(2009) 2 ΑΑΔ 175
[*175]3 Μαρτίου, 2009
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ/στές]
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΖΑΚΑΚΙΩΤΗΣ,
Εφεσείων,
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 206/2008)
Ποινικός Κώδικας ― Δόλια ιδιοποίηση ενέργειας κατά παράβαση του Άρθρου 279 (2) του Ποινικού Κώδικα, Κεφ.154 ― Εφεσείων, διαχειριστής πολυκατοικίας, με δόλιο τρόπο παροχέτευσε για δική του χρήση τρεχούμενο νερό το οποίο ανήκε σε άλλους ― Επικύρωση καταδίκης κατ’ έφεση.
Απόδειξη ― Αξιοπιστία μαρτύρων ― Αξιολόγηση αξιοπιστίας μαρτύρων ― Διαπίστωση πραγματικών γεγονότων ― Αποτελεί κατ’ εξοχήν έργο του πρωτόδικου Δικαστηρίου ― Προϋποθέσεις επέμβασης του Εφετείου.
Απόδειξη ― Ένοχη διάνοια (mens rea) ― Τρόπος αποδείξεως του στοιχείου της ένοχης διάνοιας ως συστατικού στοιχείου στοιχειοθέτησης ποινικής ευθύνης κατηγορουμένου.
Απόδειξη ― Εξ ακοής μαρτυρία ― Προφορικές παραδοχές (admissions) ― Αποτελούν εξαίρεση του κανόνα αποκλεισμού της εξ ακοής μαρτυρίας.
Ποινική Δικονομία ― Κατηγορητήριο ― Άρθρο 85 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ.155 ― Δυνατότητα καταδίκης χωρίς τροποποίηση του κατηγορητηρίου.
Στην υπόθεση αυτή ο εφεσείων κρίθηκε ένοχος μετά από ακροαματική διαδικασία, σε δύο κατηγορίες για δόλια ιδιοποίηση ενέργειας, κατά παράβαση του Άρθρου 279 (2) του Ποινικού Κώδικα, Κεφ.154. Η καταδίκη στηρίχθηκε στη μαρτυρία του υπεύθυνου του [*176]Τμήματος Υδροδότησης του Δήμου Γερμασόγειας (ΜΚ1) και του ιδιοκτήτη καταστήματος σε συγκρότημα καταστημάτων και διαμερισμάτων πολυκατοικίας στον ποταμό Γερμασόγειας (ΜΚ2), της οποίας ο εφεσείων ήταν διαχειριστής. Ο εφεσείων δεν κάλεσε κανένα μάρτυρα υπεράσπισης ενόψει του ότι αριθμός γεγονότων ήταν παραδεκτός από την Κατηγορούσα Αρχή. Εναντίον του εφεσείοντος προσκομίστηκε μαρτυρία η οποία συνίστατο στην παραδοχή που ο ίδιος προέβη για την κλοπή νερού από την Υδατοπρομήθεια του Δήμου Γερμασόγειας, η οποία έγινε προς το Δήμαρχο Γερμασόγειας στην παρουσία του δικηγόρου του και του ΜΚ2.
Τα σχετικά γεγονότα διαδραματίστηκαν σε σχέση με την πρώτη κατηγορία μεταξύ των μηνών Μαΐου και Αυγούστου 2006, όταν ο εφεσείων με δόλιο τρόπο παροχέτευσε για δική του χρήση τρεχούμενο νερό αξίας £2224.30 σεντ από την παροχή του καταστήματος του ΜΚ2. Τα γεγονότα σε σχέση με τη δεύτερη κατηγορία έλαβαν χώρα μεταξύ Απριλίου και Νοεμβρίου 2006 όταν ο εφεσείων και πάλι με δόλιο τρόπο παροχέτευσε για δική του χρήση τρεχούμενο νερό αξίας £14012,17 σεντ από την παροχή νερού της πολυκατοικίας το οποίο ανήκε στο Δήμο Γερμασόγειας.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε την καταδικαστική απόφαση. Οι λόγοι έφεσης αφορούν, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα θέματα:
1. Την ενδιάμεση απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου με την οποία ο ΜΚ3 εργολάβος – υδραυλικός, πρώην συγκατηγορούμενος του εφεσείοντος, κηρύχθηκε εχθρικός μάρτυρας.
2. Την διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι αποδείχθηκε και στις δύο κατηγορίες το στοιχείο της ένοχης διάνοιας (mens rea).
3. Την ισχυριζόμενη στήριξη καταδίκης του εφεσείοντος σε εξ ακοής μαρτυρία.
4. Την ισχυριζόμενη εσφαλμένη αξιολόγηση της μαρτυρίας και την κατάληξη σε αυθαίρετα ευρήματα και/ή συμπεράσματα ως προς τα γεγονότα της υπόθεσης.
5. Τη στήριξη του Δικαστηρίου στο Άρθρο 39 (στ) της Ποινικής Δικονομίας, Κεφ.155, καταδικάζοντας τον εφεσείοντα για κλοπή νερού μεγάλης αξίας στη δεύτερη κατηγορία, μετά τη διαπίστωσή του ότι δεν αποδείχτηκαν οι λεπτομέρειες της κατηγορίας αυτής ως προς την αξία του νερού που διοχετεύθηκε παράνομα προς τον εφεσείοντα.
[*177]Αποφασίστηκε ότι:
1. Ορθά το Δικαστήριο κήρυξε τον ΜΚ3 ως εχθρικό μάρτυρα ενόψει των σοβαρών αντιφάσεών του μεταξύ της μαρτυρίας του στο Δικαστήριο και της κατάθεσής του στην Αστυνομία.
2. Το στοιχείο της ένοχης διάνοιας (mens rea) αποδεικνύεται, κατά κανόνα, συμπερασματικά, από το σύνολο της ενώπιον του Δικαστηρίου μαρτυρίας. Στην παρούσα περίπτωση το στοιχείο αυτό αποδείχθηκε στη δεύτερη κατηγορία από το σύνολο της ενώπιον του Δικαστηρίου μαρτυρίας, ιδιαίτερα δε από την παραδοχή του εφεσείοντος ότι έκλεψε νερό από την Υδατοπρομήθεια, πράξη για την οποία ζήτησε και τη συγνώμη του Δημάρχου. Είχε, άλλωστε, σύμφωνα με τη μαρτυρία, κλέψει νερό από την Υδατοπρομήθεια και προηγουμένως, πριν δηλαδή τον Απρίλιο του 2006, κλοπή για την οποία, αν και την παραδέχθηκε, τότε, στο Δήμαρχο, δεν καταγγέλθηκε στην Αστυνομία καθότι το όλο ζήτημα διευθετήθηκε. Όσον αφορά την πρώτη κατηγορία, ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε, και πάλι στο σύνολο της μαρτυρίας, ότι η ισχυριζόμενη εκδοχή του εφεσείοντος περί λάθους του υδραυλικού του, δεν μπορούσε παρά να αποκλειστεί.
3. Το πρωτόδικο Δικαστήριο προσέδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην προφορική παραδοχή του εφεσείοντος, η οποία έγινε ελεύθερα και, μάλιστα, στην παρουσία του δικηγόρου του. Και αυτό ανεξάρτητα του ότι οι προφορικές παραδοχές (admissions) συνιστούν αποδεκτή μαρτυρία, κατ’ εξαίρεση του κανόνα κατά της εξ ακοής μαρτυρίας.
4. Το πρωτόδικο Δικαστήριο αξιολόγησε ορθά τη μαρτυρία και δεν έχει τεκμηριωθεί οποιοσδήποτε λόγος που να δικαιολογεί την επέμβαση του Εφετείου στο θέμα αυτό. Οι λόγοι τους οποίους έδωσε το πρωτόδικο Δικαστήριο για την αποδοχή της μαρτυρίας της Κατηγορούσας Αρχής είναι απόλυτα πειστικοί και υποστηρίζονται από την ενώπιόν του μαρτυρία.
5. Το νομικό σφάλμα που διέπραξε το πρωτόδικο Δικαστήριο να καταδικάσει τον εφεσείοντα στη δεύτερη κατηγορία στηριζόμενο στο Άρθρο 39 (στ), αντί στο Άρθρο 85 (1) της Ποινικής Δικονομίας, Κεφ.155, δεν επηρέασε αρνητικά τον εφεσείοντα ώστε να δικαιολογείται, για το λόγο αυτό, η ανατροπή της πρωτόδικης καταδικαστικής απόφασης.
Η έφεση απορρίφθηκε.
[*178]Έφεση εναντίον Kαταδίκης.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Tαλαρίδου-Kοντοπούλου, E.Δ.), (Ποινική Yπόθεση Aρ. 5802/07), ημερομηνίας 20/10/08.
Α. Ιωάννου, για τον Εφεσείοντα.
Δ. Παπαμιλτιάδους, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γαβριηλίδης, Δ..
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων κατηγορήθηκε ενώπιον του Ε.Δ. Λεμεσού με δύο κατηγορίες δόλιας ιδιοποίησης ενέργειας κατά παράβαση του Άρθρου 279(2) του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154. Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες της πρώτης κατηγορίας «…μεταξύ των μηνών Μαΐου και Αυγούστου 2006 στον Π. Γερμασόγειας, της Επαρχίας Λεμεσού, με δόλιο τρόπο παροχέτευσε για δική του χρήση τρεχούμενο νερό αξίας £2224,30 σεντ από την παροχή του καταστήματος του Γιώργου Αντωνίου από τη Λεμεσό το οποίο ανήκε στον πιο πάνω Γιώργο Αντωνίου.». Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες της δεύτερης κατηγορίας «…μεταξύ του μηνός Απριλίου 2006 και της 8ης Νοεμβρίου 2006 στον Π. Γερμασόγειας, της Επαρχίας Λεμεσού, με δόλιο τρόπο παροχέτευσε για δική του χρήση τρεχούμενο νερό αξίας £14012,17 σεντ από την παροχή νερού της πολυκατοικίας MIROZA COMPLEX BLOCK B´ το οποίο ανήκε στο Δήμο Γερμασόγειας.».
Ο εφεσείων δεν παραδέχθηκε ενοχή και διεξήχθη ακρόαση. Η Κατηγορούσα Αρχή κάλεσε τρεις μάρτυρες. Τον Ανδρέα Αρτέμη, υπεύθυνο του Τμήματος Υδροδότησης του Δήμου Γερμασόγειας (ΜΚ1), το Γεώργιο Αντωνίου, ιδιοκτήτη του καταστήματος αρ. 12 στο συγκρότημα καταστημάτων και διαμερισμάτων με το όνομα MAIROZA COMPLEX BLOCK B, στον ποταμό Γερμασόγειας (ΜΚ2), και τον Πανίκο Καραμίτα, εργολάβο-υδραυλικό, πρώην συγκατηγορούμενο του εφεσείοντος, (ΜΚ3). Εκ συμφώνου κατατέθηκε και η κατάθεση του εφεσείοντος στην Αστυνομία, όχι για την αλήθεια του περιεχομένου της. Αφού το Δικαστήριο έκρινε ότι είχε αποδειχθεί εκ πρώτης όψεως υπόθεση, και κάλεσε τον εφεσείοντα να προβάλει την υπεράσπισή του, αυ[*179]τός επέλεξε να παραμείνει σιωπηλός. Ενόψει του ότι αριθμός γεγονότων ήταν παραδεκτός από την Κατηγορούσα Αρχή, ο εφεσείων δεν κάλεσε οποιονδήποτε μάρτυρα υπεράσπισης. Ακολούθως, το πρωτόδικο Δικαστήριο, αφού αξιολόγησε την ενώπιόν του μαρτυρία, αποδέχθηκε, για τους λόγους που εξήγησε, τη μαρτυρία των ΜΚ1 και ΜΚ2 ως αξιόπιστη, ενώ, για τους λόγους που επίσης εξήγησε, απέρριψε, ως αναξιόπιστη, τη μαρτυρία του ΜΚ3, ο οποίος είχε, προηγουμένως, κηρυχθεί ως εχθρικός μάρτυρας για την Κατηγορούσα Αρχή.
Από την ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου αξιόπιστη μαρτυρία αποδείχθηκαν τα ακόλουθα γεγονότα:
Στην οδό Γεωργίου Α΄ αρ. 12, στον ποταμό Γερμασόγειας, βρίσκεται συγκρότημα καταστημάτων και διαμερισμάτων με το όνομα MAIROZA COMPLEX BLOCK B. Τα καταστήματα που βρίσκονται στο ισόγειο είναι ιδιοκτησίας του κάθε καταστηματάρχη. Τα διαμερίσματα που βρίσκονται στους ορόφους πάνω από τα καταστήματα ανήκουν στην εταιρεία Mairoza Estates Ltd. Ιδιοκτήτης του καταστήματος αρ. 12 είναι ο Γεώργιος Αντωνίου (ΜΚ2). Διευθυντής της Mairoza Estates Ltd είναι κάποιος Μάριος Ζακακιώτης, ηλικιωμένος, με προβλήματα υγείας. Διαχειριστής του κτιρίου ήταν, κατά τον ουσιώδη χρόνο, ο εφεσείων Χαράλαμπος Ζακακιώτης, γιος του Μάριου Ζακακιώτη.
Το κτίριο τροφοδοτείται με νερό από το Τμήμα Υδατοπρομήθειας του Δήμου Γερμασόγειας ως εξής: Ο κάθε ιδιοκτήτης καταστήματος έχει δικό του υδρομετρητή. Του αποστέλλεται από το Τμήμα Υδατοπρομήθειας ξεχωριστός λογαριασμός, ανά τετραμηνία, τον οποίο και πληρώνει απευθείας στην Υδατοπρομήθεια. Για την παροχή νερού στα διαμερίσματα, στα οποία διαμένουν ενοικιαστές, υπάρχουν εγκατεστημένα, από τη Mairoza Estates Ltd, στην ταράτσα του κτιρίου, δέκα ντεπόζιτα νερού που αντιστοιχούν το κάθε ένα σε δύο διαμερίσματα, έχοντας όμως ξεχωριστό υδρομετρητή για το κάθε διαμέρισμα. Ο λογαριασμός του κάθε υδρομετρητή των διαμερισμάτων αποστελλόταν, κατά τον ουσιώδη χρόνο, από το Τμήμα Υδατοπρομήθειας στον εφεσείοντα, ο οποίος και τον πλήρωνε, ως η συμφωνία της ιδιοκτήτριας εταιρείας με τους ενοικιαστές των διαμερισμάτων.
Για την παροχή νερού προς το κατάστημά του, ο Γεώργιος Αντωνίου έχει δικό του υδρομετρητή ο οποίος είναι εγκατεστημένος σε περιφραγμένο χώρο πίσω από το κατάστημα. Το κλειδί του χώρου αυτού κρατούσε, κατά τον ουσιώδη χρόνο, ο εφε[*180]σείων, ως διαχειριστής του κτιρίου. Ο λογαριασμός που πλήρωνε, ανά τετραμηνία, ο Γεώργιος Αντωνίου ήταν 12 έως 15 λίρες Κύπρου, δοθέντος ότι το κατάστημά του διέθετε απλώς ένα αποχωρητήριο. Την Παρασκευή 3.11.2006, ο Γεώργιος Αντωνίου πήρε το λογαριασμό νερού του καταστήματος του για την τετραμηνία Μαΐου-Αυγούστου 2006. Βλέποντας το λογαριασμό διαπίστωσε ότι αυτός ήταν για £2.224.30. Υπέθεσε ότι επρόκειτο περί λάθους, εφόσον ο λογαριασμός ήταν υπέρογκος. Αμέσως τηλεφώνησε στο Τμήμα Υδατοπρομήθειας για να δει τι συμβαίνει. Αρμόδιος υπάλληλος του Δήμου Γερμασόγειας, αφού έλεγξε το λογαριασμό, τον πληροφόρησε ότι δεν επρόκειτο περί λάθους. Ταυτόχρονα, τον συμβούλευσε να καλέσει τον υδραυλικό του για να ελέγξει κατά πόσο υπήρχε διαρροή ή κλοπή νερού από το σύστημα υδροδότησης του καταστήματός του. Δεδομένου ότι μεσολαβούσε Σαββατοκυρίακο, τη Δευτέρα, 6.11.2006, ο Γεώργιος Αντωνίου κάλεσε τον υδραυλικό του ο οποίος, αφού εξέτασε την εγκατάσταση του ισογείου, διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε πρόβλημα. Την επομένη, όμως, 7.11.2006, ανέβηκε και στην ταράτσα του κτιρίου όπου παλαιότερα υπήρχε ντεπόζιτο το οποίο τροφοδοτούσε το κατάστημα με νερό. Το ντεπόζιτο αυτό είχε ακυρωθεί από το Γεώργιο Αντωνίου, όμως το λάστιχο του νερού είχε μείνει εκτεθειμένο. Για να μην χρησιμοποιείται αυτό το λάστιχο τοποθετήθηκε έκτοτε πώμα (τάππος). Όμως το λάστιχο συνέχισε να είναι συνδεδεμένο με τον υδρομετρητή του καταστήματος. Ο έλεγχος έδειξε ότι, στην παροχή που ακυρώθηκε, υπήρχε τοποθετημένο λάστιχο νερού μέσω του οποίου διοχετευόταν νερό στα δέκα ντεπόζιτα από τα οποία ετροφοδοτούντο τα διαμερίσματα. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι το λάστιχο ενωνόταν και με την παροχή του υδρομετρητή του εφεσείοντος. Συνακόλουθα, ο Γεώργιος Αντωνίου έκαμε καταγγελία στην Αστυνομία. Ενημέρωσε, επίσης, τον εφεσείοντα, ως διαχειριστή του κτιρίου. Ο τελευταίος, αφού είδε την εγκατάσταση, είπε στο Γεώργιο Αντωνίου ότι, πριν έξι μήνες περίπου, υπήρχε κάποιο πρόβλημα στις υδραυλικές εγκαταστάσεις και πήγε ο υδραυλικός του για να αποκαταστήσει την βλάβη και δεν απέκλεισε να έγινε λάθος ένωση στη δική του παροχή. Αργότερα, στις 7.11.2006, ο Γεώργιος Αντωνίου τηλεφώνησε στον Ανδρέα Αρτέμη, υπεύθυνο, όπως αναφέραμε, του Τμήματος Υδροδότησης του Δήμου Γερμασόγειας, και του παραπονέθηκε ότι πήρε πολύ ψηλό λογαριασμό από την Υδατοπρομήθεια.
Την επομένη, 8.11.2006, ο Ανδρέας Αρτέμη μετέβη με συνάδελφό του στο κτίριο για έλεγχο των μετρητών. Αφού μετέβη στο πίσω μέρος των καταστημάτων, διαπίστωσε ότι στα τέσσερα ση[*181]μεία της «κτενιάς» των μετρητών του κτιρίου υπήρχε επέμβαση. Είχαν τοποθετηθεί, συγκεκριμένα, τέσσερις νέες παροχές, χωρίς μετρητή. Με τις παροχές είχαν συνδεθεί λάστιχα τα οποία οδηγούσαν εναέρια στην ταράτσα του κτιρίου και, μέσω των ντεποζίτων, διοχέτευαν νερό στα διαμερίσματα του κτιρίου. Σημειώνουμε σ’ αυτό το σημείο ότι, από τον Απρίλιο του 2006, η Υδατοπρομήθεια, μετά τη διαπίστωση κλοπής νερού το Φεβρουάριο του 2006, είχε διακόψει την παροχή νερού προς τα διαμερίσματα του κτιρίου. Η κλοπή αυτή δεν καταγγέλθηκε στην Αστυνομία καθότι το όλο ζήτημα διευθετήθηκε μεταξύ του Δήμου Γερμασόγειας και των Μάριου και Χαράλαμπου Ζακακιώτη. Αναφορικά με το παράπονο του Γεώργιου Αντωνίου, ο Ανδρέας Αρτέμη διαπίστωσε όσα και ο υδραυλικός του.
Την 21.12.2006, ύστερα από αίτημα του δικηγόρου του κ. Δ. Αριστείδου, ο εφεσείων, μαζί με το δικηγόρο του, επισκέφθηκαν το Δήμαρχο του Δήμου Γερμασόγειας στο γραφείο του. Παρών ήταν και ο Ανδρέας Αρτέμη. Αφού ο εφεσείων παραδέχθηκε την κλοπή του νερού και ζήτησε συγνώμη για την πράξη του, ακολούθησε διαπραγμάτευση ως προς το ποσό που θα έπρεπε να καταβληθεί για το νερό που καταναλώθηκε. Αφού το ποσό που διακριβώθηκε, περί τις ΛΚ14.000 (καθ’ υπολογισμό εφόσον δεν υπήρχε μετρητής), μειώθηκε από το Δήμαρχο, συμφωνήθηκε όπως ο δικηγόρος του εφεσείοντος καταβάλλει ΛΚ500 κάθε μήνα στα γραφεία του Τμήματος Υδατοπρομήθειας μέχρι εξοφλήσεως. Η συμφωνία, όμως, δεν τηρήθηκε. Ο δικηγόρος ουδέποτε πλήρωσε οποιοδήποτε ποσό.
Στην κατάθεσή του στην Αστυνομία ο εφεσείων παραδέχθηκε ότι μόνο αυτός είχε πρόσβαση στον κλειδωμένο χώρο όπου οι παροχές νερού προς τα διαμερίσματα. Παραδέχθηκε, επίσης, ότι αυτός πλήρωνε τους λογαριασμούς των διαμερισμάτων. Όσον αφορά το παράπονο του Γεώργιου Αντωνίου, παραδέχθηκε ότι γινόταν διοχέτευση νερού από το παλαιό ντεπόζιτο του Γεώργιου Αντωνίου στα δέκα ντεπόζιτα από τα οποία τροφοδοτούνταν τα διαμερίσματα. Πρόβαλε, όμως, την εκδοχή ότι αυτό οφειλόταν σε λάθος του υδραυλικού του. Ήταν πάντως διατεθειμένος να πληρώσει για το νερό που διοχετεύθηκε στα διαμερίσματα.
Υπό το φως των όσων αποδείχθηκαν, το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε τον εφεσείοντα ένοχο για παράνομη διοχέτευση νερού, τόσο απευθείας από την Υδατοπρομήθεια του Δήμου Γερμασόγειας, όσο και από το ντεπόζιτο του Γεώργιου Αντωνίου. Η πιο πειστική μαρτυρία, όπως την χαρακτήρισε, που προ[*182]σκομίστηκε εναντίον του εφεσείοντος, ήταν η παραδοχή του για την κλοπή νερού από την Υδατοπρομήθεια του Δήμου Γερμασόγειας, η οποία έγινε προς το Δήμαρχο Γερμασόγειας, στην παρουσία του δικηγόρου του και του Ανδρέα Αρτέμη. Η παραδοχή αυτή, όσο και το γεγονός ότι ξανάκλεψε νερό από την Υδατοπρομήθεια και στο παρελθόν, απέκλειε και την πιθανότητα του λάθους αναφορικά με τη διοχέτευση νερού από το παλαιό ντεπόζιτο του Γεώργιου Αντωνίου στα ντεπόζιτα από τα οποία τροφοδοτούνταν τα διαμερίσματα.
Καταληκτικά, το πρωτόδικο Δικαστήριο, έχοντας υπόψη ότι η ποσότητα νερού που κλάπηκε από το ντεπόζιτο του Γεώργιου Αντωνίου υπολογίστηκε από μετρητή του οποίου η ορθή λειτουργία δεν αμφισβητήθηκε, έκρινε τον εφεσείοντα ένοχο στην πρώτη κατηγορία ως οι λεπτομέρειές της. Όσον αφορά τη δεύτερη κατηγορία, δοθέντος ότι η ακριβής ποσότητα του νερού που διοχετεύθηκε από την Υδατοπρομήθεια στα διαμερίσματα διακριβώθηκε καθ’ υπολογισμό, εφόσον δεν υπήρχε μετρητής, το πρωτόδικο Δικαστήριο, έχοντας υπόψη και τη μεγάλη κατανάλωση νερού από την παροχή του Γεώργιου Αντωνίου, έκρινε τον εφεσείοντα ένοχο, αντί για κλοπή νερού αξίας ΛΚ14.012,17, ως οι λεπτομέρειές της, για κλοπή νερού «μεγάλης αξίας». Επικαλέσθηκε, συναφώς, το Άρθρο 39(στ) της Ποινικής Δικονομίας, Κεφ. 155.
Με την έφεση αμφισβητείται η ορθότητα της καταδίκης του εφεσείοντος.
Προβάλλεται ως λόγος έφεσης ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν επέτρεψε και ή στέρησε το δικαίωμα της υπεράσπισης να αντεξετάσει το μάρτυρα κατηγορίας Πανίκο Καραμίτα (ΜΚ3) αφού προηγουμένως έκαμε δεκτό το αίτημα της κατηγορούσας αρχής να τον κηρύξει εχθρικό μάρτυρα. Σύμφωνα με τη δικηγόρο του εφεσείοντος, η απαγόρευση αυτή στέρησε την υπεράσπιση της ευκαιρίας να αναδείξει, μέσα από την αντεξέταση, σημαντικές πτυχές της υπόθεσης υπέρ του εφεσείοντος. Ο λόγος αυτός δεν ευσταθεί. Όπως προκύπτει από τα πρακτικά της διαδικασίας, το πρωτόδικο Δικαστήριο επέτρεψε στη δικηγόρο του εφεσείοντος να αντεξετάσει τον Πανίκο Καραμίτα. Η αντεξέταση ξεκίνησε με την υποβολή αριθμού ερωτήσεων. Σε κάποιο στάδιο η αντεξέταση διακόπηκε, όταν η δικηγόρος του εφεσείοντος ζήτησε από το Δικαστήριο να μιλήσει με το μάρτυρα προτού συνεχίσει με την αντεξέτασή του. Τότε το Δικαστήριο υπέδειξε στη δικηγόρο του εφεσείοντος ότι δεν επιτρέπεται δι[*183]κηγόρος να συνεννοηθεί με μάρτυρα στην πορεία της αντεξέτασής του. Της υπέδειξε, επίσης, ότι, αν έτσι έκρινε, μπορούσε, στο κατάλληλο στάδιο, να τον καλέσει ως δικό της μάρτυρα. Ακολούθως, η δικηγόρος του εφεσείοντος ζήτησε διάλειμμα πέντε λεπτών για να προετοιμαστεί. Το Δικαστήριο της έδωσε δέκα λεπτά. Μετά το διάλειμμα, η δικηγόρος του εφεσείοντος δήλωσε στο Δικαστήριο τα εξής: «Θα τον καλέσω για δικό μου μάρτυρα. Δεν θα τον αντεξετάσω σήμερα το μάρτυρα.». Σημειώνουμε, ως εκ περισσού, ότι τελικά η δικηγόρος του εφεσείοντος δεν κάλεσε τον Πανίκο Καραμίτα ως μάρτυρα υπεράσπισης.
Άλλος λόγος έφεσης που προβάλλεται είναι ότι η ενδιάμεση απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου, με την οποία κήρυξε τον Πανίκο Καραμίτα εχθρικό μάρτυρα, είναι εσφαλμένη καθότι ο μάρτυρας δεν άλλαξε στο Δικαστήριο την κατάθεση που έδωσε στην Αστυνομία, αλλά απλώς έδωσε εξήγηση στο τι ο ίδιος εννοούσε όταν έλεγε στην κατάθεσή του συγκεκριμένη φράση. Και αυτός ο λόγος είναι αβάσιμος. Έχουμε διαβάσει την ενδιάμεση απόφαση του Δικαστηρίου, όπως και τα σχετικά αποσπάσματα από τα πρακτικά. Ορθά, κατά την κρίση μας, το Δικαστήριο κήρυξε τον Πανίκο Καραμίτα εχθρικό μάρτυρα. Είχαν όντως διαπιστωθεί σοβαρές αντιφάσεις μεταξύ της μαρτυρίας του στο Δικαστήριο και της κατάθεσής του στην Αστυνομία. Αρκεί να σημειώσουμε ότι ο μάρτυρας, αναφερόμενος σε επιβαρυντικά για τον εφεσείοντα αποσπάσματα που περιέχονταν στην κατάθεσή του, πρόβαλε τον ισχυρισμό ότι αυτά δεν απέδιδαν την αλήθεια και είχαν περιληφθεί, ισχυρίστηκε, στην κατάθεσή του, καθ’ υπόδειξη της Αστυνομίας η οποία και τα έγραψε.
Προβάλλεται, επίσης, ως λόγος έφεσης ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι αποδείχθηκαν οι δύο κατηγορίες εναντίον του εφεσείοντος αφού, και στις δύο, δεν αποδείχθηκε, πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας, το συστατικό στοιχείο της ένοχης διάνοιας (mens rea). Ούτε αυτός ο λόγος ευσταθεί. Είναι γνωστή η αρχή του δικαίου της απόδειξης ότι το στοιχείο της ένοχης διάνοιας αποδεικνύεται, κατά κανόνα, συμπερασματικά, από το σύνολο της ενώπιον του Δικαστηρίου μαρτυρίας. Στην περίπτωση του εφεσείοντος, το στοιχείο της ένοχης διάνοιας, στη δεύτερη κατηγορία, αποδείχθηκε από το σύνολο της ενώπιον του Δικαστηρίου μαρτυρίας, ιδιαίτερα δε από αυτή τούτη την παραδοχή του ότι έκλεψε νερό από την Υδατοπρομήθεια, πράξη για την οποία ζήτησε και τη συγνώμη του Δημάρχου. Είχε, άλλωστε, σύμφωνα με τη μαρτυρία, κλέψει νερό από την Υδατοπρομήθεια και προηγουμένως, πριν δηλαδή τον Απρίλιο [*184]του 2006, κλοπή για την οποία, αν και την παραδέχθηκε, τότε, στο Δήμαρχο, δεν καταγγέλθηκε στην Αστυνομία καθότι το όλο ζήτημα διευθετήθηκε. Όσον αφορά την κλοπή νερού από την παροχή του Γεώργιου Αντωνίου θεωρούμε, και πάλι, ότι ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε, στο σύνολο της ενώπιόν του μαρτυρίας, ότι η εκδοχή περί λάθους του υδραυλικού του, όπως προβλήθηκε από τον εφεσείοντα στην κατάθεσή του στην Αστυνομία, δεν μπορούσε παρά να αποκλειστεί.
Άλλος λόγος έφεσης που προβάλλεται είναι ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο στήριξε την καταδίκη του εφεσείοντος αποκλειστικά σε εξ ακοής μαρτυρία, συγκεκριμένα σε προφορικές δηλώσεις παραδοχής του εφεσείοντος, ως η μαρτυρία του Αντρέα Αρτέμη. Και αυτός ο λόγος είναι αβάσιμος. Το πρωτόδικο Δικαστήριο, όπως ήδη αναφέραμε, έλαβε υπόψη όλη την ενώπιόν του μαρτυρία προσδίδοντας, όντως, ιδιαίτερη βαρύτητα στην προφορική παραδοχή του εφεσείοντος. Ορθά, κατά την άποψή μας. Ανεξάρτητα του ότι οι προφορικές παραδοχές (admissions) συνιστούν αποδεκτή μαρτυρία, κατ’ εξαίρεση του κανόνα κατά τη εξ ακοής μαρτυρίας, στην περίπτωση του εφεσείοντος η προφορική παραδοχή του στο Δήμαρχο Γερμασόγειας ήταν πράγματι αποφασιστικής σημασίας. Έγινε ελεύθερα και, μάλιστα, στην παρουσία του δικηγόρου του.
Προβάλλεται, επίσης, ως λόγος έφεσης ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν αξιολόγησε ορθά και ή απέτυχε να εντοπίσει και ή αγνόησε τις αντιφάσεις, ασάφειες και ανακρίβειες στη μαρτυρία του Ανδρέα Αρτέμη, σε συνάρτηση με τα τεκμήρια, με αποτέλεσμα να την αποδεχθεί εσφαλμένα ως αξιόπιστη και ή να καταλήξει σε αυθαίρετα ευρήματα και ή συμπεράσματα ως προς τα πραγματικά γεγονότα της υπόθεσης. Ούτε αυτός ο λόγος ευσταθεί. Οι αρχές με βάση τις οποίες το Εφετείο επεμβαίνει στην αξιολόγηση της μαρτυρίας από το πρωτόδικο Δικαστήριο και τα συνακόλουθα ευρήματά του αναφορικά με την αξιοπιστία των μαρτύρων είναι γνωστές. Το ζήτημα της αξιολόγησης της μαρτυρίας και, συνακόλουθα, της αξιοπιστίας των μαρτύρων ανήκει στο πρωτόδικο Δικαστήριο. Το Εφετείο επεμβαίνει μόνο αν η αξιολόγηση της μαρτυρίας ή τα ευρήματα ή τα συμπεράσματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου αντιστρατεύονται την κοινή λογική ή δεν δικαιολογούνται από τη μαρτυρία ή από τα ίδια τα ευρήματά του. Όσο δε αφορά τις αντιφάσεις στη μαρτυρία, το Εφετείο επεμβαίνει μόνον όπου αυτές είναι τέτοιες που να δημιουργούν ρήγμα στην υπόθεση. Πρέπει να είναι ουσιαστικής μορφής, δηλαδή να πλήττουν καίρια την αξιοπιστία ενός μάρτυ[*185]ρα ή να φανερώνουν διάθεσή του να ψευσθεί. Έχουμε διεξέλθει τα διάφορα σημεία της μαρτυρίας στα οποία μας παρέπεμψε ο δικηγόρος του εφεσείοντος προς υποστήριξη αυτού του λόγου έφεσης. Δεν έχουμε ικανοποιηθεί ότι δικαιολογείται η επέμβασή μας. Οι λόγοι τους οποίους δίδει το πρωτόδικο Δικαστήριο για την αποδοχή της μαρτυρίας της Κατηγορούσας Αρχής είναι απόλυτα πειστικοί και υποστηρίζονται από την ενώπιόν του μαρτυρία.
Ο τελευταίος λόγος έφεσης που προβάλλεται είναι ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο, ενώ δέχθηκε ότι δεν αποδείχτηκαν οι λεπτομέρειες της δεύτερης κατηγορίας ως προς την αξία του νερού που διοχετεύθηκε παράνομα από τον εφεσείοντα, έκρινε ότι αυτό δεν ήταν αναγκαίο, στηριζόμενο σε άσχετο άρθρο της Ποινικής Δικονομίας, Κεφ. 155, συγκεκριμένα στο Άρθρο 39(στ). Στο σημείο αυτό η δικηγόρος του εφεσείοντος έχει δίκαιο. Όντως, το Άρθρο 39(στ) δεν ήταν το κατάλληλο άρθρο της Ποινικής Δικονομίας, Κεφ. 155, στο οποίο θα μπορούσε να στηριχθεί το πρωτόδικο Δικαστήριο για να καταδικάσει τον εφεσείοντα, αντί για κλοπή νερού αξίας ΛΚ14.012,17, ως οι λεπτομέρειες της δεύτερης κατηγορίας, για κλοπή νερού μεγάλης αξίας. Θα μπορούσε, όμως, να το πράξει, στηριζόμενο στο κατάλληλο άρθρο της Ποινικής Δικονομίας, Κεφ. 155, ήτοι στο Άρθρο 85(1).* Θεωρούμε ότι το νομικό αυτό σφάλμα του πρωτόδικου Δικαστηρίου δεν επηρέασε αρνητικά τον εφεσείοντα ώστε να δικαιολογείται η εκ μέρους μας ανατροπή της καταδίκης του γι’ αυτό το λόγο.
Η έφεση απορρίπτεται.
H έφεση απορρίπτεται.
* Το Άρθρο 85(1) έχει ως εξής:
“85(1) Αν μέρος μόνο του κατηγορητηρίου ή του κατηγορητηρίου που καταχωρίστηκε σε Κακουργιοδικείο αποδεικνύεται και το μέρος που αποδείχτηκε συνιστά ποινικό αδίκημα, ο κατηγορούμενος δύναται, χωρίς μεταβολή του κατηγορητηρίου ή του κατηγορητηρίου που καταχωρίστηκε στο Κακουργιοδικείο, να καταδικαστεί για το ποινικό αδίκημα το οποίο αποδεικνύεται ότι διέπραξε.”
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο