(2009) 2 ΑΑΔ 537
[*537]8 Οκτωβρίου, 2009
[ΚΡΑΜΒΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στές]
ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσείων,
v.
ΑΝΤΩΝΗ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ,
Εφεσιβλήτου.
(Ποινική Έφεση Αρ. 53/2009)
Ποινή ― Αναστολή ποινής φυλάκισης 12 μηνών για πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης ― Υπερεκτίμηση προσωπικών περιστατικών κατηγορουμένου και περιστάσεων της υπόθεσης ― Επέμβαση Εφετείου κρίθηκε αναγκαία.
Ποινή ― Αποτρεπτική ποινή ― Ενδείκνυται η επιβολή αποτρεπτικής ποινής σε υποθέσεις πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων από ασυνείδητους οδηγούς και πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης, ενόψει της ανησυχητικής τους συχνότητας και των θλιβερών επιπτώσεών τους στον ανθρώπινο παράγοντα.
Η έφεση αυτή στρέφεται εναντίον του διατάγματος αναστολής των συντρέχουσων ποινών φυλάκισης 12 μηνών και ενός μηνός που επιβλήθηκαν στον εφεσίβλητο σε κατηγορίες για πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης και παράβαση σήματος τροχαίας, αντίστοιχα.
Το θανατηφόρο ατύχημα συνέβη στις 27.2.2007 στην Πάφο, όταν ο εφεσίβλητος επεχείρησε στροφή δεξιά σε σχέση με την πορεία του παραβιάζοντας τη συνεχή άσπρη διαχωριστική γραμμή και αγνοώντας σήμα τροχαίας που απαγόρευε τη στροφή δεξιά, με αποτέλεσμα να ανακόψει την πορεία εξ αντιθέτου επερχόμενου μοτοποδηλάτου και να προκαλέσει σύγκρουση με αυτό. Κατά τη σύγκρουση ο νεαρός οδηγός του μοτοποδηλάτου τραυματίστηκε θανάσιμα.
Η δικηγόρος της Δημοκρατίας υποστήριξε ότι το πρωτόδικο δικαστήριο δεν άσκησε σωστά τη διακριτική του εξουσία καθότι παρέ[*538]λειψε να λάβει επαρκώς υπόψη τη σοβαρότητα του αδικήματος της πρώτης κατηγορίας το οποίο τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών κατ’ ανώτατο όριο καθώς και τη συχνότητα διάπραξης παρόμοιων αδικημάτων και συνακόλουθα την ανάγκη επιβολής αποτρεπτικών ποινών.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Τα δικαστήρια, συναισθανόμενα την αγωνία της κοινωνίας για την πρόκληση τροχαίων ατυχημάτων τα οποία αποτελούν χαίνουσα πληγή της κοινωνίας μας, και με επίγνωση των σοβαρών προεκτάσεων της κατάστασης, οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση και με την επιβολή των κατάλληλων ποινών να συμβάλλουν στην αποτροπή τους.
2. Το πρωτόδικο Δικαστήριο υπερεκτίμησε τις προσωπικές περιστάσεις του εφεσίβλητου παραγνωρίζοντας ουσιαστικά τα τραγικά περιστατικά της υπόθεσης. Οι προσωπικές περιστάσεις του εφεσίβλητου είχαν ληφθεί υπόψη κατά την επιμέτρηση της αρμόζουσας ποινής και αυτές εντασσόμενες στο σύνολο των περιστάσεων δεν δικαιολογούν ταυτόχρονα και την αναστολή της επιβληθείσας ποινής. Η εγγενής σοβαρότητα των αδικημάτων και η ανάγκη για αποτροπή καθιστούν αναπόφευκτη την άμεση εκτέλεση της επιβληθείσας ποινής.
Η έφεση επιτράπηκε.
Έφεση εναντίον Ποινής.
Έφεση από τον εφεσείοντα εναντίον της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου (Λάρμου-Παπαδήμα, E.Δ.), (Ποινική Yπόθεση Aρ. 12476/08), ημερομηνίας 16/2/09.
Ε. Ζαχαριάδου και Κ. Λιπέρη, για τον Εφεσείοντα.
Κ. Σιαηλής, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Ο εφεσίβλητος παραδέχθηκε ενοχή σε κατηγορίες που αφορούσαν πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης και παράβαση σήματος τροχαίας. Το δικαστήριο επέβαλε στον εφεσίβλητο συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 12 μηνών και ενός μηνός αντίστοιχα με αναστολή εκτέλε[*539]σης των ποινών. Επιπλέον ο εφεσίβλητος αποστερήθηκε του δικαιώματος κατοχής ή απόκτησης άδειας οδήγησης για περίοδο 18 μηνών και χρεώθηκε με 6 βαθμούς ποινής.
Το θανατηφόρο δυστύχημα συνέβη στις 27.8.2007 ενώ ο εφεσίβλητος οδηγούσε το αυτοκίνητο με αριθμούς εγγραφής ΕΧΕ 602 επί της λεωφόρου Ακαμαντίδος με κατεύθυνση προς το κέντρο της πόλης της Πάφου. Σε κάποιο σημείο της λεωφόρου, ο εφεσίβλητος επιχείρησε στροφή δεξιά για να εισέλθει στην οδό Ναπολέοντος Νικηφόρου, δεξιά σε σχέση με την πορεία του, παραβιάζοντας τη συνεχή άσπρη διαχωριστική γραμμή και αγνοώντας σήμα τροχαίας το οποίο απαγόρευε τη στροφή δεξιά. Εκείνη την ώρα, ερχόταν εξ αντιθέτου μοτοποδήλατο οδηγούμενο από νεαρό άτομο η πορεία του οποίου ανακόπηκε από το αυτοκίνητο του εφεσίβλητου. Προκλήθηκε σύγκρουση των δύο οχημάτων με αποτέλεσμα το θανάσιμο τραυματισμό του οδηγού του μοτοποδηλάτου.
Το πρωτόδικο δικαστήριο έλαβε υπόψη για σκοπούς μετριασμού της ποινής, το λευκό ποινικό μητρώο του εφεσίβλητου, τις προσωπικές και οικογενειακές του συνθήκες, τον καλό χαρακτήρα του καθώς και τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένεκα του συγκλονισμού και της λύπης του για το θάνατο του νεαρού που προκλήθηκε λόγω δικής του υπαιτιότητας. Στη συνέχεια το δικαστήριο εξέτασε κατά πόσο η περίπτωση είναι κατάλληλη για αναστολή της εκτέλεσης της ποινής κατά τα προβλεπόμενα στον περί της Υφ’ Όρον Αναστολής της Εκτελέσεως Ποινής Φυλακίσεως εις Ωρισμένας Περιπτώσεις Νόμο του 1972 (Ν. 95/72), το Άρθρο 3(2) του οποίου προνοεί:
«3(2) Το Δικαστήριο διατάσσει την αναστολή εκτέλεσης της ποινής φυλάκισης αν αυτό δικαιολογείται από το σύνολο των περιστάσεων της υπόθεσης και τα προσωπικά περιστατικά του κατηγορούμενου.»
Η ευπαίδευτη πρωτόδικος δικαστής αφού αναφέρθηκε στο νομικό πλαίσιο που διέπει το θέμα, έκρινε ότι τα προσωπικά περιστατικά του εφεσείοντα και οι περιστάσεις της υπόθεσης δικαιολογούν την υπό όρο αναστολή της εκτέλεσης της ποινής φυλάκισης. Σχετικό είναι το πιο κάτω απόσπασμα από την εκκαλούμενη απόφαση:
«Τα όσα εκτίθενται στην έκθεση του γραφείου ευημερίας και τα οποία εκτίθενται πιο πάνω, είναι απολύτως θετικά και ευνοϊκά για το πρόσωπο του κατηγορούμενου. Αναδεικνύεται μέ[*540]σα από αυτά, ότι ο κατηγορούμενος είναι ένας νέος άνθρωπος, ηλικίας μόλις 24 χρόνων, ο οποίος μεγάλωσε μέσα σε μια οικογένεια με πάρα πολλά και σοβαρά προβλήματα, λόγω του αλκοολισμού του πατέρα και της αδυναμίας της μητέρας να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Παρά τα προβλήματα τα οποία βίωσε, κατάφερε όχι μόνο να δημιουργήσει ένα δυνατό και σταθερό χαρακτήρα αλλά και να καταστεί, σύμφωνα με την έκθεση, υπόδειγμα για τους συνομήλικους του. Με τη δυναμική παρέμβαση του, πέτυχε να πείσει και να εντάξει τον πατέρα του σε πρόγραμμα απεξάρτησης από το αλκοόλ, να συνεργασθεί ο ίδιος με το πρόγραμμα και τελικά να πετύχει την εδώ και τέσσερα χρόνια, αποχή του πατέρα από το αλκοόλ και την επίλυση με τον τρόπο αυτό, του μεγαλύτερου μέρους των προβλημάτων όχι μόνο του ίδιου του πατέρα αλλά και ολόκληρης της οικογένειας η οποία υπέφερε συνεπεία αυτών. Και όλα αυτά ενώ βρισκόταν στην πολύ νεαρή ηλικία των 20 χρόνων. Σήμερα και παρά το νεαρό ακόμα της ηλικίας του, έχει καταστεί ουσιαστικά ο προστάτης της οικογένειας του, η οποία εκτός της πιο πάνω στήριξης και βοήθειας που έτυχε από τον κατηγορούμενο, συντηρείται από το μισθό του ίδιου του κατηγορούμενου και της μητέρας, αφού ούτε ο πατέρας, ούτε και η αδελφή του εργάζονται. Δεικνύεται επίσης, ότι αυτός, παράλληλα με το δυναμισμό του χαρακτήρα του, είναι ένα ευαίσθητο άτομο που αισθάνεται και αναγνωρίζει τον πόνο που προκάλεσε στην οικογένεια του θύματος, με την απώλεια του οικείου τους. Μετά την εμπλοκή του στο τραγικό δυστύχημα και συναισθανόμενος τις συνέπειες της πράξης του, υπέστη ισχυρό ψυχικό κλονισμό και παρουσίασε αγχώδη διαταραχή και γι’ αυτό μέχρι σήμερα παρακολουθείται από ψυχίατρο. Εξέφρασε μέσω του συνηγόρου του την απολογία του προς την οικογένεια του θύματος, ζήτησε συγνώμη για τον πόνο που τους προκάλεσε και εξέφρασε τη λύπη και το συγκλονισμό του, ο οποίος ήταν εμφανέστατος από την όλη εικόνα του κατηγορουμένου κατά τις ενώπιον του Δικαστηρίου εμφανίσεις του.
Αφού έλαβα υπόψη μου το σύνολο των περιστάσεων της υπόθεσης και του ίδιου του κατηγορούμενου, ότι αυτός είναι άτομο πολύ καλού χαρακτήρα, ο οποίος παρά τα όσα προβλήματα βίωσε και αντιμετώπισε στην παιδική του ηλικία βρήκε τη δύναμη όχι μόνο να θεμελιώσει χαρακτήρα ο οποίος τυγχάνει σεβασμού και εκτίμησης από το οικογενειακό αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό και επαγγελματικό του περιβάλλον, αλλά και να στηρίξει τον πατέρα του και κατά συνέπεια ολόκληρη την οικογένεια του και να καταστεί στη νεαρή ηλικία των 24 χρόνων [*541]προστάτης της, στηρίζοντας την οικονομικά και ηθικά, κερδίζοντας την επιδοκιμασία και αναγνώριση από το περιβάλλον του, τις συνέπειες που θα επιφέρει τυχόν φυλάκιση του όχι μόνο για τον ίδιο τον κατηγορούμενο αλλά και ολόκληρη την οικογένεια του, το λευκό ποινικό του μητρώο, το συγκλονισμό και τη γνήσια μεταμέλεια του, θεωρώ ότι τα πιο πάνω αποτελούν ικανοποιητικούς λόγους για να διατάξω όπως η επιβληθείσα ποινή φυλάκισης ανασταλεί και αναστέλλεται για περίοδο 3 χρόνων από σήμερα. Η στέρηση του δικαιώματος απόκτησης ή κατοχής άδειας οδήγησης ξεκινά από σήμερα.»
Με την παρούσα έφεση αμφισβητείται η ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης για την ποινή, στην έκταση που αυτή αφορά στην αναστολή εκτέλεσης της φυλάκισης. Η ευπαίδευτη δικηγόρος της Δημοκρατίας υποστήριξε ότι το πρωτόδικο δικαστήριο δεν άσκησε σωστά τη διακριτική του εξουσία καθότι παρέλειψε να λάβει επαρκώς υπόψη τη σοβαρότητα του αδικήματος της πρώτης κατηγορίας το οποίο τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών κατ΄ ανώτατο όριο καθώς και τη συχνότητα διάπραξης παρόμοιων αδικημάτων και συνακόλουθα την ανάγκη επιβολής αποτρεπτικών ποινών. Ο ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσίβλητου υπεραμύνθηκε της ορθότητας της εκκαλούμενης απόφασης και εισηγήθηκε ότι τα προσωπικά περιστατικά του εφεσίβλητου και οι εν γένει περιστάσεις της υπόθεσης δικαιολογούσαν την υπό όρο αναστολή της εκτέλεσης της ποινής φυλάκισης.
Οι περιστάσεις της υπόθεσης αποκαλύπτουν ότι ο εφεσίβλητος οδήγησε το αυτοκίνητό του με πλήρη αδιαφορία προς τους κανόνες οδήγησης και τα σήματα τροχαίας αλλά και με πλήρη καταφρόνηση προς τον οδηγό του μοτοποδηλάτου ο οποίος νομίμως οδηγούσε το μοτοποδήλατό του από την αντίθετη κατεύθυνση. Η επιβολή ποινής φυλάκισης ήταν υπό τις περιστάσεις αναπόφευκτη. Η έφεση περιορίζεται στο κατά πόσο το πρωτόδικο δικαστήριο άσκησε σωστά τη διακριτική του ευχέρεια να αναστείλει την εκτέλεση της επιβληθείσας ποινής φυλάκισης.
Οι υλικές ζημιές, οι σοβαροί τραυματισμοί και αναπηρίες ανθρώπων καθώς και η απώλεια ανθρωπίνων ζωών, ως αποτέλεσμα τροχαίων δυστυχημάτων, αποτελούν χαίνουσα πληγή της κοινωνίας μας. Η κατάσταση αυτή δυστυχώς συνεχίζεται γιατί προφανώς μερικοί ασυνείδητοι οδηγοί δεν θέλουν να συνετιστούν αλλά ούτε και να αντιληφθούν πως, για την απάμβλυνση του θλιβερού φαινομένου, απαιτείται συνεχής προσπάθεια για συνετή οδήγηση και σεβασμός των δικαιωμάτων των ανθρώπων που χρησιμοποι[*542]ούν τους δρόμους. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η μέσω της τιμωρίας αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου μπορεί να συμβάλει θετικά στην προσπάθεια ανάσχεσης της παράνομης συμπεριφοράς με προοπτική τον περιορισμό του φαινομένου. Τα δικαστήρια, συναισθανόμενα την αγωνία της κοινωνίας και με επίγνωση των σοβαρών προεκτάσεων της κατάστασης, οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση και με τις κατάλληλες ποινές να στοχεύουν στην πρόληψη και αποτροπή διάπραξης παρόμοιων αδικημάτων.
Στην προκείμενη περίπτωση η ευπαίδευτη πρωτόδικος δικαστής έδωσε λανθασμένα υπέρμετρη βαρύτητα στις προσωπικές περιστάσεις του εφεσίβλητου παραγνωρίζοντας ουσιαστικά τα τραγικά περιστατικά της υπόθεσης. Οι προσωπικές περιστάσεις του εφεσίβλητου είχαν ληφθεί υπόψη κατά την επιμέτρηση της αρμόζουσας ποινής. Θεωρούμε, πως οι εν λόγω περιστάσεις, εντασσόμενες στο σύνολο των περιστάσεων, δεν μπορεί να θεωρηθούν αρκετές ώστε να δικαιολογείται ταυτόχρονα και η αναστολή της επιβληθείσας ποινής. Η εγγενής σοβαρότητα των αδικημάτων και οι συνέπειες που προέκυψαν καθώς και η ανάγκη για αποτροπή, καθιστούν αναπόφευκτη την άμεση εκτέλεση της επιβληθείσας ποινής.
Η έφεση επιτυγχάνει. Η πρωτόδικη απόφαση, κατά την έκταση που αυτή αφορά στο θέμα της αναστολής εκτέλεσης των ποινών φυλάκισης, παραμερίζεται. Οι επιβληθείσες στον εφεσίβλητο συντρέχουσες ποινές φυλάκισης να εκτελεστούν άμεσα.
H έφεση επιτρέπεται.
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο