(2008) 2 ΑΑΔ 607
[*607]15 Σεπτεμβρίου, 2008
[ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
ΑΡΓΥΡΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ,
Εφεσείων,
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 138/2008)
Ποινική Δικονομία ― Διαταγή για κράτηση κατηγορουμένου από το Επαρχιακό Δικαστήριο μέχρι τη δίκη του από το Κακουργιοδικείο στο οποίο είχε παραπεμφθεί, λόγω της ύπαρξης κινδύνου μη προσέλευσής του στη δίκη ― Επαρχιακό Δικαστήριο δεν αξιολόγησε ορθά ουσιώδες γεγονός, ως ενδεικτικό της πρόθεσης του εφεσείοντος να εμφανιστεί στη δίκη ― Παραμερισμός πρωτόδικης απόφασης κατ’ έφεση και έκδοση διαταγής με την οποία ο κατηγορούμενος αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση υπό όρους.
Στις 14.8.2008, ο εφεσείων ο οποίος αντιμετώπιζε κατηγορίες συνωμοσίας προς διάπραξη κακουργήματος, παράνομης κατοχής 4,913 κιλών κάνναβης, κατοχής της κάνναβης με σκοπό την προμήθειά της σε άλλα πρόσωπα, προμήθειας της κάνναβης σε άλλα πρόσωπα και εισαγωγής της κάνναβης από το εξωτερικό, διατάχθηκε να παραμείνει υπό κράτηση μέχρι τις 9.10.2008, ημέρα της δίκης του από το Κακουργιοδικείο λόγω της διαπίστωσης κινδύνου μη εμφάνισής του ενώπιον του Κακουργιοδικείου.
Ο εφεσείων καταχώρησε έφεση. Ο συνήγορός του υποστήριξε ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο εφάρμοσε λανθασμένα τις νομικές αρχές οι οποίες διέπουν το θέμα με αποτέλεσμα να μην ασκήσει ορθά τη διακριτική του ευχέρεια.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αξιολόγησε το γεγονός ότι ο εφεσείων ήλθε από το εξωτερικό όταν πληροφορήθηκε ότι η αστυνομία ερευνούσε υπόθεση ναρκωτικών στην οποία αυτός εμπλέκετο. Η στάση του εφεσείοντος θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ενδεικτική [*608]της πρόθεσής του να εμφανιστεί στο δικαστήριο και να υπερισχύσει η εφαρμογή του κανόνα ότι ο κάθε κατηγορούμενος τεκμαίρεται αθώος και ως θέμα γενικής αρχής πρέπει να παραμένει ελεύθερος εκτός αν διαπιστωθεί η ύπαρξη σοβαρών λόγων οι οποίοι συνηγορούν υπέρ της κράτησής του οπότε δικαιολογείται εξαίρεση από τον κανόνα.
2. Η συνεκτίμηση όλων των στοιχείων και δεδομένων της υπόθεσης οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, υπό τις περιστάσεις, δικαιολογείται η απόλυση του εφεσείοντος υπό όρους. Οι όροι αυτοί είναι οι ακόλουθοι:
1) Η υπογραφή εγγύησης για ποσό €100.000 με αξιόχρεο εγγυητή ή εγγυητές που θα εγκρίνει ο πρωτοκολλητής.
2) Η παράδοση στην αστυνομία του διαβατηρίου του και όποιου άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου έχει.
3) Η εμφάνισή του μια φορά την ημέρα στον πλησιέστερο στην κατοικία του αστυνομικό σταθμό.
Η έφεση επιτράπηκε. Ο εφεσείων αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση υπό όρους.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Χ” Δημητρίου v. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 45,
Κωνσταντινίδης v. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 109,
Κουννάς κ.ά. v. Δημοκρατίας (2007) 2 A.A.Δ. 423.
Έφεση εναντίον Διατάγματος Kράτησης.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Aμπίζας, E.Δ.), (Ποινική Yπόθεση Aρ. 14558/08), ημερομηνίας 14/8/08, με την οποία διατάχθηκε η κράτησή του μέχρι την παραπομπή του σε δίκη στις 9/10/2008 ενώπιον του Kακουργιοδικείου.
Χρ. Τριανταφυλλίδης, για τον Εφεσείοντα.
Ν. Κέκκος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
[*609]ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Στις 14.8.2008 ο εφεσείων παραπέμφθηκε για δίκη ενώπιον του Κακουργιοδικείου και διατάχθηκε η κράτησή του μέχρι τις 9.10.2008 που θα επιληφθεί το Κακουργιοδικείο της υπόθεσης. Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει είναι για συνωμοσία προς διάπραξη κακουργήματος, παράνομη κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄ ήτοι, κάνναβη βάρους 4,913 κιλών, κατοχή του ιδίου φαρμάκου με σκοπό την προμήθειά του σε άλλα πρόσωπα, προμήθεια του φαρμάκου σε άλλο πρόσωπο καθώς και τη μαζί με άλλους, εισαγωγή του ιδίου φαρμάκου από το εξωτερικό.
Η απόφαση για την κράτηση του εφεσείοντα, έχει ως έρεισμα τη διαπίστωση κινδύνου μη εμφάνισής του στο Κακουργιοδικείο. Το ενδεχόμενο διάπραξης άλλων αδικημάτων και η πιθανότητα επηρεασμού μαρτύρων αποκλείστηκαν. Ο ευπαίδευτος δικαστής, κατά την πιθανολόγηση του κινδύνου της μη εμφάνισης του εφεσείοντα ενώπιον του Κακουργιοδικείου, ορθά έλαβε υπόψη και συσχέτισε τη σοβαρότητα των κατηγοριών όπως αντανακλάται από τις αυστηρές ποινές που προβλέπει ο νόμος, διά βίου φυλάκιση κατ΄ ανώτατο όριο για τα αδικήματα της προμήθειας, καθώς και την πιθανότητα καταδίκης του εφεσείοντα, συμπέρασμα που προέκυψε ύστερα από εξέταση της μαρτυρίας.
Με την παρούσα έφεση, ο εφεσείων αμφισβητεί την ορθότητα της απόφασης με την οποία διατάχθηκε η κράτησή του. Ο ευπαίδευτος δικηγόρος του, υποστήριξε ότι ο πρωτόδικος δικαστής εφάρμοσε λανθασμένα τις νομικές αρχές οι οποίες διέπουν το θέμα με αποτέλεσμα να μην ασκήσει σωστά τη διακριτική του ευχέρεια. Ο κ. Τριανταφυλλίδης, υπέβαλε ότι το πρωτόδικο δικαστήριο, παρά τη διαπίστωση ότι δεν υπήρχαν άλλοι λόγοι που θα δικαιολογούσαν την κράτηση του πελάτη του, λανθασμένα κατέστησε τον παράγοντα «σοβαρότητα του αδικήματος» ως το μόνο καθοριστικό παράγοντα της εξαίρεσης από τον κανόνα ότι ο κατηγορούμενος παραμένει ελεύθερος υπό όρους εγγύησης μέχρι τη δίκη του εκτός αν υπάρχει λόγος που θα δικαιολογούσε την κράτησή του με βάση τα καθιερωμένα από τη νομολογία κριτήρια. Στην προκείμενη περίπτωση, το σφάλμα του δικαστηρίου εντοπίζεται, σύμφωνα με την εισήγηση, στο ότι το δικαστήριο δεν έλαβε δεόντως υπόψη το γεγονός ότι ο εφεσείων έθεσε τον εαυτό του στη διάθεση της αστυνομίας μόλις πληροφορήθηκε ότι διεξαγόταν έρευνα για σοβαρή υπόθεση ναρκωτικών που τον αφορούσε. Αυτό ακριβώς το γεγονός, ότι δηλαδή ο εφεσείων επέστρεψε αμέσως στην Κύπρο, συνιστά συμπεριφορά η οποία αντικατοπτρίζει τη γνήσια πρόθεση του να εμφανιστεί στο δικαστήριο κατά την ορισθείσα δικάσιμο, πράγμα που δεν έλαβε δεόντως υπόψη το δικα[*610]στήριο.
Ο ευπαίδευτος δικηγόρος της Δημοκρατίας, επιβεβαίωσε ότι ο εφεσείων ήρθε πράγματι από το εξωτερικό όταν πληροφορήθηκε για την εμπλοκή του στην υπόθεση, διευκρίνισε όμως, ότι οι κατηγορίες προσάφθηκαν εναντίον του μετά την άφιξή του στην Κύπρο γεγονός το οποίο επισφράγισε την έναρξη της δικαστικής διαδικασίας εναντίον του και αποκρυσταλλώθηκαν έτσι οι κατηγορίες και η σοβαρότητα των κατηγοριών που αντιμετωπίζει. Επομένως, η επιστροφή του εφεσείοντα δεν ήταν το στοιχείο που θα μπορούσε υπό τις περιστάσεις να προσμετρήσει καθοριστικά για την απόλυση του υπό όρους, υποσκελίζοντας τους άλλους παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη.
Η στέρηση της ελευθερίας κατηγορουμένου σε ποινική υπόθεση προτού δικαστεί, συνιστά εξαιρετικό μέτρο. Κάθε κατηγορούμενος τεκμαίρεται αθώος και ως θέμα γενικής αρχής πρέπει να παραμένει ελεύθερος εκτός αν διαπιστωθεί ότι υπάρχουν σοβαροί λόγοι οι οποίοι συνηγορούν υπέρ της κράτησής του οπότε δικαιολογείται εξαίρεση από τον κανόνα. Το δικαστήριο, προκειμένου να αποφασίσει κατά πόσο ο κατηγορούμενος θα παραμείνει ελεύθερος ή θα τεθεί υπό κράτηση, σταθμίζει τα γεγονότα και περιστατικά της συγκεκριμένης υπόθεσης στη βάση των καθιερωμένων από τη νομολογία κριτηρίων. Βλ. Χ”Δημητρίου ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 45 και Κωνσταντινίδης ν. Δημοκρατίας (1997) 2 Α.Α.Δ. 109. Η σοβαρότητα των κατηγοριών και η εκ πρώτης όψεως πιθανολόγηση του ενδεχομένου καταδίκης, στη βάση του μαρτυρικού υλικού ενώπιον του δικαστηρίου είναι τα αντικειμενικά κριτήρια τα οποία εφόσον διαπιστωθεί ότι συνυπάρχουν, το δικαστήριο προχωρεί στην εξέταση κατά πόσο συντρέχουν και κάποια άλλα υποκειμενικά στοιχεία και δεδομένα έτσι ώστε, κατόπιν συνεκτίμησης όλων των δεδομένων να κριθεί κατά πόσο η περίπτωση είναι κατάλληλη για να διαταχθεί η κράτηση του κατηγορουμένου ή αν πρέπει να αφεθεί ελεύθερος υπό όρους εγγύησης.
Οι νομικές αρχές οι οποίες διέπουν το θέμα, όπως εξελικτικά διαμορφώθηκαν από τη νομολογία, συνοψίζονται στο πιο κάτω απόσπασμα από την Κουννάς κ.ά. ν. Δημοκρατίας (2007) 2 A.A.Δ. 423.
«Ας μας επιτραπεί να συνοψίσουμε τη νομολογία, λέγοντας εξ’ αρχής πως σ’ αυτή τίθενται ορισμένα στοιχεία και κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη και προσμετρούν στη λήψη της απόφασης του Δικαστηρίου επί του επίδικου ζητήματος. Οι περι[*611]στάσεις όμως της κάθε υπόθεσης ποικίλλουν και επομένως υπάγονται στη νομολογιακή αρχή ανάλογα με τα ιδιαίτερα περιστατικά της. Δύο κατά τη γνώμη μας είναι τα κεφάλαια στα οποία εμπεριέχονται τα υπό κρίση στοιχεία. Το πρώτο αναφέρεται σε αντικειμενικά δεδομένα, με την έννοια πως αυτά άπτονται της σοβαρότητας των κατηγοριών και την εκ πρώτης όψεως πιθανολόγηση του ενδεχόμενου καταδίκης, στη βάση του μαρτυρικού υλικού ενώπιον του Δικαστηρίου. Το άλλο κεφάλαιο ανάγεται σε υποκειμενικά δεδομένα, όπως οι οικογενειακές περιστάσεις του κατηγορουμένου, η κατάσταση της υγείας του, η ηλικία του, το ποινικό του μητρώο, το ενδεχόμενο διάπραξης αδικημάτων αν αφεθεί ελεύθερος, ο ενδεχόμενος επηρεασμός μαρτύρων οι δεσμοί που έχει με τη χώρα διαμονής του και η ύπαρξη ή μη στοιχείων που να δείχνουν πρόθεση εκ μέρους του να μη εμφανιστεί στη δίκη. Όλα τα πιο πάνω κριτήρια των υπό αναφορά στοιχείων προσμετρούν ανάλογα με τη βαρύτητά τους, για να καταλήξει το Δικαστήριο στην απόφασή του.»
Στην υπό εξέταση υπόθεση, ο πρωτόδικος δικαστής αφού αναφέρθηκε στη νομολογία, εξέτασε όλους τους σχετικούς παράγοντες και δεδομένα. Η σοβαρότητα των κατηγοριών κρίθηκε δεδομένη ενώ με βάση τη μαρτυρία, κρίθηκε ότι εκ πρώτης όψεως η καταδίκη του εφεσείοντα αποτελεί πιθανό ενδεχόμενο. Αναφορά έγινε στις προσωπικές και οικογενειακές του συνθήκες, το δε συμπέρασμα είναι ότι ο εφεσείων διατηρεί στενούς δεσμούς με το οικογενειακό και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Η σημασία του γεγονότος ότι ο εφεσείων ήρθε από το εξωτερικό όταν πληροφορήθηκε ότι η αστυνομία ερευνούσε υπόθεση ναρκωτικών στην οποία εμπλεκόταν δεν αξιολογήθηκε. Η στάση του εφεσείοντα θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ενδεικτική της πρόθεσης του να εμφανιστεί στο δικαστήριο και να υπερισχύσει η εφαρμογή του κανόνα που προαναφέραμε αντί η εξαίρεση.
Συνεκτιμώντας όλα τα στοιχεία και δεδομένα της υπόθεσης καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι δικαιολογείται υπό τις περιστάσεις, η απόλυση του εφεσείοντα υπό όρους. Παραμερίζουμε την πρωτόδικη απόφαση και, υπό τους πιο κάτω όρους, ο εφεσείων θα παραμείνει ελεύθερος μέχρι τη δίκη του στο Κακουργιοδικείο στις 9.10.2008.
1. Να υπογράψει εγγύηση για ποσό €100.000 με αξιόχρεο εγγυητή ή εγγυητές που θα εγκρίνει ο πρωτοκολλητής.
2. Να παραδώσει στην αστυνομία το διαβατήριό του και όποιο [*612]άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο έχει.
3. Να παρουσιάζεται μια φορά την ημέρα στον πλησιέστερο στην κατοικία του αστυνομικό σταθμό.
Για τους πιο πάνω λόγους η έφεση επιτυγχάνει και η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται. Ο εφεσείων θα παραμείνει ελεύθερος υπό τους πιο πάνω όρους.
Η έφεση επιτρέπεται. Ο εφεσείων θα αφεθεί ελεύθερος με εγγύηση υπό όρους.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο