(2007) 2 ΑΑΔ 484
[*484]27 Νοεμβρίου, 2007
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ,
Εφεσείων,
v.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 183/2006)
Ναρκωτικά ? Κατοχή 24 σχεδόν κιλών κάνναβης από την οποία δεν είχε εξαχθεί η ρητίνη και κατοχή της πιο πάνω ποσότητας των ναρκωτικών με σκοπό την προμήθειά τους σε άλλα πρόσωπα ? Η τεράστια ποσότητα του παράνομου υλικού και τα ψεύδη του κατηγορούμενου οδήγησαν το Κακουργιοδικείο να καταλήξει σε συμπέρασμα ενοχής του, και στην δεύτερη κατηγορία ? Επικύρωση καταδίκης κατ’ έφεση.
Ποινή ? Ναρκωτικά ? Κατοχή 24 σχεδόν κιλών κάνναβης από την οποία δεν είχε εξαχθεί η ρητίνη με σκοπό την προμήθειά τους σε άλλα πρόσωπα ? Εφεσείων οικογενειάρχης 43 ετών πατέρας μιας κόρης η οποία είναι φοιτήτρια στο εξωτερικό, συνελήφθη επ’ αυτοφώρω ενώ μετέφερε σε σακκούλα μέρος της κάνναβης, την οποία είχε τοποθετήσει σε άλλα σακκουλάκια, ισχυριζόμενος ότι πήγαινε να την πετάξει, εφόσον εκείνος που του την παρέδωσε δεν ήλθε να την παραλάβει όπως του υποσχέθηκε ? Λευκό ποινικό μητρώο ? Επιβολή συντρέχουσων ποινών φυλάκισης έξι και δεκαέξι χρόνων αντίστοιχα ? Διαφοροποίηση της παρούσας υπόθεσης από την υπόθεση Χρίστου v. Δημοκρατίας (2007) 2 ?.?.?. 448 ? Επικύρωση ποινών κατ’ έφεση.
Μάρτυρες ? Προστασία μαρτύρων ? Εφαρμοστέες αρχές σε σχέση με τη διαδικασία για την προστασία μαρτύρων.
Ποινή ? Αποτρεπτική ποινή ? Ναρκωτικά ? Κατοχή και εμπορία ? Ανάγκη για επιβολή αποτρεπτικής ποινής.
Ο εφεσείων αντιμετώπιζε δύο κατηγορίες ενώπιον του Κακουρ[*485]γιοδικείου Λεμεσού:
(α) κατοχή 24 σχεδόν κιλών κάνναβης από την οποία δεν είχε εξαχθεί η ρητίνη κατά παράβαση των Άρθρων 2, 3, 6 (1), (2), Πρώτος Πίνακας Μέρος ΙΙ και Τρίτος Πίνακας του Περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου 29/77, όπως τροποποιήθηκε και
(β) Κατοχή του πιο πάνω φαρμάκου με σκοπό να το προμηθεύσει σε άλλο πρόσωπο κατά παράβαση των Άρθρων 2, 3, 5(1) (β), 6(3), Πρώτος Πίνακας Μέρος ΙΙ και Τρίτος Πίνακας του πιο πάνω Νόμου.
Πριν την έναρξη της δίκης συμφωνήθηκαν παραδεκτά γεγονότα στη βάση των οποίων ο εφεσείων παραδεχόταν την κατοχή των ναρκωτικών. Δεν παραδέχθηκε όμως την κατηγορία κατοχής με σκοπό την προμήθειά τους. Όταν ο εφεσείων κλήθηκε σε απολογία για τη δεύτερη κατηγορία πρόβαλε ισχυρισμούς αντίθετους με την παραδοχή του στην πρώτη κατηγορία και καταχώρησε αρνητική απάντηση και σ’ αυτή την κατηγορία.
Ο εφεσείων κλήθηκε σε απολογία και επέλεξε το δικαίωμα της σιωπής χωρίς να προσκομίσει οποιαδήποτε άλλη μαρτυρία αναφορικά με την πρώτη κατηγορία, ενώ για τη δεύτερη έδωσε ένορκη μαρτυρία.
Σύμφωνα με τα παραδεκτά γεγονότα, τα ναρκωτικά εκρύβοντο σε αυτοκίνητο με αρ. εγγραφής CAM389 το οποίο ευρίσκετο σε υποστατικό στη Λεμεσό.
Ο εφεσείων συνελήφθη το βράδυ της 18.12.05 όταν εισήλθε εντός του υποστατικού και πήρε από το εν λόγω αυτοκίνητο ένα μαύρο νάιλον σακκούλι, το οποίο άφησε στο πάτωμα όταν τον ανέκοψαν οι άντρες της ΥΚΑΝ. Διενεργήθηκε έρευνα στην παρουσία του εφεσείοντος και διαπιστώθηκε ότι στο μαύρο νάιλον σακκούλι υπήρχαν 3 σακκούλια εντός των οποίων περιείχετο ξερή φυτική κάνναβη από την οποία δεν είχε εξαχθεί η ρητίνη.
Ο εφεσείων βρέθηκε ένοχος και στις δύο κατηγορίες. Καταχώρησε έφεση τόσο εναντίον της καταδίκης όσο και εναντίον της ποινής.
Οι δικηγόροι του εφεσείοντος εισηγήθηκαν ενώπιον του Εφετείου πως το Κακουργιοδικείο θα έπρεπε να αποδεχθεί αίτημα της [*486]υπεράσπισης για να συνεχιστεί η δίκη κεκλεισμένων των θυρών οπόταν και ο εφεσείων θα ήταν έτοιμος να αποκαλύψει το όνομα του προμηθευτή της κάνναβης, εφόσον όμως το Δικαστήριο του παρείχε τη δέουσα προστασία όπως προβλέπεται στο ?ρθρο 3(2) του περί Προστασίας Μαρτύρων Νόμου Ν.95(?)/2001. Επί του ιδίου θέματος δόθηκε και μαρτυρία πως ο εφεσείων έκανε την ίδια πρόταση στην Αστυνομία, προφανώς όμως ζητώντας ανταλλάγματα αναφορικά με τη δική του δίωξη, η οποία όμως απερρίφθη από την Αστυνομία.
Ο λόγος που υποστηρίχθηκε η πιο πάνω θέση, ήταν πως αν ο εφεσείων ανέφερε το όνομα του προμηθευτή στο Δικαστήριο, τούτο θα διαδραμάτιζε σοβαρό λόγο στην εκτίμηση της αξιοπιστίας του.
Αποφασίστηκε ότι:
Α. Έφεση εναντίον καταδίκης.
1. Δεδομένης της παραδοχής του εφεσείοντος για την κατοχή της τεράστιας ποσότητας της κάνναβης, η αποκάλυψη του όποιου ονόματος ως του προμηθευτή τους, δεν θα διεδραμάτιζε οποιοδήποτε ρόλο ούτε σε σχέση με την ουσία της υπόθεσης άλλα ούτε και σε σχέση με την εκτίμηση της αξιοπιστίας του εφεσείοντος.
2. Η διαδικασία για την προστασία μαρτύρων ρυθμίζεται από το Νόμο περί Προστασίας Μαρτύρων. Το Δικαστήριο δεν είναι ανακριτής της υπόθεσης ώστε να διατάσσει τη δίκη κεκλεισμένων των θυρών, να ακούει στοιχεία και να δίδει οδηγίες για παραπέρα εξετάσεις, επειδή ο κατηγορούμενος δηλώνει πως φοβάται ουσιαστικά να καταθέσει.
Η έφεση εναντίον της καταδίκης απορρίπτεται.
Β. Έφεση εναντίον της ποινής.
1. Η παρούσα υπόθεση διαφοροποιείται από την υπόθεση Χρίστου v. Δημοκρατίας (2007) 2 ?.?.?. 448, στην οποία η ποινή φυλάκισης 11 ετών μειώθηκε κατ’ έφεση σε 8 έτη. Στην υπόθεση εκείνη το δεσπόζον στοιχείο, που οδήγησε στη μείωση της ποινής ήταν η άμεση παραδοχή του εφεσείοντος και η ειλικρινής μεταμέλειά του, σε συνδυασμό με τις δεινές προσωπικές και οικογενειακές του συνθήκες.
2. Η επιβληθείσα ποινή είναι μεν αυστηρή, όμως δεν είναι έκδηλα [*487]υπερβολική. Σε υποθέσεις παράβασης του περί Ναρκωτικών Νόμου, ενδείκνυται η επιβολή αποτρεπτικών ποινών για τους λόγους που για πολλά χρόνια τώρα εξηγούν τα Δικαστήρια.
Η έφεση εναντίον της ποινής απορρίφθηκε.
Η έφεση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Χρίστου v. Δημοκρατίας (2007) 2 Α.Α.Δ. 448.
Έφεση εναντίον Καταδίκης και Ποινής.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Κακουργιοδικείου Λεμεσού (Υπόθ.�Αρ. 4/06), ημερομηνίας 25/7/06 και 12/9/06.
Αλ. Μαρκίδης με Ν. Μακρίδη και Ν. Καλλή, για τον Eφεσείοντα.
Α. Κανναουρίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Eφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Ο εφεσείων καταδικάστηκε από το Kακουργιοδικείο Λεμεσού σε δύο κατηγορίες:
(α) κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως «Β» κατά παράβαση των άρθρων 2,3,6(1), (2), Πρώτος Πίνακας Μέρος ΙΙ και Τρίτος Πίνακας του Περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμου 29/77, όπως τροποποιήθηκε και
(β) Κατοχή του πιο πάνω φαρμάκου με σκοπό να το προμηθεύσει σε άλλο πρόσωπο κατά παράβαση των άρθρων 2, 3, 5(1)(β), 6(3), Πρώτος Πίνακας Μέρος ΙΙ και Τρίτος Πίνακας του πιο πάνω Νόμου.
Πριν από την έναρξη της δίκης συμφωνήθηκαν παραδεκτά γεγονότα στη βάση των οποίων ο εφεσείων παραδεχόταν την κατοχή 24 σχεδόν κιλών κάνναβης από την οποία δεν είχε εξαχθεί η ρητίνη, αντικείμενο των κατηγοριών. Δεν παραδέχτηκε όμως την κατηγορία που αφορούσε την κατοχή της παράνομης ουσίας με σκοπό να την προμηθεύσει σε άλλο πρόσωπο. Κατά τη διάρκεια όμως [*488]της μαρτυρίας του εφεσείοντος, όταν κλήθηκε σε απολογία για τη δεύτερη κατηγορία, πρόβαλε τέτοιους ισχυρισμούς που ήσαν αντίθετοι με την παραδοχή του και στην πρώτη κατηγορία. Ισχυρίστηκε πως δεν γνώριζε τι περιείχαν οι συσκευασίες που βρέθηκαν στην κατοχή του, τις οποίες είχε τοποθετήσει ένας φίλος του σε αυτοκίνητο σταθμευμένο στα υποστατικά του και τον οποίο ανέμενε να παραλάβει, ως η συμφωνία τους. Το Κακουργιοδικείο επεσήμανε πως ο εφεσείων αναιρούσε με τους ισχυρισμούς του την απάντηση του στην κατηγορία και ως εκ τούτου καταχώρισε αρνητική απάντηση και στην πρώτη κατηγορία. Διευκρινίστηκε όμως στην πορεία της δίκης πως ο εφεσείων δεν απέσυρε τη δήλωση του, αναφορικά με τα παραδεκτά γεγονότα που καταχωρίστηκαν πριν από την έναρξη της δίκης, και δέχτηκε πως σε κάποιο στάδιο είχε υποψιαστεί ότι οι συσκευασίες περιείχαν κάτι το ύποπτο, το οποίο και εν συνεχεία διαπίστωσε πως ήταν κάνναβης.
Ο εφεσείων κλήθηκε σε απολογία και επέλεξε το δικαίωμα της σιωπής χωρίς να προσκομίσει οποιαδήποτε άλλη μαρτυρία αναφορικά με την πρώτη κατηγορία, ενώ για τη δεύτερη έδωσε ένορκη μαρτυρία. Το Δικαστήριο είχε ως εκ τούτου ενώπιον του τα παραδεκτά γεγονότα, που είχαν κατατεθεί ενώπιον του σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του περί Αποδείξεως Νόμου, Κεφ. 9, και τη μαρτυρία του εφεσείοντος.
Τα παραδεκτά γεγονότα καταγράφονται με γλαφυρότητα στην απόφαση του Κακουργιοδικείου. Θα παραθέσουμε μια περικοπή, για ό,τι χρειάζεται για την ενώπιον μας συζήτηση.
«Σύμφωνα με τα παραδεκτά γεγονότα στις 17.12.05 ελήφθη πληροφορία από την ΥΚΑΝ Αρχηγείου, ότι στη γωνιά των οδών Κορνεάδη και Ψηλορείτου στη Λεμεσό, υπήρχε υποστατικό εντός του οποίου εφυλάττετο το όχημα με αρ.εγγραφής CAM389 μέσα στο οποίο εκρύβετο μεγάλη ποσότητα ναρκωτικών. Κατόπιν αυτής της πληροφορίας το εν λόγω υποστατικό ετέθη υπό διακριτική παρακολούθηση από την αστυνομία από την 17.12.05 και ώρα 21:00 επί 24ώρου βάσεως. Την 18.12.05 και ώρα 20:15, ο αστ.8.Θ.Θεοδοσίου, είδε να σταματά έξω από το υποστατικό ένα όχημα και από αυτό κατέβηκε ένα πρόσωπο το οποίο όπως διαπιστώθηκε αργότερα ήταν ο Κατηγορούμενος. Αυτός προχώρησε προς την κύρια είσοδο του υποστατικού χωρίς να έχει ή να κρατά οτιδήποτε και αφού ξεκλείδωσε την πόρτα της εισόδου, με κλειδιά που κρατούσε, εισήλθε εντός του υποστατικού. Στη συνέχεια άναψε τα φώτα και κατευθύνθηκε προς το αυτοκίνητο με αρ.εγγραφής CAM389. Aφού παρέμεινε [*489]εκεί για 5 λεπτά κατευθύνθηκε στη συνέχεια προς την έξοδο κρατώντας στο δεξί χέρι του ένα μαύρο νάιλον σακούλι (Χ.Π1). αμέσως ανακόπηκε πριν εξέλθει από το υποστατικό από μέλη της ΥΚΑΝ Αρχηγείου. Κατά την ανακοπή του ο Κατηγορούμενος άφησε στο πάτωμα το μαύρο νάιλον σακούλι (Χ.Π.1). Από έρευνα που διενήργησε ο Λοχίας 4345 στην παρουσία του Κατηγορουμένου διεπίστωσε ότι μέσα σε αυτό υπήρχαν 3 σακούλια (ΧΠ1Α, ΧΠ1Γ) εντός των οποίων περιείχετο ξηρή φυτική ύλη κάνναβης από την οποία δεν είχε εξαχθεί η ρητίνη.»
Το Κακουργιοδικείο, αφού ανέλυσε με πολλή προσοχή τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα που είχε ενώπιον του καθώς και τη μαρτυρία του εφεσείοντος, κατέληξε στο συμπέρασμα, για πολλούς λόγους που αναφέρονται στην απόφαση, πως ο εφεσείων ήταν ένοχος και στη δεύτερη κατηγορία. Το κυριότερο στοιχείο γι΄αυτή την κατάληξη ήταν η τεράστια ποσότητα του παράνομου υλικού που κατείχε ο εφεσείων, καθώς και η διαπίστωση του Κακουργιοδικείου πως οι διάφορες αιτιάσεις που πρόβαλε ήσαν ψευδείς. Να αναφερθούμε σε ακόμη ένα σημαντικό σημείο. Ο εφεσείων συνελήφθη επ΄αυτοφώρω ενώ μετέφερε σε σακούλα μέρος της κάνναβης, την οποία είχε τοποθετήσει σε άλλα σακουλάκια. Ισχυρίστηκε δε πως πήγαινε να πετάξει την κάνναβη, εφόσον εκείνος που του την παρέδωσε δεν ήλθε να την παραλάβει όπως του υποσχέθηκε. Τέτοια ήταν η σύμπτωση, που ο εφεσείων να είχε αποφασίσει να πετάξει το υλικό ακριβώς την ώρα που τον συνέλαβε η Αστυνομία. Υλικό όμως που είχε κρυμμένο για περισσότερο από ένα μήνα.
Οι δικηγόροι του εφεσείοντος ήγειραν ενώπιον μας προς συζήτηση ουσιαστικά ένα ζήτημα, το οποίο και αναπτύσσεται στο περίγραμμα ως πρόσθετος λόγος έφεσης. Εισηγούνται πως το Κακουργιοδικείο θα έπρεπε να αποδεχθεί αίτημα της υπεράσπισης για να συνεχιστεί η δίκη κεκλεισμένων των θυρών όταν ο εφεσείων κατά τη διάρκεια της μαρτυρίας του ανέφερε πως ήταν έτοιμος να αποκαλύψει το όνομα του προμηθευτή της κάνναβης, εφόσον όμως το Δικαστήριο του παρείχε τη δέουσα προστασία όπως προβλέπεται στο άρθρο 3(2) του περί Προστασίας Μαρτύρων Νόμου Ν.95(Ι)/2001. Επί του ιδίου θέματος δόθηκε και μαρτυρία πως ο εφεσείων έκανε την ίδια πρόταση στην Αστυνομία, προφανώς όμως ζητώντας ανταλλάγματα αναφορικά με τη δική του δίωξη, η οποία όμως απερρίφθη από την Αστυνομία. Συναφώς του διαβιβάστηκε πως ούτε η Αστυνομία μήτε ο Γενικός Εισαγγελέας ήσαν διατεθειμένοι να προβούν σε οποιαδήποτε διευθέτηση μαζί του. Η Αστυνομία θεωρούσε την πληροφορία άνευ σημασίας.
[*490]Ο λόγος που υποστηρίχθηκε η πιο πάνω θέση, όπως αναπτύχθηκε ενώπιον μας, ήταν πως, αν ο εφεσείων ανέφερε το όνομα του προμηθευτή στο Δικαστήριο, τούτο θα έπαιζε σοβαρό ρόλο στην εκτίμηση της αξιοπιστίας του. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης υποδείξαμε δύο πράγματα στους δικηγόρους του εφεσείοντος, για τα οποία ομολογουμένως δεν πήραμε πειστικές απαντήσεις. Υπεδείχθη πως ο εφεσείων είχε ουσιαστικά παραδεχθεί την κατοχή τεράστιας ποσότητας κάνναβης. Με αυτό ως δεδομένο ρωτήσαμε, τι σημασία θα διαδραμάτιζε στην υπόθεση η αποκάλυψη του όποιου ονόματος, π.χ. ότι του τα έδωσε ο Α. Επιπλέον, κρίνουμε πως μήτε στην ουσία της υπόθεσης θα διαδραμάτιζε οποιοδήποτε ρόλο αλλά ούτε και στην εκτίμηση της αξιοπιστίας του εφεσείοντος. Να προχωρήσουμε λίγο ακόμη για να πούμε πως, έστω και αν αναφερόταν το όνομα του προμηθευτή στο Δικαστήριο, ο οποίος θα παραλάμβανε από τον εφεσείοντα την κάνναβη που του παρέδωσε, η δεύτερη κατηγορία θα αποδεικνυόταν. Και τούτο από το γεγονός πως ο εφεσείων θα παρέδιδε, προμήθευε την κάνναβη, στον υποτιθέμενο προκάτοχο της.
Έχουμε τη γνώμη πως ο εφεσείων προσπάθησε να παρουσιάσει στο Κακουργιοδικείο ανεδαφικούς ισχυρισμούς που δεν μπορούσαν να στηριχτούν στη βάσανο της λογικής. Με αυτά που είπαμε πιο πάνω δεν χρειάζεται να συζητήσουμε άλλο την εισήγηση. Η διαδικασία για την προστασία μαρτύρων ρυθμίζεται από το Νόμο περί Προστασίας Μαρτύρων. Δεν θα προχωρήσουμε να συζητήσουμε, γιατί δεν χρειάζεται, αν κατηγορούμενος εμπίπτει στην έννοια «μάρτυρας» του Νόμου. Θα σημειώσουμε όμως πως το δικαστήριο δεν είναι ανακριτής της υπόθεσης ώστε να διατάσσει τη δίκη κεκλεισμένων των θυρών, να ακούει στοιχεία και να δίδει οδηγίες για παραπέρα εξετάσεις, επειδή ο κατηγορούμενος δηλώνει πως φοβάται ουσιαστικά να καταθέσει.
Η έφεση εναντίον της καταδίκης απορρίπτεται.
Δεν θα πούμε πολλά για την έφεση αναφορικά με την ποινή. Το Κακουργιοδικείο επέβαλε πράγματι αυστηρές ποινές στον εφεσείοντα. Έξι χρόνια φυλάκιση στην πρώτη κατηγορία και 16 στη δεύτερη. Οι ποινές συντρέχουν. Οι δικηγόροι του εφεσείοντος εισηγήθηκαν πως η ποινή αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί ως εξοντωτική. Ο εφεσείων είναι 43 ετών χωρίς προηγούμενες καταδίκες, οικογενειάρχης, με μία θυγατέρα που σπουδάζει στο εξωτερικό. Ο κ.Μαρκίδης αναφέρθηκε ειδικά στην πρόσφατη απόφαση του Εφετείου μας Χρίστου v. Δημοκρατίας (2007) 2 Α.Α.Δ. 448, για να υποδείξει ότι το Κακουργιοδικείο δεν έλαβε δεόντως υπόψη τις [*491]προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντος.
Έχουμε τη γνώμη πως δεν υπάρχει καμία ομοιότητα στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης με την Χρίστου. Στην υπόθεση εκείνη το δεσπόζον στοιχείο, που οδήγησε το Δικαστήριο στη μείωση της ποινής φυλάκισης από 11 σε 8 έτη, ήταν η άμεση παραδοχή του εφεσείοντος και η ειλικρινής μεταμέλεια του. Αυτό λειτούργησε σε συνδυασμό με τις προσωπικές συνθήκες του εφεσείοντος που είχε μια κόρη που έπασχε από καρκίνο, σύζυγο που υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και γιο με πνευματική στέρηση. Στην υπόθεση που εξετάζουμε ο εφεσείων δεν παραδέκτηκε τη σοβαρή κατηγορία της προμήθειας, και μάλιστα κατά τη διάρκεια της δίκης πρόβαλε ισχυρισμούς που αναιρούσαν και την παραδοχή του στην πρώτη κατηγορία, δηλαδή την κατοχή. Στην πορεία της δίκης ευθυγραμμίστηκε η υπεράσπιση με τα παραδεκτά γεγονότα και προχώρησε η δίκη αναφορικά με τη δεύτερη κατηγορία. Είπαμε στην αρχή πως η ποινή που επέβαλε το Κακουργιοδικείο είναι αυστηρή. Δεν κρίνουμε όμως πως είναι έκδηλα υπερβολική. Συμφωνούμε όμως με τις αποτρεπτικές ποινές που επιβάλλονται σε υποθέσεις παράβασης του περί Ναρκωτικών Νόμου, για τους λόγους που για πολλά χρόνια τώρα εξηγούν τα δικαστήρια. Εναπόκειται στους παρανομούντες πλέον να αντιληφθούν προληπτικά τις συνέπειες των πράξεων τους. Και η έφεση εναντίον της ποινής απορρίπτεται.
Η έφεση απορρίπτεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο