(2004) 2 ΑΑΔ 489
[*489]30 Σεπτεμβρίου, 2004
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
1. ZULFIGAR ALI RANA,
2. HASSAN GHULAM FAREED,
Εφεσείοντες,
v.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινικές Εφέσεις Αρ. 7446, 7447)
Ποινή ― Βιασμός ― Δύο νεαροί φοιτητές ηλικίας 23 ετών από το Πακιστάν βίασαν νεαρή τουρίστρια μετά από γλέντι σε νυκτερινά κέντρα ― Χρήση βίας και απειλών προκειμένου να την αναγκάσουν να συγκατανεύσει στις ορέξεις τους ― Λευκό ποινικό μητρώο ― Έλλειψη προσχεδιασμού ― Επιβολή ποινής φυλάκισης επτά ετών ― Επικυρώθηκε κατ’ έφεση.
Απόδειξη ― Αξιοπιστία μαρτύρων ― Αξιολόγηση αξιοπιστίας μαρτύρων ― Αποτελεί κατ’ εξοχήν έργο του πρωτόδικου Δικαστηρίου ― Προϋποθέσεις επέμβασης του Εφετείου.
Ποινή ― Ίση μεταχείριση συγκατηγορουμένων ― Επιβολή ίσης ποινής φυλάκισης σε κατηγορουμένους που καταδικάσθηκαν για βιασμό ― Κατά πόσο παραβιάσθηκε η αρχή της ίσης μεταχείρισης.
Ποινή ― Αποτρεπτική ποινή ― Ενδείκνυται η επιβολή αποτρεπτικής ποινής σε σεξουαλικά αδικήματα, ενόψει της ιδιαίτερης σοβαρότητάς τους ως εγκλημάτων βίας, τα οποία όχι μόνο στρέφονται κατά των ηθών αλλά και γιατί προσβάλλουν την προσωπικότητα του θύματος.
Απόδειξη ― Μάρτυρες ― Κλήση μαρτύρων ― Διακριτική ευχέρεια της Κατηγορούσας Αρχής και του Κακουργιοδικείου για κλήση μαρτύρων των οποίων τα ονόματα εμφαίνονται στο κατηγορητήριο.
Οι εφεσείοντες κρίθηκαν ένοχοι από το Κακουργιοδικείο σε κατηγορία βιασμού της τουρίστριας Sarah Anne Smyth, 24 χρόνων, από την Ιρλανδία και τους επιβλήθηκε ποινή επταετούς φυλάκισης.
[*490]Σύμφωνα με τα γεγονότα της υπόθεσης, όπως διαπιστώθηκαν από το Κακουργιοδικείο, η παραπονούμενη ήλθε στην Κύπρο στις 10.6.2002 για διακοπές στην Αγία Νάπα. Γύρω στις 9.00 το βράδυ έφαγε με τη φίλη της Loraine Hogan σε εστιατόριο στην Αγία Νάπα. Ακολούθως μέχρι τις 12.30-1.00 π.μ. της 11.6.2002 κατανάλωσαν αρκετά οινοπνευματώδη ποτά σε διάφορες μπυραρίες. Στη συνέχεια επισκέφθηκαν το κέντρο Castle Club όπου έμειναν μέχρι που έκλεισαν τα φώτα και σταμάτησε η μουσική. Βγαίνοντας από το Castle Club κατευθύνθηκαν σε σνάκ-μπαρ απέναντι από το κέντρο και από εκεί απομακρύνθηκαν με δύο άντρες, τους εφεσείοντες. Ο εφεσείων 1 οδήγησε την παραπονούμενη σε σπίτι όπου διέμενε με τον εφεσείοντα 2. Το εσωτερικό του σπιτιού ήταν σκοτεινό. Σε ένα από τα δύο δωμάτια του σπιτιού, η παραπονούμενη αντιλήφθηκε τη φίλη της L. Hogan να βρίσκεται ξαπλωμένη στο πάτωμα ακίνητη. Της φάνηκε νεκρή. Φοβήθηκε και άρχισε να ουρλιάζει. Τότε ο εφεσείων 1 την οδήγησε σε παρακείμενο δωμάτιο, την έσπρωξε στο πάτωμα την κτύπησε στο πρόσωπο και της έκλεισε το στόμα με το χέρι του, ενώ με το άλλο χέρι της έκαμε μια χειρονομία που υποδηλούσε ότι θα της έκοβε το λαιμό. Στη συνέχεια άρχισε να της βγάζει τα ρούχα ενώ ταυτόχρονα τη κτυπούσε. Η παραπονούμενη είπε “Εντάξει, εντάξει κάνε ότι θέλεις” και ο εφεσείων με βίαιο τρόπο ήλθε σε συνουσία μαζί της αφού προηγουμένως έσπρωξε το σε στύση πέος του μέσα στο στόμα της. Σε λίγο μπήκε στο δωμάτιο ο εφεσείων 2. Ο ένας από τους δύο εφεσείοντες την κάθισε στα γόνατά του και άρχισε να πιέζει το σε στήση πέος του στον πρωκτό της με βία. Η παραπονούμενη άρχισε και πάλι να ουρλιάζει από πόνο. Τότε ο εφεσείων 2 ξάπλωσε γυμνός στο πάτωμα και της ζήτησε να καθήσει πάνω στο πέος του. Ο εφεσείων 1 στεκόταν δίπλα. Αυτή συμμορφώθηκε από φόβο. Ο εφεσείων 2 πίεσε το πέος του βίαια μέσα στον κόλπο της. Αυτό συνεχίστηκε για ένα-δύο λεπτά. Σε κάποιο στάδιο οι εφεσείοντες σταμάτησαν απότομα. Ένας από αυτούς τη βοήθησε να φορέσει τα ρούχα της, ακολούθως δε κατευθύνθηκαν προς την έξοδο του σπιτιού. Βγαίνοντας η παραπονούμενη διαπίστωσε ότι η L. Hοgan δε βρισκόταν στο άλλο δωμάτιο. Ακολούθως μπήκαν σε αυτοκίνητο, και αφού την εκφόβισαν ότι θα την σκότωναν αν έλεγε τίποτε σε κανένα, την κατέβασαν σε ένα έρημο τόπο.
Οι εφεσείοντες έδωσαν ένορκο μαρτυρία. Αφού παραδέχθηκαν ότι, στις 11.6.2002 ήλθαν σε σεξουαλική επαφή με την παραπονούμενη, πρόβαλαν τον ισχυρισμό ότι αυτό έγινε με τη συγκατάθεσή της αλλά και με την έντονη επιθυμία της. Το Κακουργιοδικείο απέρριψε τον ισχυρισμό αυτό.
Η έφεση στρέφεται εναντίον της καταδίκης και της επιβληθείσας ποινής. Οι εφεσείοντες πρόβαλαν του ακόλουθους λόγους έφεσης:
1. Η ετυμηγορία του Κακουργιοδικείου περί ενοχής τους είναι επισφα[*491]λής για το λόγο ότι στηρίζεται κυρίως, αν μη αποκλειστικά, στη μαρτυρία της παραπονούμενης. Και τούτο γιατί η μαρτυρία της παραπονούμενης είναι αναξιόπιστη, μεμειγμένη με φαντασιώσεις και ως προϊόν παραληρήματος υπό καθεστώς πλήρους μέθης ώστε κανένα Δικαστήριο δεν θα μπορούσε να καταλήξει σ’ οποιοδήποτε συμπέρασμα βασιζόμενο επ’ αυτής. Πρόσθετα η μαρτυρία της αντικρούεται με τη μαρτυρία άλλων μαρτύρων, η οποία έγινε πιστευτή από το Δικαστήριο.
2. Το Δικαστήριο δεν κάλεσε την φίλη της παραπονούμενης L. Hogan να καταθέσει επί των πραγματικών γεγονότων της υπόθεσης και έτσι αφέθη η συγκεχυμένη και φαντασιώδης μαρτυρία της παραπονούμενης να ρυθμίσει την υπόθεση.
3. Οι λόγοι απόρριψης από το Κακουργιοδικείο της εκδοχής των εφεσειόντων δεν είναι ικανοποιητικοί και η αξιολόγηση της μαρτυρίας του ενός γίνεται σε συνδυασμό με την αξιολόγηση της μαρτυρίας του άλλου.
4. Η επιβληθείσα ποινή είναι έκδηλα υπερβολική.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το ζήτημα της αξιοπιστίας των μαρτύρων ανήκει στο πρωτόδικο Δικαστήριο. Το Εφετείο επεμβαίνει μόνο αν τα ευρήματα ή τα συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή δεν δικαιολογούνται από τη μαρτυρία ή από τα ίδια τα ευρήματά του. Δεν δικαιολογείται η επέμβαση του Εφετείου στην παρούσα υπόθεση. Το Κακουργιοδικείο επεξηγεί εύλογα γιατί, παρά το δεδομένο της κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας οινοπνευματωδών από την παραπονούμενη, και παρά την εντεύθεν απουσία μνήμης της αναφορικά με διάφορα θέματα, αποδέχεται τη μαρτυρία της ότι, τις πρωινές ώρες της 11.6.2002, πράγματι βιάσθηκε από τους εφεσείοντες.
2. Η L. Hogan δεν είχε συμπεριληφθεί στο κατηγορητήριο ως μάρτυρας κατηγορίας. Η κατάθεσή της δόθηκε από την κατηγορούσα αρχή στην υπεράσπιση. Είχε, επομένως, η υπεράσπιση τη δυνατότητα να την καλέσει, αν ήθελε, ως μάρτυρα υπεράσπισης. Εφόσον δεν το έπραξε, ούτε η κατηγορούσα αρχή, πολύ δε ολιγότερο το Κακουργιοδικείο, είχε υποχρέωση να καλέσει την L. Hogan για να μαρτυρήσει.
3. Το Κακουργιοδικείο προέβη σε ξεχωριστή ανάλυση και αξιολόγηση της μαρτυρίας του κάθε εφεσείοντος ξεχωριστά. Εξέθεσε δε πολύ λε[*492]πτομερώς τους λόγους απόρριψης της μαρτυρίας του καθενός.
4. Σε σεξουαλικά αδικήματα πρέπει να επιβάλλεται αποτρεπτική ποινή για την καταστολή τους ενόψει της ιδιαίτερης σοβαρότητάς τους ως εγκλημάτων τα οποία όχι μόνο στρέφονται κατά των ηθών αλλά και γιατί προσβάλλουν την προσωπικότητα του θύματος. Στην προκείμενη περίπτωση ο βάναυσος τρόπος που χρησιμοποίησαν οι εφεσείοντες και οι απειλές κατά της ζωής της παραπονούμενης προκειμένου να συγκατανεύσει στις ορέξεις τους, δικαιολογούσαν την επταετή ποινή φυλάκισης που τους επιβλήθηκε. Η δε επιβολή ίσης ποινής φυλάκισης και στους δύο εφεσείοντες δεν αποτελούσε άνιση μεταχείριση του εφεσείοντος 2. Ο ρόλος που διεδραμάτισε στην υπόθεση, δεν τον θέτει, κατά την επιμέτρηση της ποινής, σε ευνοϊκότερη μοίρα από τον εφεσείοντα 1.
Οι εφέσεις απορρίφθηκαν.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Πέγκερος ν. Αστυνομίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 143,
Σοφοκλέους ν. Δημοκρατίας (1998) 2 Α.Α.Δ. 259.
Eφέσεις εναντίον Kαταδίκης και Ποινής.
Eφέσεις από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης του Kακουργιοδικείου Λάρνακας (Yπόθεση Aρ. 2172/2002), ημερομηνίας 20/5/2003, με την οποία βρέθηκαν ένοχοι και καταδικάστηκαν ότι στις 11/6/2002, στην Aγία Nάπα, βιάσαν την Sarah Anne Smyth, 24 ετών από την Iρλανδία και τους επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης επτά ετών, ως ποινής έκδηλα υπερβολικής.
Ε. Ευσταθίου με Γ. Μυλωνά, για τους Εφεσείοντες.
Ε. Κλεόπα, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γαβριηλίδης, Δ.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Η έφεση στρέφεται εναντίον της καταδίκης των εφεσειόντων από το Κακουργοδικείο ότι, στις 11.6.2002, στην Αγία Νάπα, βίασαν τη Sarah Anne Smyth, 24 χρόνων, από την Ιρλανδία. Στρέφεται, επίσης, εναντίον της ποινής της επταε[*493]τούς φυλάκισης που τους επιβλήθηκε.
Τα γεγονότα της υπόθεσης, όπως αυτά διαπιστώθηκαν από το Κακουργοδικείο, είχαν, σε συντομία, ως εξής:
Η παραπονούμενη, Sarah Anne Smyth, ήλθε στην Κύπρο στις 10.6.2002 για διακοπές στην Αγία Νάπα. Γύρω στις 9.00 το βράδυ, μαζί με τη φίλη της Loraine Hogan, έφαγαν σε Ιταλικό εστιατόριο στην Αγία Νάπα. Ακολούθως, και μέχρι τις 12.30-1.00 π.μ. της 11.6.2002, επισκέφθηκαν διάφορες μπυραρίες στην Αγία Νάπα όπου και κατανάλωσαν αρκετά οινοπνευματώδη ποτά. Στη συνέχεια, συνοδευόμενες από ομάδα Ιρλανδών, επισκέφθηκαν το κέντρο Castle Club. Έμειναν εκεί μέχρι που έκλεισαν τα φώτα και σταμάτησε η μουσική. Βγαίνοντας από το Castle Club κατευθύνθηκαν απέναντι προς το σνακ-μπαρ Eurorest και από εκεί απομακρύνθηκαν με δύο άντρες που είχαν σκούρα επιδερμίδα. Ο ένας από τους δύο άντρες ήταν ο εφεσείων 1. Σε κάποιο στάδιο ο εφεσείων 1 οδήγησε την παραπονούμενη σε σπίτι στην οδό Βάρναλη, όπου διέμενε με τον εφεσείοντα 2 και δύο άλλα άτομα. Το σπίτι είναι ισόγειο. Το εσωτερικό του ήταν σκοτεινό. Φαινόταν να έχει μόνο δύο δωμάτια. Μπαίνοντας στο πρώτο δωμάτιο, η παραπονούμενη αντιλήφθηκε τη φίλη της Loraine Hogan να βρίσκεται ξαπλωμένη στο πάτωμα ακίνητη. Της φάνηκε νεκρή. Φοβήθηκε και άρχισε να ουρλιάζει. Τότε, ο εφεσείων 1 την οδήγησε σε παρακείμενο δωμάτιο, επίσης σκοτεινό. Την έσπρωξε στο πάτωμα και άρχισε να την κτυπά στο πρόσωπο, ενώ αυτή ούρλιαζε και φώναζε το όνομα της φίλης της. Στο σημείο αυτό ο εφεσείων 1 έβαλε το χέρι του στο στόμα της για να της το κλείσει, ενώ με το άλλο χέρι της έκαμε μια χειρονομία που υποδηλούσε ότι θα της έκοβε το λαιμό. Στη συνέχεια άρχισε να της βγάζει τα ρούχα, ενώ, ταυτόχρονα, την κτυπούσε στο αριστερό μέρος του προσώπου της. Της κτυπούσε επίσης το κεφάλι στο πάτωμα λέγοντάς της ότι θα τη σκοτώσει. Η παραπονούμενη είπε “Εντάξει, εντάξει κάνε ότι θέλεις.”. Τότε ο εφεσείων 1 έσπρωξε το σε στύση πέος του μέσα στο στόμα της. Αυτή δεν τον σταμάτησε επειδή ήταν τρομοκρατημένη. Ακολούθως, ο εφεσείων 1, με βίαιο τρόπο, ήλθε σε συνουσία με την παραπονούμενη. Της έλεγε “Σου αρέσει, σου αρέσει;”, αυτή δε, λόγω του φόβου της, απαντούσε “Ναι.”. Σε λίγο μπήκε στο δωμάτιο ο εφεσείων 2. Ο ένας από τους δύο εφεσείοντες την κάθισε στα γόνατά του και άρχισε να πιέζει το σε στύση πέος του στον πρωκτό της με βία. Αυτό της προκάλεσε μεγάλο πόνο οπότε άρχισε και πάλι να ουρλιάζει. Τότε, ο εφεσείων 2 ξάπλωσε στο πάτωμα γυμνός και της ζήτησε να καθίσει πάνω στο πέος του. Ο εφεσείων 1 στεκόταν δίπλα. Αυτή συμμορφώθηκε από φόβο μην την κτυπήσει ο εφεσείων 1. Σε κάποιο στάδιο ο εφεσείων 2 της είπε ότι το πέος του δεν είχε “εισέλθει κανονικά”, οπό[*494]τε ο ίδιος πίεσε το σε στύση πέος του μέσα στον κόλπο της βίαια. Αυτό συνεχίστηκε για ένα-δυο λεπτά. Οι εφεσείοντες την ρωτούσαν αν της αρέσει και αυτή προσποιούμενη, λόγω του φόβου της, έλεγε συνεχώς “Ναι.”. Σε κάποιο στάδιο οι εφεσείοντες σταμάτησαν απότομα. Σηκώθηκαν γρήγορα και της είπαν “Γρήγορα Sarah, γρήγορα.” Ένας από αυτούς τη βοήθησε να φορέσει τα ρούχα της, ακολούθως δε κατευθύνθηκαν προς την έξοδο του σπιτιού. Βγαίνοντας η παραπονούμενη διαπίστωσε ότι η Loraine Hogan δε βρισκόταν στο άλλο δωμάτιο. Ακολούθως, μπήκαν μέσα σε ένα αυτοκίνητο. Οδηγούσε ο εφεσείων 1. Η παραπονούμενη καθόταν στη θέση του συνοδηγού, ο δε εφεσείων 2 στο πίσω κάθισμα. Το αυτοκίνητο κινήθηκε προς διάφορες κατευθύνσεις για 15 περίπου λεπτά. Κατά τη διαδρομή και οι δύο εφεσείοντες έλεγαν στην παραπονούμενη να μην πει τίποτε σε κανένα γιατί θα τη σκοτώσουν. Τελικά σταμάτησαν σε ένα έρημο τόπο και κατέβηκαν από το αυτοκίνητο. Ο εφεσείων 1 είπε στην παραπονούμενη “Πρόσεχε μην το πεις σε κανένα γιατί θα σε σκοτώσουμε, μην το πεις στην Αστυνομία διότι θα σε σκοτώσουμε.”. Η παραπονούμενη απάντησε “Ευχαριστώ που με αφήσατε να φύγω και υπόσχομαι να μην πω σε κανέναν τίποτε.”.
Ακολούθως, αφού η παραπονούμενη προχώρησε τρέχοντας σε ένα έρημο μονοπάτι, έφθασε σε κάποιο δρόμο όπου υπήρχαν κτίρια. Μπήκε κλαίοντας και ουρλιάζοντας στο ξενοδοχείο Mirabella. Εκεί συνάντησε τον Παύλο Ευγενίου, υπάλληλο υποδοχής. Ενώ εκείνος προσπαθούσε να την καθησυχάσει, αυτή του είπε ότι είχε βιασθεί και ήθελε να πάει στο Νοσοκομείο. Την έβαλε να καθίσει σε μια καρέκλα και τηλεφώνησε στην Αστυνομία. Η ώρα ήταν 6.00-6.05 το πρωί της 11.6.2002. Μετά τέσσερα έως πέντε λεπτά έφθασε η Γ. Αστυφύλαξ 4766 Μ. Κοσμά, η οποία και παρέλαβε την παραπονούμενη. Η τελευταία είπε στην Αστυφύλακα ότι είχε βιασθεί. Η παραπονούμενη έκλαιγε και επαναλάμβανε ότι ήθελε να δει γιατρό. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς της στον Αστυνομικό Σταθμό Αγίας Νάπας έλεγε ότι σκότωσαν τη φίλη της Loraine Hogan και την εγκατέλειψαν σε άγνωστο μέρος.
Αφού άφησε την παραπονούμενη στο ΤΑΕ Αμμοχώστου, η Μ. Κοσμά πήγε στις 7.00π.μ. στο ξενοδοχείο Ηλέκτρα και ανέβηκε στο δωμάτιο όπου διέμενε η Loraine Hogan. Κτύπησε αρκετές φορές την πόρτα χωρίς να παίρνει απάντηση. Κατόπιν τούτου εισήλθε στο δωμάτιο μετά που της άνοιξε την πόρτα μια υπάλληλος του ξενοδοχείου. Βρήκε τη Loraine Hogan να κοιμάται και την ξύπνησε. Της ζήτησε να ντυθεί και να την ακολουθήσει στο σταθμό Αγίας Νάπας. Έτσι και έγινε.
[*495]Η παραπονούμενη οδηγήθηκε αυθημερόν στο Νοσοκομείο όπου η παθολογοανατόμος Ε. Αντωνίου διαπίστωσε ότι έφερε τραύματα στο πρόσωπο, στη γλουτιαία περιοχή και στα χέρια. Παράλληλα, η παραπονούμενη εξετάστηκε σε ιδιωτική κλινική από το γυναικολόγο Π. Αυξεντίου ο οποίος διαπίστωσε ότι υπήρχαν φρέσκες εκδορές στην είσοδο του κόλπου και του πρωκτού, οι οποίες αποτελούν σχίσιμο του δέρματος και του επιθηλίου και προκαλούνται σε περίπτωση βίαιας εισδοχής στον κόλπο.
Οι εφεσείοντες έδωσαν ένορκο μαρτυρία. Αφού παραδέχθηκαν ότι, στις 11.6.2002, ήλθαν σε σεξουαλική επαφή με την παραπονούμενη, πρόβαλαν τον ισχυρισμό ότι αυτό έγινε όχι μόνο με τη συγκατάθεση αλλά και με την έντονη επιθυμία της. Ισχυρισμό που απέρριψε το Κακουργοδικείο.
Προβάλλεται ως λόγος έφεσης ότι η ετυμηγορία του Κακουργοδικείου περί ενοχής των εφεσειόντων είναι επισφαλής και μη ικανοποιητική για το λόγο ότι αυτή στηρίχθηκε κυρίως, αν μη αποκλειστικά, στη μαρτυρία της παραπονουμένης. Και τούτο διότι η μαρτυρία της παραπονουμένης “είναι τόσον αναξιόπιστη λόγω ασάφειας, ασυναρτησίας, μεμειγμένη με φαντασιώσεις και ως προϊόν παραληρήματος προσώπου διατελούντος υπό καθεστώς πλήρους μέθης ώστε κανένα λογικό δικαστήριο δεν θα μπορούσε να καταλήξει σε οποιοδήποτε συμπέρασμα βασιζόμενο επ’ αυτής.” Πρόσθετα, “Η μαρτυρία της αντικρούεται σε βασικά της σημεία από την μαρτυρίαν άλλων μαρτύρων, την μαρτυρίαν των οποίων το δικαστήριον επίστευσε.”
Σύμφωνα με το δικηγόρο των εφεσειόντων, η παραπονούμενη, λόγω κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας οινοπνευματωδών, το βράδυ της 10 προς 11.6.2002, είχε περιέλθει, σύμφωνα και με τη δική της ομολογία, σε κατάσταση πλήρους μέθης. Δε θυμόταν τις κινήσεις της μετά την έξοδό της από την τελευταία ταβέρνα, εκτός του ότι καθόταν, σε κάποιο στάδιο, σε κάτι μαρμάρινα σκαλιά και, αργότερα, ότι έφυγε με ένα αυτοκίνητο, το οποίο πίστευε ότι ήταν ταξί. Απ’ εκεί και πέρα, το μόνο που θυμόταν είναι ότι βρέθηκε σε ένα σκοτεινό σπίτι όπου είδε τη φίλη της Loraine Hogan ξαπλωμένη νεκρή στο έδαφος. Μετά δε τον, κατ’ ισχυρισμό, βιασμό της, αναχωρώντας δεν ξαναείδε τη φίλη της στο ίδιο μέρος. Μόλις είχε την ευκαιρία κατάγγειλε στην Αστυνομία ότι η Loraine Hogan είχε δολοφονηθεί. Όμως, η Αστυνομία διαπίστωσε ότι η τελευταία κοιμόταν αμέριμνη στο ξενοδοχείο της. Η προσέγγιση του Κακουργοδικείου στο θέμα της πλήρους μέθης της παραπονούμενης, όπως και της εντεύθεν απώλειας της μνήμης της είναι, πάντοτε σύμφωνα με το δι[*496]κηγόρο των εφεσειόντων, παντελώς εσφαλμένη. Τούτο, κατά την εισήγησή του, προκύπτει, κατά κύριο λόγο, από το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση του Κακουργοδικείου:
“Πιστεύουμε ότι η απουσία μνήμης που η παραπονούμενη έχει θεωρήσει ότι οφείλεται στην κατανάλωση μεγάλης ποσότητας οινοπνευματωδών ποτών, ήταν ειλικρινής αντίδραση χωρίς αυτό να έχει αμφισβητηθεί. Η περιγραφή των γεγονότων από το σημείο που έφθασε στο σπίτι όπου διέμεναν οι κατηγορούμενοι και μετά δόθηκε με πολλή λεπτομέρεια, χωρίς αμφιταλαντεύσεις και αντιφάσεις και βρίσκουμε ότι η μάρτυρας μας περιέγραψε τα πραγματικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν.”
Γιατί, διερωτήθηκε ο κ. Ευσταθίου, δέχεται το Κακουργιοδικείο ότι, από τη μια στιγμή στην άλλη, μόλις, δηλαδή, η παραπονούμενη έφθασε στο σπίτι των εφεσειόντων, αποκαταστάθηκε η μνήμη της;
Ο δικηγόρος των εφεσειόντων υποστήριξε, επίσης, με ιδιαίτερη μάλιστα έμφαση, τη θέση ότι η παρουσία της Loraine Hogan ξαπλωμένης ακίνητης στο σπίτι των εφεσειόντων δεν ήταν ή ενδεχομένως δεν ήταν παρά προϊόν φαντασίωσης της παραπονούμενης. Επικαλέσθηκε συναφώς (α) το γεγονός ότι ο Raymond John Murphy, από την Ιρλανδία, τις πρωινές ώρες της 11.6.2002, ενώ βρισκόταν στο σνακ-μπαρ Eurorest, είδε την παραπονούμενη μαζί με τη Loraine Hogan να φεύγουν μαζί με δύο άντρες με σκούρα επιδερμίδα, (β) το γεγονός ότι, σύμφωνα με τη μαρτυρία της παραπονούμενης, κατά την αναχώρησή της από το σπίτι των εφεσειόντων, διαπίστωσε ότι η Loraine Hogan δεν ήταν εκεί όπου την είχε δει όταν μπήκε στο σπίτι, (γ) το γεγονός ότι η Γ. Αστυφύλαξ 4766 Μ. Κοσμά διαπίστωσε ότι, στις 7.00π.μ., η Loraine Hogan κοιμόταν στο ξενοδοχείο της και (δ) το γεγονός ότι η δικηγόρος της Δημοκρατίας, στο Διάγραμμα Αγόρευσής της, εμφανίζεται να αποδέχεται ότι η μαρτυρία της παραπονούμενης για την παρουσία της Loraine Hogan στο σπίτι των εφεσειόντων ήταν όντως προϊόν φαντασίωσης. Και τούτο διότι, στο Διάγραμμα, αναφέρει επί λέξει τα εξής:
“Το γεγονός ότι η παραπονούμενη ήταν με την εντύπωση ότι η φίλη της Loraine ήταν ξαπλωμένη στο πάτωμα στο σκοτεινό πρώτο δωμάτιο δεν μπορεί να διαφοροποιήσει οτιδήποτε. Εξηγεί μόνο την αντίδραση της παραπονούμενης όταν άρχισε να ουρλιάζει γιατί φοβήθηκε τόσο για την ζωή της φίλης της όσο και για τη δική της. Επίσης το γεγονός αυτό μαζί με τη σωματική βία που εξασκήθηκε από μέρους του Εφεσείοντα εναντίον της εξηγούν την όλη μετέπειτα συμπεριφορά της.”
[*497]
Οι αρχές, με βάση τις οποίες το Εφετείο επεμβαίνει για να ανατρέψει ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου αναφορικά με την αξιοπιστία των μαρτύρων, είναι γνωστές. Το ζήτημα της αξιοπιστίας των μαρτύρων ανήκει στο πρωτόδικο Δικαστήριο. Το Εφετείο επεμβαίνει μόνο αν τα ευρήματα ή τα συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή δεν δικαιολογούνται από τη μαρτυρία ή από τα ίδια τα ευρήματά του.
Έχουμε εξετάσει με προσοχή όλα τα σημεία της μαρτυρίας της παραπονουμένης στα οποία μας παρέπεμψε ο δικηγόρος των εφεσειόντων. Δε θεωρούμε ότι δικαιολογείται η επέμβασή μας. Στην απόφασή του το Κακουργοδικείο επεξηγεί εύλογα, κατά την άποψή μας, γιατί, παρά το δεδομένο της κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας οινοπνευματωδών από την παραπονούμενη, και παρά την εντεύθεν απουσία μνήμης της αναφορικά με διάφορα θέματα, αποδέχεται τη μαρτυρία της ότι, τις πρωινές ώρες της 11.6.2002, πράγματι βιάσθηκε από τους εφεσείοντες. Παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα:
“Η Sarah απαντούσε στις ερωτήσεις που τις υποβάλλονταν τόσο στο στάδιο της κύριας εξέτασης όσο και της αντεξέτασης, με ευθύτητα χωρίς δισταγμούς και αμφιταλαντεύσεις και η μαρτυρία της υπήρξε συνεπής. Η Sarah, χωρίς κανένα ενδοιασμό δήλωνε άγνοια για διάφορα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια των πρωινών ωρών της 11ης Ιουνίου 2002, δηλώνοντας ευθαρσώς ότι αυτό οφειλόταν στη μεγάλη ποσότητα οινοπνευματωδών ποτών που κατανάλωσε. Καμία προσπάθεια δεν έγινε από μέρους της να πληρώσει ή να αποκρύψει το κενό της μνήμης που είχε. Ανέφερε επίσης η μάρτυρας, χωρίς οποιοδήποτε ενδοιασμό, πως όταν οι κατηγορούμενοι την ρωτούσαν αν της άρεσε αυτό που της έκαναν, μετά από κάποιο στάδιο απαντούσε θετικά, προσδιορίζοντας ότι αυτό γινόταν από φόβο. Περαιτέρω, εξέθεσε με ειλικρίνεια τη φύση της σχέσης της με τον φίλο της στην Ιρλανδία που δεν περιλάμβανε την ύπαρξη ολοκληρωμένης σεξουαλικής πράξης παρά το ότι η ίδια δεν ήταν παρθένα. Όλα αυτά υποδηλούν άτομο που ήρθε στο Δικαστήριο με σκοπό να πει την αλήθεια ακόμα και στα αδύνατα σημεία της υπόθεσης της. Είναι γεγονός ότι υπήρξαν ξεσπάσματα θυμού και ειρωνείας σε κάποια σημεία της μαρτυρίας της στο στάδιο της αντεξέτασης, τα οποία εμείς θα χαρακτηρίζαμε ως ανθρώπινες αντιδράσεις ατόμου που υπήρξε θύμα βιασμού και έπρεπε να απαντά σε ερωτήσεις όπου οι θέσεις της αμφισβητούνταν από την υπεράσπιση.
Σίγουρα μας προβλημάτισε το κενό μνήμης που παρουσίασε [*498]εκείνο το βράδυ. Πιστεύουμε ότι η απουσία μνήμης που η παραπονούμενη έχει θεωρήσει ότι οφείλεται στην κατανάλωση μεγάλης ποσότητας οινοπνευματωδών ποτών, ήταν ειλικρινής αντίδραση χωρίς αυτό να έχει αμφισβητηθεί. Η περιγραφή των γεγονότων από το σημείο που έφθασε στο σπίτι όπου διέμεναν οι κατηγορούμενοι και μετά δόθηκε με πολλή λεπτομέρεια, χωρίς αμφιταλαντεύσεις και αντιφάσεις και βρίσκουμε ότι η μάρτυρας μας περιέγραψε τα πραγματικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν.”
Ειδικά, όσον αφορά την τελευταία παράγραφο από το πιο πάνω απόσπασμα, κρίνουμε ότι η πλήρης αποδοχή εκ μέρους του Κακουργιοδικείου της περιγραφής των γεγονότων από το σημείο που η παραπονούμενη έφθασε στο σπίτι των εφεσειόντων και μετά, παρά το κενό μνήμης που παρουσίαζε εκείνο το βράδυ, λόγω κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας οινοπνευματωδών ποτών, είναι ορθή. Εύλογα η παραπονούμενη δε θυμόταν πράγματα που προηγήθηκαν της εισόδου της στο σπίτι των εφεσειόντων. Δεν προηγήθηκε, άλλωστε, οτιδήποτε το συνταρακτικό. Ήταν, όμως, εύλογο να θυμάται η παραπονούμενη με λεπτομέρεια το τι ακολούθησε την είσοδό της στο σπίτι των εφεσειόντων. Γιατί το τι ακολούθησε ήταν ακριβώς το γεγονός που τη συντάραξε εκείνο το βράδυ.
Δε μας βρίσκει επίσης σύμφωνους η εισήγηση του δικηγόρου των εφεσειόντων ότι η παρουσία της Loraine Hogan ξαπλωμένης ακίνητης στο σπίτι των εφεσειόντων δεν ήταν ή ενδεχομένως δεν ήταν παρά προϊόν φαντασίωσης της παραπονουμένης. Το Κακουργοδικείο εύλογα αποδέχθηκε, για τους λόγους που εξήγησε, ως γεγονός ότι, με την είσοδο της στο σπίτι των εφεσειόντων, η παραπονούμενη είδε τη Loraine Hogan ξαπλωμένη ακίνητη στο έδαφος. Το ότι ο Reymond John Murphy, ενώ βρισκόταν στο σνακ-μπαρ Eurorest, είδε την παραπονούμενη μαζί με την Loraine Hogan να φεύγουν μαζί με δύο άνδρες με σκούρα επιδερμίδα, προφανώς τους εφεσείοντες, δε σημαίνει ότι οι δύο φίλες δε χώρισαν σε κάποιο στάδιο προτού η κάθε μια φθάσει στο σπίτι των εφεσειόντων. Επ’ αυτού παρατηρούμε ότι η παραπονούμενη δεν αντεξετάστηκε. Επίσης, το ότι, κατά την αναχώρησή της από το σπίτι, η παραπονούμενη δεν είδε τη Loraine Hogan στο ίδιο σημείο, όπως και το ότι, στις 7.00π.μ., η Loraine Hogan κοιμόταν στο δωμάτιο του ξενοδοχείου της, δεν είναι γεγονότα τα οποία μπορούν να αποκλείσουν την παρουσία της, και δη αναίσθητης, στο σπίτι των εφεσειόντων όταν η παραπονούμενη έμπαινε μέσα για πρώτη φορά. Όσον αφορά το τι εμφανίζεται να αποδέχεται η δικηγόρος της Δημοκρατίας στο απόσπασμα από το Διάγραμμά της που παραθέσαμε, [*499]σημειώνουμε ότι, κατά την ενώπιόν μας προφορική της αγόρευση, η κα Κλεόπα διευκρίνισε ότι το υπό αναφορά απόσπασμα δεν υπονοεί οτιδήποτε άλλο παρά μόνο τη θέση ότι, έστω και αν υποτεθεί ότι η παρουσία της Loraine Hogan ήταν προϊόν φαντασίωσης της παραπονούμενης, η προσαχθείσα μαρτυρία αποδεικνύει, εν πάση περιπτώσει, το βιασμό, δοθέντος ότι αποδείχθηκε η άσκηση βίας επί της παραπονουμένης και η συνεπεία αυτής συγκατάθεσή της στη σεξουαλική πράξη.
Ακολουθεί ότι ο προβαλλόμενος λόγος έφεσης δεν ευσταθεί.
Άλλος λόγος έφεσης που προβάλλεται είναι ότι “Το Δικαστήριο όφειλε ασκώντας την διακριτική του εξουσία και προς το συμφέρον της απονομής της δικαιοσύνης να καλέσει την φίλη και συγκάτοικο της παραπονούμενης Loraine Hogan διά να καταθέσει επί των πραγματικών γεγονότων της υποθέσεως ως πρόσωπο το οποίο σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της παραπονούμενης ήταν παρών κατά τους επίδικους ουσιώδεις χρόνους. Τούτο το Δικαστήριο δεν το έπραξε και έτσι αφέθη η συγκεχυμένη και φαντασιώδης μαρτυρία της παραπονούμενης να ρυθμίσει την υπόθεση. Πέγκερος ν. Αστυνομίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 143.”
Ούτε αυτός ο λόγος ευσταθεί. Η Loraine Hogan δεν είχε συμπεριληφθεί στο κατηγορητήριο ως μάρτυρας κατηγορίας. Η κατάθεσή της δόθηκε από την κατηγορούσα αρχή στην υπεράσπιση. Είχε, επομένως, η υπεράσπιση τη δυνατότητα να την καλέσει, αν ήθελε, ως μάρτυρα υπεράσπισης. Εφόσον δεν το έπραξε, ούτε η κατηγορούσα αρχή, πολύ δε ολιγότερο το Κακουργοδικείο, είχε υποχρέωση να καλέσει τη Loraine Hogan για να μαρτυρήσει.
Η Πέγκερος, την οποία επικαλέσθηκε ο δικηγόρος των εφεσειόντων, διαφοροποιείται από την παρούσα υπόθεση. Εκεί το Εφετείο έκρινε ότι η παράλειψη της κατηγορούσας αρχής να καλέσει συγκεκριμένο μάρτυρα άφηνε κάποιο κενό στην υπόθεσή της, κενό το οποίο δεν εντόπισε το Κακουργοδικείο στην απόφασή του. Εδώ, η μη κλήση της Loraine Hogan να μαρτυρήσει για την κατηγορούσα αρχή, αφ’ ης στιγμής γινόταν αποδεκτή η μαρτυρία της παραπονουμένης, δεν άφηνε οποιοδήποτε κενό στην υπόθεσή της.
Προβάλλεται, επίσης, ως λόγος έφεσης ότι εσφαλμένα το Κακουργοδικείο απέρριψε την εκδοχή των εφεσειόντων. Και τούτο διότι οι λόγοι που παραθέτει το Κακουργοδικείο για να απορρίψει τη μαρτυρία των εφεσειόντων δεν είναι ικανοποιητικοί, αποτελεί δε σοβαρό λάθος του Κακουργοδικείου “το γεγονός ότι θε[*500]ωρεί τις εξηγήσεις των δύο κατηγορουμένων συλλήβδην ως ενιαία εξήγηση δια να καταλήξει ότι και οι δύο από κοινού δεν έλεγαν την αλήθεια. Η αξιολόγηση της μαρτυρίας του ενός γίνεται σε συνδυασμό με την αξιολόγηση της μαρτυρίας του άλλου.”.
Και αυτός ο λόγος είναι αβάσιμος. Το Κακουργοδικείο προέβη σε ξεχωριστή ανάλυση και αξιολόγηση της μαρτυρίας του κάθε εφεσείοντος ξεχωριστά. Εξέθεσε δε με περισσή λεπτομέρεια τους λόγους γιατί απέρριψε τη μαρτυρία του καθενός. Μόνο εκεί ‘που έκρινε ότι “ο τρόπος κατάθεσης των δύο κατηγορουμένων παρουσιάζει ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά” αξιολόγησε τη μαρτυρία τους ενιαία. Ως είχε η μαρτυρία των εφεσειόντων, δε θεωρούμε ότι κάτι τέτοιο ήταν ανεπίτρεπτο.
Ο τελευταίος λόγος έφεσης αφορά την ποινή της επταετούς φυλάκισης που επέβαλε το Κακουργοδικείο στους εφεσείοντες. Σύμφωνα με το δικηγόρο των εφεσειόντων η ποινή αυτή είναι έκδηλα υπερβολική αν ληφθεί υπόψη ότι οι εφεσείοντες είναι αλλοδαποί φοιτητές, με το οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον στο Πακιστάν, είναι πρόσωπα νεαρής ηλικίας, και οι δύο 23 χρόνων, έχουν λευκό ποινικό μητρώο, διέπραξαν το αδίκημα “εις το τέλος μιας εκτεταμένης ευωχίας και διασκέδασης”, δεν υπήρξε προσχεδιασμός, η δε παραπονούμενη πήγε στο σπίτι τους τις πρωινές ώρες της 11.6.2002 με τη θέλησή της. Περαιτέρω, σύμφωνα πάντοτε με το δικηγόρο των εφεσειόντων, ως εξελίχθηκαν τα γεγονότα, ο ρόλος του εφεσείοντος 2 ήταν τέτοιος ώστε να δικαιούται ευνοϊκότερης μεταχείρισης από τον εφεσείοντα 1.
Η εισήγηση του δικηγόρου των εφεσειόντων δε μας βρίσκει σύμφωνους. Βάσει του άρθρου 145 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, το έγκλημα του βιασμού τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι και δια βίου. Η μέγιστη αυτή ποινή αντικατοπτρίζει τη σοβαρότητα που προσδίδεται στο συγκεκριμένο έγκλημα από το νόμο και αντανακλά τις κοινωνικά ζημιογόνες επιπτώσεις του. Όπως τονίστηκε στη Σοφοκλέους ν. Δημοκρατίας (1998) 2 Α.Α.Δ. 259, σε σεξουαλικά αδικήματα πρέπει να επιβάλλεται αποτρεπτική ποινή για την καταστολή τους ενόψει της ιδιαίτερης σοβαρότητας τους ως εγκλημάτων τα οποία όχι μόνο στρέφονται κατά των ηθών αλλά και γιατί προσβάλλουν την προσωπικότητα του θύματος. Στην προκείμενη περίπτωση, η δραστηριότητα των εφεσειόντων, όπως ορθά τόνισε το Κακουργοδικείο, ήταν βάναυση. Η παραπονούμενη ξυλοκοπήθηκε και κακοποιήθηκε. Απειλήθηκε ακόμα και με τη ζωή της προκειμένου να συγκατανεύσει στις ορέξεις των εφεσειόντων. Όσον αφορά ειδικά τον εφεσείοντα 2 δε συμφωνούμε ότι, ως εξελίχθηκαν τα γεγονότα, εδικαιούτο επιεικέ[*501]στερης μεταχείρησης από τον εφεσείοντα 1. Το γεγονός ότι, παρά τη θέληση της παραπονουμένης, και προφανώς εν γνώσει του ότι αυτή κακοποιήθηκε και βιάστηκε αμέσως πριν από τον εφεσείοντα 1, ήλθε και αυτός σε σεξουαλική επαφή μαζί της, χωρίς οποιονδήποτε ενδοιασμό, δεν τον θέτει, κατά την επιμέτρηση της ποινής, σε ευνοϊκότερη μοίρα από τον εφεσείοντα 1.
Κρίνουμε ότι δε δικαιολογείται η επέμβασή μας στην ποινή που επιβλήθηκε στους εφεσείοντες.
Oι εφέσεις απορρίπτονται.
Oι εφέσεις απορρίπτονται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο