(1999) 2 ΑΑΔ 60
[*60]16 Φεβρουαρίου, 1999
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΚΑΛΛΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
ΣΙΔΕΡΗΣ ΙΣΙΔΩΡΟΥ,
Εφεσείων,
v.
1. G. M. CHRISTOFI ENTERPRISES LTD.,
2. ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ,
Εφεσιβλήτων.
(Ποινική Έφεση Aρ. 6375)
Ποινή — Έκδοση επιταγών χωρίς αντίκρυσμα — Εφεσίβλητη 2 διευθύντρια της εφεσίβλητης 1, εταιρείας — Επίδικες επιταγές αποτελούσαν μέρος της αμοιβής του εφεσείοντα, για την κατασκευή ξυλουργικών εργασιών για την μπυραρία της εφεσίβλητης 1 — Εφεσίβλητη 2 ηλικίας 32 ετών και μητέρα βρέφους — Λευκό ποινικό μητρώο — Προβλήματα υγείας — Μεταμέλεια και επιστροφή του ποσού των επιταγών προς τον εφεσείοντα-παραπονούμενο — Εφεσίβλητη 1 αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα — Επιβολή ποινής προστίμου £600 στην 1η κατηγορία και £900 στην 3η κατηγορία στην εφεσίβλητη 1 — Επιβολή συντρέχουσων ποινών φυλάκισης 3 μηνών στη κάθε μια από τις κατηγορίες 2 και 4 με τριετή αναστολή και πρόστιμο £200 στην 2η κατηγορία και £300 στην 4η κατηγορία — Οι εφεσίβλητες καταδικάσθηκαν και σε £500 έξοδα έναντι εξόδων πρωτόδικης διαδικασίας και έφεσης.
Ποινή — Επιμέτρηση — Ελαφρυντικοί παράγοντες — Μεταμέλεια — Αν δεν είναι έγκαιρη δε συνιστά ισχυρό ελαφρυντικό παράγοντα.
Ποινή — Αποτρεπτική ποινή — Πρέπει να επιβάλλεται αναφορικά με τη διάπραξη του αδικήματος της έκδοσης επιταγής άνευ αντικρύσματος ενόψει της έξαρσης στη διάπραξη του αδικήματος αυτού.
Οι εφεσίβλητες 1 και 2 οι οποίες αντιμετώπιζαν κατηγορίες για έκδοση επιταγών άνευ αντικρύσματος, αθωώθηκαν από το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού διαπιστώθηκε ότι οι επιταγές είχαν εξοφληθεί από κάποιο τρίτο πρόσωπο. Ακολούθησε έφεση του εφεσείοντα-παραπο[*61]νουμένου, προς τον οποίο είχαν εκδοθεί οι επιταγές, εναντίον της αθωωτικής απόφασης. Το Εφετείο παραμέρισε την αθωωτική απόφαση και βρήκε ένοχες τις εφεσίβλητες σύμφωνα με το κατηγορητήριο.
Στην αγόρευση του δικηγόρου των εφεσιβλήτων για μετριασμό της ποινής, στην περίπτωση της εφεσίβλητης 2, τονίσθηκαν οι προσωπικές και οικογενειακές της περιστάσεις. Τονίσθηκε πως ήταν άτομο καλού χαρακτήρα, μητέρα βρέφους ηλικίας 4 μηνών και πως μεταμελήθηκε επιστρέφοντας στον εφεσείοντα το ποσό των £5.000 αντικείμενο των επίδικων επιταγών.
Σε σχέση με την εφεσίβλητη εταιρεία, αναφέρθηκε ότι στο παρελθόν αντιμετώπιζε ορισμένα οικονομικά προβλήματα τα οποία επιλύθηκαν με αποτέλεσμα σήμερα να μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η καθυστέρηση στη μεταμέλεια της εφεσίβλητης 2 εξουδετερώνει το ρόλο που διαδραματίζει η μεταμέλεια ως ισχυρός ελαφρυντικός παράγων στην επιμέτρηση της ποινής.
2. Η έκδοση ακάλυπτων επιταγών έχει προσλάβει ανησυχητικές διαστάσεις λόγω της έξαρσης με την οποία διαπράττονται τα αδικήματα αυτά. Οι δοσοληψίες με τη χρήση επιταγών από μέσο για τη διευκόλυνση συναλλαγών, έχουν μετατραπεί σε εργαλείο οικονομικής εκμετάλλευσης, εξαπάτησης και ταλαιπωρίας των θυμάτων. Οι παράγοντες αυτοί συνιστούν επιβαρυντικούς παράγοντες.
3. Ιδιαίτερα επιβαρυντικές στην παρούσα υπόθεση είναι και οι περιστάσεις του αδικήματος. Ο εφεσείων υποβλήθηκε σε δαπάνη και κόπο για την κατασκευή των ξυλουργικών εργασιών για την μπυραρία της εφεσίβλητης 1. Αντί αμοιβής του δόθησαν ακάλυπτες επιταγές και υποβλήθηκε στην ταλαιπωρία και στην δαπάνη δύο δικαστικών διαδικασιών για να εισπράξει την αμοιβή του για την εργασία που είχε προσφέρει.
4. Η συχνότητα στη διάπραξη των αδικημάτων της παρούσας υπόθεσης συνηγορεί υπέρ της επιβολής αποτρεπτικών ποινών.
Επιβάλλεται £600 πρόστιμο στην 1η κατηγορία και £900 στην 3η κατηγορία στην εφεσίβλητη εταιρεία 1. Στην εφεσίβλητη 2 επιβάλλονται συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 3 μηνών στην κάθε μια από τις κατηγορίες 2 και 4 με τριετή αναστολή, δυνάμει του Άρθρου 3 του πε[*62]ρί της Υφ’ Όρον Αναστολής της Εκτελέσεως Ποινής Φυλακίσεως εις Ωρισμένας Περιπτώσεις Νόμου του 1972 (Ν. 95/72). Σύμφωνα με τη Νομολογία, η ποινή αναστολής μπορεί να συνοδεύεται με χρηματική ποινή. Υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, επιβάλλεται στην εφεσίβλητη 2 χρηματική ποινή £200 στην κατηγορία 2 και £300 στην κατηγορία 4. Οι εφεσίβλητες να πληρώσουν στον εφεσείοντα-παραπονούμενο £500 έναντι των εξόδων της πρωτόδικης διαδικασίας και της έφεσης.
H έφεση επιτράπηκε. Διαταγή για επιβολή ποινής και έξοδα ως ανωτέρω.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Pouris a.o. v. Republic (1983) 2 C.L.R. 178,
Kyriakides v. Republic (1983) 2 C.L.R. 94,
Αστυνομία v. Toorac Fashion Ltd (1993) 2 A.A.Δ. 117,
Ηλίας Λάζος Λτδ v. Πετεβιάν (1994) 2 Α.Α.Δ. 61,
Eracleous v. Republic (1984) 2 C.L.R. 441.
Έφεση εναντίον Aθωωτικής Aπόφασης.
Έφεση από το Σιδέρη Iσιδώρου εναντίον της αθωωτικής απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Ποινική Yπόθεση Aρ. 30041/96) με την οποία η Σωκράτους, E.Δ. αθώωσε και απάλλαξε τους κατηγορούμενους στις κατηγορίες για τη διάπραξη του αδικήματος της έκδοσης επιταγών χωρίς αντίκρυσμα κατά παράβαση των Άρθρων 305A(1) και 29 του Ποινικού Kώδικα, Kεφ. 154.
Στ. Aμερικάνος, για τον Eφεσείοντα.
Γ. Iωάννου, για τους Eφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Π. Καλλής.
KAΛΛHΣ, Δ.: Η εφεσίβλητη 1 αντιμετώπισε ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου 2 κατηγορίες (οι κατηγορίες 1 και 3 στο κα[*63]τηγορητήριο) για διάπραξη του αδικήματος της έκδοσης επιταγής χωρίς αντίκρυσμα κατά παράβαση των άρθρων 305(Α)(1) και 29 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 186/96. Η εφεσίβλητη 2 ήταν η διευθύντρια της εφεσίβλητης 1. Αντιμετώπισε 2 κατηγορίες (οι κατηγορίες 2 και 4) για διάπραξη του αδικήματος της συνδρομής εις την έκδοση επιταγής χωρίς αντίκρυσμα κατά παράβαση των άρθρων 20(β) και 305(Α)(1) του Κεφ. 154 (πιο πάνω). Η συνδρομή συνίστατο στην έκδοση των επιταγών, αντικείμενο των κατηγοριών 1 και 3, από την εφεσίβλητη 2, ενώ ήταν διευθύντρια της εφεσίβλητης 1.
Αντικείμενο της κατηγορίας 1 ήταν επιταγή για το ποσό ΛK2000 και της κατηγορίας 3 για το ποσό των ΛΚ3000.
Οι επίδικες επιταγές αποτελούσαν μέρος της αμοιβής του εφεσείοντα, για την κατασκευή ξυλουργικών εργασιών για την μπυραρία Secret’s Pub στη Μοσφιλωτή, η οποία ανήκει στην εφεσίβλητη 1.
Το πρωτόδικο δικαστήριο διαπίστωσε πως οι επίδικες επιταγές είχαν εξοφληθεί από κάποιο τρίτο πρόσωπο και αθώωσε και απάλλαξε τους εφεσίβλητους από τις πιο πάνω κατηγορίες. Ακολούθησε έφεση του εφεσείοντα-παραπονούμενου εναντίον της αθωωτικής απόφασης. Με απόφαση μας ημερ. 14.7.98 παραμερίσαμε την αθωωτική απόφαση και βρήκαμε ένοχους τους εφεσίβλητους σύμφωνα με το κατηγορητήριο (βλ. άρθρο 145(3)(α)(ι) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155). Στη συνέχεια μετά από αίτημα των συνηγόρων των εφεσιβλήτων η υπόθεση ορίσθηκε στις 23.9.98 για αγορεύσεις σε σχέση με την ποινή. Λόγω της απουσίας της εφεσίβλητης 2 στο εξωτερικό για σοβαρούς λόγους υγείας η υπόθεση τέθηκε ενώπιον μας σήμερα.
Αγορεύοντας για μετριασμό της ποινής ο ευπαίδευτος συνήγορος των εφεσιβλήτων έδωσε βαρύτητα στις προσωπικές και οικογενειακές περιστάσεις της εφεσίβλητης 2. Τόνισε πως πρόκειται για άτομο καλού χαρακτήρα, με πανεπιστημιακή μόρφωση και με λευκό ποινικό μητρώο. Είναι ηλικίας 32 ετών και μητέρα βρέφους ηλικίας 4 μηνών. Αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα υγείας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της και έχει ξοδεύσει ποσό της τάξεως των £7500 σε ιατρικά έξοδα. Έχει μεταμεληθεί. Έμπρακτη εκδήλωση της μεταμέλειας της είναι η προσφορά του ποσού των £5000, αντικείμενο των δύο επίδικων επιταγών, προς τον εφεσείοντα-παραπονούμενο. Πρόσφερε το πιο πάνω ποσό στις 12.2.99 στον εφεσείοντα αλλά ο τελευταίος δεν το δέχθηκε. Τελικά το ποσό πληρώ[*64]θηκε στον εφεσείοντα σήμερα.
Σε σχέση με την εφεσίβλητη εταιρεία ο ευπαίδευτος συνήγορος μας ανέφερε ότι στο παρελθόν αντιμετώπιζε ορισμένα οικονομικά προβλήματα λόγω διαφορών μεταξύ των μετόχων της. Σήμερα, όμως, είναι σε θέση να ανταποκριθεί προς τις υποχρεώσεις της.
Τα όσα έχουν τεθεί ενώπιον μας έχουν αναγνωρισθεί από τη Νομολογία σαν μετριαστικοί της ποινής παράγοντες και θα τους δώσουμε τη δέουσα βαρύτητα. Αναφορικά με τη μεταμέλεια πρέπει να πούμε ότι ήλθε πολύ καθυστερημένα. Σε τέτοια δε περίπτωση, καθώς έχει νομολογηθεί, δεν αποτελεί ισχυρό ελαφρυντικό παράγοντα (Βλ. Pouris and Others v. Republic (1983) 2 C.L.R. 178 και Κyriakides v. Republic (1983) 2 C.L.R. 94). Ωστόσο δεν μπορεί να παραβλεφθεί ολότελα. Για το λόγο αυτό θα δοθεί κάποια βαρύτητα στο στοιχείο της μεταμέλειας.
Ένα άλλο στοιχείο που λαμβάνουμε υπόψη είναι η φύση του αδικήματος. Επηρεάζει τις συναλλαγές και την ιδιοκτησία, η δε διάπραξη του είναι εύκολη. Υπονομεύει την κοινωνική, εμπορική και οικονομική ζωή του τόπου. Με βάση τον μεγάλο αριθμό παρόμοιων υποθέσεων που καταχωρούνται στα Επαρχιακά Δικαστήρια διαπιστώνουμε πως τα αδικήματα αυτά βρίσκονται σε έξαρση. Η έκδοση ακάλυπτων επιταγών έχει προσλάβει ανησυχητικές διαστάσεις. Έχει ορθά χαρακτηριστεί οικονομική μάστιγα. Η διάπραξη του αδικήματος, πρέπει να λεχθεί, οφείλεται και στην ευκολία με την οποία οι παραβάτες εξασφαλίζουν από τις τράπεζες βιβλιάρια επιταγών. Χωρίς οποιοδήποτε ηθικό περισπασμό ή αναστολή οι κάτοιχοι των βιβλιαρίων επιταγών εκδίδουν κατά συρροή ακάλυπτες επιταγές. Εκμεταλλεύονται την εμπιστοσύνη που τους εναποθέτουν οι συμπολίτες τους και πολλές φορές την αφέλεια τους. Οι δοσοληψίες με τη χρήση επιταγών από μέσο για τη διευκόλυνση των συναλλαγών έχουν μετατραπεί σε εργαλείο οικονομικής εκμετάλλευσης, εξαπάτησης και ταλαιπωρίας των θυμάτων. Οι παράγοντες αυτοί αποτελούν κατά την κρίση μας επιβαρυντικούς παράγοντες.
Ιδιαίτερα επιβαρυντικές στην παρούσα υπόθεση είναι και οι περιστάσεις του αδικήματος. Ο εφεσείων υποβλήθηκε σε δαπάνη και κόπο για την κατασκευή των ξυλουργικών εργασιών για την μπυραρία της εφεσίβλητης 1. Αντί αμοιβής του δόθηκαν ακάλυπτες επιταγές και υποβλήθηκε στην ταλαιπωρία και στην δαπάνη δύο δικαστικών διαδικασιών για να εισπράξει την αμοιβή του για την εργασία που είχε προσφέρει.
[*65]Ενόψει λοιπόν της συχνότητας του αδικήματος και των επιπτώσεων του στην οικονομική ζωή του τόπου προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για την πάταξη του αδικήματος. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την επιβολή αποτρεπτικών ποινών (Βλ. Αστυνομία ν. Toorac Fashion Ltd (1993) 2 Α.Α.Δ. 117 και Hλίας Λάζος Λτδ ν. Πετεβιάν (1994) 2 Α.Α.Δ. 61).
Έχοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω θεωρούμε ότι η αποτροπή μπορεί να επιτευχθεί με την επιβολή ποινής στερητικής της ελευθερίας. Οι ελαφρυντικοί παράγοντες που έχει επικαλεστεί η εφεσίβλητη 2 δεν είναι ικανοί για να μετατρέψουν το είδος της ποινής. Τονίζουμε πως ενόψει της συχνότητας του αδικήματος η αρμόζουσα ποινή είναι η ποινή φυλάκισης εκτός αν συντρέχουν πολύ εξαιρετικές περιστάσεις.
Αφού έχουμε σταθμίσει κάθε σχετικό παράγοντα επιβάλλουμε τις πιο κάτω ποινές:
Εφεσίβλητη Εταιρεία 1: £600 πρόστιμο στην κατηγορία 1 και £900 στην κατηγορία 3.
Εφεσίβλητη 2: Φυλάκιση 3 μηνών στην κάθε μια από τις κατηγορίες 2 και 4. Οι ποινές να συντρέχουν.
Ωστόσο, αφού ελάβαμε υπόψη τις προσωπικές της περιστάσεις με ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι είναι μητέρα βρέφους 4 μηνών, και πρόσωπο καλού χαρακτήρα και με λευκό ποινικό μητρώο, η οποία, έστω και την τελευταία στιγμή, αποζημίωσε τον παραπονούμενο, στην άσκηση των εξουσιών που μας παρέχονται από το άρθρο 3 του περί της Υφ’ Όρον Αναστολής της Εκτελέσεως Ποινής Φυλακίσεως εις Ωρισμένας Περιπτώσεις Νόμο του 1972 (Ν. 95/72) διατάσσουμε όπως η πιο πάνω ποινή ανασταλεί για περίοδο 3 ετών. Τονίζουμε πως το πιο πάνω άρθρο 3 έχει τροποποιηθεί από το Νόμο 41(Ι)/97.
Στην κρινόμενη περίπτωση το αδίκημα διαπράχθηκε τον Ιούλιο του 1996. Τυγχάνουν, επομένως, εφαρμογής οι διατάξεις του πιο πάνω άρθρου 3 του Νόμου 95/72. Σύμφωνα με την Νομολογία η ποινή αναστολής μπορεί να συνοδεύεται με χρηματική ποινή (Βλ. Eracleous v. Republic (1984) 2 C.L.R. 441).
Υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης επιβάλλουμε στην εφεσίβλητη 2 χρηματική ποινή £200 στην κατηγορία 2 και χρηματική ποινή £300 στην κατηγορία 4.
[*66]Οι εφεσίβλητοι να πληρώσουν στον εφεσείοντα-παραπονούμενο ποσό £500 έναντι των εξόδων της πρωτόδικης διαδικασίας και της έφεσης.
(Tο δικαστήριο εξήγησε σε απλή γλώσσα στην εφεσίβλητη 2 τις συνέπειες της διάπραξης άλλου αδικήματος τιμωρούμενου με φυλάκιση κατά την περιόδο εφαρμογής του πιο πάνω διατάγματος για αναστολή της ποινής φυλάκισης - βλ. άρθρο 3(3) του Νόμου 95/72).
H έφεση επιτρέπεται. Διαταγή για επιβολή ποινής και έξοδα ως ανωτέρω.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο