(2005) 2 ΑΑΔ 526
[*526]30 Σεπτεμβρίου, 2005
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Κ. ΓΙΩΡΓΑΛΛΙΔΗΣ,
Εφεσείων,
ν.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 196/2005)
Ποινική Δικονομία ― Διαταγή για κράτηση κατηγορουμένου μέχρι τη δίκη του από το Κακουργιοδικείο ― Διακριτική ευχέρεια ― Παράγοντες που εξετάζονται ― Βασικός παράγων είναι η μη προσέλευση του κατηγορουμένου στη δίκη ― Ο εν λόγω παράγων συνεκτιμάται με τη σοβαρότητα του αδικήματος, την πιθανότητα καταδίκης και την ποινή η οποία δυνατό να επιβληθεί ― Οι προσωπικές περιστάσεις κατηγορουμένου είναι στοιχεία σχετικά που αποτιμούνται και στο πλαίσιο του συνόλου της υπόθεσης ― Τρόπος αξιολόγησης μαρτυρικού υλικού για τους σκοπούς της παρούσας διαδικασίας.
Ο εφεσείων αντιμετωπίζει έξι κατηγορίες για συνωμοσία προς το σκοπό διάπραξης κακουργήματος - εισαγωγή, κατοχή, κατοχή με σκοπό την προμήθεια κάνναβης βάρους 103. 532 κιλών ως και εισαγωγή, κατοχή, κατοχή με σκοπό την προμήθεια του ιδίου ελεγχόμενου φαρμάκου, χωρίς την άδεια του Υπουργού Υγείας.
Στις 27.7.2005 το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού παρέπεμψε τον εφεσείοντα σε δίκη ενώπιον του Κακουργιοδικείου που συνεδριάζει στη Λεμεσό στις 13. 10. 2005 και διέταξε την κράτησή του μέχρι τότε επειδή υπήρχε κίνδυνος να μην παρουσιαστεί στη δίκη του λόγω της σοβαρότητας των αδικημάτων, της ορατής πιθανότητας καταδίκης και του ύψους της ποινής, η οποία δυνατό να του επιβληθεί.
Ο εφεσείων άσκησε την παρούσα έφεση υποστηρίζοντας ότι:
1. Εσφαλμένα το Δικαστήριο προσέγγισε τις προσωπικές του συνθήκες και αποφάσισε την κράτησή του.
2. Εσφαλμένα το Δικαστήριο αξιολόγησε την ενώπιον του μαρτυρία, ως αποκαλύπτουσα πιθανότητα καταδίκης.
[*527]Αποφασίστηκε ότι:
1. Οι προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντος δεν προσεγγίστηκαν από την άποψη αποκλεισμού της πιθανότητας μη προσέλευσης αλλά από την άποψη των επιπτώσεων στο οικογενειακό και επαγγελματικό του περιβάλλον. Όμως η οικογενειακή κατάσταση του εφεσείοντος και τα άλλα σε σχέση με τις προσωπικές του περιστάσεις είναι στοιχεία σχετικά που αποτιμούνται και στο πλαίσιο του συνόλου της υπόθεσης. Ιδιαίτερα της παρούσας, η οποία κατά την υπόθεση της Κατηγορούσας Αρχής, αφορά σοβαρή περίπτωση εισαγωγής τεράστιας ποσότητας ναρκωτικών, κάτω από συνθήκες που παραπέμπουν σε διασυνδέσεις, διεθνείς διευθετήσεις και μεγάλης κλίμακας προγραμματισμό.
2. Το μαρτυρικό υλικό, για σκοπούς της διαδικασίας, εκτιμάται στην όψη του και μόνο. Οριστικά συμπεράσματα δεν μπορούν να εξαχθούν, ούτε και να δοθούν οριστικές απαντήσεις σε ερωτήματα.
3. Η σοβαρότητα των αδικημάτων και η αυστηρότητα της ποινής, που θα μπορούσε να επιβληθεί σε περίπτωση καταδίκης, κάτω από τις περιστάσεις της υπόθεσης, δείχνουν κίνδυνο μη προσέλευσης του εφεσείοντος.
Η έφεση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Θεοχάρους κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 48,
Κάννα κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1998) 2 Α.Α.Δ. 444,
Κωνσταντινίδης ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 109.
Έφεση εναντίον Διατάγματος Κράτησης.
Έφεση από τον κατηγορούμενο ο οποίος με απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, ημερομηνίας 27/7/2005, παραπέμφθηκε σε δίκη ενώπιον του Κακουργιοδικείου, το οποίο συνεδριάζει στη Λεμεσό, στις 13/10/2005 αντιμετωπίζοντας έξι συνολικά κατηγορίες, οι οποίες αφορούσαν συνωμοσία προς το σκοπό διάπραξης κακουργήματος - εισαγωγή, κατοχή, κατοχή με σκοπό την προμήθεια φαρμάκου τάξεως Β, ως και εισαγωγή, κατοχή, κατοχή με σκοπό την προμήθεια του ιδίου ελεγχόμενου φαρμάκου, χωρίς την άδεια του Υπουργού Υγείας εναντίον της απόφασης για την κράτη[*528]σή του μέχρι τη δίκη του, από 28/7/05 μέχρι 13/10/05.
Ε. Ευσταθίου, για τον Εφεσείοντα.
Ελ. Ζαχαριάδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Ο Εφεσείων είναι παρών.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Ε. Παπαδοπούλου.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Ο εφεσείων, με απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, ημερομηνίας 27/7/2005, παραπέμφθηκε σε δίκη ενώπιον του Κακουργιοδικείου, το οποίο συνεδριάζει στη Λεμεσό, στις 13/10/2005. Αντιμετωπίζει έξι συνολικά κατηγορίες, οι οποίες αφορούν συνωμοσία προς το σκοπό διάπραξης κακουργήματος - εισαγωγή, κατοχή, κατοχή με σκοπό την προμήθεια φαρμάκου τάξεως Β, ως και εισαγωγή, κατοχή, κατοχή με σκοπό την προμήθεια του ιδίου ελεγχόμενου φαρμάκου, χωρίς την άδεια του Υπουργού Υγείας.
Μετά την παραπομπή του εφεσείοντα στο Κακουργιοδικείο, ζητήθηκε, από την Κατηγορούσα Αρχή, η κράτησή του μέχρι τη δίκη του, αίτημα το οποίο κρίθηκε δικαιολογημένο. Εφεσιβάλλεται η απόφαση σε σχέση με την κράτηση του εφεσείοντα.
Η εκπρόσωπος της Κατηγορούσας Αρχής στήριξε το αίτημά της για την κράτηση του εφεσείοντα στον κίνδυνο αυτός να μην παρουσιαστεί κατά τη δίκη του και τούτο λόγω:-
(α) Της σοβαρότητας των αδικημάτων. Για τα αδικήματα της εισαγωγής και κατοχής με σκοπό την προμήθεια προβλέπεται ποινή φυλάκισης διά βίου· και
(β) Της πιθανότητας καταδίκης του, στη βάση του μαρτυρικού υλικού.
Επικαλέστηκε, επίσης, την πιθανότητα επηρεασμού μαρτύρων και την ύπαρξη ορατού κινδύνου διάπραξης και άλλων αδικημάτων, λόγω του τρόπου που αυτά διαπράχθηκαν. Τα ναρκωτικά εισήχθησαν μαζί με τα προσωπικά αντικείμενα επαναπατριζόμενου [*529]από την Αφρική.
Όσα η Κατηγορούσα Αρχή πρόβαλε ότι δικαιολογούσαν την κράτηση, ο συνήγορος του εφεσείοντα τα απέρριψε. Σ’ ό,τι αφορά τον παράγοντα της σοβαρότητας των αδικημάτων, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις προβλεπόμενες ποινές - παράγων ο οποίος επιδρά και επηρεάζει τον κίνδυνο μη προσέλευσης κατά τη δίκη - πρόβαλε, με αναφορά στη νομολογία, ότι αυτός, εξεταζόμενος σε συνάρτηση με τις προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντα, εξουδετερώνει τον κίνδυνο μη προσέλευσης. Πρόκειται, ανέφερε, για ευυπόληπτο πρόσωπο, συνεργάτη της Αστυνομίας σε θέματα παρακολούθησης εμπόρων ναρκωτικών, οικογενειάρχη με τρία παιδιά, ηλικίας 5 έως 15 χρόνων, ο οποίος διατηρεί για χρόνια στην Κύπρο επιχείρηση εμπορίας αυτοκινήτων. Περαιτέρω και με αναφορά στη μαρτυρία, εισηγήθηκε ότι αυτή δεν οδηγεί σε πιθανότητα καταδίκης, ώστε να υπάρχει ο κίνδυνος ο εφεσείων να φυγοδικήσει. Διασφαλίζεται, τόνισε, η εμφάνισή του κατά τη δίκη με περιοριστικούς όρους και παροχή τραπεζικής εγγύησης, ύψους £100.000,00, την οποία είναι πρόθυμος ο πατέρας του να καταθέσει.
Το Πρωτόδικο Δικαστήριο, (το «Δικαστήριο»), με αναφορά στη νομολογία, συνόψισε τους παράγοντες, που ο κάθε ένας χωριστά μπορεί να δικαιολογήσει την κράτηση ενός κατηγορουμένου μέχρι τη δίκη του. Αυτοί είναι:-
(α) Ο κίνδυνος μη προσέλευσης του κατηγορουμένου στο δικαστήριο.
(β) Η διάπραξη άλλων αδικημάτων.
(γ) Ο επηρεασμός μαρτύρων.
Απέρριψε, για λόγους που δε χρειάζεται να μας απασχολήσουν, τη θέση της Κατηγορούσας Αρχής περί πιθανότητας διάπραξης άλλων αδικημάτων και επηρεασμού μαρτύρων. Έκρινε, όμως, ότι υπήρχε κίνδυνος μη προσέλευσης του εφεσείοντα κατά την ακρόαση, λόγω της σοβαρότητας των αδικημάτων, όπως αυτή αντανακλάται στις προβλεπόμενες ποινές, της ορατής πιθανότητας καταδίκης του και του ύψους της ποινής, η οποία δυνατό να του επιβληθεί. Σ’ ό,τι αφορά τις προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντα, ανέφερε ότι:-
«... το παρόν Δικαστήριο δεν μένει απαθές μπροστά στις επιπτώσεις της ενδεχόμενης κράτησης του Κατηγορουμένου στο οικογενειακό και επαγγελματικό του περιβάλλον.
[*530]
Ωστόσο δεν μπορεί να παραγνωρίσει ότι σε μια σοβαρή υπόθεση, όπως η παρούσα, προτεραιότητα έχει η αποτελεσματική εφαρμογή του Νόμου.»
Ο συνήγορος του εφεσείοντα, αγορεύοντας ενώπιόν μας, υιοθέτησε τη νομική πτυχή από την οποία καθοδηγήθηκε το Δικαστήριο και μας παρέπεμψε σ’ αυτή. Υπέβαλε, όμως, ότι αυτό:-
(α) Εσφαλμένα προσέγγισε τις προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντα και αποφάσισε την κράτησή του. Είναι φανερό, εισηγήθηκε, από την απόφαση, ότι οι προσωπικές του συνθήκες, από τις οποίες και προέκυπταν οι δεσμοί του με την Κύπρο, δεν εξετάστηκαν ως παράγοντας που προσμετρούσε υπέρ της εμφάνισής του κατά τη δικάσιμο.
(β) Εσφαλμένα αξιολόγησε την ενώπιόν του μαρτυρία, ως αποκαλύπτουσα πιθανότητα καταδίκης. Σε σχέση με αυτό, ανέπτυξε επιχειρήματα και σχολίασε τη μαρτυρία, με σκοπό να καταδείξει ότι αυτή συνηγορεί υπέρ της αθωότητας του εφεσείοντα. Επανέλαβε και ενώπιόν μας την ετοιμότητα του πατέρα του για παροχή τραπεζικής εγγύησης, του ύψους που και πρωτόδικα εισηγήθηκε.
Αντίθετα, η δικηγόρος της Δημοκρατίας, με αναφορά στη σοβαρότητα των αδικημάτων, την ποσότητα των ναρκωτικών - 103.532 κιλά - και τη μαρτυρία που υπάρχει, υποστήριξε την ορθότητα της απόφασης.
Το στοιχείο της σοβαρότητας του αδικήματος, σε συνάρτηση με την πιθανότητα καταδίκης και επιβολής αυστηρής ποινής, συνιστά ισχυρό παράγοντα εκτίμησης της πιθανότητας μη προσέλευσης ενός κατηγορουμένου. Όπως αναφέρεται στην υπόθεση Θεοχάρους κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2002) 2 Α.Α.Δ. 48, που εξέδωσε ο Κωνσταντινίδης, Δ.:- (σελ. 53)
«... σε καμιά περίπτωση δεν εκτιμάται η πιθανότητα μη προσέλευσης με κατά απομόνωση αναφορά στη σοβαρότητα του αδικήματος, την πιθανότητα καταδίκης και την επιβληθησόμενη ποινή, αυτόματα δηλαδή, χωρίς συνυπολογισμό άλλων σχετικών δεδομένων. Το εγχείρημα συνίσταται όχι απλώς στην αποτίμηση γενικών ενδεχομένων από την κατ’ ισχυρισμόν διάπραξη αδικήματος ορισμένης σοβαρότητας για το οποίο μπορεί να καταδικαστεί ο κατηγορούμενος αλλά στην αποτίμηση της πιθανότη[*531]τας να διαφύγει ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος.»
Στην Κάννα κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1998) 2 Α.ΑΔ. 444, αφορούσε μεταφορά πυροβόλων όπλων, το Εφετείο παρατήρησε ότι:- (σελ. 447)
«Οι περιστάσεις υπό τις οποίες διαπράχθηκαν τα εγκλήματα διαδραματίζουν επίσης ρόλο για να κριθεί το στοιχείο της πιθανότητας μη προσέλευσης στη δίκη.»
Στην Κωνσταντινίδης ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 109, το Εφετείο υπέδειξε πως:- (σελ. 117)
«Άλλοι σχετικοί παράγοντες είναι εκείνοι που συνδέονται με τον χαρακτήρα του κατηγορουμένου, την κατοικία του, το επάγγελμά του, τα οικονομικά του, τους οικογενειακούς δεσμούς και όλων των ειδών τους δεσμούς με τη χώρα εις την οποία διώκεται (Βλ. Neumeister v. Austria A8 p.39 [1968]). Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν αναγνωρισθεί από τη νομολογία μας. Ωστόσο όπως υπογραμμίστηκε στη Βασιλείου (πιο πάνω) δεν ‘υπερφαλαγγίζουν το γενικό δημόσιο συμφέρον για την απονομή της ποινικής δικαιοσύνης’.»
Θα εξετάσουμε πρώτα την εισήγηση σε σχέση με την αξιολόγηση της πιθανότητας καταδίκης, η οποία αποτελεί, όπως έχει αναφερθεί στην υπόθεση Κωνσταντινίδης ν. Δημοκρατίας, (πιο πάνω):- (σελ. 118)
«... μια απόλυτα θεμιτή διαδικασία ... Δεν έχει σχέση με την εκδίκαση της ουσίας της υπόθεσης και δεν την επηρεάζει με οποιοδήποτε τρόπο.»
Το μαρτυρικό υλικό, για σκοπούς της διαδικασίας, εκτιμάται στην όψη του και μόνο. Οριστικά συμπεράσματα δεν μπορούν να εξαχθούν, ούτε και να δοθούν οριστικές απαντήσεις σε ερωτήματα.
Όπως εμφανίζονται τα γεγονότα για τους σκοπούς της παρούσας, η εισαγωγή των ναρκωτικών - (103.532 κιλά ξηρής φυτικής ύλης καννάβεως) - έγινε από την Αφρική, μέσα σε εμπορευματοκιβώτιο. Όλες τις αναγκαίες διευθετήσεις, για την υπογραφή των εγγράφων τελωνισμού από τον επαναπατριζόμενο, τις διεκπεραίωσε ο εφεσείων, ο οποίος και έδωσε τις σχετικές οδηγίες για τον εκτελωνισμό τους.
[*532]Ήταν, σε γενικές γραμμές, η θέση του εφεσείοντα ότι δε γνώριζε την ύπαρξη ναρκωτικών στο εμπορευματοκιβώτιο και ότι καλόπιστα προέβη σε διευθετήσεις, προς εξυπηρέτηση κάποιου μη εντοπισθέντα εν τέλει επαναπατριζόμενου, ο οποίος του ανέφερε ότι στο εμπορευματοκιβώτιο θα υπήρχαν προσωπικά του αντικείμενα.
Το Δικαστήριο εκτίμησε το υλικό που είχε ενώπιόν του και δε διαπιστώνουμε λόγο επέμβασής μας.
Σ’ ό,τι αφορά την εισήγηση σε σχέση με την εκτίμηση των προσωπικών συνθηκών του κατηγορουμένου, συμφωνούμε με το συνήγορο του εφεσείοντα ότι αυτές δεν προσεγγίστηκαν από την άποψη αποκλεισμού της πιθανότητας μη προσέλευσης αλλά από την άποψη των επιπτώσεων στο οικογενειακό και επαγγελματικό του περιβάλλον, ως αποτέλεσμα της κράτησης.
Διαφωνούμε, εντούτοις, πως ορθή θεώρηση των δεδομένων θα δικαιολογούσε διαφορετική κατάληξη. Είναι γεγονός πως η οικογενειακή κατάσταση του εφεσείοντα και τα άλλα σε σχέση με τις προσωπικές του περιστάσεις είναι στοιχεία σχετικά. Αποτιμούνται, όμως, και αυτά στο πλαίσιο του συνόλου και εδώ έχουμε, κατά την υπόθεση της Κατηγορούσας Αρχής, εξαιρετικά σοβαρή περίπτωση εισαγωγής τεράστιας ποσότητας ναρκωτικών, κάτω από συνθήκες που παραπέμπουν σε διασυνδέσεις, διεθνείς διευθετήσεις και μεγάλης κλίμακας προγραμματισμό.
Η σοβαρότητα των αδικημάτων και η αυστηρότητα της ποινής, που θα μπορούσε να επιβληθεί σε περίπτωση καταδίκης, πράγματι, κάτω από τις περιστάσεις της παρούσα υπόθεσης, δείχνουν κίνδυνο μη προσέλευσης του εφεσείοντα.
Η έφεση απορρίπτεται.
Η�έφεση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο