel of perfection; and the difference between doing that, going out for only a foot or a little more, and travelling very, very slowly for a yard is so small that it is wrong to say that in the one case it would amount to negligence, and in the other it would not. I regard the suggestion of just going out and then stopping as a counsel of perfection.”
Δε μας διαφεύγει ότι, όπως έχει λεχθεί στην Garston Warehousing Co. Ltd. v. O.F. Smart (Liverpool) Ltd. [1973] RTR 377 και στην υπόθεση Worsfold v. Howe [1980] 1 All E.R. 1028, η παραπάνω απόφαση δε διαμόρφωσε κανόνα δικαίου ότι υπό παρόμοιες περιστάσεις δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ αμέλεια. Η κάθε περίπτωση εξετάζεται υπό το πλέγμα των συνθηκών και περιστατικών της. Όμως η υπόθεση Clarke v. Winchurch, ανωτέρω, αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τα όσα έχουν συμβεί εδώ. Δεν έχει αποδειχθεί, υπό τις συνθήκες που εκθέσαμε, έλλειψη της προσήκουσας προσοχής, που απαιτείται για να θεμελιωθεί το αδίκημα του άρθρου 8.
Η έφεση για τους παραπάνω λόγους επιτρέπεται. Η απόφαση, και μαζί το πρόστιμο καθώς και το διάταγμα εξόδων, ακυρώνεται.
H έφεση επιτρέπεται. H πρωτόδικη απόφαση ακυρώνεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο