(1998) 2 ΑΑΔ 315
[*315]20 Οκτωβρίου, 1998
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΑΛΛΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
HOSSEIN M. KHALIFE,
Εφεσείων,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 6488)
Ποινή — Κυκλοφορία πλαστού εγγράφου (διαβατηρίου) — Επιβολή ποινής φυλάκισης ενός έτους — Μετριαστικοί παράγοντες — Δύσκολες οικογενειακές και οικονομικές περιστάσεις — Συνεργασία με την Αστυνομία — Ομολογία και παραδοχή — Λευκό ποινικό μητρώο — Σοβαρό πρόβλημα υγείας που παρουσιάστηκε μετά τη φυλάκιση του εφεσείοντα και δεν είχε τεθεί ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου — Αν ετίθετο θα μπορούσε να του δοθεί η δέουσα βαρύτητα και να επιδειχθεί επιείκεια — Μείωση της ποινής κατ’ έφεση.
Ποινή — Έφεση — Αρχές με βάση τις οποίες παρέχεται ευχέρεια στο Εφετείο για μείωση της ποινής.
Το διαβατήριο που κυκλοφόρησε ο εφεσείων ήταν Ιταλικό διαβατήριο και συμπεριλαμβανόταν σε μεγάλη σειρά κλοπιμαίων Ιταλικών διαβατηρίων. Χρησιμοποιήθηκε από τον εφεσείοντα για να επιτύχει την είσοδό του στην Κύπρο.
Ο εφεσείων παραδέχθηκε ενοχή για τη διάπραξη του αδικήματος της κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου και επεξήγησε με ποιό τρόπο είχε ενεργήσει. Είχε αγοράσει το Ιταλικό αυτό διαβατήριο στο Λίβανο από κάποιο ομοεθνή του έναντι του ποσού των 3.000 δολαρίων Αμερικής, με στόχο να το χρησιμοποιήσει για να εγκατασταθεί σε μια Ευρωπαϊκή χώρα για μια καλύτερη ζωή και να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του. Μετά από επιστημονικό έλεγχο, διαπιστώθηκαν επεμβάσεις πάνω στο διαβατήριο.
Ο εφεσείων γεννήθηκε στο Λίβανο, την περίοδο του εμφυλίου πολέμου, πριν 22 χρόνια, σε περιοχή που γειτνιάζει με το Ισραήλ. [*316]Αισθανόταν ξένος στη γη του, ένεκα του στρατοκρατικού καθεστώτος, όπως όλοι οι κάτοικοι της περιοχής αυτής. Είναι το πρώτο από 9 παιδιά μιας πάμπτωχης οικογένειας. Οι γονείς του δεν μπορούν, λόγω ηλικίας και υγείας, να εργασθούν και ο εφεσείων πρέπει μόνος του να τους φροντίζει όπως και τα αδέλφια του. Κάποιοι εκμεταλλευόμενοι την άσχημη οικονομική του κατάσταση και τη δυσκολία του να βρει δουλειά, του πήραν το ποσό των 3.000 δολαρίων Αμερικής και του εξήγησαν, ότι μπορούσε να έλθει στην Κύπρο με Ιταλικό διαβατήριο και δεν θα είχε κανένα πρόβλημα. Εφόσον το Ιταλικό διαβατήριο θα είχε τη σφραγίδα της Κύπρου, εύκολα θα γινόταν δεκτός στην Ευρώπη.
Η παρούσα έφεση στρέφεται κατά της ποινής φυλάκισης 12 μηνών, που επέβαλε στον εφεσείοντα το πρωτόδικο Δικαστήριο, ως έκδηλα υπερβολικής.
Ο συνήγορος του εφεσείοντα έθεσε υπόψη του Εφετείου και ένα νέο παράγοντα, ο οποίος δεν μπορούσε να τεθεί ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου γιατί ήταν άγνωστος. Ο παράγων αυτός ήταν ότι, μετά τον εγκλεισμό του εφεσείοντα στις φυλακές, διαπιστώθηκε ότι αυτός πάσχει από ηπατίτιδα Β. Λόγω της φύσης της ασθένειάς του ο εφεσείων βρίσκεται συνεχώς στην απομόνωση. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώθηκε και από τη δικηγόρο της εφεσίβλητης.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το πρωτόδικο Δικαστήριο έχει δώσει τη δέουσα βαρύτητα σε όλους τους ελαφρυντικούς παράγοντες που είχαν τεθεί ενώπιόν του. Η επιβληθείσα ποινή δεν είναι υπερβολική ενόψει της ανώτατης προβλεπόμενης από το Νόμο ποινής (φυλάκιση τριών ετών).
2. Σύμφωνα με τη νομολογία, ελαφρυντικοί παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να τεθούν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου και στους οποίους θα μπορούσε να δοθεί η δέουσα βαρύτητα και να επιδειχθεί επιείκεια, μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της ποινής, όταν τίθενται για πρώτη φορά ενώπιον του Εφετείου.
3. Η κατάσταση της υγείας του εφεσείοντα και ο τρόπος έκτισης της ποινής του - βρίσκεται σε απομόνωση - αποτελούν παράγοντες οι οποίοι θα οδηγούσαν σε περαιτέρω μείωση της ποινής του, αν είχαν τεθεί ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Αν, λόγω κάποιας σωματικής ανικανότητας ή ασθένειας, η φυλάκιση θα προκαλέσει σε ένα αδικοπραγούντα ταλαιπωρία ασυνήθιστου βαθμού, αυτό επενεργεί σαν ελαφρυντικός παράγοντας. Τα γεγονότα της [*317]παρούσας υπόθεσης συνηγορούν υπέρ της μείωσης της ποινής στους εννέα μήνες.
Η έφεση επιτρέπεται.
Aναφερόμενες Υποθέσεις:
Ματούρ κ.ά. v. Αστυνομίας (1991) 2 Α.Α.Δ. 36,
Kandiah v. Αστυνομίας (1996) 2 Α.Α.Δ. 324,
Philippou v. Republic (1983) 2 C.L.R. 245,
Σωκράτους v. Δημοκρατίας (1994) 2 Α.Α.Δ. 132,
Παπαδόπουλος v. Δημοκρατίας (1994) 2 Α.Α.Δ. 179,
Ioannou v. Republic (1979) 2 C.L.R. 202,
Theodorou v. Police (1979) 2 C.L.R. 191,
Constantinou v. Police (1980) 2 C.L.R. 241,
Nicolaou v. Republic (1975) 2 C.L.R. 124,
Evangelou v. Police (1970) 2 C.L.R. 45,
R. v. Leatherbarrow [1992] 13 Cr. App. R. (S) 632,
R. v. Bernard [1997] 1 Cr. App. R. (S) 135,
R. v. Green [1992] 13 Cr. App. R. (S) 613.
Έφεση εναντίον Ποινής.
Έφεση εναντίον της ποινής από Hossein M. Khalife, o οποίος βρέθηκε ένοχος στις 15 Aπριλίου, 1998, από το Eπαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας (Ποινική Yπόθεση Αρ. 4742/98) στην κατηγορία για τη διάπραξη του αδικήματος της κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου, κατά παράβαση των Άρθρων 331, 333, 335 και 339 του Ποινικού Kώδικα, Kεφ. 154 και καταδικάστηκε από Στυλιανίδη, Προσ. E.Δ., σε ποινή φυλάκισης 12 μηνών.
Γ. Γεωργίου, για τον Εφεσείοντα.
[*318]Μ. Παπαϊωάννου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Π. Καλλής.
ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων έχει παραδεχθεί ενοχή για τη διάπραξη του αδικήματος της κυκλοφορίας πλαστού εγγράφου, κατά παράβαση των άρθρων 331, 333, 335 και 339 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154. Επρόκειτο για κυκλοφορία πλαστού διαβατηρίου. Ο εφεσείων κυκλοφόρησε το Ιταλικό διαβατήριο, με αριθμό 6739708, το οποίο γνώριζε ότι ήταν πλαστό, με σκοπό να πετύχει είσοδό του στην Κύπρο.
Η διάπραξη του αδικήματος διαπιστώθηκε, μετά που ο εφεσείων είχε φθάσει στο Αεροδρόμιο Λάρνακας στις 6.4.98. Κατά την άφιξή του, ο εφεσείων παρουσίασε στο Λειτουργό Θεώρησης Διαβατηρίων το Ιταλικό διαβατήριο με αρ. 6739708. Ο Λειτουργός διαπίστωσε ότι το Ιταλικό διαβατήριο συμπεριλαμβανόταν σε μεγάλη σειρά κλοπιμαίων Ιταλικών διαβατηρίων, σύμφωνα με εγκύκλιο της Ιταλικής Πρεσβείας. Στη συνέχεια, ο εφεσείων παρουσίασε στο λειτουργό και το Λιβανικό διαβατήριο, το δικό του, στο οποίο υπήρχαν ακριβώς τα ίδια στοιχεία όπως στο Ιταλικό.
Την ίδια μέρα, σε θεληματική του κατάθεση, παραδέχθηκε την διάπραξη του αδικήματος και επεξήγησε με ποιο τρόπο είχε ενεργήσει. Είχε αγοράσει το Ιταλικό αυτό διαβατήριο στο Λίβανο από κάποιον ομοεθνή του, αφού τον προμήθευσε προηγουμένως με δύο φωτογραφίες, πληρώνοντας και το ποσό των 3.000 δολαρίων Αμερικής. Ο εφεσείων είχε σκοπό να χρησιμοποιήσει το υπό αναφορά διαβατήριο για να εγκατασταθεί σε μια Ευρωπαϊκή χώρα, κατά προτίμηση στην Ολλανδία, για μια καλύτερη ζωή και για να βοηθήσει οικονομικά την οικογένειά του. Μετά από επιστημονικό έλεγχο, διαπιστώθηκαν επεμβάσεις πάνω στο διαβατήριο.
Ο συνήγορος του εφεσείοντα, κατά την αγόρευσή του ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου, έκαμε αναφορά στις προσωπικές και οικογενειακές περιστάσεις του εφεσείοντα, καθώς και στις συνθήκες διάπραξης του αδικήματος. Τόνισε ότι ο εφεσείων γεννήθηκε στο Λίβανο, στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου, πριν 22 χρόνια, σε μια περιοχή που γειτνιάζει με το Ισραήλ. Οι κάτοικοι της περιοχής αυτής, ένεκα του στρατοκρατικού καθεστώτος, αισθάνονται ξένοι στη γη τους. Είναι το πρώτο από 9 [*319]παιδιά μιας πάμπτωχης οικογένειας. Οι γονείς του, λόγω ηλικίας και προβλημάτων υγείας, δεν μπορούν να εργαστούν και είναι ο άνθρωπος ο οποίος πρέπει μόνος του να φροντίσει, σε αυτή τη νεαρή ηλικία, την ανατροφή και τη διατροφή 8 αδελφιών και δύο γονέων. Κάποιοι, εκμεταλλευόμενοι την άσχημη οικονομική κατάσταση της οικογένειάς του και του ιδίου αλλά και τη δυσκολία να βρει δουλειά, του απέσπασαν το ποσό των 3.000 δολαρίων Αμερικής και του πούλησαν την ελπίδα της εγκατάστασης σε Ευρωπαϊκή χώρα, με προοπτική μια καλύτερη ζωή. Του εξήγησαν ότι μπορούσε να έλθει στην Κύπρο με το Ιταλικό διαβατήριο και δεν θα είχε κανένα πρόβλημα. Εφόσον το Ιταλικό διαβατήριο θα είχε σφραγίδα της Κύπρου, εύκολα θα γινόταν δεκτός στην Ευρώπη.
Το πρωτόδικο δικαστήριο επέβαλε ποινή φυλάκισης 12 μηνών στον εφεσείοντα. Όπως αναφέρει στην απόφασή του, στάθμισε από τη μια, τη σοβαρότητα του αδικήματος και την ανάγκη για αποτροπή και από την άλλη, τις προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντα και τους άλλους μετριαστικούς παράγοντες - τη συνεργασία του εφεσείοντα με την αστυνομία, τις οικονομικές δυσκολίες του και το λευκό του μητρώο. Έλαβε καθοδήγηση από τις υποθέσεις Ματούρ κ.α. v. Αστυνομίας (1991) 2 Α.Α.Δ. 36 και Kandiah v. Αστυνομίας (1996) 2 Α.Α.Δ. 324. Στη Ματούρ (πιο πάνω), επικυρώθηκε ποινή φυλάκισης δώδεκα μηνών για τη διάπραξη παρόμοιου αδικήματος. Τονίσθηκε ότι η κατάχρηση της φιλοξενίας, που προσφέρεται σε ξένους υπήκοους στην Κύπρο, προκύπτουσα από τη χρήση πλαστών διαβατηρίων, συνιστά σοβαρό αδίκημα το οποίο δικαιολογεί την επιβολή, ανάλογα, αυστηρών κυρώσεων. Στην Kandiah (πιο πάνω), επικυρώθηκε συντρέχουσα ποινή φυλάκισης δώδεκα μηνών για πλαστογραφία διαβατηρίου, κυκλοφορία πλαστού εγγράφου και για πλαστοπροσωπεία. Κρίθηκε ότι η ποινή δεν ήταν υπερβολική και τονίσθηκε ότι η αποτροπή τέτοιων αδικημάτων, στην περίπτωση της Κύπρου, έχει ιδιαίτερη σημασία.
Με την παρούσα έφεση, ο εφεσείων παραπονείται ότι η πιο πάνω ποινή είναι έκδηλα υπερβολική. Σύμφωνα με τον ευπαίδευτο συνήγορό του, το πρωτόδικο δικαστήριο δεν έδωσε τη δέουσα βαρύτητα στους παράγοντες που είχαν τεθεί ενώπιόν του για μετριασμό της ποινής. Παραγνώρισε τις τραγικές οικογενειακές και οικονομικές περιστάσεις του εφεσείοντα, το λευκό του μητρώο και τη συνεργασία του με την αστυνομία, η οποία οδήγησε στην πλήρη εξιχνίαση του αδικήματος. Στην απουσία της - υποστήριξε ο ευπαίδευτος συνήγορος - η Δημοκρατία θα υπο[*320]βαλλόταν σε τεράστια δαπάνη για να επιτύχει τη διαλεύκανση του επίδικου αδικήματος.
Ο συνήγορος του εφεσείοντα έθεσε υπόψη μας και ένα νέο παράγοντα για μετριασμό της ποινής, ο οποίος δεν μπορούσε να τεθεί ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου γιατί ήταν άγνωστος. Μας είπε ότι, μετά τον εγκλεισμό του εφεσείοντα στις φυλακές, έχει διαπιστωθεί ότι πάσχει από ηπατίτιδα Β. Λόγω της φύσης της ασθένειάς του, ο εφεσείων βρίσκεται συνεχώς στην απομόνωση. Η ευπαίδευτη εκπρόσωπος της εφεσίβλητης επιβεβαίωσε τα πιο πάνω γεγονότα.
Όπως τονίσθηκε στην Ματούρ (πιο πάνω), αυτά τα αδικήματα “έχουν το στοιχείο της σοβαρής παρανομίας και της εξαπάτησης αρχών και ατόμων”. Στοχεύουν στο να καταστήσουν δυνατή τη διακίνηση ανθρώπων με πλαστή ταυτότητα από χώρα σε χώρα. Έχουμε την άποψη πως, ενόψει της φύσης αυτών των αδικημάτων, οι ποινές πρέπει να είναι τέτοιες, που να περιέχουν το στοιχείο της αποτροπής.
Καθώς έχει νομολογηθεί, επέμβαση του Εφετείου στην επιβολή ποινής δικαιολογείται μόνο εφόσον διαπιστωθεί ότι αυτή είναι έκδηλα υπερβολική. Για να καταλήξει το Εφετείο σε ένα τέτοιο συμπέρασμα, το στοιχείο της υπερβολής πρέπει να είναι έκδηλο σε βαθμό που να βρίσκει αντικειμενικό έρεισμα, μετά από το συσχετισμό της ποινής με το σύνολο των περιστατικών της υπόθεσης, περιλαμβανομένου του ατόμου του εφεσείοντα (Βλ. Philippou v. Republic (1983) 2 C.L.R. 245, Σωκράτους v. Δημοκρατίας (1994) 2 Α.Α.Δ. 132, 136 και Παπαδόπουλος v. Δημοκρατίας (1994) 2 Α.Α.Δ. 179, 182).
Αφού λάβαμε υπόψη τη φύση του αδικήματος και το γεγονός ότι προβλεπόμενη από το Νόμο ανώτατη ποινή είναι φυλάκιση τριών ετών, έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εκκαλούμενη ποινή δεν είναι υπερβολική. Δεν έχουμε εντοπίσει οποιοδήποτε σφάλμα στην προσέγγιση του πρωτόδικου δικαστηρίου το οποίο, όπως φαίνεται από την απόφασή του και από το ύψος της ποινής που έχει επιβάλει, έχει δώσει τη δέουσα βαρύτητα σε όλους τους ελαφρυντικούς παράγοντες που είχαν τεθεί ενώπιόν του.
Απομένει να εξεταστεί το θέμα της κατάστασης της υγείας του εφεσείοντα, το οποίο δεν είχε τεθεί ενώπιον του δικαστηρίου, γιατί δεν ήταν σε γνώση του εφεσείοντα. Σύμφωνα με τη νομολογία, ελαφρυντικοί παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να τεθούν [*321]ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου και στους οποίους θα μπορούσε να δοθεί η δέουσα βαρύτητα και να επιδειχθεί επιείκεια, μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της ποινής όταν τίθενται για πρώτη φορά ενώπιον του Εφετείου (Βλ. Ioannou v. Republic (1979) 2 C.L.R. 202, Theodorou v. Police (1979) 2 C.L.R. 191, Constantinou v. Police (1980) 2 C.L.R. 241, Nicolaou v. Republic (1975) 2 C.L.R. 124, Evangelou v. Police (1970) 2 C.L.R. 45).
Έχουμε την άποψη, πως η κατάσταση της υγείας του εφεσείοντα και ο τρόπος έκτισης της ποινής του - βρίσκεται σε απομόνωση - αποτελούν παράγοντες οι οποίοι θα οδηγούσαν σε περαιτέρω μείωση της ποινής του, αν είχαν τεθεί ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου. Αν, λόγω κάποιας σωματικής ανικανότητας ή ασθένειας, η φυλάκιση θα προκαλέσει σε ένα αδικοπραγούντα ταλαιπωρία ασυνήθιστου βαθμού, αυτό επενεργεί σαν ελαφρυντικός παράγοντας (Βλ. R. v. Leatherbarrow [1992] 13 Cr. App. R. (S) 632, R. v. Bernard [1997] 1 Cr. App. R. (S) 135 και R. v. Green [1992] 13 Cr. App. R. (S) 613). Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, η ευπαίδευτη εκπρόσωπος της εφεσίβλητης έχει επιβεβαιώσει τα σχετικά με την κατάσταση της υγείας του εφεσείοντα γεγονότα. Θεωρούμε ότι αυτά τα γεγονότα συνηγορούν υπέρ της μείωσης της ποινής. Συνακόλουθα, η έφεση επιτρέπεται και η ποινή μειώνεται στους εννέα μήνες.
Η έφεση επιτρέπεται. Η ποινή μειώνεται ως ανωτέρω.
H έφεση επιτρέπεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο