(2007) 2 ΑΑΔ 331
[*331]29 Ιουνίου, 2007
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στές]
LIUDVIKA BRTSIEVA,
Εφεσείουσα,
v.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 72/2006)
Έφεση ? Μαρτυρία ? Δυνατότητα προσαγωγής περαιτέρω μαρτυρίας ενώπιον του Εφετείου ? Αποτελεί εξαιρετικό μέτρο ? Η εξουσία του Δικαστηρίου ασκείται αυστηρά και με φειδώ ? Ποίες προϋποθέσεις πρέπει να ικανοποιηθούν.
Η εφεσείουσα είχε καταδικαστεί, μεταξύ άλλων, για ανθρωποκτονία κατά παράβαση του Άρθρου 205 του Ποινικού Κώδικα, ???. 154. Τα γεγονότα αφορούσαν τη χορήγηση απ’ αυτή ηρωίνης στο θύμα, ως αποτέλεσμα της οποίας αυτό έχασε τη ζωή του. Στην έφεση εναντίον της καταδίκης της, καταχώρησε αίτηση για άδεια του Δικαστηρίου για προσαγωγή νέας μαρτυρίας.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αφού αναφέρθηκε στις τρεις βασικές προϋποθέσεις που σωρευτικά πρέπει να πληρούνται για να ασκηθεί η σχετική εξουσία του Δικαστηρίου, απέρριψε την αίτηση επειδή το θέμα σε σχέση με το οποίο εζητείτο η προσαγωγή της νέας μαρτυρίας ενώπιον του δεν ήταν και ούτε είναι επίδικο αλλά και η μαρτυρία στην οποία αφορά η επίδικη αίτηση θα μπορούσε να εξασφαλιστεί με εύλογη επιμέλεια.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Supatan v. Περιστιάνη (2006) 1 Α.Α.Δ. 1417,
Μορφίτης ν. Ανδρέας Σ. Κοιλιάρης Λτδ (1999) 1 Α.Α.Δ. 145.
[*332]Αίτηση.
Αίτηση από την εφεσείουσα για άδεια του Δικαστηρίου για προσαγωγή νέας μαρτυρίας.
Σ. Δράκος, για την Εφεσείουσα.
Π. Ευθυβούλου, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
¢π∫∞™∆∏ƒπ√: ∏ ÔÌfiʈÓË ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ¢ÈηÛÙËÚ›Ô˘ ı· ‰Ôı› ·fi ÙÔÓ Π. Αρτέμη, Δ..
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Στην παρούσα ποινική έφεση η εφεσείουσα-αιτήτρια καταχώρησε αίτηση, με την οποία ζητά τα πιο κάτω:
«Α. Άδεια και/ή διαταγή του Σεβαστού Δικαστηρίου που να επιτρέπει την προσκόμιση νέας μαρτυρίας (fresh evidence) εκ μέρους της Αιτήτριας-Εφεσείουσας, του Δρ. Γιώργου Αρ. Αλεβιζόπουλου MD, DFPsych, για να μαρτυρήσει οτιδήποτε γνωρίζει για την υπόθεση και να παρουσιάσει έκθεση και/ή έγγραφα τα οποία είναι ουσιαστικής σημασίας.
Β. Διάταγμα Δικαστηρίου ότι τα έξοδα προσκόμισης της μαρτυρίας ως το Α ανωτέρω καθώς και την λογική αμοιβή του την καταβάλει η Δημοκρατία.»
Η έφεση αφορά την καταδίκη της εφεσείουσας, μεταξύ άλλων, για ανθρωποκτονία κατά παράβαση του άρθρου 205 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154. Τα γεγονότα αφορούσαν τη χορήγηση απ’ αυτή ηρωίνης στο θύμα, ως αποτέλεσμα της οποίας ο τελευταίος έχασε τη ζωή του. Τόσο το θύμα όσο και η εφεσείουσα ήταν χρήστες ναρκωτικών και η τελευταία προμήθευε ναρκωτικά σε τρίτα πρόσωπα.
Η μαρτυρία, την οποία ζητά να προσκομίσει η εφεσείουσα κατ’ έφεση είναι εκείνη του Δρα Γιώργου Αλεβιζόπουλου από την Ελλάδα, ο οποίος, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει υποειδικότητα και ειδίκευση στην ψυχιατροδικαστική, όπως προκύπτει από το τεκμήριο «Α» στην αίτηση και, σύμφωνα με τη δήλωσή του, δεν υπάρχει άλλος τέτοιος ειδικός στην Ελλάδα και ούτε στην Κύπρο, απ’ ότι γνωρίζει.
[*333]Είναι προφανές ότι ο συνήγορος της εφεσείουσας, όταν έμαθε για την ύπαρξη του ειδικού, απευθύνθηκε σ’ αυτόν, αναφέροντας του τα ακόλουθα:
«Χρειαζόμαστε κάποια έκθεση σας που να δείχνει γιατί είναι χρήσιμη αυτή η μαρτυρία σας. Δηλαδή τι πήγε λάθος στην μαρτυρία του Πρωτόδικου Δικαστηρίου ή στην ήδη δοθείσα μαρτυρία ή στην απόφαση του Δικαστηρίου, και τι καινούριο μπορείς να προσφέρεις εσύ για χάριν της δικαιοσύνης.»
(Δέστε τεκμήριο «Β» στην αίτηση).
Είναι προφανές ότι και ο ίδιος ο συνήγορος δεν γνώριζε ποιού είδους μαρτυρία χρειαζόταν για να βοηθήσει την υπόθεση του.
Η μαρτυρία, την οποία προτίθεται να δώσει ο ειδικός σε σχέση με την υπόθεση περιέχεται σε επιστολή του προς το συνήγορο της εφεσείουσας, που είναι το τεκμήριο «Δ» στην αίτηση και αναφέρει τα ακόλουθα:
«Τα βασικά σημεία της υπόθεσης την οποία χειρίζεσθε, από ιατρικής πλευράς είναι τα εξής:
1. Δεν έχει γίνει εξέταση του εγκεφάλου, κατά τη νεκροτομή, για τη διαπίστωση εγκεφαλικής αιμορραγίας η οποία είναι μαζί με το έμφραγμα του μυοκαρδίου οι αιτίες θανάτου από κοκαΐνη και η οποία σύμφωνα με την κλινική εικόνα που περιγράφει ο μάρτυρας φαίνεται ότι είναι η άμεση αιτία θανάτου.
2. Δεν έχει σταλεί δείγμα αίματος όπου θα μπορούσαν να βρεθούν και να αξιολογηθούν, χρονικά ως προς τη στιγμή του θανάτου, οι μεταβολίτες της ηρωίνης και της κοκαΐνης.
3. Το έμφραγμα του μυοκαρδίου για να γίνει αντιληπτό μακροσκοπικά και μικροσκοπικά πρέπει να έχουν παρέλθει τουλάχιστον 12 ώρες από την επέλευσή του, άρα συνέβη πολύ πριν τη χορήγηση της ηρωίνης, η οποία συνέβη μικρό χρονικό διάστημα προ του θανάτου, όπως αυτό προκύπτει τόσο από τις μαρτυρικές καταθέσεις, όσο και από τους μεταβολίτες που ανιχνεύθηκαν. Αντίθετα οι μεταβολίτες της κοκαΐνης που ανιχνεύθηκαν συμβαδίζουν χρονικά με τη διαπίστωση εμφράγματος.
4. Τα οπιοειδή, όπως η ηρωίνη, αποτελούν ενδεδειγμένη επί[*334]σημη θεραπεία για την αντιμετώπιση του οξέως εμφράγματος του μυοκαρδίου, γεγονός που το γνωρίζουν όλοι οι τοξικομανείς, όπως και ο θανών και γι΄αυτό ζήτησε να του γίνει ένεση. Άρα θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς ότι η κατηγορούμενη του προσέφερε ενδεχομένως «την πιο αποτελεσματική πρώτη βοήθεια».
Αυτά σε γενικές γραμμές είναι τα στοιχεία που μπορώ να τεκμηριώσω.»
Με το θέμα της προσκόμισης νέας μαρτυρίας ασχολήθηκε πρόσφατα και το Δευτεροβάθμιο Οικογενειακό Δικαστήριο στην Supatan v. Περιστιάνη (2006) 1 Α.Α.Δ. 1417. Στην υπόθεση εκείνη έγινε αναφορά στη νομολογία και απ’ αυτή παραθέτουμε το πιο κάτω απόσπασμα:
«Από την υπόθεση Γεωργίου ν. Οργ. Χρημ. Τραπέζης Κύπρου Λτδ (Αρ.2) (1999) 1 Α.Α.Δ. 956, παραθέτουμε απόσπασμα από τη σελ. 961, όπου συνοψίζονται οι αρχές:
«Στην Oleg Blachine v. Χριστάκη Αριστείδου (1997) 1 Α.Α.Δ. 195 λέχθηκε ότι: ΄Η δυνατότητα προσαγωγής περαιτέρω μαρτυρίας αποτελεί εξαιρετικό μέτρο΄. Προφανώς, αυτός είναι και ο λόγος που η εξουσία του Δικαστηρίου ασκείται αυστηρά και με φειδώ. Η άδεια για προσαγωγή περαιτέρω μαρτυρίας χορηγείται μόνο στις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται ότι σωρευτικά πληρούνται οι πιο κάτω τρεις βασικές προϋποθέσεις ήτοι:
(α) Η μαρτυρία δεν μπορούσε να εξασφαλιστεί προς χρήση κατά την πρωτόδικη διαδικασία με την επίδειξη εύλογης επιμέλειας.
(β) Η μαρτυρία πρέπει να είναι τέτοια ώστε αν προσαγόταν θα ήταν πιθανό να είχε κάποια σημαντική επίδραση στο αποτέλεσμα της υπόθεσης αν και δεν είναι ανάγκη να είναι αποφασιστικής σημασίας.
(γ) Η μαρτυρία πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εμφανίζεται αξιόπιστη αν και δεν είναι ανάγκη να είναι αναντίλεκτη.
Οι πιο πάνω προϋποθέσεις αποκρυσταλλώνουν την αγγλική νομολογία επί του θέματος. Βλ. Ladd v. Marshal [1954] 3 All [*335]E.R. 745. Το Εφετείο της Κύπρου τις έχει υιοθετήσει και αποτελούν πλέον το βασικό σημείο αναφοράς κατά την εξέταση αιτήσεων για προσαγωγή περαιτέρω μαρτυρίας. Βλ. Trifonides v. Alpan (Taki Bros) (1987) 1 C.L.R. 479, Martin v. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1994) 2 Α.Α.Δ. 29, Φύτος Ανδρέου ν. Psaras Shipping Agencies (1996) 1 A.A.Δ. 1379 και Mobil Oil v. Ellinas and Others (1987) 1 C.L.R. 1.»
(Δέστε και Μορφίτης ν. Ανδρέας Σ. Κοιλιάρης Λτδ (1999) 1 Α.Α.Δ. 145).
Ήταν η θέση του ευπαίδευτου συνήγορου της εφεσείουσας ότι βασικά εάν εδίδετο αυτή η μαρτυρία θα έτεινε να αποδείξει ότι σε περιπτώσεις κρίσης λόγω εμφράγματος του μυοκαρδίου, όπως ήταν η περίπτωση του θύματος, η ενδεδειγμένη «θεραπεία» ήταν η χορήγηση ηρωίνης και πιθανόν το θύμα να γνώριζε τούτο και γι΄αυτό ζητούσε επιμόνως, όπως διαφάνηκε από τη μαρτυρία πρωτοδίκως, να του χορηγηθεί ηρωίνη.
Επισημαίνουμε πως κατά τη δίκη η υπεράσπιση της εφεσείουσας ήταν ότι δεν ήταν αυτή που χορήγησε την ένεση ηρωίνης στο θύμα αλλά ο ίδιος που άρπαξε τη σύριγγα που βρισκόταν εκεί και τη χρησιμοποίησε, χωρίς τη συμμετοχή καθ’ οιονδήποτε τρόπο της εφεσείουσας. Τοιουτοτρόπως, με βάση τη θέση αυτή της εφεσείουσας, δεν είναι δυνατόν να εγερθεί κάτι τέτοιο ενώπιον μας, αφού το θέμα ουδέποτε ήταν ή είναι τώρα επίδικο. Επιπρόσθετα, από μία εξέταση των λόγων έφεσης, η εφεσείουσα φαίνεται να επιμένει στην εκδοχή της ότι δεν ήταν η ίδια που χορήγησε την ηρωίνη στο θύμα αλλά ούτε και αμφισβήτησε την αιτία του θανάτου, που ήταν η χορήγηση της ηρωίνης.
Έχοντας υπόψη τα γεγονότα και τις αρχές της νομολογίας, καταλήγουμε στα εξής. Σε όποιο μέτρο η επιδιωκόμενη νέα μαρτυρία τείνει να αμφισβητήσει τα αίτια του θανάτου, επισημαίνουμε πως το θέμα δεν ήταν επίδικο στην πρωτόδικη διαδικασία, αλλά και αν υπήρχε τέτοια αμφισβήτηση, η μαρτυρία θα μπορούσε να εξασφαλιστεί με εύλογη επιμέλεια. Όσον αφορά την πιθανότητα ύπαρξης του ισχυρισμού ότι το θύμα ζητούσε τη χορήγηση ηρωίνης γιατί ίσως γνώριζε ότι αυτή ήταν η ενδεδειγμένη θεραπεία για το έμφραγμα του μυοκαρδίου, τούτο αποτελεί απλή εικασία και δεν θα είχε καμία επίδραση στην έκβαση της υπόθεσης, αφού ουδέποτε ηγέρθη τέτοιο θέμα από την υπεράσπιση, της οποίας η θέση ήταν πάντοτε, τόσο πρωτοδίκως όσο και κατ’ έφεση, πως δεν ήταν η εφεσείουσα που χορήγησε την ηρωίνη στο θύμα. Το θέμα δεν ήταν [*336]και ούτε είναι επίδικο και τέτοια μαρτυρία θα ήταν εντελώς άσχετη με τα υπό κρίση ζητήματα κατ’ έφεση.
Η αίτηση απορρίπτεται.
Η αίτηση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο