(2003) 2 ΑΑΔ 381
[*381]25 Αυγούστου, 2003
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΑΡΕΣΤΗΣ, Δ/στές]
ALEXEY NABOKOV,
Εφεσείων,
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 7489)
Ποινή ― Διάρρηξη και κλοπή ― Εφεσείων, φοιτητής, πολύ νεαράς ηλικίας με λευκό ποινικό μητρώο, διεδραμάτισε ρόλο ήσσονος σημασίας στη διάπραξη του αδικήματος ― Άμεση παραδοχή και συνδρομή στη διαλεύκανση του αδικήματος ― Επιβολή ποινής φυλάκισης τεσσάρων μηνών ― Μειώθηκε κατ’ έφεση σε ποινή φυλάκισης δύο μηνών, ενόψει των ιδιαζόντων ατομικών περιστατικών του εφεσείοντος - τα οποία δεν είχαν τεθεί ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου με έκθεση κοινωνικής έρευνας - σε συνδυασμό με τον περιθωριακό του ρόλο στη διάπραξη του αδικήματος.
Ποινή ― Εξατομίκευση ― Η διαδικασία της εξατομίκευσης δεν πρέπει να οδηγεί στην εξουδετέρωση του αποτρεπτικού χαρακτήρα της ποινής.
Ποινή ― Αποτρεπτική ποινή ― Ενδείκνυται η επιβολή αποτρεπτικής ποινής στη διάπραξη αδικημάτων διάρρηξης και κλοπής ενόψει της σοβαρότητας και της έξαρσης στη διάπραξή τους.
Τη νύκτα της 25ης Ιουνίου, 2003, ο εφεσείων, ο οποίος δεν είχε συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, με δύο Ρώσσους συμπατριώτες του και ένα Γεωργιανό, διέρρηξαν εστιατόριο και έκλεψαν από αυτό ποσότητα φρέσκων ψαριών, οινοπνευματώδη ποτά, τσιγάρα και μια φιάλη γκαζιού, συνολικής αξίας £287,47.
Ο εφεσείων προσβάλλει με την παρούσα έφεση την ποινή των τεσσάρων μηνών φυλάκισης, που του επιβλήθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού για το αδίκημα της διάρρηξης και κλοπής.
Ο εφεσείων υποστήριξε ότι η ποινή που του επιβλήθηκε ήταν έκ[*382]δηλα υπερβολική ενόψει των ακόλουθων γεγονότων:
1. Η απόφαση για τη διενέργεια της διάρρηξης δεν ήταν προγραμματισμένη αλλά λήφθηκε κατά το τέλος νυκτερινής εξόδου των τεσσάρων φίλων και αφού είχαν καταναλώσει ποσότητα οινοπνευματωδών ποτών.
2. Η απόφαση για τη διάπραξη του αδικήματος λήφθηκε από τα άλλα τρία μέλη της παρέας.
3. Ο ρόλος του ήταν περιορισμένος αφού είχε αναλάβει μόνο το ρόλο του διακομιστή των διαρρηκτών και των κλαπέντων.
Ο εφεσείων υποστήριξε επίσης ότι δεν είχαν ληφθεί υπόψη οι ιδιάζουσες προσωπικές του συνθήκες, που εσχετίζονταν με το πρόγραμμα των σπουδών του, το οποίο η επιβληθείσα ποινή αναπόφευκτα θα ανακόψει.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η αυστηρότητα, με την οποία αντιμετωπίζονται σοβαρά αδικήματα, δεν αμβλύνει την υποχρέωση εξατομίκευσης της ποινής. Όμως η διαδικασία της εξατομίκευσης δεν πρέπει να οδηγεί στην εξουδετέρωση του αποτρεπτικού χαρακτήρα της ποινής.
2. Η επιλογή της φυλάκισης, ως του μέσου τιμωρίας των παραβατών στην εξεταζόμενη υπόθεση, περιλαμβανομένου του νεαρού εφεσείοντος, δεν μπορεί να κριθεί εσφαλμένη.
3. Η απουσία έκθεσης κοινωνικής έρευνας στέρησε το Δικαστήριο της δυνατότητας να λάβει γνώση πτυχών της πορείας του εφεσείοντος και ιδιαζόντων περιστατικών, τα οποία εύλογα θα προσμετρούσαν στον καθορισμό του ύψους της ποινής φυλάκισής του.
4. Τα ιδιάζοντα ατομικά περιστατικά του εφεσείοντος, σε συνδυασμό με τον περιθωριακό ρόλο του στη διάπραξη του αδικήματος, καθιστούν την επιβληθείσα ποινή προδήλως υπερβολική. Υπό το φως της διαπίστωσης αυτής, δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου και, κατ’ αντιστοιχία, η μείωση της ποινής σε δύο μήνες φυλάκιση.
Η έφεση επιτράπηκε.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Φιλίππου ν. Αστυνομίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 228,
[*383]Jenkinson v. Police (1983) 2 C.L.R. 295,
Koukos v. Police (1986) 2 C.L.R. 1,
Ioannou v. Police (1986) 2 C.L.R. 149,
Γ. Εισαγγελέας ν. Cham και Άλλων (1993) 2 Α.Α.Δ. 129,
Παναγίδης ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 104,
Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 224.
Έφεση εναντίον Ποινής.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, (Υπόθ. Αρ. 9899/03), ημερ. 21/7/2003, με την οποία του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών για το αδίκημα της διάρρηξης και κλοπής στα οποία καταδικάστηκε, ως ποινής έκδηλα υπερβολικής.
Χρ. Χατζηλοΐζου για τον Εφεσείοντα.
Κ. Λοΐζου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Ο Εφεσείων είναι παρών.
Cur. adv. vult.
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Πρόεδρος Γ.Μ. Πικής.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Ο εφεσείων προσβάλλει την ποινή των τεσσάρων μηνών φυλάκισης, που του επιβλήθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού για το αδίκημα της διάρρηξης και κλοπής.
Μετά τη νυκτερινή του έξοδο, στις 25 Ιουνίου, 2003, με δύο Ρώσους συμπατριώτες του και ένα Γεωργιανό, η ομάδα διέρρηξε εστιατόριο και έκλεψε από αυτό ποσότητα φρέσκων ψαριών, οινοπνευματώδη ποτά, τσιγάρα και μια φιάλη γκαζιού, συνολικής αξίας £287,47.
Παραπονείται ο εφεσείων ότι δεν αποδόθηκε η δέουσα βαρύτητα στον ήσσονος σημασίας ρόλο που διαδραμάτισε στη διάπραξη του αδικήματος. Σύμφωνα με τα περιβάλλοντα την υπόθεση γεγονότα, η απόφαση για τη διενέργεια της διάρρηξης λήφθηκε κατά το τέλος της νυκτερινής εξόδου των τεσσάρων φίλων και αφού είχαν καταναλώσει ποσότητα οινοπνευματωδών ποτών. Η απόφαση για τη διάπραξη του αδικήματος λήφθηκε από τα άλλα τρία μέλη της παρέας. Παρά τις αρχικές του ενστάσεις, ο εφεσείων ενέδωσε στις παροτρύνσεις των εταίρων του και συμφώνησε να συνδράμει στο εγκληματικό εγχείρημα, αναλαμβάνοντας το ρόλο του διακομιστή των διαρρηκτών και των κλαπέντων αντικειμένων. όπως και έπραξε.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε, ως φαίνεται από το κείμενο της απόφασής του, σωστά το ρόλο του εφεσείοντος στη διάπραξη του εγκλήματος, χαρακτηρίζοντάς τον ως μικρότερης σημασίας σε σύγκριση με εκείνο των συγκατηγορουμένων του. Σημείωσε, επίσης, το νεαρό της ηλικίας του. Κατά το χρόνο διάπραξης του αδικήματος, ο εφεσείων δεν είχε ακόμη συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του. Οι συγκατηγορούμενοί του ήταν ηλικίας 25, 23 και 35 ετών, αντίστοιχα.
Στην απόφαση του Δικαστηρίου γίνεται επίσης αναφορά στην άμεση παραδοχή του εφεσείοντος μετά τη σύλληψή του και στην, καθ’ όλα, συνδρομή του στη διαλεύκανση του αδικήματος.
Η απόφαση του Δικαστηρίου να επιβάλει ποινή φυλάκισης, παρά το λευκό ποινικό μητρώο όλων των καταδικασθέντων και την ηλικία του εφεσείοντος, ειδικά, αιτιολογείται επί μακρόν. Γίνεται αναφορά σε σειρά δικαστικών αποφάσεων, που τείνουν να καταδείξουν ότι δικαιολογείται ποινή φυλάκισης και σε νεαρά άτομα που για πρώτη φορά διώκονται για εγκληματικές πράξεις, εφόσον τούτο επιβάλλεται από τη σοβαρότητα του αδικήματος και την ανάγκη αποτροπής αδικημάτων που ευρίσκονται σε έξαρση*. Στη Φιλίππου ν. Αστυνομίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 228, το Εφετείο ενέκρινε ποινή φυλάκισης εννέα μηνών σε στρατιώτη, ηλικίας 18 ετών, για αδικήματα διάρρηξης και κλοπής.
Η σοβαρότητα εγκλημάτων διάρρηξης και κλοπής, σε συνάρτηση με την εξάπλωση εγκλημάτων αυτής της κατηγορίας, υπογραμμίζεται σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι οποίες απολήγουν στην επιβολή ποινών φυλάκισης.
Στη Γ. Εισαγγελέας v. Cham & άλλων (1993) 2 A.A.Δ. 129, αδικήματα διάρρηξης και κλοπής κατέστησαν, ως χαρακτηρίζε[*385]ται, «... μάστιγα για την κυπριακή κοινωνία ...», η οποία δεν μπορεί να αφεθεί ανέλεγκτη.
Το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του Εφετείου στην Παναγίδη ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 104, συνοψίζει την κρατούσα κατάσταση, όπως και το καθήκον της Δικαιοσύνης, προς διαφύλαξη της έννομης τάξης:- (σελ. 105-106)
«Η θλιβερή διαπίστωση είναι πως τα τελευταία χρόνια το έγκλημα στην Κύπρο παρουσιάζει αυξητική τάση. Οι κλοπές, οι διαρρήξεις και άλλα ομοειδή αδικήματα είναι στην πρώτη γραμμή της εγκληματικότητας χωρίς να δείχνουν σημεία κάμψης. Σημειώνεται, αντίθετα, έξαρση. Τα δικαστήρια αντιμετώπισαν τέτοια εγκλήματα με αυστηρότητα γιατί προκαλούν ρήγματα στην έννομη τάξη και διαβίωση και διαβρώνουν συνάμα το αίσθημα ασφαλείας του πολίτη.» (απόφαση Νικήτα, Δ.).
Η αυστηρότητα, με την οποία αντιμετωπίζονται σοβαρά αδικήματα, δεν αμβλύνει την υποχρέωση εξατομίκευσης της ποινής, πλην, ως υποδεικνύεται στην Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (1989) 2 Α.Α.Δ. 224: «Η διαδικασία της εξατομίκευσης δεν πρέπει να οδηγεί στην εξουδετέρωση του αποτρεπτικού χαρακτήρα της ποινής.» - (σελ 228).
Η επιλογή της φυλάκισης, ως του μέσου τιμωρίας των παραβατών στην υπόθεση που εξετάζουμε, περιλαμβανομένου του νεαρού εφεσείοντος, δεν μπορεί να κριθεί ως εσφαλμένη. Προβληματίζει η ευκολία με την οποία αποφασίστηκε η διάπραξη του εγκλήματος και ακόμα περισσότερο το γεγονός ότι η εγκληματική πράξη ήταν το επιστέγασμα της νυκτερινής εξόδου των φίλων για να διασκεδάσουν.
Παραπονείται ο εφεσείων ότι, στον καθορισμό της ποινής φυλάκισης και του ύψους της, δε λήφθηκαν υπόψη οι ιδιάζουσες προσωπικές του συνθήκες, σχετιζόμενες με το πρόγραμμα των σπουδών του, το οποίο η τετράμηνη ποινή φυλάκισης που του επιβλήθηκε αναπόφευκτα θα ανακόψει.
Ο εφεσείων είναι φοιτητής της Λογιστικής στο εκπαιδευτικό ίδρυμα Intercollege. Περάτωσε με επιτυχία το πρώτο έτος των σπουδών του και προάχθηκε στο δεύτερο, το οποίο αρχίζει στις 24 Σεπτεμβρίου, 2003. Στον παράγοντα αυτό το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν απέδωσε καμία βαρύτητα. άλλωστε, όπως αναφέρει στην απόφασή του, δεν του ζητήθηκε, ούτε το ίδιο αναζήτησε έκθεση κοινω[*386]νικής έρευνας, με το δικαιολογητικό ότι οι κατηγορούμενοι δε διαμένουν στην Κύπρο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εντούτοις, ο εφεσείων και η οικογένειά του είναι κάτοικοι Κύπρου για πολύ καιρό. Εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο, όπου ο πατέρας του διευθύνει υπεράκτια εταιρεία, πριν από πέντε χρόνια. Η απουσία έκθεσης κοινωνικής έρευνας στέρησε το Δικαστήριο της δυνατότητας να λάβει γνώση πτυχών της πορείας του εφεσείοντος και ιδιαζόντων περιστατικών, τα οποία εύλογα θα προσμετρούσαν στον καθορισμό του ύψους της ποινής φυλάκισής του.
Τα ιδιάζοντα ατομικά περιστατικά του εφεσείοντος, σε συνδυασμό με τον περιθωριακό ρόλο του στη διάπραξη του αδικήματος, καθιστούν την ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών προδήλως υπερβολική. Υπό το φως αυτής της διαπίστωσης, δικαιολογείται η επέμβασή μας και, κατ’ αντιστοιχία, η μείωση της ποινής σε δύο μήνες φυλάκιση.
Η ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών παραμερίζεται και υποκαθίσταται με ποινή φυλάκισης δύο μηνών.
H έφεση επιτρέπεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο