(2001) 2 ΑΑΔ 259
[*259]6 Απριλίου, 2001
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στές]
ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ Π. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ,
Εφεσείων
ν.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 6762)
Απόδειξη ― Βάρος αποδείξεως σε ποινική υπόθεση ― Η Κατηγορούσα Αρχή φέρει το βάρος αποδείξεως της κατηγορίας πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας ― Καταδικαστική απόφαση για απόπειρα φόνου ακυρώθηκε κατ’ έφεση λόγω έλλειψης επαρκούς απόδειξης.
Ποινική Δικονομία ― Εξουσία Εφετείου να ακυρώσει καταδικαστική απόφαση και να καταδικάσει τον εφεσείοντα για οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα για το οποίο θα μπορούσε να καταδικαστεί από το Δικαστήριο που εκδίκασε βάσει της απόδειξης που προσάχθηκε και να επιβάλει σε αυτόν ποινή ανάλογα ― Ο περί Ποινικής Δικονομίας Νόμος, Κεφ. 155, Άρθρο 145(γ).
Στην υπόθεση αυτή το Κακουργιοδικείο Λεμεσού έκαμε εύρημα ότι ο εφεσείων, ο οποίος αντιμετώπιζε κατηγορία για απόπειρα φόνου, ήταν ο δράστης επεισοδίου στην οδό Αγαρίστης στη Λεμεσό, χωρίς να προβεί σε σύγκριση των επί μέρους στοιχείων των δύο περιπτώσεων. Το Κακουργιοδικείο είχε προηγουμένως απορρίψει αίτημα της Κατηγορούσας Αρχής για τροποποίηση του κατηγορητηρίου ώστε να προστεθούν κατηγορίες σε σχέση με το επεισόδιο στην οδό Αγαρίστης.
Η παρούσα έφεση στρέφεται εναντίον της καταδίκης του εφεσείοντος για το αδίκημα της απόπειρας φόνου.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Δεν υπήρχε ασφαλές έρεισμα για την καταδίκη του εφεσείοντος.
2. Το Εφετείο δεν θα έπραττε εν προκειμένω ορθά, αν ασκούσε την εξουσία που του παρέχεται με το Άρθρο 145(γ) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, και καταδίκαζε τον εφεσείοντα στις κα[*260]τηγορίες τις οποίες το Κακουργιοδικείο δεν επέτρεψε να προστεθούν και τις οποίες, καθώς ο συνήγορος εισηγήθηκε, θα μπορούσε το Κακουργιοδικείο να πρόσθετε αυτεπάγγελτα στο τέλος, βάσει του Άρθρου 85(4) του ίδιου νόμου.
Η έφεση επιτράπηκε. Ο εφεσείων αθωώθηκε και απαλλάχθηκε στην κατηγορία.
Έφεση εναντίον Καταδίκης.
Έφεση από τον κατηγορούμενο εναντίον της απόφασης του Κακουργιοδικείου Λεμεσού, Υπόθεση Αρ. 18459/98, ημερομηνίας 20/7/99, με την οποία βρέθηκε ένοχος και καταδικάστηκε στην κατηγορία για απόπειρα φόνου, κατά παράβαση του άρθρου 214(Α) του Π.Κ. Κεφ. 154, όπως τροποποιήθηκε.
Ε. Ευσταθίου με Θ. Ανδρέου, Δ. Θεοδώρου και Ξ. Ξενοφώντος, για τον Εφεσείοντα.
Π. Κληρίδης, Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάου, Δ.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Προσήφθη εναντίον του εφεσείοντος, με κατηγορητήριο στο Κακουργιοδικείο, κατηγορία για απόπειρα φόνου, κατά παράβαση του άρθρου 214(Α) του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154 όπως τροποποιήθηκε. Το αδίκημα διαπράχθηκε γύρω στις 4.20 π.μ. της 22 Αυγούστου 1998 στην πλατεία Ηρώων στη Λεμεσό όταν το θύμα, ο Αγγελής Χριστοδούλου ο οποίος, έχοντας κλείσει το νυχτερινό κέντρο Brazil Night Club που διατηρούσε εκεί, ετοιμαζόταν να εισέλθει στο παρακείμενο αυτοκίνητό του μαζί με το φίλο του Στέλιο Στέλικα και δύο καλλιτέχνιδες. Ο δράστης πλησίασε σε ελάχιστη απόσταση και φώναξε στο θύμα “Άντζελο γύρνα”. Το θύμα γύρισε το πρόσωπο προς το μέρος του δράστη, η κεφαλή του οποίου ήταν καλυμμένη. Φορούσε κράνος κλειστό μπροστά και από κάτω φορούσε κουκούλα. Μόλις το θύμα τον είδε, ο δράστης πυροβόλησε με δίκαννο κυνηγετικό όπλο. Το θύμα πλήγηκε και έπεσε ανάσκελα στο έδαφος. Υπέστη σοβαρό τραύμα στην ωμοπλάτη. Ο δράστης του είπε τότε “χαρασιό” και τον πλησίασε ακόμα περισσότερο για να ξαναπυροβολήσει. Υπήρξε κάποια μικρή καθυστέρηση ωσάν να υπήρχε [*261]πρόβλημα με το όπλο. Το θύμα αμύνθηκε κλωτσώντας το όπλο. Με δεύτερο όμως πυροβολισμό κτυπήθηκε στο πόδι. Ο δράστης εν συνεχεία απομακρύνθηκε.
Ήταν η θέση της Κατηγορούσας Αρχής ότι ο Αγγελής Χριστοδούλου αναγνώρισε τον εφεσείοντα, τον οποίο γνώριζε πολύ καλά από παιδικής ηλικίας, ως τον δράστη. Και κάλεσε το Κακουργιοδικείο να δεχθεί τη μαρτυρία του ως αξιόπιστη, θετική και ασφαλή. Για την κατηγορία κατέθεσε και ο Στέλιος Στέλικας, αυτόπτης μάρτυρας, ο οποίος επίσης γνώριζε τον εφεσείοντα. Η δική του περιγραφή σχετικά με τη σωματική διάπλαση του δράστη αποσυνέδεε τον εφεσείοντα η δε μαρτυρία του σχετικά με το τι το θύμα του είπε μετά το συμβάν σχετικά με την ταυτότητα του δράστη, έριχνε σκιά στη μαρτυρία του θύματος ότι αναγνώρισε με βεβαιότητα τον δράστη.
Το Κακουργιοδικείο θεώρησε πως στο θέμα της αναγνώρισης ο Αγγελής Χριστοδούλου δεν ήταν ειλικρινής στην εξής σημαντική πτυχή. Κατέθεσε πως όταν ο δράστης τον πλησίασε για να ξαναπυροβολήσει, το κράνος ήταν ανασηκωμένο η δε κουκούλα είχε μεγάλο άνοιγμα που άφηνε ακάλυπτο το πρόσωπο και έτσι είδε πως ήταν ο εφεσείων. Το Κακουργιοδικείο, για λόγους που εξήγησε, δεν δέχθηκε αυτή τη μαρτυρία ως αληθή. Θεώρησε πως ο μάρτυρας απλώς συμπέρανε την ταυτότητα του δράστη από την κορμοστασιά και τη φωνή και παρατήρησε πως η κορμοστασιά δεν αποτελούσε ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ενώ η φωνή, βγαίνοντας μέσα από το κράνος, δεν παρείχε στο μάρτυρα, υπό την αγωνία που τελούσε εκείνη τη στιγμή, ασφαλές κριτήριο για αναγνώριση. Ενόψει τούτου το Κακουργιοδικείο κατέληξε πως δεν υπήρχε ασφαλής αναγνώριση. Ωστόσο, το μέρος της μαρτυρίας του Αγγελή Χριστοδούλου, το οποίο αφορούσε την περιγραφή της σωματικής διάπλασης του δράστη, το Κακουργιοδικείο το δέχθηκε και απέδωσε τη διαφορετική περιγραφή από τον μάρτυρα Στέλιο Στέλικα σε αδυναμία του τελευταίου, λόγω της πίεσης των περιστάσεων, να σχηματίσει ορθή εικόνα.
Η Κατηγορούσα Αρχή προσήγαγε μαρτυρία και για επεισόδιο το οποίο αφορούσε άντρα με παρόμοια αμφίεση, ο οποίος έφερε κουκούλα και κράνος, περίπου μια ώρα αργότερα σε άλλο σημείο της πόλης σε χώρο πολυκατοικίας στην οδό Αγαρίστης, όπως και μαρτυρία ότι άντρας της ίδιας περιγραφής θεάθηκε σε άλλο σημείο της πόλης. Το τελευταίο περιστατικό δεν θα μας απασχολήσει αφού, σύμφωνα με το Κακουργιοδικείο, δεν υπήρχαν στοιχεία τα οποία θα μπορούσαν με ασφάλεια να συνδέσουν τα δύο ώστε να οδηγήσουν σε συμπέρασμα ότι επρόκειτο και στις δύο αυτές περιπτώσεις για το [*262]ίδιο πρόσωπο.
Περιοριζόμαστε σε μόνο το επεισόδιο της οδού Αγαρίστης, σε σχέση με το οποίο το Κακουργιοδικείο κατέληξε, βάσει μαρτυρίας ταύτισης με D.N.A., ότι δράστης εκεί ήταν ο εφεσείων. Ο άντρας στο επεισόδιο της οδού Αγαρίστης φορούσε πράσινες σκούρες φόρμες, μαύρη κουκούλα με τρύπες για τα μάτια, τρύπα για τη μύτη και τρύπα για το στόμα. Κρατούσε κυνηγετικό όπλο με κομμένο το κοντάκι και κάννες πιο κοντές από τις συνηθισμένες. Πάνω από το ένα γόνατο είχε δεμένη θήκη και μέσα μεγάλο μαχαίρι. Όταν εντοπίστηκε να τριγυρνά εκεί από πρόσωπο που διέμενε στην πολυκατοικία, έστρεψε το όπλο εναντίον του. Εκστόμιζε δε στα αγγλικά απειλές εναντίον του Ρόπα και των αδελφών του. Ο Ρόπας, ας σημειωθεί, είναι αδελφός του θύματος, Αγγελή Χριστοδούλου. Το επεισόδιο περιέγραψε με τη μαρτυρία του το εν λόγω πρόσωπο το οποίο τον εντόπισε και το οποίο κρίθηκε καθόλα αξιόπιστο. Δεν χρειάζεται να επεκταθούμε σε λεπτομέρειες.
Ήταν εξ αρχής η θέση της Κατηγορούσας Αρχής ότι το επεισόδιο στην οδό Αγαρίστης, με δράστη τον εφεσείοντα, συνδεόταν λειτουργικά με τα όσα θα έπρεπε να απασχολήσουν για την κατηγορία της απόπειρας φόνου. Διαρκούσης της δίκης, προτού συμπληρωθεί η αντεξέταση του Αγγελή Χριστοδούλου, ο συνήγορος της Κατηγορούσας Αρχής υπέβαλε αίτημα για τροποποίηση του κατηγορητηρίου ώστε να προστεθούν κατηγορίες σε σχέση με το επεισόδιο στην οδό Αγαρίστης. Το αίτημά του, που αναπτύχθηκε μετά τη συμπλήρωση της κατάθεσης του μάρτυρα και στο οποίο η Υπεράσπιση έφερε ένσταση, ήταν για την προσθήκη των εξής τεσσάρων κατηγοριών τις οποίες παραθέτουμε:
“ 2η Κατηγορία
Έκθεση Αδικήματος
Μεταφορά κυνηγετικού όπλου κατά τη διάρκεια κλειστής περιόδου κυνηγίου χωρίς την άδεια του Επάρχου κατά παράβαση του άρθρου 7 (1) (α) (i ) (6) (α) του περί Πυροβόλων Όπλων Νόμου (Νόμος 38/1974)
Λεπτομέρειες Αδικήματος
Ο κατηγορούμενος την 22 Αυγούστου 1998 στη Λεμεσό της Επαρχίας Λεμεσού μετέφερε δίκαννο κυνηγετικό όπλο αγνώστου αριθμού κατά τη διάρκεια κλειστής περιόδου κυνηγίου χωρίς την άδεια του Επάρχου.
[*263]
3η Κατηγορία
Έκθεση Αδικήματος
Πρόσωπο που έχει το πρόσωπο καλυμμένο με προσωπίδα με σκοπό τη διάπραξη κακουργήματος κατά παράβαση του άρθρου 296(ε) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154.
Λεπτομέρειες Αδικήματος
Ο κατηγορούμενος την 22 Αυγούστου 1998 στη Λεμεσό της Επαρχίας Λεμεσού είχε το πρόσωπο καλυμμένο με προσωπίδα με σκοπό τη διάπραξη κακουργήματος δηλ. να φονεύσει τον Ιερόθεο Χριστοδούλου άλλως Ρόπα από τη Λεμεσό.
4η Κατηγορία
Έκθεση Αδικήματος
Πρόσωπο που βρίσκεται σε κτίριο κατά τη διάρκεια της νύχτας με σκοπό τη διάπραξη κακουργήματος κατά παράβαση του άρθρου 296 (στ) του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154.
Λεπτομέρειες Αδικήματος
Ο κατηγορούμενος την 22 Αυγούστου 1998 στη Λεμεσό της Επαρχίας Λεμεσού βρέθηκε σε κτίριο στη οδό Αγαρίστης στη Λεμεσό κατά τη διάρκεια της νύχτας με σκοπό τη διάπραξη κακουργήματος δηλ. να φονεύσει τον Ιερόθεο Χριστοδούλου άλλως Ρόπα από τη Λεμεσό.
5η Κατηγορία
Έκθεση Αδικήματος
Οπλοφορία για διέγερση τρόμου κατά παράβαση των άρθρων 2 και 89 του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154.
Λεπτομέρειες Αδικήματος
Ο κατηγορούμενος την 22 Αυγούστου 1998 στη Λεμεσό της Επαρχίας Λεμεσού δημόσια και χωρίς νόμιμη αιτία μετέφερε επιθετικό όπλο δηλ μαχαίρι με τρόπο που προκαλούσε τρόμο σε άλλο.
6η Κατηγορία
[*264]Έκθεση Αδικήματος
Οπλοφορία για διέγερση τρόμου κατά παράβαση των άρθρων 2 και 89 του Ποινικού Κώδικα Κεφ. 154.
Λεπτομέρειες Αδικήματος
Ο κατηγορούμενος την 22 Αυγούστου 1998 στη Λεμεσό της Επαρχίας Λεμεσού δημόσια και χωρίς νόμιμη αιτία μετέφερε επιθετικό όπλο δηλ δίκαννο κυνηγετικό όπλο με τρόπο που προκαλούσε τρόμο σε άλλο.”
Το Κακουργιοδικείο απέρριψε το αίτημα. Έκρινε, σε ό,τι αφορούσε τις προτεινόμενες κατηγορίες 3 και 4, ότι:
“Θα ήταν καταπιεστικό για τον κατηγορούμενο, θα του προκαλούσε ταλαιπωρία επηρεάζοντας ταυτόχρονα τα δικαιώματά του αν ήταν υποχρεωμένος να υπερασπίζεται για σειρά γεγονότων που έλαβαν χώρα σύμφωνα πάντοτε με την Κατηγορούσα Αρχή σε άλλους τόπους και χρόνους και αφορούσαν διαφορετικά πρόσωπα. Ελλοχεύει επίσης ο κίνδυνος προκατάληψης εναντίον του κατηγορούμενου.”
Ως προς τις υπόλοιπες προτεινόμενες κατηγορίες το Κακουργιοδικείο σημείωσε, πέραν των εν λόγω αντιρρήσεων, ότι τις θεωρούσε ήσσονος σημασίας και επομένως δεν θα έπρεπε να ενταχθούν για εκδίκαση στην υπό εξέλιξη διαδικασία.
Ωστόσο, και παρά την ένσταση της Υπεράσπισης, το Κακουργιοδικείο επέτρεψε στην Κατηγορούσα Αρχή να προσαγάγει εκτενή μαρτυρία αναφορικά με το επεισόδιο στην οδό Αγαρίστης. Μετά το πέρας της υπόθεσης της Κατηγορούσας Αρχής, επαναλήφθηκε το αίτημα για τροποποίηση. Ο συνήγορος της Κατηγορούσας Αρχής υπέβαλε στο Κακουργιοδικείο ότι εφόσον εν τέλει θεώρησε τη μαρτυρία για το επεισόδιο στην οδό Αγαρίστης σχετική και την επέτρεψε, δεν δικαιολογείτο πλέον η άποψη ότι η συμπερίληψη εκείνου του επεισοδίου στην υπόθεση θα επηρέαζε δυσμενώς την Υπεράσπιση. Επεσήμανε δε τη μακρά αντεξέταση που υπέστησαν μάρτυρες οι οποίοι κατέθεσαν σε σχέση με την πτυχή που αφορούσε την αναγνώριση του εφεσείοντος με γενετική ταύτιση (D.N.A.) και πρόσθεσε πως, αν υπήρχε ο,τιδήποτε άλλο που η Υπεράσπιση θα επιθυμούσε να διερευνήσει με αντεξέταση, υπήρχε η δυνατότητα επανάκλησης των μαρτύρων. Υπήρξε και πάλι ένσταση. Το Κακουργιοδικείο, για τους ίδιους όπως και πριν λόγους, απέρριψε το αίτημα.
[*265]
Στο τέλος λοιπόν, παρότι το Κακουργιοδικείο δεν επέτρεψε την τροποποίηση του κατηγορητηρίου, προέβη σε ευρήματα που είχαν ως άξονα ότι δράστης του επεισοδίου στην οδό Αγαρίστης ήταν ο εφεσείων και είχαν ως εκ τούτου άμεση σχέση με τα όσα θα ετίθεντο με τις προταθείσες κατηγορίες. Αυτά τα ευρήματα το Κακουργιοδικείο τα αντίκρυσε βέβαια με αναφορά μόνο στις ανάγκες της κατηγορίας για απόπειρα φόνου. Και εν τέλει απέβησαν κρίσιμα. Το Κακουργιοδικείο, αναφερόμενο στον εφεσείοντα, κατέληξε ότι:
“1. η παρουσία του στη Λεμεσό τις συγκεκριμένες ώρες, ήτοι πριν και αμέσως μετά τη διάπραξη του εγκλήματος,
2. η χρονική δυνατότητα που είχε να διαπράξει αυτό το έγκλημα,
3. ο τρόπος που ήταν ντυμένος φορώντας κουκούλα και κράνος που έκρυβαν το πρόσωπό του και η κατοχή από αυτόν δίκαννου κυνηγετικού όπλου μία ώρα και 5 λεπτά περίπου μετά τη διάπραξη του εγκλήματος,
4. οι απειλές που εξέφραζε οπλισμένος ότι θα σκοτώσει τον Ρόπα, και τους αδελφούς του,
5. τα ψέματα του κατηγορούμενου ως προς τις κινήσεις του,
συνιστούν κρίκους περιστατικής μαρτυρίας που συνδέουν τον κατηγορούμενο με το έγκλημα αποκλειομένου οποιουδήποτε άλλου συμπεράσματος ως λογικού. Έχοντας εξετάσει το σύνολο της περιστατικής μαρτυρίας που μόλις έχουμε εκθέσει καταλήγουμε ότι οδηγούν κατά τρόπο συντριπτικό σε ένα και μόνο λογικό συμπέρασμα: ότι ο κατηγορούμενος και το πρόσωπο που πυροβόλησε δύο φορές με κυνηγετικό όπλο εξ επαφής τον Αντζελή, είναι ένα και το αυτό άτομο. Είναι με απλά λόγια ο κατηγορούμενος ο δράστης του εγκλήματος.”
Με δεδομένο ότι ο εφεσείων ήταν ο δράστης του επεισοδίου στην οδό Αγαρίστης, είναι νομίζουμε προφανές ότι η ταύτισή του με τον δράστη της απόπειρας φόνου δεν θα μπορούσε εν προκειμένω να γινόταν παρά μόνο με αναφορά σε σύγκριση των επί μέρους στοιχείων των δύο περιπτώσεων. Αυτό, στην παρούσα περίπτωση, δεν έγινε. Ούτε και μας φαίνεται πως θα μπορούσε, ενόψει των αντίστοιχων στοιχείων όπως προέκυψαν από τη μαρτυρία, να απέδιδε θετικά για την κατηγορία αποτελέσματα. Η μαρτυρία αναφορικά με τα επί μέρους παρουσίαζε κάποιες διαφορές, στις οποίες ο συνήγορος του εφεσείοντος απέδωσε ιδιαίτερη σημασία. Όμως και χωρίς οποιαδήποτε κτυπητή διαφορά θα χρειάζονταν κάποια ιδιάζοντα επί μέρους στοιχεία για σύνδεση. Εκείνο εν τέλει που απέμενε εδώ ήταν μόνο τα αδρά στοιχεία, της κουκούλας, του κράνους και του κυνηγετι[*266]κού όπλου χωρίς συσχετισμό με τις λεπτομέρειες.
Ο συνήγορος της Κατηγορούσας Αρχής, ο οποίος χειρίστηκε την υπόθεση και πρωτόδικα, αναγνώρισε κατά τη συζήτηση της έφεσης ότι αυτά δεν αποτελούσαν ικανοποιητική απόδειξη πως επρόκειτο για το ίδιο πρόσωπο. Επίσης αναγνώρισε ότι τα ψεύδη τα οποία ο εφεσείων προέβαλε και τα οποία αφορούσαν βασικά στις κινήσεις του κατά τον ουσιώδη χρόνο, θα μπορούσαν να αποδοθούν και σε προσπάθεια να απομακρύνει τον εαυτό του από το επεισόδιο της οδού Αγαρίστης και έτσι δεν συνδέονταν απαραιτήτως με την κατηγορία της απόπειρας φόνου. Αυτές οι τοποθετήσεις, σε σχέση με τις οποιες έγιναν και παρατηρήσεις από την έδρα, είναι ορθές. Καταλήγουμε πως δεν υπήρχε ασφαλές έρεισμα για την καταδίκη του εφεσείοντος.
Ο συνήγορος της Κατηγορούσας Αρχής μας κάλεσε, ενόψει της έλλειψης επαρκούς απόδειξης στην κατηγορία για απόπειρα φόνου, να ασκήσουμε την εξουσία που μας παρέχει το άρθρο 145(γ) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, και να καταδικάσουμε τον εφεσείοντα στις κατηγορίες τις οποίες το Κακουργιοδικείο δεν επέτρεψε να προστεθούν και τις οποίες, καθώς ο συνήγορος εισηγήθηκε, θα μπορούσε το Κακουργιοδικείο να πρόσθετε αυτεπάγγελτα στο τέλος, βάσει του άρθρου 85(4) του ίδιου νόμου. Πέρα από ο,τιδήποτε άλλο, δεν θα ήταν εν προκειμένω ορθό, κατά την άποψή μας, να ασκήσουμε τέτοια εξουσία ώστε να καταδικάσουμε τώρα τον εφεσείοντα για αδικήματα σε σχέση με τα οποία, με ενδιάμεσες αποφάσεις του Κακουργιοδικείου, γνώριζε πως δεν απασχολούσαν για να κριθεί σε αυτή την υπόθεση.
Η έφεση επιτυγχάνει. Ο εφεσείων αθωώνεται και απαλλάσσεται στην κατηγορία.
Η έφεση επιτυγχάνει. Ο εφεσείων αθωώνεται και απαλλάσσεται στην κατηγορία
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο