(1997) 2 ΑΑΔ 434
[*434]18 Δεκεμβρίου, 1997
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ/στές]
ΑΙΠΕΙΑ ΛΤΔ,
Εφεσείοντες
ν.
SIROCCO ESTATES CO LTD KAI AΛΛΩN,
Εφεσιβλήτων.
(Ποινική Έφεση Αρ. 6217)
Ιδιωτική ποινική υπόθεση — Δικαίωμα άσκησής της έχει ο ιδιώτης του οποίου τα δικαιώματα επηρεάζονται άμεσα από την παράνομη πράξη — Ιδιοκτήτρια υποστατικού, επί του οποίου έγινε επέμβαση χωρίς τη συγκατάθεσή της με την τοποθέτηση μεγάλης φωτεινής πινακίδας, από τους ενοικιαστές του υποστατικού, είχε δικαίωμα άσκησης εναντίον τους, της συγκεκριμένης ποινικής δίωξης.
Αφορμή για την άσκηση ιδιωτικής ποινικής υπόθεσης, ήταν η τοποθέτηση μεγάλης φωτεινής πινακίδας με το όνομα εστιατορίου στην οροφή του υποστατικού της εταιρείας Αίπεια Λτδ., από τους κατηγορούμενους, που ενοικίασαν το εν λόγω υποστατικό για τη δημιουργία και λειτουργία κινέζικου εστιατορίου. Οι κατηγορίες ήταν συνολικά πέντε και βασίζονταν στα Άρθρα 4(β), 5 και 14 του περί Επιδείξεως Διαφημίσεων (Έλεγχος) Νόμου, Κεφ. 50 και στο Άρθρο 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ότι η κατηγορούσα εταιρεία δεν είχε δικαίωμα, ενόψει της έλλειψης μαρτυρίας για την ύπαρξη κινδύνου για την ασφάλεια της οικοδομής λόγω του βάρους της πινακίδας και της συγκατάθεσής της για εγκατάσταση προγενέστερης πινακίδας, να διώξει τους κατηγορουμένους οι οποίοι ως εκ τούτου αθωώθηκαν. Εναντίον της πρωτόδικης απόφασης ασκήθηκε η παρούσα έφεση.
Το Εφετείο επέτρεψε την έφεση και διάταξε την επανεκδίκαση της υπόθεσης.
[*435]Αποφασίστηκε ότι:
Απαραίτητη προϋπόθεση για άσκηση ποινικής δίωξης από ιδιώτη είναι η ύπαρξη άμεσου συμφέροντος για να αποτρέπονται άχρηστες ή κακόβουλες διώξεις.
Κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να προστατεύει τα περιουσιακά του δικαιώματα, με τον τρόπο που προβλέπει η κείμενη νομοθεσία.
Το συμπέρασμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου περί ικανοποίησης αλλοτρίων σκοπών της κατηγορούσας εταιρείας στην άσκηση ποινικής δίωξης, δεν τεκμηριώνεται από τη μαρτυρία.
Το μόνο γεγονός που έχει σημασία, υπό το φως της υπόθεσης Kalia v. Lambrou and Another, είναι η διαπίστωση του δικαιώματος της κατηγορούσας εταιρείας επί του συγκεκριμένου ακινήτου, το οποίο δεν αμφισβητήθηκε καθ’ οιονδήποτε τρόπο.
Η έφεση επιτρέπεται με έξοδα εναντίον των εφεσιβλήτων. Διατάζεται η επανεκδίκαση της υπόθεσης από άλλο Δικαστήριο.
Η έφεση επιτρέπεται.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Ttofinis v. Theocharides and Another (1983) 2 C.L.R. 363,
Gouriet v. Union of Post Office Workers and Others [1977] 3 All E.R. 70, 97 H.L.,
Kalia v. Lambrou and Another (1985) 2 C.L.R. 217.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης ημερομηνίας 4 Σεπτεμβρίου, 1996 του Γιασεμή, E.Δ. (Ποινική Yπόθεση Aρ. 45376/95) με την οποία απορρίφθηκε η ιδιωτική ποινική υπόθεση των εφεσειόντων και αθωώθηκαν και απαλλάχθηκαν οι εφεσίβλητοι, οι οποίοι είχαν εγκαταστήσει μεγάλη φωτεινή πινακίδα επί του υποστατικού που ενοικίαζαν από τους εφεσείοντες.
Δ. Παπαδόπουλος, για τους Eφεσείοντες.
Γ. Ερωτοκρίτου, για τους Eφεσίβλητους.
[*436]ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Φρ. Νικολαΐδης, Δ.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Η παρούσα ποινική υπόθεση συνιστά ιδιωτική ποινική δίωξη. H κατηγορούμενη 1 είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, ενώ οι κατηγορούμενοι 2 και 3 που είναι σύζυγοι, οι δύο διευθύνοντες σύμβουλοί της. Έχουν προσαφθεί πέντε συνολικά κατηγορίες με βάση τα άρθρα 4(β), 5 και 14 του περί Επιδείξεως Διαφημίσεων (Έλεγχος) Νόμου, Κεφ. 50 και στο άρθρο 20 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154. Το Δικαστήριο μετά από την συμπλήρωση της ακρόασης κατέληξε ότι η εταιρεία Αίπεια Λτδ που είναι ο κατήγορος, δεν είχε υπό τας περιστάσεις δικαίωμα να καταχωρήσει ιδιωτική ποινική δίωξη εναντίον των κατηγορουμένων που αθωώθηκαν και απαλλάκτηκαν.
Η εταιρεία Αίπεια Λτδ ενοικίασε το 1982 στην κατηγορούμενη 1 οικοδομή ιδιοκτησίας της στην Έγκωμη, με σκοπό τη δημιουργία και λειτουργία επιχείρησης κινέζικου εστιατορίου. Τον ίδιο χρόνο η κατηγορούμενη 1 τοποθέτησε στην οροφή του ακινήτου πινακίδα με το όνομα του εστιατορίου. Δεν είναι γνωστό κατά πόσο είχε εξασφαλιστεί ή όχι σχετική άδεια. Η πινακίδα αντικαταστάθηκε το 1989. Η νέα πινακίδα, άνκαι κάπως μεγαλύτερη από την προηγούμενη, λόγω του υλικού κατασκευής της είναι ελαφρότερη. Είναι παραδεκτό γεγονός ότι για τη συγκεκριμένη διαφημιστική πινακίδα δεν έχει εκδοθεί άδεια από την αρμόδια τοπική αρχή, το Δήμο Έγκωμης.
Οι κατηγορούμενοι κατηγορούνται για τοποθέτηση στο υποστατικό μεγάλης φωτεινής πινακίδας. Κατηγορούνται επίσης ότι επέτρεψαν, υποβοήθησαν και ανέκτηκαν την τοποθέτηση της πινακίδας, ενώ τέλος με την πέμπτη κατηγορία κατηγορούνται ότι παρέλειψαν να εμποδίσουν την τοποθέτησή της.
Το Δικαστήριο κατέληξε ότι το δικαίωμα του πολίτη στην άσκηση ιδιωτικής ποινικής δίωξης δε θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέσο για επίτευξη αλλότριων σκοπών, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιείται εκεί όπου τα δικαιώματά του επηρεάζονται άμεσα, όταν υπήρξε θύμα του αδικήματος.
Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι δεν κατατέθηκε η γραπτή συμφωνία ενοικίασης του υποστατικού, σύμφωνα με την οποία, κατά τον ισχυρισμό του διευθύνοντος συμβούλου της κατηγορούσας εταιρείας, δεν επέτρεπε την τοποθέτηση πινακίδας στην οροφή της οικοδομής. Επισημαίνεται επίσης ότι, για την τοποθέτηση της αρχικής πι[*437]νακίδας το 1982 εξασφαλίστηκε η συγκατάθεση του διευθύνοντος συμβούλου της κατηγορούσας εταιρείας.
Το Δικαστήριο, ελλείψει σχετικής μαρτυρίας, απέρριψε τον ισχυρισμό ότι υπάρχει κίνδυνος για την ασφάλεια της οκοδομής λόγω του βάρους της πινακίδας, καθώς και το επιχείρημα ότι τυχόν αδράνεια του ιδιοκτήτη να λάβει μέτρα δυνατόν να τον καταστήσει συνένοχο λόγω ανοχής.
Το Δικαστήριο κατέληξε ότι η κατηγορούσα εταιρεία δεν είχε κάτω από τις περιστάσεις δικαίωμα να διώξει τους κατηγορούμενους τους οποίους και τελικά αθώωσε. Εναντίον της απόφασης ασκήθηκε έφεση.
Είναι αναντίλεκτο ότι ιδιώτης έχει δικαίωμα άσκησης ιδιωτικής ποινικής υπόθεσης μόνο όταν τα δικαιώματά του επηρεάζονται άμεσα από την παράνομη πράξη. Στην υπόθεση Panayiotis Ttofinis v. Loizos Theocharides and Another (1983) 2 C.L.R. 363 επαναλαμβάνεται η ρήση του Λόρδου Diplock στην υπόθεση Gouriet v. Union of Post Office Workers and Others [1977] 3 All E.R., 70, 97 H.L., σύμφωνα με την οποία η ποινική ιδιωτική δίωξη αποτελεί χρήσιμη συνταγματική εγγύηση εναντίον της παράλειψης ή άρνησης των αρμόδιων αρχών να διώξουν αδικοπραγούντες λόγω ιδιοτροπίας, διαφθοράς ή μεροληψίας. Δικαίωμα άσκησης ιδιωτικής ποινικής δίωξης δεν έχουν όλοι οι πολίτες. Το διατηρούν μόνο τα θύματα του συγκεκριμένου αδικήματος.
Στην υπόθεση Xenia Kalia v. Stelios Lambrou and Another (1985) 2 C.L.R. 217, από τις λεπτομέρειες του κατηγορητηρίου φαινόταν ότι συγκεκριμένο υποστατικό επηρέαζε κατά την εφεσείουσα δυσμενώς υφιστάμενο δικαίωμα διόδου προς την περιουσία της. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι αν ο ισχυρισμός αυτός ήταν αληθής, τότε μπορούσε να υπάρχει άμεση καταπάτηση των περιουσιακών της δικαιωμάτων που της παρείχε το δικαίωμα να καταχωρήσει τη συγκεκριμένη ιδιωτική ποινική υπόθεση.
Το πρωτόδικο δικαστήριο εξέτασε την παρούσα υπόθεση από λανθασμένη γωνία. Πιστεύουμε ότι είναι άνευ σημασίας αν το υποστατικό υφίσταται οποιαδήποτε ουσιαστική ζημία από το κατ΄ ισχυρισμόν αδίκημα των κατηγορουμένων. Δεν είναι αναγκαίο να φανεί ότι η ασφάλεια της οικοδομής κινδυνεύει από το βάρος, ούτε έχει σημασία η συγκατάθεση της ιδιοκτήτριας εταιρείας για την εγκατάσταση προγενέστερης πινακίδας. Το μόνο γεγονός που έχει σημασία, υπό το φως της υπόθεσης Kalia, ανωτέρω, είναι η διαπί[*438]στωση του δικαιώματος της κατηγορούσας εταιρείας επί του συγκεκριμένου ακινήτου, γεγονός το οποίο βέβαια δεν αμφισβητήθηκε καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Η επέμβαση στο υποστατικό που έγινε χωρίς τη συγκατάθεση της ιδιοκτήτριας, θεωρείται επέμβαση στα περιουσιακά της δικαιώματα και συνεπώς έχει κάθε δικαίωμα άσκησης της συγκεκριμένης ποινικής δίωξης. Το γεγονός ότι δεν είναι γνωστή η στάση του Δήμου Έγκωμης έναντι της μη εξασφάλισης σχετικής άδειας για την πινακίδα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως παράγων που τείνει να κατευθύνει προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.
Επίσης το Δικαστήριο λανθασμένα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κατηγορούσα εταιρεία χρησιμοποιούσε την άσκηση ποινικής δίωξης για επίτευξη αλλότριων σκοπών. Κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να προστατεύει τα περιουσιακά του δικαιώματα, οποιαδήποτε κι αν είναι αυτά, με τον τρόπο που προβλέπει η κειμένη νομοθεσία. Εν πάση περιπτώσει τίποτε στη μαρτυρία δε δικαιολογεί το συμπέρασμα ότι σκοπός της άσκησης της συγκεκριμένης διαδικασίας ήταν η επίτευξη αλλότριων σκοπών.
Ο περιορισμός του δικαιώματος άσκησης ποινικής δίωξης από ιδιώτες μόνο σε άτομα που έχουν άμεσο συμφέρον, κατ’ αντίθεση της actio popularis του Ρωμαϊκού Δικαίου, τέθηκε για να αποτρέπονται άχρηστες ή κακόβουλες διώξεις. Σκοπός του δεν είναι ο περιορισμός δικαιωμάτων.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους καταλήγουμε ότι η απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου είναι εσφαλμένη και θα πρέπει να ανατραπεί. Η έφεση επιτυγχάνει. Η υπόθεση να τεθεί προς εκδίκαση ενώπιον αρμόδιου δικαστηρίου. Τα έξοδα της παρούσας διαδικασίας θα καταβληθούν από τους εφεσίβλητους.
H έφεση επιτρέπεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο